Logo DBNL
Het derde deel van de tragische of claechlijcke historien (1612)

Het derde deel van de tragische of claechlijcke historien

(1612)–Jan Jansz. Starter–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

De wreede moorden ende onmenschelijcke daden, geplecht by Mahomet tweede Turcx Keyser, tegen de getrouste vrienden ende Dienaren van sijnen huyse.

De Viifthiende Historie.

Mahomet tweede van dien name Coninc der Turcken, gelijc tselvige weten die de Historien lesen van onsen tijden, was zone van Amurath de tweede, ende de selvighe die verdruckte ende te niete dede de twee Rijcken van Oosten, te weten van Constantinople ende Trapesonde, van welcken den Heere van Launay int eerste stuck van dese tragische boecken een Historie ghegeven heeft, welcke wy ghetrocken hebben uyt Bandel ende andere goede Auctoren, ende geloofwaerdige boecken. Desen Mahometh, ghelijckende in leven ende wreetheden desen valschen Prophete die de Araben bedrooch ende onder wiens Wet het meeste deel der Weerelt leeft, wert in regieringhe gestelt over den Turcken by Amurath zijn Vader geheel oudt, ende welcken verdroot de saken der Weereldt byder hant te houden, ende die om zijns selfs te wesen vertrock inde Stadt van Mainisse in het cleyn Asie, om aldaer te leven metten ketterschen Priesteren van Mahomets secte: ten tijden van dese scheydinge van Amurath, die een cloec Man ende een verstandich beleyder in oorloghe was geweest, bleef Mahometh out wesende ontrent eenentwin-

tich jaren Heere van een groot Rijcke, onder het beleyt van Calj Bassa een wijs Man, ende seer ervaren, welcke hem zijn Vader belast hadde te gehoorsamen, ende hem te draghen naer zijnen raet als welcke voorsichtich, vryborstich ende ongeveynst zijnde in alle zijne saken, niet doen en soude twelcke desen jongen Prince ende de Turcsche Gemeente niet voorderlijck ware: Waer in Mahometh gehoorsaem was so lange den Vader leefde ende eerde altijt Calj Bassa, tot dat hy hem in zijne eere van den selven ghequetst ghevoelde, ende dat hy docht dat den goeden ouden Man hem in minder aensien hadde als het behoorde, gemerckt desen Prince tzijnen tijden den opgheblasensten, wreetsten, ende geynsten gheweest is van gheheel de Werelt, ende die hem onbedacht ende ontrouwelijck van zijn vyanden gewroken heeft. Zoo nu vele ghevoelden dat Amurath vertrocken was, dachten dat de Fortune des Soons niet so geluckich zijn soude als des Vaders, namen de wapenen ende vielen over aenden Turck, die alreede het meestedeel van Marcedonia ingenomen hadde, onder welcke waren de Griecken, onder het beleyt van dien grooten Capiteyn Scanderbech die in Albanie (eertijts Epire) heerschte, die soo langhe hy leefde altijts de Turcken inden bant gehouden heeft, haer verhinderde hun palen in Griecken niet te verbreeden, daer nae de doodt van desen vromen Krijchsman Macedonie, Albanie, Moorlandt ende tLandt van Attica, de slavernije ende de gheweldighe handt van dese wreede Barbaren ghevoelden.

Maer dit en verschricte den Turck so seer niet als deden Iohan Huniade met Mathias zijn zone, die daernaer Coninck van Hongarie was, want also d'ongheloovige eenigen aenslach gedaen hadden in Walachie, daer de Huniade Waivode was. Calj Bassa siende met wat volck hy te doen hadde, ende dat zijnen Coninc om alsulcken last te jonck was, dat hy ooc vreesde so hy in dese oorloge qualijck dede voor den Turck, datmen hem sulcx mochte nahouden als zijn beste niet gedaen hebbende, rade den Heeren des Leghers datmen den goeden Man Amurath uyt zijn Klooster thuys roepen soude, op dat van hem de bevelen quamen, ende dat niemant oorsake en hadde van clagen. Mahometh die de gheveynste was van zijnen tijden, sweech stille, maer hou-

dende desen spijt in zijn herte, al oftmen hem geoordeelt hadde cleyn van verstande, endenoch minder van rade ende sterckte als zijnen Vader geheel kintsch ende rasende, nam voor hem op eenen tijt dit ongelijc te wreken. Men ginc dan ter oorloge onder het geluckich beleyde van Amurath die datmael metten Griecken vocht so voorspoedichlijc dat hy ombracht meer als tweeentwintich duysent Christenen die aldaer ter plaetse bleven: ende na dese victorie, so keerde hy weder na zijn Klooster, daer hy corts daer naer sterf, hebbende het Turcsche Rijcke gehouden vierendertich jaren. Zoo haest de tijdinghe van Amuraths doot ghecomen is, den vervloecten zone die so lange in zijn herte het verborgen fenijn ende aengeboren wreetheyt hadde geveynst, uytstellende de begraefnisse zijns Vaders tot een ander tijt, dat hy volbracht hadde het rechte getal der dooden die hy woude opofferen den geest zijns Vaders, ginck ter plaetse van zijn palais daer een zijnen broeder ontrent achtien maenden out opghevoedt werdt, om zijn Tragedie te beginnen aen dese onnoosele creature. Also haest hy het kindeken uyter wiege nam bereet hem met zijn eyghen hant den slach te gheven, ofte teghen eenen muer te verpletten, het cleyne kindeken bestont hem te lachen, als hem vrientschap bewijsende, ende beschuldighende door dese lachkens zijne wreetheydt ende onmenschelijcheyt. Maer dese vriendelijcheyt des kint, niet min als de ghedachtenisse dat het zijn bloet was, ende zijn eygen broeder, keerden desen Tyran van zijn voornemen, ende vermochten noch min dit herte alreede vol bloets ende moorts te vermurwen, maer hy selfs ginc het beuls ampt bedienen, ende zijn wreede handen besmetten met het eygen bloet zijns broeders. Hy hadde alsdoen een in zijn geselschap die van kints beene aen met hem was opgevoet, ende welcken hy boven alle andere beminde genaemt Mosch, welcke siende dat zijnen Heere een so wreeden daet woude doen onwaerdich ende zijne Majesteyt so qualijc betamende, viel hem te voete, ende sprac hem aldus aen: Hoe dus machtige Coninck sal gheschieden dat nemmermeer verweten werde uwe hant geleyt te hebben aen een kint twelc gheen teghen-weer bieden can, ende aenden ghenen, soo een ander het woude beschadighen, ghy dat behoorde te beschermen teghen eenen yegelijc met verlies van u leven? Ende salmen

