Vrouwelick cieraet van Sint' Agnes versmaedt
(1622)–Joannes Stalpaert van der Wiele–
Auteursrechtvrij
[pagina 82]
| |
Derde Ghedicht.Voortgaende de H. Maged met haer aengevangen Andwoord, begindt Madame aen te wizen in zes achter een volgende Gedichten Twaelf treffelicke Redenen vant versmaede Cieraet; voor het merendeel genomen uit Den ouden Tertullianus. S. Cyprianus, S. Gregorius Nazianzenus, ende meer Andere Gheleerde ende Heilige Schrivers. Van welcke Redenen, de Eerste twe alhier worden verhandeldt. Ende Eerstelicken dat De Reinigheid alleen niet gelegen is in de Gaefheid des vleeschs, maer oock inde Eenvoudigheid des Kleeds. Als bliickt behalven 'tvoorgaende Exempel van Claudia Vestalis, uit Schriftuiren ende tastelickke Redenen hier bi gebracht. Ten tweden dat De Cieraetten meest altiid streckken tot bezwaernis van Consciencie, overmids de Bekoringen ende Perijckelen van onzen Even-Mensch, die wiluiden uit verband, ist niet van Iustitie, immers van Liefde wel behooren te miden ofte te matigen. Dit werdt bewezen, met een bequaeme Geliickenisse Tertulliani, ende 'tExempel van Den Heidenschen Spurina Edelman van Toscanen.
Ga naar margenoot+DE oorzaeck die 'ck u dan voor d'eerste hier kan geven,
Is om dat of van man of vrouw het reine leven
Alleen niet en bestaet in d'ongeraeckte le'en,
Maer zelfs oock inde maet van simpelick te kle'en
Dit hebben nu geleerdtGa naar margenootf. De geen die op de wetten
Des kuisheids aldernauwst gegeven is te letten.
En zeecker wel met reen; want als een ider weet,
Zoo werdt des menschenGa naar margenootg aerd bewezen door ziin kleed
'Tis zoo; dit tuigt uw ziel te wezen des te reinder,
Zoo't u omt lichaem staet te slechter en te kleinder.
De Reden is weer re'e: Want naedemaelGa naar margenooth 'tcieraet
Van d'alder hoogste bruid alleen van binnen staet,
Zoo volgt wel dat eenGa naar margenooti mensch die alle daeg van buiten,
In kostelick gewaed van kleren uit wil muiten,
Van binnen des te min moet wezen gemanierdt,
Zoo hi van buiten aen te meerder is vercierdt.
Jae tis oock wel geburdt (wie zou hier niet verschricken?)
Dat d'alder schoonste vrouw doort aldermeste licken
Te werden quam, zoo 'ck lees (onzalig diet geviel!)
EenGa naar margenootk Helena van vleesch, een Hecuba van ziel.
En weer ter ander zi een met de rouwste kleeren,
De alder schoonste ziel int aengezigt des Heeren.
| |
[pagina 83]
| |
Het moet oock wel zoo siin, wanneermen wel in ziet:
Want die hier altiid kuischt en kan daer kuisschen niet.
Van twederhande dack en kan men niet wel kaetssen
End' een en kan niet siin op twee verschiede plaetsen.
Te zaemen teender tiid: het twede dat mi heeftGa naar margenoot+
Des werelds pomperi, end' al wat daer aen kleeft
Veroorzaeckt te versma'en, is dat ick mi vermide
Door't op getoide kleed van kassen en van zide,
Te quetsen miin gemoed; door oorzaeck dat misschien
Een Rouckeloos gezigt mi komende te zien,
Ter wiil ick overstraet te gaen quam of te vaeren,
Hier over ziin gewiss met zonde mogt bezwaren.
Dit gaf mi van begin toch al te groten schrick;
Als dat miin iele zin, miin cieren miin gelick
Een oorzaeck wezen zou vant eeuwige bederven
Der zielen, daer miin Heer de dood voor wilde sterven.
