Vrouwelick cieraet van Sint' Agnes versmaedt
(1622)–Joannes Stalpaert van der Wiele–
Auteursrechtvrij
[pagina 73]
| |
Vrovwelick cieraet Uan Sint Agnes Versmaedt.Eerste Ghedicht.Aenvang, Nodinge, ofte Inleidinge totten Lofsang mette woorden S. Ambrosii Bisschop van Milanen. lib. 1. De Virginibus. Verhael, Hoe Agnes Roomsche Maged, oud XIII. Iaeren uitten naem des Gouverneuren Zoons van Romen, genaemt Symphronius, tot Liefde ende ten Huwelick verzocht wert, door een Edele Roomsche Vrouwe, tot dien einde aen haer gezonden. De welcke voorden Iongeling vrijende, hem priist ende recommandeerdt, eerst van groote Liefde (daer van hier een deel Eigenschappen beschreven werden) ende daer nae van Adel, Schoonheid, Vroommigheid, Riickdom, ende diergeliicken. Eindtelick wapendt zi haer verzouck met Aenbiedinge van Een Kostelickken Tabbaerd, daer inne zi het slechte Gewaed Des Mageds zouckt te veranderen.
KOmt alderhande Volck, komt, brengt met volle manden
Het bliidste vanden Hof en't groenste der Waranden.
Brengt Roosjens versch gepluct, brengt blomjens wit en rood,
Om d'afgeslagen hals, en d'ongeraeckte schoot
Daer me'e, ter eeren Goods, eens Mageds te vercieren.
Ei! datter niemand toch gebreeckkig si te vieren
Den naegelaten naem, van een die met haer deugd
De Aerde heeft gesticht, den Hemel heeft verheugdt,
En 'tKerckelick gebouw vereerdt met blide Vanen.
Komt all' tsi Man tsi Vrouw: De wiisteGa naar margenoota van Milanen,
Des Heeren trouwste knecht, en Godes beste vriend,
Die tPriesterlickke Ampt daer wilen heeft bediendt,
Nu twaelef honderdt Jaer en veertig al geleden,
Heeft met gemene Schaer tot deze Feest gebeden
| |
[pagina 74]
| |
Al't sterffelick; geslagt: Komt, riep hi, Jong end' oud,
'Tsi of ghi Maegden siit, 'tsi weuwen, 'tsi getrouwdt:
Wi eeren hier een Maegd; tis reden dat wi trachten
Nae reinigheid des vleeschs: en weerom dat wi slachten
Off'randen. Aenden Heer, voor wien met zulcken moed,
De Maged heeft gestort haer Maegdelickke bloed.
Ken wil niet dat hier oock zich iemand uit bezonder.
Het huwelick verschrick, Den ouderdom verwonder,
En 'tongepaerde. Volck bevestig zich met hoop
Om nae te treden, slechts van ver, de snelle loop
Van Christus Reine Bruid; die met een duldig liden
In een zeer korte stondGa naar margenootb vervult heeft lange tiden,
En nu zoo hogen plaets bezit in sHemels Hof.
Maer leider! Musa lief, wat ist dat ghi tot lof
Des Mageds op uw Luit of met uw stem kundt zingen.
Ick laet de RiickeGa naar margenootc Croon, 'ken zeg niet van de Ringen
Daer me'e den Bruigom haer vercierde als een Bruid;
Gh'en kundt het minste blad van d'alderslechste spruit,
Daer d'ongemete hand haer med' heeft doen besteecken,
Zelfs door het klouck verstand van Maro niet uit spreecken.
Ga naar margenoot+De naem, de naeckte naem, die immers niet dan wind
In d'and're plag te sijn, is in dit Heilig Kind
(Zulcks de Latinen en de Griecken ons bewizen)
Voor u, en voor uw pen te veel noch om te prizen.
Haer iver haer goodsdienst, tbeginsel van de deugd,
Verwindt toch al te zeer de zwackheid van haer Jeugd.
De rest is anders niet in haer als een miraeckel.
Zoo datze niet zoo zeer een naem, als een oraeckel
En voerdt vant gunt haer God te geven heeft bestemt
Doch dit's voor u genoug: de Stof is niet beklemt
Ga naar margenoot+Die u hier in de naem eens Mageds wert gegeven:
Wilt ghi haer niettemin noch hoger zien verheven,
Zoo steldt de Maged noch de Martelasse bi.
O! tis de beste lof (tis zoo, bevraegdt het vri)
Die niet en wert gezocht, maer zellefs wert gevonden.
Dat hier dan al 'tvernuft van opgepronckte monden
| |
[pagina 75]
| |
Vri zwiig, end' al tgeblomt van Helicon beti'.