seggen dat den machtichsten Coninck vande geheele Werelt vergrimmen sal teghen den gheenen die nemmermeer wesen sal om hem te beschadigen, ende die oft hy wel tot zijnen jaren comt, nemmermeer den middel sal hebben de hoornen tegen u op te steken, die uwe rijcke gevest sult hebben, tselvige te beschermen tegen de machtichste des Aertrijcx? Neen Neen, machtichste Prince, so dit kint nootlijc sterven moet, ende dat het gheslachte vande Ottomans so ongheluckich is het alles uytgheroyt moet werden sonder den Heere, dat het uwe majesteyt niet en sy die hem so verre vergrijpe als den Dienaer te wesen, nadien daer in uwen huyse so vele zijn die niet en wenschen als u te doen ootmoedigen dienst: ick achte u so wijs dat ghy niet en soudt willen zijn d'eerste met dese groote wreetheydt bericht, maer dat ghy meer den noot gehoorsaemende als uwen wille ende het gebruyck als de vreese die ghy hebt, uwe Majesteyt genootdruckt is geweest dese ellendige moort te gedoogen. Mahometh merckende dat Mosch eenige reden hadde, stont af van zijn voornemen, niet dat hy daerom zijn vonnis versachte, maer hem wendende, totten genen die hem dese vertooninghe ghedaen hadde, seyde hy tot hem. Also het niet betamelijc en is voor den Turcschen Coninck te dooden die hem hinderlijc is, so sult ghy het wesen die hem vrientschap doen sult int gene hy begeert, ende uyt zijnen ooghen weeren tgene hem mishaeght, ende die hem t'eeniger tijt hinderlijck mochte wesen: neemt dan dit kindt ende doet met uwen handen tghene ghy my verhindert hebt, want hem te laten leven en is mijn voornemen niet, noch yemant anders die ick dencke ofte twijffele dat my t'eenigen dage in mijn Rijcke verstoren oft beletten mochte, terwijlen ic elders ter oorloge wesen sal, de eere onses volcx ende mijn Rijcke te vermeerderen. Mosch siende dat het ware om het herte van desen Barbare te tergen, tot meerder wreetheyt so hy noch yet seyde, ende somen poochde desen cleynen Prince te verschoonen, was hem gehoorsaem, ende nemende het cleyn kindeken sticte het in een becken met water, door dien het by den Turcken verboden was ende met superstitie onderhouden wort, gheen bloedt vanden Ottomans op der aerde te verstorten. Wat gebrac daer meer als de wreetheyt verhaelt inde Poetische fablen, dan dat den Barbaer het teere vleesch

zijns broeders dede koken, ende de bedroefde Moeder eten? Welcke gewaerschuwet zijnde vande beestachticheyt van Mahomet quam ter plaetse daer dit droevige spel van hare dracht noch verschelijc gespeelt was: ende siende het doode lichaem twelcke geheel stijf uytgestreckt lach, viel daer op met een ghelaet, ende manieren van een half onsinnighe Vrouwe, doende de camer klincken van haer gheschrey, ende suchten, ende eyntlijc met hare stemme die sy totten Hemel dede verbreyden, roepende Godt tot een ghetuyge vande boosheyt deses Tyrans, ende tot een wrake van een so vervloeckten daet. Nu moetmen weten dat dese Vrouwe Schoonmoeder was, ende geen eygen Moeder van Mahomet, alsoo de Turcken vele Vrouwen trouwen, ende Amurath hadde dese genomen van een Turc zijn Ondersaet, om zijn geneuchte, daer den Tyran gesproten was van een Christen Vrouwe, Dochter des Coninckx van Servie, welcke Amurath getrout hebbende, om hare Bruyloft te vereeren, haren Vader thooft dede afslaen: so en moetmen hem niet verwonderen so dese Mahometh dus wreet was, hebbende dat tot een erfdeel, want daer en was noyt Prince onder den geslachte der Ottomans, die niet een sonderlinge wreetheydt ghedaen heeft, ende oftmen wel Sultan Solyman laetst overleden prijs wegen eenige beleeftheyt, so ist nochtans dat den doot van Hibraim Bassa ende de moort van zijnen eygen sone Mustapha ghenoeghsaem bewijsen dat hy niet veel beter en was als zijne voorsaten, onder welcken Mahomet d'eerste plaetse ghehadt heeft, so in wreetheden als overwinningen: welcke siende dat zijn Schoonmoeder die haer ontstelde ende quelde om de doodt hares kints, so vele scheelt het dat hy daer over bedroeft was, maer loech met luyder kelen, ende verheuchde hem inde clachten ende ellende zijns overleden Vaders Huysvrouwe. Twelcke de goede Vrouwe siende, meer ghetercht door dese smaet ende spot, als den doot hares kints, nam het in haren armen, ende haer niet meer becommerende van haer leven, maer willende dat den Tyran haer dede sterven, vertoonde haer stoutelijc voor Mahometh, hem aldus aensprekende: Ziet hier uwen broeder, o Keyser, den selven die Amurath uwen Vader levende u so hertelijck met tranen ende suchten beveelde, op dat ghy hem als Vader waert: is dit de gehoor-

