Vrouwelick cieraet van Sint' Agnes versmaedt
(1622)–Joannes Stalpaert van der Wiele–
AuteursrechtvrijSestiende Gedicht.De H. Maged werdt geleidt ten Boordeele staende onder de Boogen van't Circus Agonalis binnen Romen: Twelck alhier uit oude Munimenten beschreven werdt. God bewaerdt Miraeckeleuzelick de Eerbaerheid ziins Dienst-Maegds. VVaer over zi als een Tovernarsse, eerst te vier verwezen, ende daer uit wederomme wonderlicken verlost eindtelick te zwaerde werdt veroordeeldt. Haer Dood met alle de omstandigheiden vandien levendig beschreven mette woorden van S. Ambros. ende vaersen van Aurelius Prudentius. | |
[pagina 138]
| |
WEl aen wi zullent zien. diendt daer op de Prefect
Sa! datmen 'thittick dier het bove liif ondeckt;
Nae't maecksel en fatçoen van d'openbaerste hoeren;
En stracks naer een bordeel vant striidbaerGa naar margenoote Rond vervoere.
IntGa naar margenootf. Laegste van de Stad, niet verre vande Stroom
Des Tibers, leit een Parck het grootste schier van Room;
Daer in men niet alleen de slaven ende knechten
Tot wellust vant gemeen, doedt bloedelicken vechten,
Maer alderhande slag met een oock van gediert.
AgonGa naar margenootg den valschen God werdt binnen in gevierdt.
Maer buiten ist omringt met overwulfde Bogen,
Daer in dat niet te zien als pesten siin voor d'oogen.
'Kwil zeggen naeckte Wiifs, waer door men middel heen,
Om 'tvechten te gaen zien, genoodzaeckt is te tre'en.
Het stinckter van denGa naar margenooth Roock, men zieter niet danGa naar margenooti berden
Al om van boog te boog, daer in geschreven werden
Met kriit of roode aerd, de naemen en 'tgewin
Van haer die tot wellust daer siin gezeten in.
Hier werdt de Maegd geleidt; om daer met all de resten
Te wezen tot een proi voor igeliick ten besten,
Die maer den Roffiaen naer advenant de beurt
Betalen wil de prins die op haer is gekeurdt.
Men gaet de Maged dan nae ziin bevel ontdecken!
End' als een lichte vrouw nae deze plaets toe trecken.
Maer lieve! wie gh' oock siitGa naar margenootk maeckt dat ghe d'oogen sluit,
En taengezigt verdraidt van Christus Reine bruid.
Keerdt, keerdt het aenzigt af, sluit d'oogen alle beide,
Dat ghi de Maged niet ter schande en ziet leide,
Neen; opendt d'oogen vri De Maegd bliift ongeraeckt.
Zi mag wel siin geleidt, maer kan niet ziin geschaeckt
Tbordeel bli[j]ft geenGa naar margenootl bordeel ten kan haer niet onteeren
Maer wel van Venus Huis in Christus huis bekeren.
Want eerze noch te deeg gesteldt is in den Boog:
Eer noch 'tberoockte berd gehangen is om hoog,
Daer in dat haeren naem end' Eer-priis is geschreven,
Zoo zietmen zulcken Licht haer 'tMaegdelicke leven
| |
[pagina 139]
| |
Omringen, Jae met een bestraelen tg'heele huis,
Dat daer geen Roffiaen, noch iemand van 'tgespuis
Zoo stout en is die haer aen eere of aen live
Vermeet te komen naer, om iet wes te misdriven.
Alleen tonzuiver oog, en tgoddelooz gemoed
Des Gouverneuren Zoons, die eer vergeten Bloed,
Verklouckt zich d'alder eerst de Maged in te treden,
Om haer te raecken aen de ongeraeckte leden.
Maer wel te ziinder schae: want ziet ditGa naar margenootm Hemelsch licht
Valt rondom over hem bestraelt hem het gezigt,
Werpt hem ter aerden neer, en neemt hem 'tschendig leven.
Doch zoo om door't gebedGa naar margenootn des Mageds weer te geven,
Wanneerze maer daer voor gekromt en heeft de knien.
Dan Ach! de snoo Prefect, daer hi zich hoordt te bien
Wel danckbaer aen de Maegd, voor een zoo groten wonder
Bewezen aen ziin Zoon, end' haer weer tot een vlonder
Te strecken, om t'ontgaen de diepste van de sloot;
'K wil zeggen haer t'ontslaen bi vonnis van de dood,
Waer toe ze werdt verzocht van d'Afgodiste Druiten;
Daer laet hi zich zoo dwars verdringen door de guiten,
Dat hi de dienst-maegd Goods, behoudster van ziin Zoon,
Tot d'alder hardsteGa naar margenooto dood, als tot verdiende loon
Door toveri, God-wouds, moordadig doedt verwizen.
