Logo DBNL
Het derde deel van de tragische of claechlijcke historien (1612)

Het derde deel van de tragische of claechlijcke historien

(1612)–Jan Jansz. Starter–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

Een Ioncman uyt Lombardijen een Dochter tot Padoua ontschaect hebbende, is sonder oorsaeck van haer jalours geworden, ende heeft daerom de Ioffrouwe ende sich selfs omghebracht.

De Vijfde Historie.

Ten tijden als den ongheluckighen Loys Sforze Milanen regeerde, was daer een rijck Coopman, machtich in Renten, besittinghen, ende handel van Coopmanschappen, de welcke getrout hebbende een Ioffrouwe van grooten Stamme, ende ouden geslachte, teelde by haer een zoon die tien jaer out was, ende sijn Vader hem ontvallen zijnde, eenich erfgenaem gebleven is onder de bescherminge ende toesicht sijns Moeders. Dese Ioffrouwe siende dat haer Soon groot werde, wilde niet dat hy hem tot Coopmanschap soude begeven, hem ghedachtich makende de plaets zijnder geboorte, den Edeldom ende seer doorluchtich bloet sijns voorouders, ende hoe onwaerdich de wetenschap is vant coopen ende vercoopen, ende het bedriegen sijns even naesten (volgende de gheleghentheyt des Coophandels) den genen die van edelen Gheeste is, ende sijn oorsprongh heeft van eenich hooch geslachte, doende hem opvoeden ende verheffen, niet in den Winckel, ofte by den Makelaers, maer midden onder de Kinders vanden Adel ende Geleerden, hem geheel beghevende tot oeffeningen ende tijtcortinghen, een oprecht Edelman betamende. Nu daerentusschen dat dese wijse Ioffrouwe

seer neerstich besorghde haers Soons Geest bequaem te maken, om daer in heylige ende goede gedachten te planten, ende sijn Lichaem om alle loffelijcke voorneminghen van een welgeboren Gheest na te volgen, heeftse daerom niet naergelaten goede opsicht op zijn goederen te hebben, ende sijn penningen uyt verscheyden plaetsen in et vorderen, coopende schoon Landen voor haren Soon, die genaemt was Galeaz, als ten Doope gheheven zijnde van Iehan Galeaz Hertogh van Milanen, ende Neve van Loijs Sforze.

Desen Ioncman vast ouder wordende heeft so weynich niet gevordert oft hy heeft een groot teecken ghegheven van toecomende vromicheyt, ende dat hy noch t'eenigher tijt de cloecke daden ende deuchden sijner Voorouders (die hy hadde van sijn Moeders zijde) soude moghen na volgen, alsoo dat hy niet alleen wel gheleert was, maer daer beneffens hem vermaecte met de Musijcke, spelende seer wel op instrumenten ende boven al op de Luyte, dicwils sijn lieflijcke stemme onder de soeticheyt des instruments mengende. Daerenboven was hy seer ghenegen tot paerden te berijden ende ter hant te maken, verstaende de volten ende carpetten, so veel dat hy voor een goet paerden berijder vermaert was. De wapenen pasten hem ooc seer wel inde hant, ende was behendich int worstelen van langen asem int loopen, sterc ende luchtich int springhen, twelcke de Ioffrouwe so wel beviel, datse gheen ghelt spaerde, noch oncosten aensach in saken die haer Soon behaechlijcken waren ende bedienstich tot het vervolch van so Edele ende eerlijcke hanteringen: waer toe dat sy hem noch aenporde, seggende als sy op een tijt alleen waren. Ten ware dat ick wiste mijn Sone, dat de tijtcortingen daer ghy u verstant met besich hout, ende u lichaem behendich maect, uwes gelijcke best waren voegende, soude wel bedroeft zijn dat ghy uwen tijt, ende mijn penninghen daer aen bestede. Maer wetende hoedanich dat u Voorouders gheweest zijn, hoe rasch ende cloeck ter wapenen, ende daerom van de Heeren van Milanen seer bemint ende geacht, sout ghy my gheen meerder gheneuchte connen gheven, ofte beter te vreden stellen als op dese maniere te leven: want te mercke dat uwen Gheest den gierighen aert ende moeyelicheyt

der gener die op een cantoor op gevoet zijn latende vare, veel meer strect tot het gene dat in ons maniere van leven van noode is, twelcke is de beleeftheyt ende miltheyt, waer door de cleyne tot groote staet comen, ende haren naem onsterffelijck maken.

Ende na dien ghy de boecken gelesen hebt, so gedenckt u wel dat de Marcgraven die dit Lant soo langhe gheregeert hebben int eerste niet afgecomen waren van hooger stamme als ghy van u Vaders zijde, ende so veel aengaet mijn Voorouders die hebben haer wel gewacht yemandt aenstoot te doen door de Edelheyt haers bloets: niettemin hebben sy geacht gheweest voor de machtichste ende treffelijckste van Italien ja hebben haer de grooteste Coningen van Christenrijck mogen vergelijcken. Bemerckt eens van wat huyse Fransoys Sforze was, de welcke de Bastaert Dochter van Philips Hertoch van Milanen getrout hebbende, ten laetsten die van Milanen ghedwonghen heeft hem voor Heere aen te nemen, ende heeft Charles d'Orleans berooft vande hope die hy hadde tot dit Hertochdom, die hem seyde warachtich erfgenaem te zijn. Het is de deucht, niet den rijckdom, de handelinge vande wapenen, niet de Coopmanschap, die haer den wech gewesen heeft om haren naem so groot et maken. Ick dancke Godt da tu eyghen nature u leyt, ende dat ghy van selfs tot so loffelijcken werck genegen zijt: u wel versekerende so ghy tot de Legh-Penningen ende reken-boecken geboren waert, dat ick al van u vertrocken, oft van rouwe ghestorven waer.

Vervolght dan mijn Sone, vervolgt tgene u mach vermeerderen, ende denckt dat den Edeldom diemen van sijne Voorouders heeft te niet is, ten sy dat wy die met ons eyghen deughden ende goede wercken onderhouden ende grooter maken. Voorts draecht u wel, ende zijt niet becommert met de kosten, want ick soude liever den staet van mijn Huysgesin verminderen, eer dat ghy onder de groote ende doorluchtige niet bekent sout zijn: oock so gaen u saken so qualijck niet (behalven dat ick al u vaders schulden geeffent hebbe) oft u incomsten zijn jaerlijcx wel 1000 gulden vermeerdert. Daer staet noch een rekeninge met een Edelman van Venegien te doen, den welcken op Oostlant handelt, met wien mijn Man gemeen was. Daerom wil ic derwaert gaen,

om te weten oft hy ons oft wy hem het schuldich zijn: ic belove so my God het leven geeft, dat ic u so vry sal laten, ende van alle last ontslaen, dat ghy gheen reden suldt hebben over mijn traecheyt ofte cleyne sorghe te claghen. Galeas die na achtien jaren out was, van de Veneetsche reyse hoorende spreken, (gelijck gemeenlijck de joncheyt tot versoecken geneghen is) heeft sijn Moeder ghebeden dat hy soude na Venegien gaen om te weten wat den Edelman haer soude moghen schuldich zijn: daer by voeghende dat het gesichte van dese Stadt hem veel bequamer mocht maken, tot de wercken sijns levens, als sulcx zijnde daer de tsamencomste veler menschen is t'aenschouwen: want in dese vermaerde regeringhe op alle quartieren van de werelt ghehandelt wert. De Moeder groote ghenuechte in sijn redenen nemende, ende daer door oordeelende dat sijn beginselen tot een goet eynde souden comen, heeft sijn begheeren toeghestaen, sijn voornemen seer prijsende, ende sijn toerustinghe gereet gemaeckt, ende een Factoor die hem op de coopmanschap verstont om met den Venetiaen de rekeninge te effenen mede gegeven hebbende, heeft hem voor sijn vertreck dese oft dierghelijcke redenen voorghehouden:

Gelijckerwijs ic een groote geneuchte in alle uwe wercken ende oeffeninghen ontfanghen hebbe ende noch dagelijcx verwachte, gevoele nu dat mijn lust seer toeneemt dat ghy alle lanterfantinghe versmaet ende van u bant: twelcke oorsake is dat ick in u reyse niet alleen bewillighe, maer daer toe aensporre. Maer nochtans wetende dat die den ouderdom die ghy teghenwoordich hebt seer slibberachtich is, ende licht te verleyden, daer beneven dat de genegentheden van de jonge lieden so haest strecken tot het quaet als goet, oock merckende hoe datter meerder menschen ende vremdelinghen in dese groote steden zijn, dat daer de verquistinge ende verdervingen so veel overvloediger, ende schadelijcker zijn. Zo bidde ick u mijn Sone u eer altijt ghedachtich te zijn, ende te dencken dat ghy tot noch toe niet prijselijcx gedaen hebt, ten sy ghy deuchdelijck vervolcht, ende die vruchten voort brenght die u dese vrome beginselen beloven. Het oordeel ende verstandt van den mensch wert alsdan bekent, wanneer hy onder duysent wellusten ende midden onder den genen die haer vermaken met oneerlijcke geneuchten,

zijn lichaem suyver hout ende sijn siele onbesmet van eenige vuylicheyt, also dat dan den Gheest, ghelijck het gout int vier beproeft wert. Ick segge u dit, om dat mijn herte my dreycht met eenich ongheluck, den wijn ende de Vrouwen zijn twee middelen om de beste herssenen ende wijste van alle menschen te bederven, ende den warachtigen onderganc van velen die voor dit gebreck den naem vande voorsichtichste voerden: tot d'eene weet ic wel dat ghy niet geneghen zijt, ende van d'ander derf ick my niet versekeren, alleen bidde ic u alle middelen ende wegen die u tot sulcken val moghen brenghen te schouwen. Want so het ghebeurt dat ghy u verloopt met de Veneetse Courtisanen, dit sal een oorsaeck zijn om my uwen overleden Vader gheselschap te doen houden, den welcken ic u bidde hier in na te volgen, want ic hem noyt anders als seer kuysch ghekent hebbe, het sijne in vremde Landen niet overvloedich verteerende. Galeas hoorende de deuchtsame redenen sijner Moeder, heeft met een natuerlijcke schaemte, ende beleefde woorden vol van eerbiedinghe sijn Moeder belooft ende versekert haer geboden so wel in sijn ghedachten de planten, dat hy't veel liever al soude verliesen dan die int minste te buyten gaen: Haer biddende dat sy in haer gebeden sijns gedachtich wilde zijn. Met dese weynich soete woorden heeft hy oorlof van sijn Moeder genomen ende hem op den wech naer Venegien begeven, niet denckende dat hy sijn schulden in halende niet alleen sijn vryicheyt soude verliesen, maer ooc de gesonde gewoonte van sijn deuchdelijc ende eerlijc leven.