saemheyt eens soons, de vrientschap eens broeders, ende de sorge eens rechtveerdigen mombers als so wreedelijck een kint te dooden onmondich, sonder vermoghen ofte onderhout als van u, ende sonder middel als het u belieft hadde hem te gheven? Is het also, o Tyran, ist also dat ghy uwe Rijcke een beginsel geven wilt, dat ghy voor de begraefnis van u voorsaet voor u ghenomen hebt met hem te seynden het overblijfsel vanden Coninclijcken bloet? O schandelijcke boosheyt, ende vervloecte tyrannije, en meer als beestige wreetheyt: dat den Coninck zijne handen bloedich maeckt aende zijne, ende zijnen Vader offert het eygen bloet ghesproten uyt zijnen sade? Och Amurath hoe en siet ghy uwen zone niet aen beestachtiger als de Beeren, Tygren, ofte de Leeuwen, ende welcke bespot de tranen van uwe getrouwe Huysvrouwe? Waerom slaet ghy uwe oogen niet op de onnooselheyt getreden metten voeten der slaven, ende Moorders die lachen over uwe doodt, om te behagen uwen zone sonder genade, ende een Coninc sonder rechtvaerdicheydt noch billicheyt? O almogende Godt, en waerom lijdt ghy alsulcken afgrijsselijcheyt als die inden Coninclijcken huyse nu is geschiet, ende wreect ghy niet een arme Vrouwe van het ongelijck haer aengedaen byden ghenen die sy dachte behooren te wesen haren troost ende toeverlaet? Denct niet vervloecten Tyran, denct niet Godes hant so lichtelijc te ontgaen, die u siet ende merct, ende die niet gedooghen sal dat ghy anders als door een geweldige hant sterven sult, nadien ghy die buyten reden quelt die geboren waren om u te dienen. Volbrenght wreede, volbrenght uwen aengevangen dienst, ende voldoet op de ellendige Moeder, tgene ghy alreede verricht hebt tegen dit arme kindeken, want so wel is my het leven verdrietelijc, hebbende verloren een Man, een groot Heere, ende Prince, ende een sone van zijnen bloede, gebleven in handen, ende onder de macht vanden Barbarischen, wreetsten, ende ontrousten van allen menschen. Dit gheseyt hebbende viel sy ter aerden in onmacht voor de voeten van Mahometh, welcke hoewel hy onmenschelijc was, so hadde hy nochtans eenich aensien totte gene die zijn Vader getrout hadde, ooc wel wetende datse hem niet schaden conde, ende daerom geboot hy datse gheholpen, ende opghenomen werde, ende siende dat sy becomen

was van hare qualicheyt, nam hyse by de handt, ende met een lachende aengesicht trooste hyse, gebruyckende dusdanighe woorden: Vrouwe, ten is geen tyrannie die in my uyter natueren is, die my aldus heeft doen leven tegen den genen die my soo naer bestondt, maer een Wet, ende een gebruyc, veroudert inden stamme ende geslachte der Ottomans, noodich zijnde dat inde aencomste van een nieu Prince, het overblijvende van Vrouwelijc oft Mannelijc geslachte sterve niet door het sweert, dit Coninclicke bloet niet mogende gestort werden, maer door eenich ander gewelt: ick ben bedroeft dat het dus gheschieden moet, aengesien de vrientschap die ick u drage, maer na dien het een nootzake is, het is beter dat het nu zy dat de daet volbracht werde, dan als die welck ghy beclaecht cloeker geworden ware, ende dat het gebruyck hem met meerder droefheyt door de geweldighe hant van eenich Coninclijcke Officier hadde doen eyndigen: ick bidde u met gedult te willen lijden, 'tgene den noot met brengt ende niet de boosheyt, want even alsser maer eenen Godt en is die de geheele Werelt regiert, ende een Sonne die 'tgheheele Aertrijck beschijnt, so onmogelijck is het datter over onse Natie meer zy als een Coninck ende een Here. Vaecht af dese tranen, ende hout op meer over u Kint te clagen, want ick sweere ende belove u, dat ick in sijne plaetse u alle mijn leven lanck ghehoorsamen sal in 'tgene u believen sal my te gebruycken, ende tot een proeve van desen begeert van my 'tghene u behaghen mach, ende ghy sult sien hoe groot oock de zake wesen mach, oft sy u sal gheweygert werden, want ick en sal u niet weygeren, midts dat ghy goets moets zijdt ende my bemint, gelijck ick u hoope te betoonen den goeden wille die ick u draghe. De Soudane vol droefheydts ende toorns, brandende van gramschap, ende anders niet trachtende dan wrake, ende begeerich hare onlust te stillen tot diens costen die sijne handen geslagen hadde aen de onnosele creatuere, welcke ter plaetse doot lach, sprack totten Here: Wilt ghy dat ick uwe woorden gheloove gheve, ende betrouwe dat ghy my soo goeden zoone wesen sult, ende zachten Heere als ghy seght, ick en begheer ghene andere ghenade nochte gunst van u eer ick sterve als dese,

te weten dat ghy my geeft in mijn macht desen vervloecten Moorder Mosch, om daer met mijnen wille te doen, ende op hem mijnen toorn te versadigen, mijne rechtveerdige droefheyt bevredigende die mijne herte so benaut hout. Sy en hadde haer versoeck soo haest niet ghedaen oft den vervloeckten Tyran beval datmen zijnen ghetrousten vriendt handen ende voeten bant, ende hem de Vrouwe leverde, om daer mede te doen so het haer goetduncken soude, sonder insicht te nemen dat tghene dese Vrouwe dede, niet alleen om de verbolghentheyt die sy tegen Mosch gecregen hadde, maer om dat sy haer niet wreken mochte op den genen die oorsake was van haer benautheyt, hy en sach oock niet aen het gemeyne voetsel twelck desen armen slave in zijn Hof ende in zijn gheselschap genomen hadde, die noyt misdaen hadde dan in hem te gehoorsamen, maer hy woude eenen yegelijck betoonen hoedanich de trouwe ende de vriendtschap eens Tyrans sy, die even met het leven der menschen schimpt, als een Wolf midden een koye Schapen, wesende buyten vreese des Herders ende wacht-houden: daer by gevoecht dat hy meynde den toorn des Hemels af te keeren van zijnen hoofde, dien op offerende dien hy beminde om die te behagen diese beyde totter doot toe hatet. De Vrouwe boven maten blijde te sien de miltheyt des Princen tot haer, ende eene saecke die sy dachte seer aengenaem voor haer te wesen, vervloeckte niettemin de Tyrannige ontrouwe van desen Mahometh, ende mat daer door hoe goet het wesen soude hem te verlaten aen een mensche van so cleynen vrientschap, ende boven maten eergierich. Daerom sprac sy tot hem: Nu mercke ic machtichste Coninc dat uwe woort niet ijdel is, nochte uwe beloften sonder uytcomste, daeromme ic my belijde te wesen aen u seer verbonden, u hertelijc daer van bedanckende, biddende den hoogen ende eenige God, ende zijnen grooten Prophete Mahometh dat hy u dese weldaedt loone naer mijns herten begeerte, ende de verdienste uwer mildicheyt: twelcke gheseyt hebbende, nam sy een groot mes, ende sonder schrick ofte eenige metlijden vol dulheydts ende wanhopen, werp sy haer op den ellendigen Mosch die zijnen Heere om hulpe aen riep, in wiens tegenwoor-

dicheyt dese Medea hem den hals afsneet, ende hem de borst openende, als die yemanden ontleden woude, therte daer uyt ructe noch bevende, ende het ingewant noch warm ende bloedich, twelc sy om meerder wreetheyt de honden voorwerp, ende na dese wrede verrichtinge was sy eenichsins gherust, welcke Mahometh hoewel bedroeft sonder ophouden aensach verschrict van het herte van dese Vrouwe, ende genoech droomende over sulcken ontmoetinge: ende ick verwondere my dat tvermoeden hem niet becoorde, om dese Sultane te doen sterven, haer so stout siende als de handen te slaen aen eenen Man, ten sy dat hy hem versekerde dat het slot der Vrouwen genoech was om haer te dwingen, ende haer te beletten een hoogher bestaen.

