Vrouwelick cieraet van Sint' Agnes versmaedt
(1622)–Joannes Stalpaert van der Wiele–
AuteursrechtvrijUierde Gedicht.Inhoudende vier Andere Redenen: vande welcke d'eene, dat is de derde, als aengaende De Schilderie vant Aenzigt, hier te lande, God lof, niets te zeer gepleegt, op't kortste alleen aengeraeckt werdt. De Vierde, te weten, dat d'onmatige Cieraetten vonden siin vande Booze Geesten, wert bi Tertullianus hevig aengedrongen: Ende schiindt hem van ider Recht-gelovig mensch wel toegelaten te mogen werden, alsmen zich maer wacht van twe dingen: Het eene hem toe te staen de Canoniicke Autoriteit van't Bouck Enochs: En 'tandere de Vleeschelicke vermenginge vande Engelen mette Dochteren der Menschen, die hi uit het voorschreve Boeck Enochs poogt te bevestigen. VVelcke opinie van Chrysostomus homil. 22. in Genesin Ambros. Libro De Noe & Arca, August, quast. 3. in Genes. & lib. 15. de Civit. dei. cap. 15. wederleyt ende van Philastrius lib. De Haeresibus cap. 108. als een Ketterie verwurpen werdt. VVaer uit dat volgt dat een Godvrezende ziel, die verlochendt heeft, ende niet gemeens en moet hebben mette Pomperijen des Duivels, de Cieraetten behoordt te verfoeijen; bi zonder nae dien haer van Christo beloofdt is, eens te ziinder tiid De quaede Engelen te zullen verwizen. | |
[pagina 86]
| |
Ga naar margenoot+DIt heeft ten derden mi noch altiid meerder vrees
Gegeven om de stof van miin bedurven vleesch
Met verwen wit of rood te striicken of te placken.
Verzeeckerdt dat miin God mi immers dan versmaecken.
Zou van ziin lief gezigt om dat ick van ziin hand
Geschonden hadd' het werck, en nae miin plomp verstand
Bedurven en vervalscht: en daer om met goe reden
Doen werpen int forneis, zoo lang dat mi de leden
Weer waeren totte keur gebracht van ziin Alloi.
Ick haet weerom al tgeen de wereld acht voor moi,
Ga naar margenoot+Om dat het anders niet en ziin als looze vonden
Die Sathan heeft gebracht uit ziin bevlamde gronden,
Daer hi d' oprechte straf nu van ziin hoogmoed liidt
Zoo lang als d' eeuwen staen, end' ons uit haet en niid,
Door d' eige zelve weg ten lieven danck zou brengen,
Om eeuwelick met hem in een forneis te zengen:
Hi is van alle pracht een Vinder end' een Ra'er
Hem moet ghi schriven toe 'tfrizeren van het haer
Van hem is de paruick; van hem en van ziin wetten
Gekomen het gebruick van 'taengezigt te blancketten.
Hi ist die eerst geleerdt heeft met een d'oncker grauw
Te schilderen tverwulf van d'een en d'ander brauw;
De neus te maecken bleick, de wangen met twee roozen
En met een rood Corael de lippen te doon bloozen
En wie ist miendi weer die ons zoo heeft doen gaen
De Vrouwen metten halz, en met de borst ontdaen?
Wie ist die haer zoo nauw het eene heeft gesloten,
En 'tander heeft geleerdt zoo schandelick t'ontblooten?
Wie, die de Witte wol te roon met vermiglioen,
En weer de geel'we zi met gom te maecken groen
De wereld heeft getoondt? wie heeft de Gulde platen
Om Bagen af te slaen getrocken uit te gaten
Vant steenige gebergt, helas! met zoo veel leeds
Vant menschelick geslagt? wie heeft met zoo veel zweets,
Om niet te zeggen bloeds van overvallen slaven,
Het kostelick gesteent de Princen leren graven
| |
[pagina 87]
| |
Vit d'alderdiepste grond van Vestaas zwarte schoot?
Wie eindtelick aen strand de Paerelen ontbloot
Om doort gewigt van dien te zwaeren bei de ooren?
Voorzeecker anders geen als hi die eerstGa naar margenootm bekoren
Dorst d'alder eerste Man door d'alder eerste Vrouw;
En naderhand weerom vermerende den rouw,
De kind'renGa naar margenootn Goods, wanneer de deugd hen was versturven,
Doort vleeschelick geslagt van Cain heeft bedurven.
Doen wast, Helas! doen wast dat dit verdraidt Serpent
Het listige cieraet, daer mede dat geschendt
Als noch de wereld werdt, de Vrouwen heeft gewezen.
Wat heil-bezorgde Maegd en zou hier dan niet vrezen
Te dragen het gewaed, te proncken mette dragt
Die't volck van alle quaed, de Duivel, heeft bedacht?