Te Venegien behouden ghecomen zijnde, heeft hy een Coopman ghevonden out vrient van sijn Vader saligher, die hem by den Edelman gebracht heeft, nu eerst te huys gecomen zijnde, den welcken verstaen hebbende wie Galeas was, ende de oorsake van sijn comste, heeft hem seer vriendelijcken gewellecomt, hem biddende weynich daghen te willen wachten, ende hem daerentusschen die eere te doen, t'sijnen huyse te willen comen. Want mijn Heere u Vader (seyde hy) heeft mijn soo veel vrientschap ghedaen in sijn leven, dat hy tot wat tijt ick te Milanen quam, niet wilde toe laten dat ic ergens als by hem thuys was, ende so het u belieft met my te gaen, ic sal mijn best doen om u wel te onthalen. Galeas die seer beleeft was heeft hem eerst seer

hertelijcken bedanckt, ende zijn onschult geleyt op de moeyte die hy hem soude aendoen, wat voorder haer rekeninghe aenginck, soude hy in de herberch wel na wachten, waer met hy hem niet behoefde te haesten, hem biddende daer niet in te doen voor dat het hem geleghen waer. Den Venetiaen siende dese beleeftheyt heeft hem geantwoort, mijn Heere na dien het u belieft heeft my meer deught te doen als ick verdient hebbe, ende my tijt te geven om my te bedencken wat ick u schuldich mach zijn, so bidde ick u my te goede te houden dat ick u so langen tijt van mijn saken niet verwitticht en hebbe, oock om de waerheyt te segghen, is het den derden dach dat ick uyt Syrien gecomen zy, ende alle mijn handel ende bagagie is tot Padoua, daer ick geern eens na toe soude reysen ende daer na hope ick u te voldoen al het gene dat ick u schuldich sal zijn. Galeas heeft hem gheseyt dat hy seer wel te vreden was te wachten soo langhe alst hem beliefde ende hoorende dat den Venetiaen twaelf oft vijftien daghen tot Padoua moste blijven, heeft hem aengheboden gheselschap te houden, twelck den Coopman van goeder herten aenghenomen heeft: aldus heeft den Milanoys zijnen Dienaer met hem nemende hem op den wech na Padoua te water begeven: tschepe zijnde heeft hy den Venetiaen na de nieuwicheyt van Oostlant gevraecht, die alle de geschiedenisse wetende (om Galeas te behagen) van punct tot punct verhaelt heeft de macht vanden Soudaen van Egypten, ende de groote vrijicheyt die desen Heere de Christenen gaf reysende naer Ierusalem, ende van daer comende: ende opt laetste heeft hy hem vertelt met wat een haestich ghewelt de Turcken Croacien hadden overloopen ende verdorven, ende de ellendighe moorden die sy over de Christenen gedaen hadden inde steden van Coron ende Modon, een seer out Lant zijnde, hier voortijts ghenaemt Pelopenesa, aldus zijn redenen vervolgende die de toebehoorders wel bevielen, zijn sy tot Padoua gecomen, alwaer Galeas tot zijnen Coopman heeft moeten thuysleggen, t'welcke heeft gestrect tot schande van den eenen, ende gheheele verderf vanden anderen. Want Galeas (niet connende vergheten oft gheheel in hem te niet doen de oude onghetrouwicheyt van die van Lombardijen, die boven alle andere daer van den naem voeren, bedrijvende

een leelijck stuck, ende geheel aen d'een zijde stellende de goede ende heylsame vermaningen zijns Moeders, heeft zijnen Waert bedroghen, die hem alle eere bewees die hy coft bedencken, ende in zijn macht was, hem so lief hebbende ende ghemeyn zijnde, oft zijn eyghen Sone was gheweest. Nu verstaet dat den Venetiaen een over schoone Dochter hadde van vijftien oft sestien jaren, aerdich, bevallich, ende seer levende van Geest, die haer boven maten vermaeckten in Galeas ooch-worpinghen. Alsoo dat Galeas na dat hy haer al te seer besien hadde, een schote in sijn hert gevoelde wiens naem hy noch niet en wiste, als de gene die de scherpicheyt van den pijl der liefden noyt gheproeft en hadde: Maer hem selven in dese soete gheneuchte droncken makende, ende met sijn gesichte in hare schoone oogen spelende, heeft een vremde veranderinge in sijn gedachten beginnen te voelen, want hy hem eerst maer verwonderde van de volmaeckte schoonheyt die haer in dees Dochter vertoonde, maer nu begost te verlangen haer wat naerder te moghen comen, om een soeticheyt te smaken, wiens vermakelijckheden voor hem noch verborghen waren. Nochtans heeft hy so slecht niet geweest ende so verre buyten hem selven, oft hy heeft sijn ooch-wincken ende loncken looselijck beleyt, ja soo behendich dat alleen de Liefde die coste ontdecken aen de gene diese toegesonden worden: de welcke oock so bot niet en was oft sy heeft seer wel gemerckt dat Galeas met haer liefde ontsteken was, ende haer daer in vermakende, heeft haer so wel niet connen wachten oft sy is ooc neffens hem gevangen gheweest, ende dat alleen door een simpel aensien van Galeas, die welcke (ter wijlen de goede man de Vader seer neerstich besich was intvertellen vande ghestaltenisse Ierusalems, ende de Moeder daer over verwondert ende bedroeft zijnde sat en schreyde) met deerlijcke oogen als oft hy een personagie inde passie gespeelt hadde, besiende het cruys van sijn herte ende de quellingen die hy alreede in zijn Geest was voelende, worpende sijn gesichte op Lucretia (also was de Dochter vanden Venetiaen genaemt) wel ghewilt hadde, dat dese vertellinghe de geheele nacht geduert hadde, op dat sijn oogen hem daerentussen gedient ende de boden geweest waren, om sijn liefde ende voornemen te drucken int herte van sijn nieuwe Meesterse:

de welcke hem terstont stelender-wijs sodanige gesichten wederom ghegeven heeft, maer met sulcken behendicheyt dat Galeas hoe loos oft schalc hy was nochtans niet cost mercken dat dese glinsterende stralen hem met so goede gonste toegeschoten worden. Oock was het hem onmogelijc desen Crijch wel te verstaen, nu maer een nieu soldaet onder Venus bende zijnde. Ten laetsten sijnen Waert goeden nacht gewenst hebbende, is met zijnen Dienaer in zijn slaepcamer gegaen, om hem op sijn Liefde alleen te bedencken, oft soo het de sake bereyste met hem daer van te rade te gaen. Te bedde ghegaen zijnde, is hem de liefde terstont comen bestormen, hem vindende ongewapent sich selfs te verweeren, ende hem daer eerst in vermakende, heeft hy ghevoelt dat de reden ende raet sijns gemoets haer daer tegen stelden, ende dat sijn afcomste hem verbode sulcken verraderije te doen den ghenen daer hy so veel eere van ontfinck. Aldus hart aengevochten zijnde, arbeydende ende sweetende, heeft teghens hem selfs aldus ghesproken. Ia wel, wat is dit voor een quellinge die ick tegenwoordich verdraghe, daer van ick mijn leven niet gevoelt en hebbe? ende wat is dit te seggen dat ick inde duysternisse des nachts aenschouwe, die ick geduerende mijn sobere maeltijt so aendachtelijc besien hebbe? soude het wel eenich visioen zijn dat hem hier vertoont om mijn slapen te beletten? Helaes neen, want de vervaerlijcke dingen vanden nacht hebben sulcken lieffelijcken gedaente niet: ic dencke dat het de liefde is, die hem selven geheel verandert heeft inde gedaente van Lucretia, gelijck hy in voorleden tijden aengenomen heeft het wesen ende manieren van Africanus de Sone van Aneas om daer door de Coninginne van Carthago te bedrieghen.