Dit aldus toegegaen ende de Tragedie gespeelt wesende, dede Mahometh prachtelijck d'uytvaert zijns Vaders toemaken, die hy met zijn broeder vergeselschapte, ghebruyckende ten minsten desen plicht als door een hoovaerdige begraefnisse dien te eeren, die hy so schandelijck hadde doen sterven: so datter geen mensche was die van dit schouspel niet ontsteldt en was, maer daer van te spreken en was gheen plaetse, ghemerckt een yeghelijck alreede sach hoedanich den aert ende sachtsinnicheyt van desen Barbarischen Coninck wesen soude. Merckt hier de eerste vrome daet van desen Tyran totte Croone ghecomen wesende, welcke hem soo wel hechte ende ghewende tot het moorden, dat hy alle zijn leven daer van de handt niet en conde ontrecken, noch zijne sinnelijckheydt versachten, die niet en haeckte dan nae bloedt, brandt, ende verderf. Amurath hebbende na de wet vanden Alkoran vele Vrouwen, troude een Dochter van Sponderbey, een rijck ende seer berucht Man in Turckie, van welcke hy eenen zone hadde Calapin ghenaemt, welcke ontrent ses maenden oudt mochte wesen eer den Vader quam te sterven, welcken hy voor zijn doot den Calj Bassa seer beval biddende hem te willen houden uyten handen vanden Heere, hem versekerende dat hy de reste van zijn broeders vervolgen soude. Den Bassa hebbende doen verstaen wat hy de Moeder van Calapin doen woude, nam het kint in zijnen handen ende stelde een ander in zijn plaets dat voor den Prince Calapin

ghedoodt werde, diemen dede brengen te Constantinopolen om aldaer opgevoedt te werden, ende d'ander wert eerlijck begraven als een Conincx zoone ende groot Prince. Desen Calapin ten tijde dat Mahometh Constantinopole quam belegeren, wert heymelijck tot Venegien gebracht, ende ten versoecke van Paus Calixtus derde van dien name wert hy tot Roome ghevoert, meynende yet sonderlings teghen Mahometh te verrichten, hebbende alreede het rijcke van Griecken vermeestert, ende den Keyser ghedoot.

Desen Calapin en was dien niet die Orchanes toegenaemt wert, ende die broeder was van Mahometh eerste van dien name by den selven Mahometh betraept, die hem verradelijck dede sterven in het jaer onses Heren 1400. inplaets daer dese hebbende tot Roome ghewoont naer de doot van Calixtus naer Duytsland vertrock, onder den naem ende gunst van Keyser Frederic van Oostenrijck, die hem beleefdelijck ontfinck ende van middelen ende eerlijck henecomen versach. Desen Turcschen Prince was tot Roome ghedoopt in sijn jonckheyt, ende voorderde seer inde studie van Griecsche ende Latijnsche sprake, een verstandich ende vreedsaem Man, ende die tot Weenen in Oostenrijck sterf ende begraven wert: Keerende tot onse reden om de Barbarische wreetheden te vervolgen vanden outsten zone van Amurath, soo hy de Werelt van zijn broeders geruymt hadde, ende vanden genen die met hem op-ghevoet was geweest, daer mede niet te vreden wesende, so haest hy hem in sijn Rijcke verzeeckert siet, ende dat hy hem versterckt hadde met Mannen van sijnen doene, begon hy alderhande wreetheyt te gebruycken tegen die van sijnen Huysen, ende de machtichste van sijn Hof. Soo de Historien niet vol en waren van sijne meer als onmenschelijcke manieren, die hy gebruycte int in-nemen van Constantinopele inden jare onses Heeren 1453. soo sijne tyrannicheden niet by gheschrifte ghestelt en waren, daer met hy de eere van sijn overwinninge besmette, soo tot Corinthe, Trapesonde ende Metelin, ware Stephanus Coningh van hoogh Misia niet gestelt op de rije vande gene die hy wredelijck heeft doen sterven, hem by list ende bedroch ghevangen nemende,

ende hem levendich doende villen, waren u de tochten in Syrie, Corinthe, Hongheren, ende Pouille niet bekent door de schriften der gheleerde Mannen, ick soude my benaerstich hebben u alhier een goet deel daer van te vertellen: maer ons sal voor ditmael genoech wesen te seggen, dat het niet te verwonderen is so desen Vervolger van allerleye volckeren ende lieden hem verbittert heeft teghen die ghene die hy meynde zijne Vyanden te wesen, nadien zijne Vriende ende Huysgenooten hebben moeten buygen onder zijnen rasenden ende brandenden toorn, ende ghevoelt hebben zijne Barbarische ende onmenschlijcke daden, voor belooninge van so vele diensten die sy de Croone van Turckije bewesen hadden. Wy hebben van aenbegin gheseyt dat desen bloetdorstigen Coninck opghevoet ende gheregiert was gheweest, by Calj Bassa, ghecoren om zijne wijsheyt, ende tot sulcken last van Amurath geroepen, hem kennende getrouwe, ende den gheslachte ende stamme vande Ottomans seer toegedaen, een Turck van geboorte, ende in crijchsaken seer versocht oft in saken van state, ende regieringe van een gemeynte, ende naest zijnen Heere geeert boven een yeghelijck onder de Turcksche Natie. Ick hebbe u daerenboven noch gheseyt hoe dat Amurath zijnen sone beval Calj ghehoorsaem te wesen als zijne eygen Vader, ende dat hy hem daerom zijn Voocht maeckte, ende woude dat alle saecken door zijn handen passeerden. Maer den vervloeckten Tyran zijn Vader gestorven wesende, ende hy groot geworden, ende versekert in zijn macht, so haest hy Griecken gewonnen hadde, ende ingenomen de Stadt gesticht ende ghenaemt by Comstantin de groote, bedacht hy den doodt te voorderen van zijnen Voocht, welcke geheel gebroken van ouderdom niet lanck leven conde, ende nam voren Calj te doen sterven, noch ghedachtich zijnde hoe datmen in den leger van Vngeren Amurath om Hooft te wesen uyt zijn Klooster getrocken hadde als oftmen hem van onvermogentheyt beschuldicht hadde: Niet teghenstaende dat hy desen onwille in zijn herte bedect hadde, so en quam nochtans de voornaemste oorsake van dit voornemen niet van daer, maer uyt zijn begeerlijcheyt ende over groote giericheyt, wel wetende dat dese