Dan alles te vergeefs: hoe hoog de voncken rizen
Hoe zich den brand verheft van d'aengesteecke vlam,
Z'en kan verzengen niet vant alder reinste Lam
Een haertjen van haer hoofd, een nopjen van haer kleren.
Maer beurdt haerGa naar margenootp handen op en doedt de vlammen keren
Door't teicken van het Cruis te rugge gins en weer.
Doedt wel, en leidt weer t'huis de dienst-maegd van een Heer
Die oock met ziin gebod verheersschen kan de vieren.
Of immers schickt dat g'haer op andere manieren
Moogt helpen aen d'een zi, indien ghi doch beraen
Door onrecht van uw moord haer siit te doen vergaen.
Men doedt de twedeGa naar margenootq reis haer 'tvonnis dan verlezen:
Daer mede zi te zwaerd verdomt werdt en verwezen.
| |
[pagina 140]
| |
Oh! zeidtze, God si lof! hier nae ist dat mi lust.
Siit ghi dan zalig uir, waer inne dat geblust
Mi werden zal den dorst, ten lesten eens gekomen?
Waer ist geslepeGa naar margenoott zwaerd? waer ist? ken zalt niet schromen.
Waer is die't voeren zal? mi lust de hand te zien
Van hem, die mi de Croon des Hemel-riicks zal bien.
Dat hi hem vri vertoon, 'ken zal hem 'thoofd niet keren,
Zoo'ck lestmael heb gedaen, aen die met gulde kleeren,
Dat is, met Venus beuit, en met Cupidoos Roof,
Mi stelen quam de ziel, en nemen wou tGeloof.
Maer deze niet alzoo. Dit is miin rechte Vrijer,
Die met ziin blancke zwaerd miin ziel zal maecken blijer,
Als of hi 'tRoomsche Riick met Caesars gulde staf,
Jae zelfs daer me'e geliick mi gansch de wereld gaf.
Dus spreeckt de reine blom; ter wiil dat haer de Rackers
Becingelen rondom met houwers en met hackers,
Haer werpen om denGa naar margenoots hals, end om de handen me'e
De boeijen: maer helas! ze vinden nergens ste'e.
Ze houden slot noch klem: de le'en ziin veels te teder:
Men doedt z'haer weerom aen, ze vallen weerom neder
Ter aerden. Maer tgeloof streckt haer genoug tot band.
Ze gaen dan ongesleurdt van knecht of van Trauwant.
Jae daer en was geenGa naar margenoott Bruid oit blider van gezigte,
Wanneerze werdt geleidt met feestelickeGa naar margenootv Lichte,
Naet toegeruste bed vant alderbeste lot;
Geliick men haer de Maegd ziet spoeijen nae't Schavot:
Heel vrolick van gelaet, heel vrindelick van wezen.
Het schreidtGa naar margenootw al watter is, de klouckste mannen vrezen.
Zi bliift alleen gemoedt, zi houdt alleen haer oog
Van wezen even vroed, van tranen even droog.
Men hoordt haer over straet, nae zucht van ider mensche,
Beklagen hier van deen, en daer van d'ander wensche,
Den eenen is bedrouft dat om de liefde Christ
Haer zulcken groenen Jeugd zoo jammerlick verquist:
En d'ander is verbaest dat die haer hoofd moet buigen
Noch onder Voogden dwang, bequaem is om te tuigen
| |
[pagina 141]
| |
In een zoo zwaeren zaeck alrede voor den Heer.
Daer ziinder die verschrickt siin dat een Maegd zoo teer,
Jae schier noch maer een kindt, daer van geliicke Jaeren
De MeiskensGa naar margenootx door de banck haer plegen te vervaren
Oock van een dwarsch gezigt van eenig Man of Vrouw,
En wederom een steeck eens naelds met zulcken rouw
Van klagt, als of het waer een wonde, te beschreijen,
De deze sonder vaer de zabel ziet ontscheijen,
Een ander grooter deel van menschen die daer staen
Rondom het roode Parck, siin met de Maegd begaen,
En wenschen dat zi hen te Wiif had mogen beuren.
Zwiigt, zwiigt onwetendt, volck, spreect zi, 'ten ziin maer leuren.
En klimmende met een op't bloedige Schavot:
t'Is schandeGa naar margenooty voor miin lief 'tis oneer voor miin God
Dien ick alree behaeg, een ander te verwachten.
Ken zal toch nimmermeer de dwaeze Maegden slachten,
Die 'tEdelste Juweel en d'alderschoonste kans
Wel keren in een vel van een verlepte krans.
Dit is miin mening niet: Maer God die mi 'tbeginnen
Gaf, zal mi geven oock de graci om te winnen.
Hi die mi eerst verkoos zal mi alleen ontfaen.
Want die eens staet te deeg en moet niet licht vergaen.Ga naar margenoot+
MaerGa naar margenootz Kriigsman! nu wanneer! hoe lang zult ghi vertucken?
Hoe'n gaet ghi hem niet toe? wanneer zal't eens gelucken?