Ach liefde, so ghy het zijt die u in dese maniere vertoont, laet my doch soo veel toe dat ick ten minsten mach kussen t'gene hem uytwendelijcken laet sien in dese schoonheyt die ghy voor mijn herte ende oogen afbeelt. Hoe dus? derf ic so grooten sake versoecken als de gemeenschap met de Goden? en weet ick hoe Psiches is ghestraft gheweest om het sien van desen selfden Cupido in sijn eygen ghestaltenisse ende wesen? ende hoe dat sy is verandert gheweest, ende wat grooter ongeluck Semele overghecomen is, begheerende te weten ende op het laetste versoeckende in wat maniere

Iupiter zijne huysvrouwe Iuno kuste ende omhelsde? Och hoe worde ick gequelt, ende ick weet niet wat ick sal besluyten: O liefde ghy bestormt my seer hert, voor mijn oogen stellende so seltsamen, uytgelesen ende volmaeckten ghedaente, ghy doet u beste om my u slave te maken: maer eylacij, mijn eere strijt daer teghen, de reden wilt niet toestaen, ende mijn ghemoet vint het niet goet, het vleesch is alleen dat u volght ende tgene dat ghy kittelt, de lust wil u begeeren onderdanich zijn, ende vermaeckt hem in u aenghename ghesichten ende vertooninghen, maer de cracht des verstants singht heel een ander liedeken. O Fortuyne hoe hebt ghy my verblint, als ghy my tot mijn groot ongeluck herwaerts leyde om mijn schulden in te halen, meynende van een ander te ontfangen, is het van noode mijn selfs op te offeren ende gheheelijcken over te gheven, aen sulck een die mogelijck met my spottende, mijn ongetrouwicheyt haer Vader sal te kennen gheven. Och Galeas, Galeas dit is den raet van u Moeder niet, noch de beloften die ghy haer gedaen hebt, te willen ontsuyvern den genen die ghy alle eere schuldich zijt. Dit zijn de wetten vande gastvrijicheyt niet die u sulcken verraderije bevele, als te willen onteeren de Dochter van den ghenen die u so goede chiere aendoet, ende soo mildelijck in sijn huys ontfangen heeft. Dit heeft gedaen Iason, dit heeft gedaen Paris, die daer door den naem van ongetrouwe behaelt hebben. Neen, neen, Galeas, ghy moet de reden onderworpen zijn, de gherechticheyt plaets gheven, ende geensins toelaten dat de vleeschelijcke lust de overhant heeft, op dat sy het beste deel van u siele niet verdonckert. Op dese maniere langhen tijdt in hem selfs gesproken hebbende, heeft niet een ooge konnen sluyten, noch geensins konnen beletten dat de schoonheyt Lucretie sijn nacht ruste benam, ende veroorsaeckte dat hy op elcke reden moeste suchten, ende dat in sulcker voeghen datmen geoordeelt soude hebben sijn herte te moeten bersten. Daer na hem selfs berispende, seyde aldus: wie is de gene die so sterck ende stantvastich is, die soude konnen wederstaen de crachten der liefde? so de Goden selfs, de grootste Coningen, de alderwijste ende doorluchtichste mannen sijn ghewelt ghevoelt ende sijn aenslach volbrocht hebben, hoe soude ick my alleen tegen sodanigen macht konnen stellen?

ende so daer geen cruyt, ofte medecijne is die dese quetsuren konnen genesen, ic (so deerlijck aen therte geraect zijnde) soude moeten ongheholpen blijven, ende de gheheele tijdt mijns levens gaen verquijnen. Neen Neen, de Liefde is een Hemelsche sake, ende werckt in ons een goede ende oprechte genegentheyt: ende wat soude ick behoorlijcker moghen doen als te volghen de eyghen lusten mijn Gheests, ende d'ingeboren natuerlijcke begeerte die my raden te beminnen ende eeren so volmaecten sake. Och Lucretia, na dien dat ghy't zijt die my so levendich hebt ontsteken, so oprecht moet ghy my weder te hulpe comen, ick bidde u zijt teghens my niet wreet, noch hertneckich over u suyverheyt, twelcke veroorsaect heeft het bannissement vant Conincklijcke bloet tot Romen. Ten is niet door ghewelt dat ick soecke mijn lust te boeten, ten is niet om my van eenich dinck te wreken: alleen een lieflijck verlangen leyt my, een dienstbare genegentheyt maect my de uwe, ende een oprechte gonste wil dat ick niet ophoude van u te versoecken. Comt Liefde verlost my van dit lijden, niet te niet doende de hope van mijn herte, noch daer uytnemende het levende beelt van mijn Lucretia, maer haer bekeerende tot mijn voornemen, ende bewegende door mijn gebeden, want nadien het u belieft heeft my u slave, ende u wreede wetten onderdanich te maken: so bidde ick u dat ghy onse twee herten te samen bint, op dat wy u een offerhande moghen doen waerdich zijnde in uwen Tempel vertoont, ende aldaer op den outaer gestelt te worden, daer de wel te vreden, ende vreucht-bedrijvende verliefden u bedancken van u soete goedertierenheyt.

Desen nieuwen Orateur in hem selven aldus sprekende, ende het meeste deel des nachs door ghebracht hebbende met dese sotte verhalinghen, bevanghen zijnde met verscheyden gedachten, heeft hem ten laesten (met sijn verstant moede ghearbeyt zijnde) tot slapen begheven: maer zijnde in het diepste van zijn ruste, is hem desen vreemden Droom voorghecomen: hem dachte dat hy sach Lucretia in een schoon ghebou besloten met een hooghen muer, ende hem daer buyten sijn beste doende om haer daer van daen te crijgen: ende als hy hem beclaechde ende quelde dat hy geen middel hadde om haer van soodanighen ghevanckenisse ende verdriet te verlossen, so quam daer een Vrouwe die tot

hem seyde, gaet wech ghy Sot want het is hier niet daer ghy uwe hulpe meot aenbieden, om daer door u te vermaken met de ghene die my te bewaren is ghegheven, vande welcke so dullen ontsinnigen mensch als ghy zijt niet verdient een simpel ghesichte, al hoewel dat u dese tot u groot ongheluck toe is gheschickt.

Hy heeft de Vrouwe ghebeden hem oorlof te gheven de Dochter te mogen spreken, waer op sy antwoorde, dat (al hoewel hy so grooten gonste onwaerdich was, nochtans om haer te wreken vant ongelijck dat sy van hem geleden hadde, na dien hy soo lichtveerdich ende buyten reden op Lucretia versot was) sy sijn versoec soude toestaen. Aldus heeft sy hem binnen den omhanc van dit gebouw geleyt, daer hy sach de beelden ende verschijnselen der ghenen die door de Liefde ter doot waren ghecomen, die Cupido sittende op een wagghelende wagen in sijn Heerlijcheyt leyden als de Slaven sijnder Majesteyt. Maer Lucretia hier niet siende, is hy vorder ghegaen in een Boomgaert, die hem docht den schoonsten ende vermakelijcksten te zijn die hy sijn leven gesien hadde, maer daer in comende vont die seer onlustich door oorsake vande oneyndelijcke poelen ende stinckende Morassen die desen hof van alle kanten omringhden: hier sach hy sijne Lucretia: by haer comende, heeft hy haer aengesproken: maer zijnde op het ghenuechlijcste ende heftichste van sijn redenen, is daer een soo verschrickelijcken man verschenen, so vervaerlijcken om aensien als een menschelijck herte soude connen bedencken, wiens gedaente hy wacker zijnde oock gheensins conde uytdrucken: desen sonder eenich woort te spreken, heeft hem Lucretia met gewelt uyt de handen ghenomen ende haer ter aerden smijtende de borst opgescheurt, ende het hert uyt haren lijve geruckt, terstont hem naer Galeas begevende, die hy met gelijcke stilswijgentheyt in ghelijcker maniere ghehandelt heeft als sijn Meesterse: ende als desen beul hem het herte wt sijne lijve trock, is Galeas onversiens wacker geworden, seer vreeselijcken crijtende, so moede gearbeyt zijnde, ende sweetende als oft hy een grooten wech ghegaen hadde, nu gheheel wacker zijnde dede hy niet als kermen, suchten, ende claghen op sijn bedde.

Den Dienaer die in sijn Camer sliep, hoorende hem dus

deerlijcken kermen, is op gestaen, ende een kaerse ontsteken hebbende heeft sijn Meester so verbaest gevonden, als oft den droom warachtich geweest ware, heeft hem gevraecht waerom hy so verschrickt was ende so hart gecreten hadde.

Desen dienaer scherpsinnich ende loos zijnde, hadde acht geslagen geduerende de maeltijt op het vriendelijck aensien ende loncken van dese tweenieuwe lieven, hadde oock wel ghemerct aen de sware suchten ende weynich rusten sijns Meesters dat de Liefde in sijn herte de overhant hadde behouden, ende nu noch siende dat hy hem niet met allen en antwoorde, heeft hem aldus aengesproken: Hoe mijn Heere, hebt ghy gheheelijck u sprake verloren? seght vrymoedich wat u mach schorten, op datmen daer raet toe doe, gemerct daer de ghebreken noch niet vast zijn inghewortelt, machmen die lichtelijcken voorcomen: ghy moet ooc niet lancsaem zijn noch schrupeloos te segghen wat u quelt, ende soo het eenich secreet is meucht het my toe betrouwen als u eygen herte, u versekerende mijn beste te doen om door mijn getrouwe hulpe eenighe verlichtinghe te gheven.