Bascha grooten schat hadde, ende dat hy den rijcsten ende machtichsten was van heel Turckije, ende daerom niet connende verwachten zijn doot, om zijne rijckdommen te benemen lasterde ende beschuldichde hem lichtvaerdichlijc, dat hy den Keyser van Griecken behulpich hadde geweest, ende tegen hem den staet van zijn Huys ende Natie opgestaen hadde, ende dat hy daer over veel gelts genoten hadde vanden Christenen ende vyanden van Mahomets Wet. Gelijcken bedroch ende lasteringe gebruycte by onsen tijden Sultan Soliman om de ontallijcke schatten te hebben van zijnen welbeminden Hibram Bascha hem doende beswaren dat hy verstant hadde met Keyser Karel van Oostenrijc ende metten Coninck van Persen, om het verderf van den Huyse vanden Ottomans, ende dat hy hem woude Coninck maken door middel vanden Christenen, welcken hy al te gunstich ende goedertieren was. Desen laster den ellendigen ouden Man Calj Bassa te laste geleydt zijnde, wert hy gevangen, ende met verscheyden soorten van straffen ende pijnigen geplaecht, alles inde tegenwoordicheyt van desen wreeden Hondt ende sonder metlijden van zijnen Opsiender ende tweeden Vader, welcken hy jammerlijck dede scheuren end radebraken, ende wesende eyntlijc den ouden Man byna doot dede hy hem openen ende het herte uyten buycke nemen, ende het lichaem den beesten ende vogelen voorwerpen, sonder te willen ghedoogen datmen hem begroef, maer twelck ergher is, hy spotte metten aflijvigen ende nam noch zijn tijt-cortinghe de leden te sien quellen die sonder eenich ghevoelen waren.

Na de doodt van Calj Bassa, Mahomet noch niet te vreden hem uyt zijnen oogen geweirt te hebben een Berisper van zijn boose leven, maecte hem Heer vanden goederen ende rijcdommen des overleden, beroovende de kinderen met groot onrecht van haer vaderlijcke erfdeel: want het is sotheyt te seggen dat onder den Turcken niemant yet eyghens besit, also de naeste vanden bloede daer gheen Erfgenamen en zijn, dien succedeert die sonder Testament sterft: het is wel waer, dat den Prince altijt een tiende gedeelte neemt van des overleden goederen, tsy datter Erfgenamen zijn, tsy dat de successie come aende naeste ofte

des recht hebbende. Ende om noch meer te betoonen wat vyantschap hy den aflijvigen droech, hy jaeghde uyt zijn Hof, Staten, ende Officien, alle de maechschap van den voorsz. Calj, ontblootende van zijn gunst alle de gene die door zijnen middel gevordert waren, om geheelijc de gedachtenis van alsulcken Man uyt zijn Huys te weiren.

Dese wreetheyt en conde niet wesen sonder eene uytnemende ondanckbaerheyt, gelijck oock d'ondeucht der ondanckbaerheyt nimmermeer en is sonder vergheselschapt te werden met onbeleeftheyt, also de ondancbare met geen goet ooch sien en mach den genen aen welcken hy verbonden is, ende selfs daer hy merckt datmen de ontfanghen vrientschap met behoorlijcke belooninghe ontmoeten moet, sulcx gesien wert in Mahomet niet alleen tegen Calj, maer noch meer andere, welcken hy wel wiste verbonden te wesen van langer hant. Hy hadde in zijn Hof een Ionckman vanden ouderdom des Princen, ende die met hem hadde opgevoet geweest, wesende ooc ghenaemt als hy, ende bemint ende wel ghewilt boven alle andere, soo om de ghemeyne opvoedinghe van beyden, als om dat desen jonghman seer cloeck was ende ervaren int stuck vande oorloghe, een saecke die den Barbarischen Coninck beminde, ende boven alle oeffeningen ende wellust hooch achte, als die het selve genoechsaem bewesen heeft in zijne overwinninghen teghen den Christenen: desen Slave was een Sone van Christene Vader ende Moeder, maer inde Mahometische Religie opgevoet, als alle de sulcke zijn, diemen int Slot vanden grooten Heere tot zijnen dienst ende gheneuchte opvoet: den Vader van desen Slave Mahomet was van Bulgaria, van dat Lant datmen eertijts noemde Triballes, ende de Moeder uyt Griecken, ende geboren van Constantinopolen. Desen Quant hem siende begenadicht vanden Heere, werdt uytermaten dertel ende hoovaerdich, ghelijck het ghemeynlijck met elck slecht Gheselle toegaet, verheven in state ende waerdicheyt, soo dat hy hem seer vergreep in zijnen handel ende wandel: Na de doot van Calj Bassa wert desen in zijn plaetse ghestelt, hebbende den last niet alleen over den Legher van het volc twelcmen in Europa licht, welcke den fraeysten hoop

is van alle het Turcksche Krijchsvolck, als wesende Beglerbey de Romsy, dat is, van Romanie, hebbende onder zijn ghebiet tgene den Turck hout in Griecken, Servie, Wallachie, Wallonne, Slavonie, Vngheren, ende den gheheelen streec van Galipoli, ende de swerte Zee, totte grensen vande Tartars, aende zijde van Capha, ende vande Tane: niet alleen, segge ick, hadde hy dese schoon heerschappije, maer bovendien noch den last van alle gewichtige saken, ende in welcke het van noode was wijsheyt ende raet te plegen, ter oorsake vande periculen die daer mochten overcomen: so was hy oock sijnen Heere gelijc, so in manieren als name, wesende geveynst ende versierich, voorsiende de saken van langer hant, listich ende scherpsinnich, wijs in raet, snel ter hant, stout ende behendich, als in verscheyden plaetsen proeve ghedaen hebbende van sijn persoon, ende eyntlijc geacht den bescheydensten Man die int Hof was, ende een vande meeste Capiteynen onder de Mahometisten, twelc oorsake was, dat hem den Heere so beminde, ende hem opgetrocken hadde, hem gemaect hebbende een vande rijcste van het geheele Landt. Desen aldus gevoordert zijnde, denckende naer sijnen lust ende wille van sijn Meesters saken te mogen schicken (sonder te dencken met wie hy te doen hadde, ende hoe schalck, ende hoe moeyelijck het was met zijnen Prince omme te gaen) nam voor hem te versoecken dat het hem beliefde hem vrijheyt te gheven, ende van hem te nemen desen titel van Slave: want hoewel hy besneden was, ende het Doopsel gheloochent hadde naer het gebruyck van de gene die den Turc volghen, so hadde hy nochtans gheen vrijheyt vercreghen, twelcke ooc niet vele gebruyct en wert, gemerct dat elck Officier oft Heere hoe machtich hy ooc zy, hem genoech is voor den eerlijcksten titel die hy hebben mach, hem te noemen de Slave des Heeren. Wel is waer dat de gene die spruyten uyt eenen gheautoriseerden Vader, gelijck als waren de kinderen van Calj, ofte hadden mogen wesen de Sonen van desen dragende den name van Celebey, twelck beduyt Edelman: maer in summa dat den Man van sulcken gheslachte ende qualiteyt zy, als hy wil, soo wert hy doch ghenoemt Sultan Culey, dat is,