Treeck het gewenschte zwaerd: en schuildt het voor mi niet;
'tIs mi toch al waerd; miin oog niet lieveers ziet.
Neemt mi van d'aerde weg, volbrengt eens miin verlangen,
En laet miin liefste vrind mi door uw hand ontfangen.
Voldoedt uwe leste ampt, en licht mi van de straet,
Daer ick gezien kan siin van oogen die ick haet.
En ghi miin Heer, miin God, en Bruigom daer en tusschenGa naar margenoot+
Ter wiil den Rechter nu het leven uit zal blusschen,
Zoo maeckt de Croon bereidt voor miin onthalsde hoofd,
Die ghi mi voor altiid gecierdt hebt en belooft.
Ick geef met eene slag u hier tweeGa naar margenoota offeranden;
Miin ziel in uw gena'e, miin maegdom in uw handen.
| |
[pagina 142]
| |
En dit ist leste woord twelck uit haer lieve mond
Ter wereldt werdt gehoordt. Doch eer de grote wond
Den Alebasten hals haer noch komt te bebloeden,
Zoo'n kan de roode hand des beuls noch niet vermoeden
Dat van den Gouverneur de Maegd noch werdt gemeendt.
Hi hoordt hoe zi bezucht, hi ziet hoe zi beweendt
Werdt vant gemeene volck, en kan daerom niet dencken
Dat hi zoo jongen blom noch hebben zal te krencken.
Maer neemt het anders niet dan voor een dreigement:
De wreedheid, dat ghiit weet, is hem niet wel bekendt
Noch vant moordadig hof: zoo dat m'hem, om te weren
Een zoo bebloeden feit, zich nu eens ziet bekeren
Nae't Rechterlick gezigt, en nu eens nae de Maegd.
Te weten om te zien hoe ider zich hier draegdt:
Den Rechter of hii't meendt; en zi of z' oock van harten
Te dulden wel gemoedt de dood is, en de smarten
Van dien. Helas! de man en houdt niet op te doen
Wt meezucht van haer jeugd, al wat hi kan bevroen
Dat eenigzins bequaem mag siin om haer te sparen.
'tIs nu met smeeckenGa naar margenootb eens, 'tis dan weer met vervaren
Door spalcken van de mond, of schorten van de neus.
Dan hoe hi hem gelaet; of wreedelick, of heusch,
Hi raeckt de Maged niet door dreigen noch door doogen.
Zi houdt al eene stand, en laet het hoofd gebogen
Ter aerden, jae 'tgezigt gesloten min of meer
Dan of zi nu alree, door liefde van haer Heer,
De wereld, end' al tgeen daer in is, waer gesturven.
Dus ziende de Soldaet dat bi hem niet verwurven
En werdt, noch hier aen d'een noch daer aen d'ander kant.
Neemt, door het hard bevel des Rechters, in de hand,
(Nae dat hi is ontbloot) den doodtelicken Degen
Doch zoo, dat klein en groot wel zien kan aen'tGa naar margenootc bewegen
Ziins hands, hoe hem het hart van binnen is gesteldt.
Het luckt hem, trouwen, wel dat hi geen groot geweld
Op een zoo teeren stroot van doen heeft te besteden:
Want als hi haer noch nauw ten halven af gesneden
| |
[pagina 143]
| |
Den hals te hebben meindt, zoo ziet hi tHeilig hoofd,
(O Goddeloze straf!) ten vollen alGa naar margenootd geklooft
Van d'opgerechte Borst, hem rollen voor de voeten.
Het lichaem ziigt ter aerd. De Ziel vaerdt op om te groeten
Haer Bruigom voor den Throon, maer wel met zoeter kus
Van honig en van melck als was daer van g' haer flus,
Int afslaen van 'tverzouck haers minnaers, hoorde rommen.
Geluckige Princess' vesmaedster van de blommen.Ga naar margenoot+
Die hier 'tbetraende dal van Babylonen baerdt:
Hoe wel hebt ghi 'tciraet der kle'eren nu gespaerdt?
Hoe wel ist nu geluckt dat ghi hier zonder p'ruicken
Gegaen siit? om aldaer weer eeuwig te gebruicken,
Tot ongemete troost, een twederhande Croon,
Geleliidt en geroost; die ghi tot wederloon
Van't rein geslachte liif ten dancke zult ontfangen.
Met Paerlen niet te min en lov'ren zoo behangen
Als d'hooge staet vereischt; daer me'e dat nae uw naem
Het onbevleckte Lam u heeft gemaeckt bequaem,
Om in geliicke schiin, met onbesmette leden,
Al waerGa naar margenoote het komt te gaen, ziin sporen nae te treden:
En zingen noch daer toe een al te zoeten Lied,
Dat d'and'ren hooren wel, maer kunnen zingen niet,
Als ghi, en die met u hier in dit aerdsche leven
Om Christus wil besneen, en Maegden siin gebleven.
|
|