Galeas overwonnen zijnde door het goet gevoelen dat hy hadde van het cloec verstant ende getrouwicheyt sijns Dienaers, dat het hem oock onmoghelijck was sonder sijn hulpte te comen tot het ghene daer hy soo seer naer verlanghde, heeft soo vremdelijcken beginnen te suchten dat het groot wonder was dat al sijn asem ende leven hem niet zeffens uyt zijn lichaem en vlooch, ten laetsten brekende sijn langhe stilswijghentheyt, seyde hy: Helaes mijn vrient, ick hebbe den wonderlijcksten ende vervaerlijcsten droom gehat, daer ghy u leven van hebt hooren spreken, die mijnen Geest seer ontstelt ende mijn vreucht geheelijcken benomen heeft, aengesien hy my met eenich groot ongheluck schijnt te dreygen ende hem den gheheelen droom vertelt hebbende, heeft sijnen Dienaer in deser manieren geantwoort. Ick ontschuldighe u overmits uwe Ionckheyt ende weynich ervarentheyt van saken, ende al hoewel de boecken u doen verstaen veel verborgentheden die de nature in ons werct, so geven sy ons oock te kennen dat het sotticheyt is hem in dromen te quellen, boven al wanneer sy voortcomen door de swackheyt onses verstants ende uyt eenige saken diemen wacker zijnde heeft legghen overdencken: ende meent ghy

ooc dat dese stercke passie der Liefden, die u nu besit, wiens aenvechtingen ghy noyt ghevoelt hebt, niet veroorsaeckt heeft inde onvolmaecktheyt van uwe ghedachten de verscheydentheyt van vele toevallen die ghy overpeynst hebt eer ghy kost slapen? voorwaer het is dese beeldinghe die u verstant also verduystert heeft, gelijc de sinnen verbaest zijn vande gene die in groote vreese zijn, de welcke meynen altijt voor haer oogen te sien het gene de vreese des herten haer voorstelt. Aldus dunckt het my geen reden te zijn dat ghy u selven bedroeft in een sake die niet waerdich is van te spreken: ende als desen droom eenige beduydenisse mocht met brenghen, so is die wel grootelijcx tot uwen voordeel, gemerct dat de Ioffrouwe die u Lucretiam liet sien om haer van u te wreken, dat is u eygen wille die in hem selfs strijt, willende ende weder niet willende tghene dat sy in haer voornemen besloten heeft, ende u bedwingende te volgen haer begheeren is dat niet de wrake diese van u neemt, na dien sy u de reden aen de een sijde doet stillen, ende u vleyschelijcke lusten volghen? Warachtelijck seyde Galeas dat is seer wijsselijck uytgeleyt ende het soude onmogelijck zijn dat eenich geleerde den sin beter mocht treffen: maer ic bidde u my de beduydenisse te segghen van de gene die onse herten so wreedelijck uyt onse lijve getrocken heeft. Dat is (antwoorde den Dienaer) het alderlichtste van allen: want hoe can de Liefde van weder-sijden malcanders herten niet besitten? de gene die Lucretia het herte uyt haren lichaem getogen heeft, dat is uwe Liefde, de welcke nemende het uwe heeft dat gebracht de gene die ghy't schuldicht waert, na dien ghy haer dat vereert haddet. Nu het ghene dat u meest beducht maect, is dat de ghedaente van dese Schaker u onbekent is, van wiens vervaerlijckheyt ghy u niet moet verschricken ten aensien de swaricheden, quellingen, quaet vermoeden, ende teghenheden die ghestadich met de Liefde vermengt zijn, de welcke oft sy afgrijselijck zijn, laet ick oordeelen de gene die dese benautheden int minnen gevoelt hebben, daeromme ist dat desen genuechlijcken Hof dien ghy gesien hebt omringht was met verdrietich water, ghemerct de bedructe tranen der Minnaers van quaden smake zijn, alsoo dat het vermakelijckste dat int vervolch vande Liefde is te becomen, rontom noch beset met duy-

sent benautheden.

Waer is het seyde Galeas dat ghy al dese Philosophie geleert hebt, na dien ghy de scholen niet gehanteert hebt? Ick bevinde dat ghy seer geleerdelijc verhaelt al wat desen droom soude connen beduyden, ende al watmen daer met reden van soude connen segghen: Maer ick can niet ghenoech prijsen dat warachtige veersken dat my ghedencke in Spaense tale ghelesen te hebben, ghehouwen zijnde op den boort van een Fonteyne aldus luydende:

 
Et tu saber, y tuos loores
 
Te levantaran los amores.
 
V verstant, en Eer die ghy hebt ontfaen
 
Konnen door de Liefd' u gheheel ontgaen.

Maer staet so vast niet, seyde den Dienaer, op het vervolgen van dese beuselinghen, als oft het yet warachtichs was, oft een vertooninge van eenich Prophete: laet varen, ic bid u laet varen het gene dat doch niet te beduyden heeft, sonder u Geest onrustich te maken, ende u slapen te beletten, siet maer toe dat het ijdel beginsel van uwe Liefde u niet en doet verliesen tgene dat een groote voorsichticheyt u sal doen vercrijgen, ist by aldien ghy u na mijnen raet in dese sake wilt aenstellen: want so ghy so nau wilt overweghen alle de sotticheden die overcomen den ghenen die minnen, ende u wilt quellen inde droomen, ick soude van meyninge zijn dat ghy gestadich van doen hadt eenen rasenden Artemidorus, om alle u ghesichten ende beuselinghen te verclaren. Ia wel Ia wel, seyde Galeas laet ons den droom laten varen, maer laet ons middel gaen soecken om Lucretia te doen weten, wat dat ick lijde, ende hoe goede herte ick haer toedrage, ende hoe grooten verlanghen dat ick hebbe haer dienst te moghen doen.

Ick bidde u (heefter den knecht bygevoecht) dat ghy u geheel op my wilt verlaten, ende te gelooven, dat ick in den arbeyt sal sterven, oft ghy sult sodanigen antwoort hebben als ghy wenscht, alleenlijck toont u wijs in al u wercken, ende siet wel toe dat niemant u begheerten ghewaer wort

door u uytwendighe teeckenen, die maer van u zijde versekert zijnde, laet my dan voortbewerden, die my sterck make u te samen te doen spreken, ende haer genegen te maken u voor haer lief aen te nemen.

Op dese belofte is den Ionckman gaen slapen tot sanderdaechs wel diep op den dach, ende ter wijl dat hy ruste, by zijnen Gandelin niet ledich geweest, maer doorwandelende het geheele huys heeft ten laetsten Lucretia gevonden in eenen hoeck van alle andere plaetsen afgesloten zijnde, daer haer niemant mocht sien oft hooren spreken. De Dochter, behalven dat sy uyt haer nature seer vriendelijck was, wetende hoe veel haren vader in desen Ioncman gehouden was, heeft gedronghen gheweest desen Dienaer te vragen oft sijn Meester oock wel gerustet hadde ende oft hem yet beliefde te hebben gerustet, antwoorde desen losen vogelen-vanger, helaes Ioffrouwe so qualijck als hy sijn leven gedaen heeft, ende ick wete niet hoe dat hy noch het leven can behouden, aengesien het lijden dat hy desen geheelen nacht verdragen heeft, t'welcke sodanich is geweest dat ick ghestadich op zijnde ende wakende, meynde ende vreesde nu al sonder Heere ende meester te zijn.

Hoe dat? seyde de dochter heel verwondert ende bedroeft zijnde, ick bidde u mijn vrient, laet ons dit mijn Vader te kennen gheven, op dat hy op sijn sieckte goede acht mach nemen, want, ick ben wel versekert, dat hy seer bedroeft sal zijn ende sijn neersticheydt sal doen om hem te mogen helpen. Het is niet van noode seyde hy terstont daer op, dat u Vader van de sieckte van Galeas weet, noch het is niet aen hem dat wy hulpe behoeven te soecken, als niet in sijn macht zijnde. Ghy zijt mijn Ioffrouwe oorsaecke van de sieckte, meucht hem van gelijcke wederom genesen, twelck doende, sult een groote deucht veroorsaken, als van de doot verlossen een vande volmaeckste Edelmannen van Lombardien. Ick weet niet (seyde Lucretia) hoe ic can oorsake zijn van so grooten quaet, gemerckt ic seer bedroeft ben dat te hooren: hoe soude ick dan willen dat het door my soude comen? daerom so het in mijn macht is, dat ic hem (behoudende mijn eere) can helpen, ick sal so onbeleeft niet zijn te willen veroorsaken de doot niet alleen, oft qualijck varen van Galeas, maer het alderminste qualijck ghenoegen ter

werelt, wetende hoe seer dat mijn Vader hem soeckt te onthalen ende vrientschap te doen.

Och mijn edele Ioffrouwe, antwoorde desen goeden voorsprake, het is aen u alleen dat alle de onthalinghen ende vrientschappen hangen, het is de liefde (int corte te seggen) die hem so seer de uwe heeft gemaect, dat (ist by aldien ghy hem voor uwen getrouwen vrient niet aenneemt) zijn herte niet toelaten sal hier na hen eenichsins te verblijden, de hope verloren hebbende van al zijn vreucht die hy acht dat geheel in u rust, als de eerste zijnde die hy oyt gedient ofte bemint heeft, ende hoopt dat hy oock sijn leven geen ander sal lief hebben. Al hoe wel dat Lucretia groote genuechte nam, in de redenen van desen welsprekenden Dienaer, ende noch veel meer in de liefde van Galeas, nochtans heeft sy haer een weynich verstoort getoont, om dese stoute aensprake, ende bekeef seer vriendelijck den genen die haer so aengenamen nieuwe tijdinge bracht, maer heeft ten laetsten soo seer niet connen veynsen, oft dese woorden zijn haer noch ontvallen: ten ware sake dat ic Galeas coste voor een Edelman, die ick achte dat geen man by hem heeft die my sodanige redenen buyten sijn weten soude derven voorhouden, ic soude u doen straffen van uwe lichtveerdicheyt, maer dewijl hy sulcx is, so vergeve ick het u ende bidde u met eenen u Meester te seggen dat hy hem niet en quelt om mijnent wille, ende dat ick hem meer bemin als yemandt die leeft, ende dat dit hem ghenoech sy tegens u so veel gheseyt te hebben, ende ondeckt te hebben tgene ic in mijn herte meynde verborghen te houden. Maer mijn Ioffrouwe (seyde den Makelaer) laet ic hem toch dese goede botoschap brengen, dat ick hem van uwent wegen mach beloven dat ghy hem toestaet u alleen te moghen spreken, op dat hy met sijn eygen mont u versekert van tgene ick geseyt hebbe, ende dat hy het selver sy die u doet mercken dat ic niet van het mijne daer by gevoecht hebbe, aenghesien ic niet het hondertste deel van sijn genegentheden verhaelt hebbe: ic wilde voor waer dat ghy gehoort haddet te nacht hoedanigen sprake hy tegens u gehouden heeft, meynende u teghenwoordich te hebben, ende met wat suchten ende hoe veel tranen hy u sijn benautheden te kennen gaf, ende ick ben wel versekert dat ghy wistet hoedanich sijnen brant, ende hoe groot sijn