Slave des Heeren. Desen Beglerbey dan denckende aen zijn saecken, maect een costelijc ende heerlijc Bancket, den Heere ghebeden hebbende hem aldaer te laten vinden, twelck hy hem gaerne bewillichde, als den genen welcken hy meest vertroude, ende dien hy eerde ende beminde als hem selven. De Feeste duerde langhe, ghelijck den Turckschen Keyser ghenegen was tot wellusticheden ende overdaet, ende den wijn so seer onderworpen, dat hy spottende metten Alkoren (die tgebruyc des wijns verbiet, den meestendeel des tijdts verquiste in dronckenschap, besmettende met sulcken vuylicheyt den lof van zijn vrome daden, ende de eere van zijne overwinningen, so dat hy dickwils so seer overladen was met wijn ende spijse dat hy alle reden verloor, ende ter aerden ginck liggen als een beeste, hem so veel meer vercleynende onder den zijnen als hy in zijn andere saken uytnemender was. Den Beglerbey siende zijn meester vrolijcker als hy gewoone was, meynende met dese ghemeynsaemheyt voordeel te doen, stelde hem voor hem, hem ootmoedelijck aldus aensprekende: De groote Coninghen (machtichste Monarche) betoonen daer in hare macht ende heerlijckheyt als sy van yet groots maecken, ende van eene vreemde vernederinghe stichten een eer, ende lof die niet dan mette werelt vergaen en can: Ick segge dit (uytnemende Prince) voor my, die niet zijnde Sone eens armen Mans een Slave mijner conditie, uwe Majesteydt so gunstich gevonden hebbe als my verheven ende so vele eeren ende rijckdommen gegeven te hebben, dat ick anders niet en soude connen wenschen als een weldaet ende ghenade van uwe miltheyt ende beleeftheyt: ick en begeere niet twelc te vele sy voor een so grooten Coninck als ghy, ende twelck niet en sy ter eeren van uwe Majesteyt, op dat ic my roemen mach van u alleen ontfangen te hebben, twelck ick met goet recht van geenen anderen behoore te verwachten oft te verhopen, want ghy my hebbende begonnen voorts te setten ende te voorderen, het is wel recht, dat u de eere toecome mijn gheluck te volbrenghen, ende de ghewenschte blijschap mijner Ziele te volmaecken. Ghy weet wie ick ben, van wat conditie, ende ick ghevoele waer ick ben, ende die daer van de oorsaecke is: om dan

my waerdiger te maken eenen machtichsten Coninc der werelt te dienen, ende te wesen een voldoende Dienaer des princen alleen over den sijnen gebiedende, ende die de prachtichste ootmoedich maeckt, ick bidde u ontsachbaerste Heere, my vryheyt te gheven, ende van mijnen halse te nemen het joc der dienstbaerheyt, ende van my den gheheelen titel van Dienaer ende Slave: Ende wel wetende hoe seer de ghiericheyt den geest van desen onversadelijcken Tyran regierde, sonder acht te nemen op plaetse nochte dronckenschap des Coninckx, werp hy op de Tafel voor Mahomet een groote somme gelts, seggende: Dit is een present twelc ic mijnen Heere doe voor de lossinge mijns hoofts, u biddende dat te willen aennemen, ende dese bede te vergunnen den genen die u alle zijn leven lanc sal doen seer onderdanigen dienst. De Barbaris en hadden so haest niet aenghehoort het eynde van desen Taelman, dat hy brandende van gramschap, ende gheheel overwonnen van toorn, so om dat den anderen hem derf vermanen van vryheyt, die niemant vry en kende als die van sijn gheslachte, als oock dat hy hem oordelde geltgierich te wesen, ende hem een geschenc dede van het ghene daer van hy hem selven Heere dacht te wesen, vande Tafel op-stont, droncken van wijn ende gramschap, eenen groten knobbelighen stock nam, daer met hy desen grooten ende vromen Capiteyn so wel trefte, dat hy hem ter aerden velde voor sijne voeten, hem so onbescheydentlijck slaende, dat hy hem verliet handen noch voeten roerende, ende seyde hem: Hoe, ongevallige als ghy zijt, derft ghy soo stout wesen als alleenlijck te willen wenschen, tghene toecomt den Kinderen van onsen gheslachte, ende den Edellieden van mijnder Stamme ende Natie? Ick en weet niet wat my belet dat ick u niet en doe scheuren in soo veel stucken, als ghy hayren op het hooft hebt: Gaet, ende dat ghy nimmermeer soo vermetelijc aenspreect, als oft ick niet en conde afmeten de verdienste van de ghene die my dienen.