Gh'en hebt niet meer van no'e te zeggen, dan dat ghi
Te prizen siit gezindt een die met reine leden
Den Hemel heeft bemindt de wereld heeft verstreden
Verstreden totte dood; en nu wel thaerder baet,
Gekregen inde schoot heeft d'alder rumste maet
Die Christus heeft belooft, en ghi zult stracks bevinnen
Met u te spannen aen oock d'alderdomste zinnen
Die van de clare beeck van Castalis besproeidt
Noch noit en wierden, want hoe zeer dat iemand groeidtGa naar margenoot+
Hi kan geen meerder priis begaen, 'tsi hen tsi verde
Dan dat hi waerdig si van ider een te werde,
Geprezen en geloft. men kost noit groter eer
Behalven als te staen t'oorkonde vanden Heer.
Want die den naem eens heeft van Martelaer bekomen,
Geeft al de werld lof, zo dickwils als z'hem nommen.
Dit werdt van DiocleenGa naar margenootd den Alder wreedsten Vorst,
Die noit van Christen bloed verzaen, en kon den dorst,
Wel tastelick gewaer: Ter wiil hi tziinder schande
Hem kennen moet te ziin verwonnen door de hande
Vermeesterdt doorde mond, Jae doorde te'ere stroot
Eens Mages klein van leen, Maer die van deugden groot,
Ziin Tyranni beschaemt, ziin Beulen doedt vervaeren.
Een Maegd, een zwacke Maegd, z'en teld geen dertien Jaren
Ten vollen noch wanneer ze vier en zwaert verwindt.
Helas! hetGa naar margenootb Reine Lam onwilliglick bemindt
Van 'sGouverneuren Zoon De eerste binnen, Romen
Wanneerze van de School noch nauw en is gekomen
Te Huis, zoo werdt haer staeg geboodschap en gebrieft
d'Onlidelicke zucht van d'overgrote liefd'
Die d'edelste Romein, bewogen door de reden
Van haer geblomde Jeugd, en loffelicke zeden,
Op haer gewurpen heeft. Daer loop geen dag ten end,
Dat hi nu niet of d'een of d'ander tot haer zendt.
Hi zelver tusschen tween doedt anders niet als draven
Voor bi de lieve deur, ter wiil hi nu door gaven
| |
[pagina 76]
| |
Nu door besmeeckte reen bekoordt de Christen Maegd.
Maer op dat groot en klein mag weten hoe z'haer draegdt,
Zoo komt te eender tijd een van de grootste vrouwen,
Bi hem gezonden uit, haer deze woorden houwen:
Ga naar margenoot+O Alder schoonste Maegd! uw op gerezen jeugd,
Vw Adel, uw geslagt, en zonderling de deugd
Zoo wel van klouck verstand, als eerbaere manieren,
Daer meet den Hemel u belieft heeft te vercieren,
Heeft wel met goede reen de eerste vande stad,
De Edelste van Stam, de magtigste van schat
Die binnen Romen leeft (gh'en kundt het niet ontkennen)
Beweegt nae uw persoon 'tverheven oog te wennen.
Midsdien heeft hi op u gesteldt, zoo vasten minn',
Vw schoonheid in ziin hart, uw deugden in ziin zin
Ga naar margenoot+Zoo inniglick gedruckt, zoo grondig in gedreven,
Dat hi nu voor ziin ziel door u maer schiint te leven.
Ghi siit daer hi van spreeckt; ghi, daer hi staeg om denckt
Wat voetsel dat m'hem breeckt, wat drincken dat m'hem schenckt
En is het niet gesaust als metten zoetsten Balsem
Vws naems, al waert zukaet het dunckt hem niet dan Alsem,
Dan Mijrrh', dan geele gal. Helas! den Jongen held
Toondt over al de kracht, tuigdt om end' om tgeweldt
Vant lieffelicke vier' twelck hi uit uw bruin oogen,
Tot in het diepste toe ziins harten heeft gezogen.
Ga naar margenoot+Ziin wapentuig verroest; hi gaet niet meer te jage;
Bellona wert weerzien; Diana bliift veracht;
Minerva noch veel bet. ziin dagelickschen handel
En is schier anders niet als met gestage wandel
Te gaen voorbi uw deur, te letten op uw glas.
Gaet maer eens aen den Raem, ick weet ghi zult hem ras
Zien komen of te voet of op ziin Rosch zien riden.