verdriet waer, ghy sout het niet cleyn achten, noch u genegentheyt tot hem teghens my niet soecken te veynsen, die een goet meester ben de gedachten door de uytwendige teyckenen te mercken, gelijck ick hem zijn lijden (hoe wel hy het voor my socht te verberghen) hebbe doen bekennen. Zijt ghy dan (seyde sy) so doortrapten kenner van de ghedaenten oft manieren der genen die minnen? ick weet niet hoe ghy dat cont verstaen? maer so het waer is, dat ick heb hooren segghen, van de ghene die wel konnen veynsen, soo soudt ghy wel scherp-sinnich moeten zijn. Ick wete van sulcken wijsheyt niet te spreken, maer bekenne so veel my aengaet dat ghy daer claerlijck van weet te oordeelen, daaerom ben ick te vreden dat ghy Galeas van mijnent wegen hertelijck sult groeten, ende om u te houden inde gedachten die ghy hebt van uwe loosheyt, so seght u meester dat hy morgen op dese ure, ende op dese selfde plaetse hem laet vinden, ende ick sal bereyt zijn te hooren wat hy wil seggen, maer dat hy hem boven al so voorsichtich draecht, dat ick in geen schande en come, op dat hy oock hem selfs in gheen perijckel stelt.

Den Dienaer heeft haer seer beleefdelijck bedanct in den naem van zijn Heere, daer hy terstondt na toe is ghegaen, ende heeft hem doen opstaen, al cleedende heeft hem de voorgaende redenen verhaelt, t'welcke Galeas so heeft verblijt, dat hy hem omhelsende seyde: O hoe geluckich is den dach dat ic u eerst gekent hebbe, nadien ic door u alleen wederom mijn leven vercreghen hebbe, hoe sal ick u konnen voldoen van den dienst die ghy my gedaen hebt, begonnen ende volbracht hebbende een sake, daer ick niet van soude derven int werck stellen als met mijn gedachten? Ach mijn vrient, versekert u, dat so lanck als ick sal leven, ghy u sult mogen beroemen my tot uwen wille te hebben, ende bereyt om u vrientschap te doen. Den knecht hoorende hem met sulcken heftighe genegentheyt spreken, belachende de uytsinnicheyt van zijne sotte Ioncheyt, seyde hem: ic bidde u Heere te dencken hoe ghy u Liefste sult aenspreken, op dat ghy uwe woorden so wel mooght belegghen dat ghy geen qualijck voegende ende niet wel te pas comende voortbrengt, waer door uwe saecke mocht achterwaerts gaen, want sy staedt seer vast op haer eere, daeromme overweecht uwe woorden wel van te voren, voorder siet wel toe, dat dese be-

loofde jonste u so seer niet verheucht, dat ghy't eenichsins laet blijcken, want dat soude de rechte middel zijn om te niet te maken den goeden gront die ick gheleyt hebbe, om tot u begeerten te comen: aenghesien dat dese Venetianen seer loose Vossen zijn, de welcke so sy het minste teecken van uwe Liefed comen te mercken, sullen wel niet een woordt tegens u seggen, maer seer wijselijck u beroven van het gesichte van u uytvercoren, t'welcke u meerder swaricheydt soude wesen als een weynich tijts u te veynsen, ende te verbergen het gene dat toch altijt behoort heymelijck gehouden te worden. Dese lesse hem gegeven zijnde, is dien dach voort door gebracht met veelderley verlustingen, den Venetiaen sijn beste doende om Galeas so veel eerlijcke ghenoechte te gheven, als hy koste bedencken: den Lombard sijn fenijn bedeckende, heeft eenighe ghelaet ghetoont van goet behaghen te hebben in dese tijtcortinghen, nochtans was het Lucretia alleen daer alle sijn gedachten ende sinnen toe streckten.

De ure des anderdaechs gecomen zijnde heeft de Dochter niet ghemist haer op de bestemde plaetse te laten vinden, ende Galeas van sijnen Man gheleyt zijnde, is daer op de rechte tijdt naer toeghegaen, aldaer malcander ghegroet ende goeden morgen gewenst hebbende, met sulcken beleeftheydt als een yeghelijck wel can dencken, dese twee Liefkens overwonnen zijnde vande schaemte, ende vol lusten ende vernoeginghe zijnde door malcanders teghenwoordicheydt bleven staen sonder een lidt te roeren, ende sonder eenich woort te spreken, niet meer als twee marmelen beelden, alleenlijck dat soete vergift uyt malcanders oogen suygende, zijnde so hooch opghetrocken inde overpeynsingen van malcanders schoonheyt, dat ten ware den Dienaer daer teghenwoordich gheweest hadde, sy souden in perijckel gheweest hebben verandert te blijven in twee onbeweechlijck beelden, gelijck als hier voortijts de ghene die het hooft van Medusa aensaghen.

Aldus alle de crachten der Liefden haer na het herte begeven hebbende, ende haer vervullende met duysent loncxkens ende vriendelijcke ghesichten, was het onmoghelijck dat dese groote vreucht de tonghe soo haest ontbonde, de welcke door de gheweldighe beweginghe des herten ver-

loren hadde het meeste deel van hare cracht ende werck:

Den Makelaer siende hoe weynich dat dese twee nieuwe verdachvaerde bedreven, vresende dat haer het samenspreken soude benomen worden, sonder yet anders te besluyten, door het tusschen comen van yemant die tot den raet niet gheroepen was, begoste te segghen: Wel hoe dat? hebt ghylieden niet anders te samen te doen oft te spreken, als u ooghen op malcanderen te slaen, ende te verswijghen het ghene u tot een beter eynde heeft doen vergaderen? Och, seyde Galeas doen, wat is dit voor een gewelt, dat ic mijn sprake verlies, daer ick nochtans dat gebreck noyt gehat hebbe? mijn Ioffrouwe ick moet bekennen dat ic van mijn selfs vervremt, ende gheheel tot u overdraghen zijnde, verloren hebbe mijn herte ende mijn sprake, het een van dien als u eygen by u ghebleven zijnde, hebt vrijicheyt ghegheven aent andere in mijn gewelt weder te comen, om u daer door te doen verstaen, dat het deel van my, dat in u is, by u gheheel ende ongheschent blijft, biddende u het selfde in danck te nemen ende wel t'onthalen, want ick verlange alle de daghen mijns levens u oprechten vrient ende ghetrouwen Dienaer te zijn. Zo ghy noch noyt de stralen der Liefden gevoelt en hebt, ic bidde u te aenmercken, hoe dat ick mijn vrijicheyt verloren hebbende alreede verdwijne, ende te gelooven dat ick (sonder de Hope van dese groote deucht die het u belieft heeft my te doen als my te hooren spreken, ick neme Godt te ghetuyge) ten eynde ware van alle mijn Hope ende mijn leven.

Daerom bidde ick u geen hulpe te weygeren den genen die soo vele de uwe is, noch mijn herte te versmaden die u beminne ende eere boven alle Ioffrouwen die leven, u tegenwoordich belovende nimmermeer ander lief te hebben oft vrientschap te bewijsen. Lucretia niet hebbende de crachten van die haer tot Roomen in voorleden tijden selfs het leven benam, waer van de Romeynen so veel sotte lof gedichten gemaeckt hebben, hoorende Galeas also spreken, is so hart oft wreet niet geweest (noch te jonck zijnde ende niet wijs ghenoech om haer wat te veynsen) oft sy is terstont genegen geweest tot sijn wille ende versoeck, hem belovende een onbrekelijcke vrientschap, doch onder toesegginge van trouwe ende huwelijck, in sulcker voeghen dat

ick wel achte, indien dese twee soete Liefkens so loos gheweest waren, als de ghene diese daer te samen hadde doen comen, dat sy aen den onbijt souden gheweest zijn al eer de tafel gedeckt ware geweest, om also haer beloften te onderteyckenen ende het seghel aen te hanghen: maer de cleyne ervarentheyt van haer alle beyden, oock de vreese dat haer yemant mochte overloopen, heeft het uytstellen van dien veroorsaeckt: aldus hebben sy samen besloten dat hy haer in sijn lant soude voeren, ende haer houden als sijn bruyt, sonder hier na in haers Vaders huys malcander eenighe vrientschap te bewijsen, ofte samensprake te houden. Dit verdrach onder haer luyden gemaect zijnde, hebben dat met eenige kuskens van wedersijden bevesticht, die getuygen waren van Lucretias Liefde, om Galeas daer van te versekeren, ghemerckt dat in Italien het kussen so waert ghehouden wort, dat de ghene die eenighe Ioffrouwe beminnen haer selven daer door wel derven toeseggen de gifte die sy verwachten, ende alle Liefhebbers na verlanghen. Ziet hier het nootsakelijcke ongeluck besloten zijnde inde voortschickinge (so daer eenighe is) van dese twee Ionghelieden, siet hier het beginsel van het verderf van Galeas, een belofte doende die hen niet gheoorloft en was, beweghende ende verleydende haer trouwe te geven, de gene die geen macht over haer selfs en hadde, dit alles bedeckende onder een rechtveerdigen ende eerlijcken deckmantel van een heymelijc Huwelijc, met dit Momaensicht dese leelijcke ontschakinge ende onteeringhe verschoonende. Maer om tot ons voornemen te keeren, dese liefkens haer bedroch ingestelt, ende den dach dat den Dienaer haer soude wech leyden geteyckent hebbende, twelcke soude zijn so haest den Vader wederom naer Venegien soude reysen: so is Galeas om sijn faute te verberghen, ende op datmen het feyt volbracht, zijnde gheen achterdencken, op hem soude hebben, by den Venetiaen gegaen, hem seggende dat sijnen Dienaer naer Milanen moest varen, om sijn saken aldaer te bestellen, ende oft hem beliefde daer yet te ontbieden oft eenige brieven hem mede te gheven, hy soude sijnen Dienaer doen vertoeven so langhe alst hem beliefde. Waer op den Venetiaen hem bedanckende, seyde, dat nademael hy so bequamen Bode hadde, hy een briefken aen sijn Moeder soude schrij-