Den armen ende benauden Slave knielende wederom voor hem, om hem weder te vreden te stellen sprac tot hem aldus: Och machtichste Prince, vergevet desen ellendigen Mensche, die is ende altijt wesen sal uwen Dienaer ende

ootmoedighe Slave, ende en neemt gheen acht op sijne vermetenheydt, believe u alleenlijck hem aen te nemen voor uwen gelijc hy geweest is, welcke u grootelijcx bedanct, dat het u belieft heeft hem met uwe Coninclijcke hant te straffen, daer van hy hem ghevoelt also vereert, als van eenige gunste die hy soude connen ontfanghen, bekennende eyntlijck dat sijne misdaet wel een meerder straffe verdiende, om uwe Conincklijcke Majesteyt also verstoort te hebben. Ende also ghesproken hebbende, woude hy des Heeren voeten cussen, welcke veel vriendelijcker tegen desen als yemant anders, hem by de hant nam, hem seggende dat hy in zijn officie volharden soude, sonder meer te avontueren, te versoecken hoe groot den toorn ende gramschap is van een Prince die gheen gelijck hebben wil, ende welcke verheft die het hem belieft, ende so haestelijck ter neder druct die hy verheven heeft, hem segghende de ijverichste te wesen van zijne hoocheyt als Man ter Weerelt, ende dat een yeghelijck hem behoorde te vreden te houden van sijne mistheyt sonder voorts te varen ofte meer te begeeren, nochte te verwachten dan het ghene hy uyt zijnen suyveren ende vryen wille gheven soude: dat het was het doen eens Princen van cleynen oordeele ende sonder verstant, aen welcken men sulc versoeck mochte doen, ende niet hem die voorsichtich was in zijn saken, ende beraden in sijn voornemen, dat noch wijn nochte spijse zijne hersenen niet beweechden, ende dat de wellusten hem sijne reden ende lusticheyt niet en weerden, sulcx hem behoorde te versekeren t'gene sy hem hadden sien doen aen sijne schoon Griecsche Vrouwe. Ende soude wel hebben willen doen als den Coninc van Persen, welcke wesende beschuldicht totten wijn ghenegen te zijn, metten boge recht int herte schoot van het kint des genen die hem berispt hadde, om hem te doen bekennen dat den wijn hem zijn gesichte niet en verduysterde, sijn hant dede beven, noch geen van sijne sinnen ende diensten des herten verderf: maer de vrientschap ende liefde vanden anderen, berchde desen Soldaet het leven, ende sijn cloecheyt verloste hem uyt dit perijckel. Maer laet ons voorts varen in het onmenschelijc leven van desen Tyran, gemerckt hy ons voorgestelt is als een exempel

ende voorbeelt vande wreetste menschen van onsen tijt. Wy hebben geseyt hoe seer dat desen Mensche tot zijne lusten genegen was, so datter gheen bedde was twelcke hy niet en besmette, ofte geen huwelijck twelcke hy niet en schende, soo vreemt was zijnen lust, ende zijn smaeck verscheyden, ende soude noch niet gheweest zijn, soo hy hem niet begeven hadde tot de vervloeckte Sodomitische beesticheydt, welcke hoewel sy onnaturelijck is, soo schijntse nochtans naturelijck te woonen inde Turcsche Natie. Onder een groot getal Kinderen welcke int Slot opgevoet werden tot de dertelheden van desen schandelijcken Bock, so waren daer dry de schoonste ende de frayste, die hy meer beminde als zijn eyghen selven, so hy tselve liet schijnen, ende so daer vrientschap woonen mach int herte van sulcken wreeden Mensche. Dese ongevallige Kinderen ende Ganymedus versuymden hen op eenen dach met wijndrincken, tegen de Wet vanden Alkoran, welcke overgebleven was vanden Tafel huns Heeren, ende geschiede dat den Prince hen na by quam, rieckende hunnen adem na den wijn, hy was so een wreet straffer van dese misdaet, die hy dagelijckx dede, dat hy staens voets dese ellendige Kinderen dede sterven, hier in navolghende die voortijden ende by onsen ghedencken onder schijn van heylicheyt tgeselschap der Vrouwen vervloecken, ende nochtans en isser gheen volck ter wereldt die wellustiger haren tijt corten in het verborgen de levende Beelden te troetelen, daer sy in het openbaer meer van verschricken als vande doodt, hoe vervaerlijck die oock sy. Zo de daet van Mahometh teghen Beglerbey van Romanie rechtvaerdich hadde gheschenen, ende velen wreet so verschrickte haer dese noch veel meer, ghemerckt het weynich was zijn leven te versekeren, als tselve te vertrouwen inde handen dan een Mensche van soo weynich insichts, ende die om eens drinckens dede sterven de eenvoudichste jonckheyt inde eeuwe der Menschen: soo datter niemandt en was van zijn Ondersaten welcke van hem hoorende spreken niet en beefde, ende verschrickt was hoorende alleen zijnen Name, die een yegelijck dede zidderen ende beven. Hy deder vele sterven om haer goet te hebben, even als die voortijts binnen

Rome het bannen aenrichten, eenighe om hun hunne Huysvrouwen ende Kinderen te nemen, andere als eenen Nero, Commodus ofte Caligula, om de geneuchte die hy nam in menschen bloet te storten: so en was oock Tyberius so seltsaem niet als desen, die alleen om eenich archwaen oft teecken vanden geenen die ghearchwaent wert, hem beclaechde daer van den moorder niet te wesen, so den Dienaer van zijne wreetheden niet tijts ghenoech en quam om den dienst te doen: in een dinck was dese beleefder als Tyberius, dat hy staens voets van cante hielp die hy woude doen sterven, daer d'ander geneuchte nam hun te doen quelen, ende die hem biddende hun om te brenghen, antwoorde dat hy noch niet in hun te vreden ghestelt was, denckende dat hy hun doodende van sorge bevrijde, ende hun een sonderlinghe genade bewees. En eyscht ghy noch grooter wreetheyt, als die desen Barbarischen Turck gebruyckte tegen eenige van het Slot, welcke gecomen zijnde met hem in zijnen Lust-hof tot Constantinopole, so hy op zijnen Boom een Appel gesien hadde, ende wederkeerende dien niet meer en sach, hem bevraecht hebbende wie die genomen hadde ende de Kinderen loochenende sulckx ghedaen te hebben, in aller haest beval datmen hun de borst opende om te sien wie die geeten hadde. Nu ist buyten twijffel, so men die niet gevonden hadde int lichaem van den eersten die gheopent wert, dat alle d'ander gelijcken ganck souden ghegaen hebben. Wat meerder wreetheydt isser, als so lichtvaerdichlijck een mensche ter doot te verwijsen, sonder verwonnen te zijn vande misdaet daer mede men hem beschuldicht? Wat dede oyt erghers Xerxes Coninck van Persen Sone Darij toegenaemt Hidaspes teghen den kinderen Pythie, die hy 'teghen zijn belofte den Vader gedaen, dede sterven, ende wat bedacht onmenschelijckers den voornoemden Darius teghen Oebasum Heere van Persen, welcken hy belooft hebbende te laten een van zijnen zonen tot zijnen troost ende ruste, die alle te samen doode hem latende de lichamen om hem meer te bedroeven, ende gestadelijck het lijck voor zijnen oogen te hebben? Dit was al niet by desen vervloecte Turc, welcke naer het innemen van Constaninopole hebbende

