Roomsche Reys
(1624)–Joannes Stalpaert van der Wiele–
Auteursrechtvrijt'zamenspraeks-gewijs tusschen Pieter de Reyser ende Abacuk fijnen broeder
Redelyck bescheydt, dienende op de II. Handelingh.
O Fijnen Broeder! al te laet
Haeldt ghy we'er op den ouden haet
Der Christen Bede-vaerden; want
Dit was de sect van Vigilant.
Die nu twaelf-honderd jaer gele'en,
Door schriften, en door vaste re'en
Dan d'Oude-vaders is ghestomt,
Dan Godes Tempel is verdomt.
Ghelijck hier, t'allen overvloed,
Den goeden Pieter blijcken doet:
Soo vast, dat ghy daer onbejout,
Een woord niet teghens kicken soudt.
De oude wet, en 't nieuw verbondt,
Bestoppen alle beyd' uw' mondt.
Want hoe 'n sal ons niet voeghen mee,
't Geen' Moyses sprack, en Christus dee!
De reden van Sint Augustijn
Vernieldt van meester Jan Calvijn,
| |
[pagina 27]
| |
Met eene slagh, 't verwaende les;
En doodt hem met sijn eyghen mes.
Den Heer is over al, 't is waer:
Maer efter als hy hier of daer
Yet wonders werckt of wijlen wrocht,
Soo werdt de plaets te recht besocht.
Te recht besocht, te recht ghe-eert;
Soo ons d'onsteken Braem-bosch leert:
Daer van sijn voeten Amrams soonGa naar margenoot+
Het leer t'ontbinden wierdt geboo'n.
Wt oorsaeck om dat heyligh was
De plaets van sijn betrede gras.
Soo oock op 't woordt des Engels dee
Om d'eyghen reden, Iosue.
Dien stercken man, dien vromen heldGa naar margenoot+
Dee' door het Ierichosche veld
De Rond, als hy daer op de baen
Sagh een ghewapent krijghs-man staen.
Hola! qui vive? riep dien man,
Is 't Israel? of Canaan?
Of Philistijn daer ghy 't mee houdt?
Stil Iosue! niet al te stout.
Ick ben een Prins, ick hou de wacht
Van d'alderhooghste heyren-kracht.
En Iosue ter aerden ne'er;
Vw' dienst-knecht hoort. Wat wildy Heer?
Dat ghy uw' voeten alle bey
Ontschoeyt, en op de groene hey
Baervoets sult staen: want houdt ghewis
Dat dese aerde heyligh is.
Den Veldt-heer deed 't van stonden aen.
En hier uyt kan ick wel verstaen,Ga naar margenoot+
Terwijl hy eerde 't heyligh gras,
Dat Iosue niet Geus en was.
Want waer hy soo ghesint gheweest,
Hy had gheseyt: Wijckt boosen geest!
| |
[pagina 28]
| |
'k En sal, 'k en wil op dijn onthiet,
Noch u, noch d'aerde eeren niet.
Niet u; want ick magh door 't gebodt
Aenbidden niet dan eenen Godt.
Niet d'aerde; die in bergh of dal,
Al even goedt is over-al.
Maer neen: veel eer bevind ick, dat
Hy hem met kromme le'en aenbadt:
En op sijn woordt noch 't heyligh kruyt
Vereerde met sijn schoenen uyt.
Ga naar margenoot+En wel te recht: want Godt die 't al
Beschickt in maet, ghewicht, ghetal;
En door het hooghste 't laegh regeert,
Wil dat het min het meerder eert.
Ia selfs de plaetsen oock, daer iet
Weldaeds door sijn ghena gheschiet.
Op dat het menschelijck gheslacht
Daer op sou slaen te beter acht.
En dit was 't wit, dit was 't bemerck
't Welck van begin de Christen Kerck
Beweeghde te gaen bidden aen,
Daer haer Verlosser had ghestaen.
Daer hy ghebaerdt, daer hy ghevoedt,
Daer hy ghekruyst, daer hy bebloedt,
Daer hy begraven na den vlees,
Ten derden daghe we'er verrees.
Men werdt toch al te wel ghewaer
De heylsaemheydt der plaetsen, daer
Den Heer voor ons iet heeft ghele'en,
Wanneer men die maer komt betre'en.
Ga naar margenoot+De Roomsche Paula tuyght my dit,
Die sulcken rijckdom van besit
Haer soonen, wel tot groot verdriet,
Ten lieven danck hierom verliet.
Sy liet haer Hof, sy liet haer huys,
Om Iesvs krebb', om Christus kruys,
| |
[pagina 29]
| |
Om d'armoe van Ierusalem,
Om 't ballinghschap van Bethleem.
O Bethlem! sprack dat heyligh wijf,
Ghy sult voort-aen al mijn gherijf,
Ghy sult mijn rust-plaets wesen, want
Ghy zijt mijns Meesters vader-landt.
Hier sal ick woonen; want mijn HeerGa naar margenoot+
Koos u met rijpen raedt wel eer,
Hoe nau, hoe kleyn, hoe snoo ghy waert,
Om in u hol te zijn ghebaert.