ven, eensdeels om hem te ontschuldigen van soo langhen tijt ghewacht te hebben, ten anderen dat hy ghereet was om te voldoen alles wat hy schuldich was. De brieven gheschreven zijnde, heeft den Dienaer oorlof genomen om sijn geveynsde reyse te volbrengen, die niet verde ghegaen en is, maer is binnen Padoua ghebleven daer desen fijnman hem verborgen hiel tot de tijt toe dat hy moest helpen uytvoeren het spel dat hy door zijn loosheyt ende doortraptheyt dus verde gebracht hadde. Daerentusschen heeftden Venetiaen met Galeas gerekent ende hem te vollen betaelt, die zijn gelt op wissel over heeft gemaeckt ende corts daer aen zijn sy na Venetien ghetrocken. Sy en hadden noch gheen dry daghen inde stadt geweest oft Galeas Dienaer (gherooft hebbende den Buyt daer hy op wachte) bracht tijdinge aen den armen Vader van Lucretia, dat zijn Dochter wech waer gheleyt, sonder datmen wetenschap hadde connen ghecrijghen vanden ontschaker. Het welcke den goeden Man soo ontstelt ende bedroeft heeft, dat hy half van zijn selfs zijnde schreyde dat de tranen langs zijn aensicht liepen, zijn baert ende heyren van rouwe ende gramschap uyt sijn hooft treckende, aldus seyde: Helaes, hebbe ick dese ellendige Dochter met sulcken sorghe opgebracht, om te worden den roof voor een Boeve ende Hoerejagher, ende om te zijn een oorsaecke van mijn doot ende geheele verderf? Hebbe ick soo geluckich geweest niet by haer zijnde, dat mijn Vrouwe haer soo wel bewaert heeft, ende nu so ongeluckich, dat mijn teghenwoordicheyt haer aenbrenght sodanighe teghenspoet, ende my een verdriet voor al mijn leven? Waerom en ben ick niet noch in Sirien? Tripoly heeft my wel behaecht, Damasco en heeft my noyt bedroeft, Baruth heeft my verheucht door de tijdinge die ic daer creech van dese mijne Dochter, ende Aleppo heeft my doen mercken mijn winsten ende voortganck van mijn saken: ende nu sie ende voele ick dat Padoua my een dootkiste aenbiet, also dat mijn eyghen Vaderlant de plaetse is daer ick in meerder ongheluck ende wanhope valle, als inde Landen verre van hier gheleghen zijnde. Ach Lucretia soo het uwe schult ende met uwen wil is dat ghy sulcken oneere lijdt, nimmermeer sult ghy u Vaders aensicht moghen aenschouwen, noch u in d'omhelsinghe uwes Moeders

verblijden, nimmermeer sal het grafstede van mijn Voorouders met de asschen van so vuylen ende ondancbaren Dochter besmet worden. Ende ghy, hoedanich ghy zijt, Ontschaker ende Dief vande eere mijnes Dochters ende huys, Godt moet niet ghehenghen dat ghy u vermaeckt met mijn doorluchtich bloedt, sonder zijn rechtveerdighe wrake op u te laten vallen: Och ongheluckighe Vader, waer met hebt ghy Godt aldus vertoornt, te ghevoelen so herden straffe in een sake die ghy ter werelt meest beminde, ende vande welcke ghy verwachte alle hulpe ende troost in zijnen ouderdom: dit seggende, verloor hy de cracht vant spreken ende van hem op te houden, so seer was hy benaut van gramschap ende droefheyt. Galeas gevoelde een groote knaginghe in zijn gemoet om sijn feyt, niet teghenstaende dede hy sijn best desen bedroefden man door alle middelen te vertroosten, hem legghende veel redenen voor d'oogen, oock dat het mocht wesen dat sulck een sijn Dochter wech gheleyt hadde, die haer wel soude willen trouwen, ende niet ten Huwelijck hadde derven versoecken: Maer gheen van dese redenen costen te vreden stellen den genen die hem al te na geraeckt vont, daerom heeft hy besloten wederom na Padoua te trecken, om te sien of hy door sijn neersticheyt den Ontschaker kost becomen voornemende hem te wreken oft in den arbeyt doodt te blijven, terstont heeft hem Galeas sijn gheselschap aen gheboden, ende belooft met sijn lijf ende goederen bystant te doen: waer van den goeden ouden Man hem hertelijcken bedanct heeft, weynich denckende dat Galeas de ghene was die hem dese pert speelde, want hy een seer goedt gevoelen van hem hadde.

Den Venetiaen is na Padoua ghegaen, daer hy so veel wtrechte als oft hy met sijn hooft tegens den muer geloopen hadde, ende alle het gene dat hy wan, was, dat de uytsinnige Moeder haer selfs het leven niet en benam, de welcke nacht ende dach creet ende raesde, in sulcker maniere dat het onmogelijc is uyt te spreken: maer den wijsen man heeft haer seer wijsselijc vertroost, dat sy haer most te vreden stellen, haer voorhoudende dat het by haerlieden schult ende quade opvoedinghe niet toeghecomen en was, ende dat al haer claghen ende quellen niet mocht helpen, ende na dien haer Dochter de vlucht genomen hadde sonder haer weten

ende wille, dat sy haer oock alleen den last daer van souden laten draghen. Daerentusschen is den schalcken Dienaer met Lucretia te Milanen ghecomen, daer hy seer heymelijcken een huys gehuert heeft, tselve van alle nootsakelijcke dingen wel versorgende, gelijck als hem Galeas bevolen hadde, haer ooc bestellende een goede oude Vrouwe tot bewaringhe ende dienst van de Dochter, verwachtende de comste van haer Lief de welcke (na dat den Coopman wederom tot Venetien ghecomen was, meer met droefheydt beladen zijnde als hy liet blijcken, als de gene de sijn arbeyt ende tijt verloren hadde int soecken ende vervolgen) voorgenomen heeft naer Huys te trecken, om sijn Moeder rekeninghe te doen van sijne reyse ende hier mede (hem ghereedt ghemaeckt hebbende) heeft hy afscheyt ghenomen van sijnen Waerdt, dien hy soo veel onghelijcx ghedaen hadde, die hem seer vriendelijck als sijnen grooten Vriendt omhelst heeft, maer op dat ick mijn tijdt niet en verliese int verhalen van de gheleghentheydt deses Coopmans, ende oft hy oyt kennisse van dese saecke gecreghen heeft, wil ick met hem in sijn stadt laten blijven om mijn redenen te vervolgen, ende het deerlijcke eynde te sien van dese droevige gheschiedenis. Galeas dan is in Lambordien ghecomen, ende in sijn huys van sijn Moeder wel ontfangen geweest, verstaen hebbende hoe wijsselijck hy hem in sijn handel gedragen hadde, maer hy heeft hem wel ghewacht haer het minste van sijn Liefde te ontdecken, wetende dat haer dat niet behaghen soude, ende hy soude wel bedroeft zijn gheweest soo veel arbeyts ghedaen te hebben, ende nu niet te smaken de spijse die voor hem gereet was ghemaeckt, ofte de bloeme niet te plucken, om de welcke hy hem in so groot perijckel ghestelt hadde. Nu die oude Vrouwe die opsicht op Lucretia hadde, was Galeas voester geweest, daerom betroude hy haer te meer, als sijn tweede Moeder zijnde, naer wiens huys by den tweeden dach van sijn comste gegaen is, des morgens na dat hy alle sijn lasten sijn Moeder overghegeven hadde, die haer meer als versekert houdende van sijn vromicheydt, hem den toom daer naer wat ruymer gaf, noch en vraechde hem niet vele van sijn gaen ende comen, al hoewel hy dickwils buytens huys vernachten. Des morgens dan voor den middach is hy gecomen