En dat tot geenen eind als om zich te verbliden
Ga naar margenoot+Maer eens door uw gezigt. Of is het dat de nacht
Hem van de straten weerdt, zoo hoordtmen niet dan klagt
Van hem nu op den Boog, en nu eens op de koocker,
Of zeecker op het vier twelck dieGa naar margenootc verblinde Stoocker
| |
[pagina 77]
| |
In u lui heeft geboet, met zoo oneffen hand,
Dat daer in hem gevoedt werdt een gestaegen brand,
Ghi, recht als heel berooft van alderlei gevoelen,
Geen mededuld en toondt ziin vlammen te verkoelen.
Dit doedt hem huiden eens schier staecken al de hoop:Ga naar margenoot+
En nu hem morgen weer, met een vervatte loop,
Eens draven, als voor heen, door straten en door wegen;
Zoo lang tot dat hi weer het avontuier gekregen
Heeft dat hi uw gezigt maer eens en heeft gezien.
Hier over hoordtmen hem zich zelven weerom bien
Geluck, met zulcken moe als of hi, Edel Ridder,
Alre'e waer van uw zin gebleven een verbidder.
Men voelt het aen ziin mond, men ziet het aen ziin hand.
'Ken zegg niet van papier, daer werdt nauw eene wandGa naar margenoot+
Gevonden int Palleis ziins vaders, daer nae't leven
Met vaersen niet en staen uw gracien beschreven.
DeGa naar margenootd planten van ziin hof, de vruchten all' te zaem
Bewassen met uw lof, begroeijen met uw naem.
Jae kost hi oock de vlucht der vogelen bedwingen,
Men zou de ganssche lucht uw Loven horen zingen.
Slaet nu waerdt u belieft het redelicke oog,Ga naar margenoot+
'tsi op ziins Vaders Ampt; en ziet toch eens hoe hoog
Hi hier te Romen zit: 'tsi op de oude Troncken
Ziins Adels; en beziet hoe op de marckt staen proncken
De Beelden van metael, van Marmer de Tropheen.
'Tsi weer op ziin persoon; en ziet hem op ziin le'en
Zoo klouck, zoo wel gemaeckt, als Eelman binnen Romen.
In radigheid van hand, verwindt hi all de vromen.
Van Schat en was alhier geen Crassus oit zoo riick.
Geen Paris oock int vier der liefde ziins geliick:
Zulcks als ick nu ten deel verclaerdt hebb', en ten deele
Door eerbaerheid verzwiig, door zedigheid moet heele,
Hoe wel ick nu alree zoo veel wel heb gezeidt,
Dat d'alder wijste Maegd met geenderlei bescheid,
Hoe eel ze waer van stam, hoe schoon zi all' haer zaecken
Mogt hebben, zulcken man behoren zou te wraecken
| |
[pagina 78]
| |
Ga naar margenoot+Midswelcken, o Jonckvrouw, naedien uw teere staet
Van Jaeren noch vereischt te luisteren nae raed,
Zoo neemt vri voor gewis van mi, die uw vrindinne
Getrouw ben tot de dood, dat int stuck van minne
Gebeuren nimmermeer kan gunstiger Partuir.
Bedanckt u van d'eer, en laet dit lopend' uir
Het leste wezen toch, twelck tot een zalig ende
Mag brengen uw geluck, end' uiten ziin ellende.
Ga naar margenoot+Maer op dat ghi noch bet moogt zien hoe hi u meent
Zoo zuldi uit miin hand van kled'ren en gesteent
Aenvaerden 'tRiick geschenck, twelck hi u heeft gezonne,
Komt Chrysis trouwe Maert, komt hier, en toondt Madonne
Den tabbaerd die Signor u heeft gegeven me'e.
Ei! zietze toch te deeg van stof zoo wel als sne'e;
En oordeeldt of ghi oock wel gloeijender Satmen
Vw leven aen Princes de Son hebt zien beschinen?
Ziet eens het fine Goud! ziet hoeze geborduirdt,
Hoe blozend gerobiint, hoe Hemelsch gelasuirdt,
Hoe kunstig dat z'alom gestickt is en gesneden!
Hoe zullen nu hier door uw wel gemaeckte leden
(Doch met zeer grote reen naer uit eisch van een Bruid
De schoonste binnen Room) voordaen wel steecken uit?
Hoe zal uw blancken hals, hoe zullen haer uw ziden
Nu toonen? komt miin kind, en wilt u niet vermiden
Voor mi te leggen af dit zobereGa naar margenoote gewaed;
End' in de plaets van dien, op een bequamer maet,
T'aenvaerden zulcken dragt, te nemen zulcke kleren,
Als d'eer van uw geslagt, en nu 'tpartuir begeren.
|
|