Ieronyme! ick sweer u, dat
Ick hier in dit verholen gat,
Daer ick legg' met gheboghen knien,
Mijn Salighmakers krebbe sie.
Daer in het kindt gheswechtelt leydt,
Daer in de vreught des Hemels schreyt,
Daer d'ezel sijn besitter eert,
En d'os sich na sijn Meester keert.
O klare Ster! voorwaer ick sie
De wijse Vorsten alle drie,
Van Madian, ter aerde plat
Met Wieroock, Myrh' en Gulde schat.
Ick sie de reynste Moeder-Maeghd,
Die 't kindt aen haren boesem draeght.
Ick sie den ouden Voedster-heer
Sorghvuldigh loopen gins en we'er.
O Bethleem mijns hertsen lust!
Ghy zijt die my den hongher blust;
Ghy zijt het huys van 't ware broodt,
't Welck my kan helpen uyt den noodt.
O Bethleem! o Effrata!
O Acker vruchtbaer van ghena!
Die u soo noemde, sloegh niet mis,
Nu Godt van u de wasdom is.
Maer hoe kom ick sonderss', helaes!
Aen dit gheluck, aen dit solaes!
| |
[pagina 30]
| |
Noyt soeter lust als die 'k hier heb
In 't kussen van mijns Heeren kreb.
Dus Paula. En na advenant
Gingh sy door 't gantsche Ioodsche landt,
Van plaets te plaets, van stadt te stadt,
Daer onsen Heer ghewandeldt had.
Tot op den top van Golgotha:
Daer d'over-maet van sijn ghena,
Tot aller sondaers vaste hoop,
Den heuvel met sijn Bloed bedroop.
Hier badt s' hem aen, in alle schijn,
Of sy hem in sijn versche pijn,
Ghestreckt, ghereckt van 't beul-ghespuys,
Sien hanghen hadde aen sijn Cruys.
Een weynigh nederwaerts ghetre'en,
Omhelsde sy de sware steen,
Die d'Enghel lichter als een kaf
Ghewentelt had van 't Heyligh graf.
En ne'er ghevallen op haer borst,
Men haer sagh licken, als van dorst,
Na een ghewenschte water-nat,
De plaets daer d'Heer gheleghen had.
Siet hier, siet hier de mede-rouw,
Siet hier de liefde van de vrouw,
Siet hier wat een devoci' graf
Den Hemel haer aen 't Heyligh graf!
En met haer t'samen yder een,
Die oyt om dierghelijcke re'en,
Daerom dat sy de reys aen nam,
't Beloofde Landt besoecken quam.
Ga naar margenoot+Want dus bevind ick, dat voor haer,
Alexandrijn den Martelaer,
Wt sucht van Christus soete jock,
Na 't heyligh Palestijnen trock.
Ga naar margenoot+Dat Gaudent oock den Brixiaen
Den selven Bee-vaerd heeft ghedaen;
| |
[pagina 31]
| |
Als hy 't ghebeente onder weegh
Der veertigh Martelaren kreegh.
D'Histori van Seveer SulpijtGa naar margenoot+
Ghetuyght ons, dat noch t'sijnder tijdt,
De spooren Christi bleven staen,
Van daer hy opwaerts was ghegaen,
Na sijn verheven Vaders-landt.
Ia dat daer 't heyligh voete-sandt
Geen schaed' en leed', hoe 't oock van daer
Ghegrabbelt wierd van alle schaer.
Melania van MarcellijnGa naar margenoot+
De groote nicht, die met Russijn
Volbrenghen gingh haer Bede-vaerdt,
Hier van oock 't oud ghebruyck verklaert.
Te Salem sloeghse haer ter ne'er,
Met vijftigh Maeghden, die den Heer
Daer vlijtigh dienden in d'ontfangh
Der Pellegrims haer leven langh.
Der Pelgrims, seggh' ick, die van al
De wereldt, met een groot ghetal,
Daer t'samen vloeyden, om met lof
Te eeren 't Golgotaensche hof.
En voor de moeyte diese de'en
Beschonck haer weer den Nazareen
Met milder seghen aen de strandt,
En rijcker kroon, in 't Vader-landt.
Dit is de reden, dat ghy 't weet.
Want die meer arbeyt, die meer sweet,Ga naar margenoot+
Na Godes vast bestemde wet,
Krijght hier en namaels meer te bet.
Het Rijck der Hem'len lijd gheweld.
En, soo ons den Apostel spelt,Ga naar margenoot+
(Hoe oock Calvijn daer teghen krayt)
Die spaerlijck stroyt, die spaerlijck mayt.
En wie en vat niet, dat de gheen
Voor Christo hier meer heeft ghele'en,
| |
[pagina 32]
| |
Voor Christo hier meer heeft ghedaen,
Van Christo oock meer sal ontfaen?
Die is 't die met hem t'alder tijdt
Ga naar margenoot+Regneeren sal die hier mee lijdt;
Maer die niet wettelijck en vecht,
En heeft oock in den buyt geen recht.
Bekendt dan, broeder Abacuk,
Dat ghy al t'averechts dit stuck
Hier vat; en nadien u ghebreeckt
De re'en, soo maeckt dat ghy 't versteeckt.
|
|