ten huyse van sijn voester, om alder de Sanctinne te versoecken daer alle sijn gebeden ende gedachten toe strecten: so haest als dese twee Lievekens by malcanderen waren, heeft daer niet ontbroken om terstont tot het heftichste gevecht te comen, ghemerckt sy malcanderen om den hals vallende, kussende ende herkussende de tranen uyt haer oogen springende van vreughde dat sy haer so heymelijc te samen saghen, presen de wijsheyt van den knecht die haer geleyt hadde, so behendich ten eynde ghebracht hebbende so sorgelijcken aenslach: wat soude my lusten hier op het langhste te vertellen, ende te verhalen alle de sotte redenen van dese lust droncken Ioncheyt, die noch niet en wisten wat ghenuechten Venus werc met bracht als door begeerten ende ghedachten. Zoo veel isser af dat Lucretia siende het soete ghewelt dat haer tegendeel dede om haer ter neder te crijghen, haer te weer ghestelt, ende een weynich daer teghen gheworstelt heeft, seer behendich ende aerdich Galeas grepen ontspringende, sonder sulcken herden aenval te willen verdragen, maer ten laetsten (de vreese geheel wech zijnde, ende de sorge ghen plaetse meer by haer hebbende) heeft sy ghevochten als oft sy het hadde willen verliesen: ende heeft haer niet gheschaemt dat Galeas haer alder heymelijcste leden naer sijnen lust ghesien ende ghehandelt heeft. Hy sach nu niet eens na haer schoone oogen, noch na het fraeye maecsel van haer aengesicht, noch na haren blancken hals, maer haer geheel ontdeckende besach haer twee herde borstkens, ende de rondicheyt van haren ongerimpelden buyck, ende hem aldus vermakende, haer gheheel naect te sien (gelijc als hier voortijts Cupido sijn slapende Psiche besach) laet ick u dencken oft sijnen storm wreet is gheweest, ende oft hy moede zijnde niet opgehouden heeft sijnen asem te verhalen. Sy spraken niet eens van haer Huwelijc dat tot Padoua besloten was, sy hadden ooc geen sorge ofte eenighe ghedachten van swaricheden die haer mochten overcomen, so volcomen gheluckich meenden sy te zijn, ende soo seer hadde de ghenoechte haer ooghen des verstants verblint. Lucretia hadde liever besloten te leven sonder eenich eerlijck gheselschap te mogen hebben, ende berooft te zijn van eenen goeden naem, als in vryicheyt ofte eerlijck gehout zijnde, van een yeghelijck ghepresen te zijn.

Galeas liet varen de Luyten, de Steecspelen, het loopen, het worstelen, ende de handelinghe van de Paerden, om te gaen berijden het Veneets Hakeneyken ten Huyse van sijn Voester: niet dat hy gheheelijck sijn oude gheselschapa afsneet, ten eynde dat sijn Moeder daer door geenderley achterdencken oft quaet vermoeden soude crijgen, maer nochtans ginc hy seer weynich by hunlieden twelcke de Moeder toeschreef haer Soons eyghen wesen, dat nu al wat swaermoedich ende droomachtich worde. Aldus heeft hy vervolght dry jaren op dese wijse levende, ende hem versadende van de omhelsinghen sijner Liefsten, de welcke hy beminde ende meer vrientschap bewees als den eersten dagh van haer ghemeynschap, door dien Lucretia nu met haer jaren scherpsinnigher ende looser gheworden zijnde gheen lieflijcheyt, soeticheyt, noch troetelingen kost bedencken, die sy niet te werck stelde, om hem in hare liefde te onderhouden, vreesende dat hy mocht huwen, ende dat sy (verlaten zijnde) int licht soude comen, want daer toe deser tijt toe noch niemant van desen handel en wiste, haer Ouders haer daer mede te vreden stellende dat sy na haer vertreck goet noch quaet, geluck noch tegenspoet van haer vernomen hadden. Galeas mede nu rijper van verstant gheworden zijnde, heeft hem door de reden beweeght gevoelt, ende begost te mercken het ongelijck dat hy gedaen hadde een Dochter van so goeden Huyse ende doorluchtigen Bloede, als tghene daer Lucretia afghesproten was, te houden tot sijn Boelschap: Daerom heeft hy besloten (door sijn gewisse daer toe verwect zijnde) haer noch openbaerlijc voor zijn Vrouwe te trouwen, gelijc als hy ooc haer beyden huwelijck vervult hadde, niet alleen met beloften maer ooc metter daet, maer hy sach dat de sake seer swaer was, ja onmogelijc ten eynde te brengen, ten aensien van sijn Moeder, die dat om leven noch om sterven niet en soude willen toelaten, ooc dorste hy haer sijn quade daet: ende d'ontschakinghe van Lucretia niet te kennen geven. Nochtans den tijdt die niet verborghen laet, heeft ten laetsten aen den dagh gebracht het ghene Galeas soo langhe heymelijck hadde ghehouden.

De Moeder van desen frayen Minnaer siende hem tot sijn jaren gecomen, ende wenschende haer Sone gehuwelijct

ende met eenich treffelijc ende Edel huys vereenicht te sien, op dat hy soude verwecken ende sy noch sijn afcomste sien, die haer in haren uytersten ouderdom mochte vermaken: begost tot huwelijcken te vermanen den genen die niet als al te vast verbonden was, ende die dese voorhoudingen so verre wist te verworpen, dat sy een langhe tijdt wachte sonder hem daer van meer aen te spreken. Hy die sijns Moeders manieren wel kende ende dat hy (nadien sy dese gedachten int hooft hadde) dien wech noch in soude moeten, wist niet tot wat Heylich hy hem soude begeven, niet willende sijn Lucretia verlaten, ende niet dervende sijn Moeder ongehoorsaem zijn. Het welcke veroorsaeckt heeft dat hy op eenen avont te bedde zijnde met sijn Lief, haer een weynich daer van gheopenbaert heeft, maer so behendich ende bevalich alst hem mogelijck waer, op dat hy haer in geen quaet vermoeden soude brenghen, dat haer tot wanhope mocht leyden. Maer Lucretia die voelde dat het haer aenginck, vreesende ende twijffelende dat Galeas ten laetsten door de onbeleeftheyt ende hart aenporren sijns Moeders mocht overwonnen worden, heeft hem aldus aengesproken: Het is van daech het eerste niet dat dese sorge my een groote vreese ende verschricktheyt aengejaecht ende mijn ziele seer vreemdelijcken verbaest heeft: het is al langen tijt Galeas, het is al langen tijt dat ic voorsien hebbe dat ghy versaet zijnde van mijn omhelsingen, ende walgende van ons eerste vrientschappen, sonder acht te nemen op uwe hooge beloften, noch op de eerweerdicheyt van den grooten Godt, die ghy tot ghetuyghe naemt van uwe getrouwicheyt, noch sout verlaten dese ellendige dochter, die geen toevlucht heeft als tot Godt alleen, gedenct ghy niet Galeas wie ick sy, ende hoedanich ick mochte wesen, zijnde een eenich erfgenaem van een rijcken ende machtigen Vader: besiet ende overleght oft ic de gene zy, die ghy onder decksel ende belofte van Huwelijc behoort te bedriegen, twelcke my alleen, ende gheen ander wellusten, mijns Vaders huys, om uwe liefde, heeft doen verlaten: ende versekert u, dat ick so haest niet gehoort sal hebben van u Huwelijc met yemant anders, oft ic sal een wreede offerhande doen van mijn eyghen hert, soeckende voor Godt wrake van u onghetrouwicheydt, mijn selven van het leven beroovende, om niet

meer te sien den alderlichtveerdichsten van alle Mannen. Den armen Ionckman die dit voorgheworpen hadde om hem na haren raet aen te stellen, als de gene zijnde daer alle zijn willen aenhinc, heeft sijn best gedaen haer te vertroosten, met beloften sijn trouwe haer onbrekelijc te onderhouden, ende dat sijn Moeder noch niemant die liefde, so veel macht over hem soude hebben, dat hy soude verlaten de gene die hy ter werelt meest beminde. Maer Lucretia die haer niet cost te vreden stellen, vresende voor een ongeluck dat voor haer al te groot soude zijn, heeft gheen van al dese redenen tot voldoeninghe connen aennemen, het welcke veroorsaect heeft dat hy (die hem seer swaermoedich was bepeynsende, waer door onbequaem om sijn lief met vrientschap ende vrolijcheyt dese reden uyt haer hooft te praten) beroert zijnde door een halven wanhoop, seer hooch ginck sweeren, alwaert dat al de menschen vane werelt hem daer toe rieden, dat hy nochtans hem van haer niet vervremden soude. Ende by aldien men hem met gewelt daer toe wilde dringen dat hy met sijn rapier haer te vreden soude stellen, liever hebbende te sterven als met verraderije ende ongetrouwicheyt besmet te zijn. De Dochter hoorende desen heftigen eedt heeft haer gestilt ende te vreden gehouden, ende aldus hebben sy noch sommighe daghen door ghebracht.