De Duivel mette sleep van all' ziin zwarte geesten,
Die Goods vianden siin van minste totte meeste.
Voorwaer indien ghi meindt dat uw slavoen misdaenGa naar margenooto
Heeft, als hi eenig goed te leenen heeft bestaen
uit handen van den geen die u quaedwillig haten;
Indien van haeren Prins siin strafbaer de Soldaten
Met reden om d'ontfang van eenig gift of gaef
uit sviands Tend; hoe zal dan een die Godes slaef
Van hooft te voeten is, met recht niet strafbaer wezen
Indien zi tot Cieraet haers lichchaems uit te lezen
Komt iet wes van het tuig twelck Sathan heeft ondeckt?
Bizonder zoo wanneer den Heer haer noch verstreckt
Door middel ziins geloofs de gunst heeft van ziin kennis.
Ach! alsment wel bedenckt, 'tis toch te groten schennis;
Dat een die van den Prins een Rechter is gesteld,Ga naar margenoot+
Eer dat hi 'tvonnis wiist, zich tRechterliick geweld
Van hem die heeft misdaen met giften laet bederven.
Nu heeft ons GodGa naar margenooto belooft, zoo verr' wi maer te sterven
En komen in ziin vre'e, op een bestemden dag
Int JosaphatscheGa naar margenootp Dal met Rechterlick gezag
Den opgeblazen Tocht der hellen te verdommen.
Maer hoe zult ghi met reen u van die magt berommen
| |
[pagina 88]
| |
En 'tAccherons misdaed verwizen totte boet
Des Tarters, hebdi oock genoten van haer goed?
Dat goed, dat schalcke goed 'twelck zilui hier beneden
Ons hebbende ontdeckt, oock onder and're reden
Zal wezen een, waerom men hen verwizen zal.
Gaet heen dan Reine blom, gaet heen en siit zoo mal
Dat ghi haer tuigjen zelfs gebruickende te vooren,
Alleen het Rechtersampt u niet en gae verloren
Maer niet, jae van hen zelfs te recht verwezen werdt
Tot d'eige zelve straf. Ai! waer dit niet te hard
Voor u als dat ghi door't gezelschap der gebreecken,
Vant hoog gestoelde Choor verstoten, wierd gesteecken
Int brandende forneis? voorwaer Ick mein wel Jae:
Ga naar margenoot+En waerom zoud Ick weer in deze volgen nae
De geen die aent behang des Lichchaems wel betoonen
Haer Dochteren te ziin vant wereldsch Babylonen,
En nae des viands wil te stellen haer gelaet?
Ga naar margenoot+Neen neen een Christen vrouw die nimmermeer opstraet
En komt dan om de nood haers naesten, of om d'offer
Of't woord goods, en behouft zoo niet als uit een koffer
Altiid al even net te komen voor den dag.
Het vougt wel dat z'haer toont van een verscheide slag
Te wezen mette geen, die hier in haer gedachten
Veridelt, geen cieraet hier naemaels en verwachten.
Of wilze noch zoo ver niet dencken, datze dan
In hulsel end' in kleed haer immers scheide van
Ga naar margenoot+De geene die haer eer tot schade en tot schande
Van lichaem en van ziel zoo zottelick verpande'.
De deze zietmen toch hoe datze meer en meer,
Door't vleijende bedrog des wellusts, van haer eer
(Ach ongeluckig volck!) berooft siin en versteecken
Zoo veel te netter weer in kleding uit gestreecken.
Bi naemen nu de keur die eertiids het verschil
Van kled'ren had gesteldt, vervallen, inde wil
Van ider een de dragt vrimoedig heeft gelaten.
In vougen dat nu schier de aldervuilste Vaten
| |
[pagina 89]
| |
Van binnen, d'alderschoonst van buiten ziin vercierdt.
Voorwaer geliick de eer in woorden gemanierd
En wercken wezen moet heel anders als de hoeren,
Zoo past oock wel dat zi verscheide kleeren voeren.
En wie en werdt vant Goud of purper niet bevreest,
Naedien die vuileGa naar margenootq Vrouw opt zevenhoofdig beest
Gezeten, naet Rosset van haer bestreecken wangen
Niet anders als met goud en purper is behangen?
Met purper en rood Goud met paerlen en gesteent
Zoo dat hier om wel eer eenGa naar margenootr weduw vrou gemeendt
Te wezen wierdt een hoer; niet anders als door reden
Vant afgeleide zwart en d'opgepronckte leden.
Wat baet het alles mi te laten of te doen
Wanneer ick doort gewaed der kleren het vermoen
Te stutten niet en tracht vant geen Ick toch verfoeije?
Ei laet tot in de dragt miin eerbaerheid oock vloeijen
Op dat de wereld oock in mi die van haer licht
Oock een gedeltien ben, een weinig werd gesticht.
|
|