Ick voelde, wel is waer, miin hart wel zoo gemoedt
dat ick door Goods genaede mi noit op zulcken voet
Begeven zou op straet, om met geboorde Rocken
Of anderlei cieraet de oogen aen te locken
Tot zonde God zi lof ick heb daer toe te zeer
Het quaed altiid gehaet, en lief gehadt de eer,
En hoope door ziin hulp daer inne te volharden:
Dan efter zonder schuld van iemands schuld te werden
Een oorzaeck, door de pracht vant opgepronckte hoofd,
Hebb' ick altiid geacht, en moet oock siin gelooft,
Te siin te harden zaeck, en dubbeldt over waerdig
Waer omme dat een Maegd, al waerze noch z' hovaerdig
Te matigen met recht behoorde haer gelaet.
Miin Acker of miin veld daer op eens een misdaedGa naar margenoot+
Van doodslagd is geschiedt, en tlichaem is gevonden
gewenteldt in ziin bloed, hoe wel ze met die zonde,
En noch veel minder ick, geenzins en siin belaen:
Nochtans om dat de moord daer op maer is gedaen,
Zoo zietmen dat die plaets, noch op den dag van huiden.
Al ist schoon lang geleen, geschrickt wert van de luiden.
| |
[pagina 84]
| |
En zeggen dat is 'tveldt dat is de drouve plaets
Daer met onnozel bloed geteickendt is de kaets
Die Caius met het liif daer eertiids heeft verloren.
Indien dan zonder schuld miin Acker wordt verzworen
Alleen om dat hi maer geopendt heeft de schoot,
En 'tuit gestorte bloed wanneer het daer vergoot
Des moordenaers misdaed onwetend' heeft ontfangen;
Wat zal dan wel gheschien van miin gebloosde wangen,
Of miin gefriise pruick daer over dat de ziel
Ga naar margenoot+Van Seius met een steuit van d'Aerd ter hellen viel.
Zeer wel ken heb daerom miin Lubben niet gesteven,
Miin kanten niet gereckt miin aensigt niet gewreven;
'Ken heb om zinent wil miin hulsel, miin gelaet
Noit dus of zoo gesteldt, maer ging slechts over straet
Gebruickende miin recht, zoo ander vrouwen plegen:
Waerom was d'Arme knecht zoo onbehoedt van wegen,
Dat hi op mi 'tgezicht met qua'e begeerte sloug?
'Tis waer; dit schiindt mi wel te vrijen vant gewroug,
Dat ick de diere ziel door miin waen-wizig proncken,
Int diepste van de hel hem niet en heb gezoncken;
Dat ick hem niet en heb door oog of door gezigt
Geschoten in het hart de doodtelicke schicht;
Dan even wel en kant mi stellen niet te vrede,
Wanneer ick maer gedenck dat hem door deze Leden
Verloren is gegaen het alder dierste pand.
Ai mi onzalig mensch! wat hadd' ick zulckenGa naar margenootl wand
Te stellen op miin hoofd, te dragen om miin schoeren?
Ach! waerom liet ick toe dat Pluto mi zou roeren
Niet anders als een vinck om van des Heeren wet
Den vleeschelicken mensch te trecken in ziin net?
En hebb' ick hem de steck des doods dan niet gegeven,
Ick heb ten minsten hem door't opgetoide leven
Gestreckt als tot feniin, waer door hy is vergaen.
Waer zal ick miin gezigt, wanneer ick eens zal staen
Voor Goods gespannen Recht, hier over durven laten?
Want als ick daer al zegg' dat ick maer overstraeten
| |
[pagina 85]
| |
Gegaen heb miin-revaerd, zoo vrees ick dat SpuriinGa naar margenoot+
Dien Edelen Toscaen zal opstaen tegens miin
En toonende met een de teickens van ziin schrammen
Den Rechter met goe reen op mi zal doen vergrammen;
Als Dat een Afgodist die noit en heeft gelooft,
Ziin schoonheidt wel gemist, ziin wezen wel berooft
Heeft van de zoete glans, doorwondende ziin wangen
Al willens, om alzoo te schutten het verlangen
Vant vrouwelick geslagt en zelfs te bliven kuisch;
En dat in mi de kracht vant nazareensche Cruis
Niet zoo veel heeft gewrocht dat ick ken zeg nie sniden,
Maer slechts miin aenzigt wat te cieren zou vermiden:
Een parel hier of daer, een vouwtjen min of meer
Zou laten voor de deugd alleen niet van de eer,
Maer om de Liefde zelfs van Christus miin behoeder
De zwackheid zou ontzien van miin gevallen broeder.
|
|