aengerecht een seer costelijc bancket, tot het welcke waren alle zijn Bachas, Beglerbeys, Sangeas, ende andere Officieren van zijnen Huyse ende Provincien, so sy waren int beste vande maeltijdt, als een yeghelijck verhit van dranc ende spijse hen begonnen te verblijden, hy voorts dede brengen een Edelman van Constantinopole genaemt Rireluea met zijne kinderen, die int innemen ende plunderen van dese groote Stadt gevangen werden. De selve ghecomen wesende wilde dat hare doodt diende tot een tijtcortinge voor den omstanders, want hy dede onstucken houwen den outsten sone van desen Grieck, even gelijckmen het vleesch doet twelcmen in een vleeschuys te coope hanght: het welcke den ellendigen Vader een groote smerte in therte was, siende aldus in zijne teghenwoordicheyt ontleden tgene hy in dese werelt aldermeest beminde: ende om des Griecx droefheydt te vermeerderen geheel verwonnen van schric ende dulheyt, dede hy den jonghsten vande kinderen brengen opt slot om zijne vuylicheyt met hem te volbrengen, willende stracx met eenen dat den Vader geworcht werde, welcke vele liever hadde gewilt dit voordeel aleer te sien dit ellendich verderf van zijne kinderen, beclagende meer den genen die bleef leven, als den anderen die door so schrickelijcken doot hem voorgegaen was: Het waren de bancketten van Heliogabalus, ende de wellusten van Dionijs Coninck van Sicilien, ende ic verwondere my waer zijne Heeren d'oogen hadden, ende wat gheest haer geleyde dat sy so bloothertich waren, dat sy saghen ghestelt ter genade van desen Beul die gheen insicht hadde op staet, outheyt ofte gheslachte. Ende voorwaer de Coningen moeten haers gelijcke beminnen ende het bloet eeren, daer van sy hen gevoelen gesproten te wesen, twelc eertijts de Romeynen hebben onderhouden. De Persen hebben acht daer op genomen ende Alexander de groote die den Coninc van indien in zijne Landen liet regieren, hem hebbende overwonnen, hoewel den Indiaen hem groote moeyten ende verhinderinge hadde aengedaen. Aldus en dede desen Mahomet niet by David Comene Keyser van Trebisonde, want hebbende bedorven den staet vanden Prince van Pontius Euxinus, bracht hem gevangen tot Constantinopole

met zijne kinderen, ende dne heelen Adel van het Lant: was het om hem alsoo te houden als eertijden dede den Coninc van Assyrien tegen den Coninc ende thooft der Ioden om hem aen zijne tafel te doen eten, ende midden zijn volck het leven te schencken? Eylaes neen: maer om hem tot tijtcortinge te dienen over tafel allen maeltijden die hy dede, daer yemant om dese arme, ende ongevallige Trapesontinen in zijne tegenwoordicheyt omgebracht werde (hoedanich toonde hy hem tegen Fransoys Gattaluze van Genua die in zijn Stadts name regierde het wellustighe Eylandt Lesbos nu Metelin ghenaemt? Naer dat hy het Eylandt in-ghenomen heeft, de Steden verdorven, de stercten ter neder geworpen, de weerbare Mannen gedoodt, de Vrouwen vercracht, de Dochters ende Kinderen in het Slot ghebracht, voerde hy den Genevoys tot Constantinopole, daer hy met alle den Adel die op het Eylandt ghevonden werdt ellendichlijck omghebracht werde.

En oft wel (gelijck ick geseyt hebbe) geen Prince gheweest is vanden Huyse ende Geslachte der Otthomans die niet uytnemende wreet sy geweest, so heeft nochtans dese hun alle te boven gegaen, wesende onmogelijc te verhalen alle de dertelheden, tyrannijen, wrede daden, schande, ende onmenschelijcheyt van dit Monster der Nature, welcke gelijck hy ontuchtich insghelijckx milde was, cloeck, wacker, wijs, voorsichtich, ende een mensch die beter als yemandt zijn sinnelijcheden ende lusten regieren conde, uytgenomen wraecgiericheyt ende wreetheyt, ende daer en was noyt gheenen Man die beter den Romeyn gheleeck, die hem om Cleopatra wille bederf, als desen Turck, doch en hadde Marcus Anthonius het ghemoet so wreet niet. Maer hoe soude Mahomet eenige andere als beestige genegentheyt gehadt hebben gemerct hy in gheenen Godt gheloofde, ende en hadde geen ghedencken eenighe Wet te ghehoorsamen ofte eenighen Godsdienst? Hy verachte den dienst der Christenen, vervloeckte de leere Mose, ende en paste maer op den Alkoran voor so vele den noot hem dwongh, om zijn volck niet teghen hem te terghen, ende vreesende verjaecht te worden, oft in stucken gecapt: en God wil dat onder den

Christen Princen geene herten becoort werden met ghelijcke innicheyt als dien, ende dat d'eenige begeerte van regieren hen niet en doe veynsen tgene sy niet en gelooven, ende te eeren tgene sy verachten: Mahometh oock wesende by de Hovelinghen (want hy hielt hem niet soo besloten gelijck de Heeren die huydensdaechs in Turckije regieren) braecte hy duysent lasteringen teghen den Autheur van den Alkoran, hem noemende valsche Prophete ende bedriegher, ende dat het groote dwaesheydt was dien te gelooven die een Araber ende van conditie een Slave geweest was, ende een groot dief bedrieger, ontuchtich boven alle menschen die om zijne boosheden uyt Persen verjaecht was niet sonder groote oneere, ende schande. Dit seyde hy tegen zijn Prophete, sonder dat hy daerom eenighe secte ofte sinnelijckheyt goet vont, als die van onse Acheisten, in geleyt door desen beduyvelden gheest die t'onsen tijden het schrickelijcke Boeck in het licht gebracht heeft vande dry Bedriegers. En siet hier het verhael vande wreetheden van desen Tyran, op dat een yeghelijck wete dat die onrechtvaerdelijck regiert, ende van Godt geen werck maeckt, nochte eenighe heylige dingen anders niet van hem te verwachten sy, als wercken ende daden den Tyran van Sicilie gelijckmatich die de Goden beroofde, ende van desen Turck die noyt gheenerleye goedertierentheyt ghebruyckte tegen eenich mensche.


Vorige Volgende

Over dit hoofdstuk/artikel

landen