De Moeder daerentusschen haer ooren naerstich te werc stellende om van haer Soons leven te ondersoecken, ende waer door het quame dat hy so vast ontseyde het gene dat andere Iongelieden met groote begeerte versochten: heeft so neerstigen verspietster gheweest, dat sy ten laetsten vernomen heeft dat hy een Liefken onderhielde int huys van sijn voester, waer van sy niet veel wercs maecte, maer vernam wie sy was, ende het vuyle bedroch dat den Venetiaen gespeelt was, is sy seer ontstelt geweest, nochtans als een wijse Vrouwe, veynsende het gene dat sy dachte te doen, heeft des daeghs daer aen (verstaen hebbende dat haer Soon tot een van sijn Neven ten Avontmael soude gaen) drie ghewapende ende vermomde Mannen afghevaerdicht, de welcke gaende ten huyse vande voester hebben Lucretia met gewelt daer van daen genomen, haer belettende dat sy niet en mocht roepen, ende hebben haer op de

staende voet in een clooster gebracht, gelijc als de Moeder haer bevolen hadde, om haer Soon tot haren wil te crijgen, ende te beletten dat dese arme Dochter niet langher alsoo bedrogen soude blijven. Het was noch nauwelijcx geschiet als Galeas daer quam om by sijn lief te gaen slapen, daer hy in plaetse van omhelsingen ende vriendelijcke kuskens, vont de droevige voester crijtende ende seer benaudelijckken suchtende, die hem terstont dese tweede ontschakinge ondect heeft: afschilderende de cleedinge ende maniere van dien des roovers ten besten dat sy conde. Ten sotten ende wtsinnigen Minnaer dit verhael hoorende nam voor dat hy hem selfs wilde ombrengen, meynende dat het de Vader van Lucretia was, die van dit feyt vernomen hebbende, dit soude bestaen hebben: voor gewis houdende dat sijn lief teghenwoordich al doot was, maer daer na vervult zijnde met de alder grootste wantrouwicheyt, beelden hy hem in dat dese ontschakers haer gesien wech geleyt ende haren wille met haer ghedaen hadde. Dese dullicheyt ende rasende ghedachten waren de ghene die hem meest op het herte laghen ende zijn gemoet knaechden, hem seer beclaghende dat hy te dier tijt als sy hem die benaude redenen voorhielt, twijffelende aen sijn ghetrouwicheyt, haer ende sijn selven niet ghedoot en hadde. Voorder sweerende so sy noch eens in sijne handen viel, dat niemant daer na hem soude beroemen haer eenich gewelt te doen, noch hem sulcke trots meer te spelen: op dit vervloecte voornemen, heeft hy hem na sijns Moeders huys begeven, den tijt overbrengende met suchten, clagen ende kermen, gestadich wandelende, ten lesten moede zijnde, heeft hy sijn toecomenden doodt voorschreven, in een geschrifte twelcke na sijn doot onder een tapijt in sijn camer ghevonden werdt.

 
'K en dorst niet na 'tfenijn, in dit mijn droeve lijen,
 
De Baren sullen niet uyt spoouwen mijn ghebeent,
 
Gheen stroom van een Revier my in te slicken meent,
 
Noch d'afgront van een clip van druck my te bevrijen.
 
Mijn lief Lucretia moet door 'tvlijmich sweerts doorsnijen
 
Dees reys aenvaerden: sy wert my niet meer ontleent
 
van menschen noch te goon, mijn sinnen zijn versteent,
 
Dies werden sy niet meer bedroeft met jaloursijen,
 
VVant ick sal met mijn helft volenden nu mijn tijt,
 
Mijn qualen, sorgen, en mijns liefdens droeve crijt,
 
Mijn lichaem latend' doot, Mijn Moeder in becommering,
 
Lucretia en Galeas beyd' stervend' van een sweert,
 
Beyd' met een toms bedeckt, beid' naer den hel gekeert
 
Twee Moeders en een Vaer nu laten in beslommering.

Waer van het inhout niet anders met en bracht als het gene den uytsinnigen ende wanhopenden Minnaer voorgenomen hadde te volbrengen, die den geheelen dach daer aen eten noch drincken en wilde, gevoelt, ja gulsich versaet zijnde van dese groote swaermoedicheyt, die door haer vergift ende grove verdervinge in hem verduysterde ende te niet dede de vrolijckheyt sijns bloets, alsoo dat hy niet anders dede als mijmeren op den droom die hem tot Padoua overgecomen was, dien geheel uytleggende na sijnen sin ende onmenschlijcke voornemingen, die hy (gedreven zijnde van eenen quaden gheest) in sijn ghemoet begrepen hadde.

Desen dach voorby ende den nacht oock also overghebracht zijnde sonder dat Galeas hem wachte, maer noch ergher met hem worde. Des anderen daeghs de Moeder siende dat het met opgesetten wille was dat desen sot hertneckelijcken voor-genomen hadde hem selven door lange vasten te verdoen, ende gheen naerder wech vindende om hem te winnen, als sijn liefken hem wederom te bestellen, is hem in sijn camer gaen besoecken, maer soo haest als sy binnen trat is sy met een groote vreese bevangen geweest, siende het aengesichte van haren Soon, eertijts so schoon, minnelijck, ende aenlockende, teghenwoordich mismaeckt, wreet, ende verschrickt, niet anders vertoonende als een beelt ende waerachtighe ghedaente van vertwijffeltheyt: ende ten ware gheweest dat de Moederlijcke Liefde dese groote vervaertheyt wech ghenomen hadde, soude wederom gekeert hebben sonder hem eenich woort aen te spreken, maer makende van den noot een deucht is by hem gegaen, ende hem seer beleefdelijc kussende, heeft hem in dese maniere aenghesproken: Helaes mijn sone, mijn vreucht ende steunsel van mijnen ouderdom, hebt ghy u Moeder soo cleyn geacht die u so bemint ende waerder heeft als haer eyghen leven, dat ghy voor haer verborgen hebt gehouden

het gene sy nochtans beter gemerct heeft dan yemant die leeft, als gheen sorghe hebbende dan voor de bewaringe van u eere? Hy, sonder haer yet te antwoorden heeft dicwils versucht met so vremden manier, dat de Ioffrouwe siende sijn seltsame mijnen ende grillen, dochte dat hy (gelijc hy oock inder waerheyt was) met eenen boosen geest beseten was, also dat sy soude gheroepen hebben, ten waer hy hem so stil gehouden hadde gelijck eenen kint voor sijn meester, sonder eenich woort te spreken, so vol was hy van verscheyden ende vermaledijde ghepeynsen. De Moeder wel merckende dat het gheen tijt en was om hem te berispen, ende te bekijven, heeft haer begeven tot smeecken, hem biddende dat hy wat soude eten, waer toe hy sijn dove oor verleent heeft, daerom heeft sy ten laetsten geseyt, nu mijn sone Galeas zijt niet langher becommert, uwe Lucretia is niet verloren, ick wete waer dat sy is, ende het is in mijne macht u die wederom te leveren, het welcke ic oock doen sal ist by aldien dat ghy een moet grijpt, ende dese vremde manieren van doen vergheet. Dese redenen hebben hem een weynich tot hem selven doen comen, ende vraechde waer is Lucretia dan? maer sijn woorden hadden gheen beleeftheydt, noch vriendelijckheyt in haer, want de liefde was niet meer int herte van den genen die sonder oorsaeck wilde sterven, ende noch een ander dooden die haer leven niet tegens hem misdaen hadde: ick sweere u, seyde de Moeder, ist dat ghy u wilt vermaken ende te nacht gaen rusten, ghy sult haer morghen vroech op uwen ontbijt hebben, want voor den tegenwoordighen tijt moet ghy een weynich lijdsaem zijn. Hier op heeft hy groote vreuchde geveynst (want die gheheel uyt sijn hersenen vervremt was) ende heeft dien avont hertiger ghegeten als hy in langhen tijt daer voor gedaen hadde, maer sonder yemant aen te spreken. Den nacht is sonder rust geweest gestadich hebbende een wraeckgierighe dullicheyt die sijn ghemoet quelde, ende een bloedighe sorghe, die hem voorbeelde dat sijn Lucretia onteert was door den genen die haer wech gheleyt hadden. Den morgenstont ghecomen zijnde, heeft sijn Moeder doen aensegghen dat sy souden passen haer beloften te houden, oft dat hy anders daer in soude voorsien, in sulcker voeghen alst hem goet soude duncken. De goede Ioffrouwe is niet in

ghebreken gevallen, maer toerustende een Koetswaghen, is na het clooster ghereden, daer Lucretia nieuwelijcx gebracht was, die sy (haer wederom geeyscht hebbende) tot haren huyse geleyt heeft, hopende door desen middel haer sone te behouden, maer het is veel argher ghevallen, want meynende den eenen te bewaren, heeft sy veroorsaect de doot van alle beyden. Aldus (om dese deerlijcke gheschiedenisse cort te maken) Lucretia inde camer van de ghenakende offerhanden gecomen zijnde, haer Lief so droevich ja geheel verloren siende, is hem met uytghestrecten armen om den hals ghevlogen, hem seer vriendelijck kussende, het welcke den uytsinnighen seer magerkens wederom gedaen heeft, seggende duysen woorden die hy qualijck cost uytspreken, ende Lucretia noch veel minder verstaen: ten laetsten seyde hy, het is nu niet meer in mijn Moeders macht ons van malcanderen te scheyden, nadien het geluck ons weder te samen ghebracht heeft: want ick hope sulcken vereenighe tusschen ons te maken, dat wy stervende een gelijcken doot, oock een graf sullen genieten. Dit geseyt hebbende, stac hy de arme ende eerlijcke Ioffrouwe met sijn dagghe in haer boesem, also dat sy stock-doot ter aerden viel: ende terstont heeft desen wreeden vyant van de nature hem selven met het selfde mes, dat noch warm was van sijn Liefs bloet, dwers in sijn buyck ghesteken noch een weynich tijts levende om dese ellendighe woorden te vertellen.

Op het gheluyt dat de lichamen maecten int vallen, is de Moeder met haer geheele huysgesin binnen ghecomen de welcke siende het ghene dat sy nemmermeer soude ghelooft hebben, heeft de liefde ende dullicheyt van de gene die minnen vervloeckt, ende op dat sy niet en soude de derde moort veroorsaken over haer selfs, heeft sy haer door hare dienaers (die haer stutten ende ophielden) uyt dese vermaledijde kamer doen leyden, ende heeft het overige van haer leven (gelijc oock de ouders van Lucretia die haer best dede om dit ongeluck heymelijck te houden) met suchten ende kermen overgebracht. De lichamen zijn des nachts begraven, ende men dede seggen dat sy van de peste ghestorven waren die doen ter tijt geheel Milanen ontsteken hadde, maer het heeft Bandel belieft de waerheydt van dese beclaechlijcke gheschiedenisse aen den dach te brenghen.


Vorige Volgende

Over dit hoofdstuk/artikel

landen