Hemelryck dat is Lof-sangh van 't Rijcke der hemelen
(1621)–Joannes Stalpaert van der Wiele–
Auteursrechtvrij'twelck eertijds beweeght heeft Adrianum rechter van Nicomedien tot het gheloof ende martyrie ons' Heeren Iesv Christi
Achtste Ghedicht.De Martelaeren houden Adriano de eeuvvighe saligheydt voor, onder den naem van een Paradijs. Dat is een Hof van alle vveelden; Daer mede vermaect vverden alle de sinnen der Saligen. Ende eerstelijck vande vveelde des verstandts. Ten is dan niet allen (dat ghy't mooght werden wijs)
Een rijck, een Stadt, een Huys; maer oock een Ga naar margenootqParadijs,
Dat is (om u den naem een weynigh af te beelden)
Een Boomgaerdt van wellust, een Hof van alle weelden.
Dit strect tot meerder lof: want om dat ons alhier
De Huysen sonder Hof, den aem bestoppen schier;
Soo heeft de Goede Godt aen't Huys van't ander leven,
De ruympte van een Hof van weelden oock gegeven.
Van alle weelden, Iae. wel ick met corte reen,
V overlopen eens de wellust int gemeen,
Daer mee dat Godt den Heer syn Hof sal overgieten,
En geven min of meer syn vrinden te genieten?
Wel ick wil't gaerne doen: Indien ghy't soo begeert.
En dat, van sin te sin; naer dat mijn is geleert
Doort Goddelijck geschrift, t'welc niemant can doen doolen.
Ick laet nu 'taensicht Godts, dit's ons te seer verhoolen,
| |
[pagina 29]
| |
Soo lang als wy hier syn: alleen niet voor't gesicht,
Maer selfs voor onse siel, om syn onvatbaer licht:
Twelck hy ons heeft bewaert voor beter plaets' en tijden.
Want hier en sou den mensch dat licht niet cunnen lijden.
Veel min als wel sou doen een cael gevlercte Muys Ga naar margenoot+
Het schijnsel vande Son, wanneer zy uyt haer cluys
Gejaegt werdt met geweldt, of by geval te dwaelen
Daer uyt comt overdagh, in Phebus claere straelen.
Het oogh daer mee de siel aenschouwen sal den Heer
Is't redelijck verstandt: maer om dat dit te teer
End' al t'onmachtigh is tot sulcken claren wesen,
Soo sal't door seecker licht daer werden opgeresen,
Gesterct en gestijft om in het Ga naar margenootreene licht,
Het andere te sien. En dit is al 'tbericht
Dat my hier is gedaen, off dat ick weer in desen
Aen anderen kan doen: tot dat ick eens sal wesen
Daer boven, en aldaer in't ongeschapen woordt
Sal comen claer te sien, Ga naar margenootstgheen ick hier heb gehoort.
Sal comen claer te sien, van achteren tot vooren,
Van boven tot beneen heel innigh te doorboren
Een sulcken grooten goedt, daer in men gheen getal,
Gheen maet, grondt, noch gewight van goedtheyt vinden sal.
Een licht dat ons de siel sal door en door beschijnen:
Een licht dat ons de siel geheel sal doen verdwijnen
Van liefd' en van wellust. Een ongegronde Zee
Van heyl, en van genucht, van blyschap en van vree.
Een stroom, een Oceaen van glory en van weelden;
Daer in versmoren sal, daer in haer sal verbeelden
De siele gans en gaer. Van wie kan syn vermaent
Het wit van dit gesicht, den blos van dit gedaent?
| |
[pagina 30]
| |
De cus van dese Mondt! Oh! wie sal cunnen vatten
De ongehoorde vreught, de ongemeten schatten
Van een vercoren siel, als zy met claer aenschijn
Van't alderhooghste goedt aldaer omhelst sal sijn.
Ga naar margenoot+Gedenckt hier eens hoe seer de menschen hen vermaecken,
Als sy met oogen sien, met lippen mogen raecken
Een aensicht dat van slijck schoon-vormelijck gemaect,
Hier met een weynigh wits, en daer weer is gekaect
Met luttel vermiglioens? Iae soo dat oock de dwasen,
Daer over meenighmael ontsinnigh loopen rasen,
En dit voor een wellust (siet eens toch watte reen!)
Die met het stom gediert, den menschen is gemeen.
Wellust van sulcken aerdt, en van alsulcke saecken,
Dat zy den mensch onwaerdt, meer quetsen als vermaecken.
En als ze nu al schoon, syn met den mensch gevought
Soo ist van buyten maer; de siel blijft onvernought:
Soo ist maer drops-gewijs, by stucken en by brocken;
En als ghy eerst begint, soo werd ze u ontrocken.
Daer valt uw' vreugt in d'as, daer leyt dan uw' wellust,
En werdt te laet gewaer, dat u gheen ander rust,
Ghy socht waer dat ghy socht, ter werelt was te rapen,
Als in den Heer alleen, dit u tot hem Ga naar margenoottgeschapen,
V oock door syn persoon alleen versaden can.
Tracht ghy dan nae wellust, soo neemt eens als een man,
In uw' bedaerde handt een Schael van goe Balancen;
Daer in ghy eens te recht mooght wegen by de cansen
Van boven en beneen, met Ga naar margenootvonvervalscht gewight:
En siet wat scheelen sal, het Goddelick gesight,
Dat hy u claer ontdect, verthonen sal daer boven;
Van 'tgheen de Werelt geeft, of immer can beloven.
| |
[pagina 31]
| |
Neempt dan wat u belieft: Maer siet dat ghy wel kiest,
En voor een weynigh roocks, het al niet en verliest.
Dat al, dat groote Al: daer in dat is besloten
Al 'tgheene stux gewijs van ons hier werdt genoten.
Hier in soo salmen sien wes hy geschapen heeft; Ga naar margenoot+
Al wat ter werelt is. al watter werelt leeft:
Vant eerste tot het lest van boven tot beneden:
Wes tegenwoordigh is, wes in den tijdt voorleden,
Of wes noch comen sal. Recht als in een Gelas,
Of in een claer Crystal, noch immers al soo rasch,
Al tgeen ter Camer is, ontdect werdt en ontvouwen:
Soo salmen daer in Godt oock claerelijck aenschouwen,
Met al veel meerder licht, en met veel breeder reen,
Wes oydt geschapen was, of boven of beneen.
Hoe sal daer syn te moe? Hoe sal de siel uytvaren
Als zy, 'ken weet niet hoe, daer sien sal all' de scharen
Vant Hemels-Heyr cracht, in eenen hoop vergaert;
Verscheyden van geslacht, van wesen, en van aerdt:
Die zy soo all' gelijck sal weten te verdeelen,
Dat z'oock sal cunnen sien, waer in dat zy verscheelen.
Noch immers soo verbaest, verwondert en verschrict,
Sal syn de blyde siel, als zy soo seer geschict
Te samen soo gevought soo wel gestelt sal vinden
Het meenighvuldigh Choor van Godes liefste vrinden.
Soo meenigh als daer is, met onderscheyt van Croon,
Die yder vanden Heer, ontfangen heeft te Loon.
Wat luyster? wadt Cyraedt, wat all' victory Palmen
Sal zy daer rondtom sien? wadt loffelijcker Psalmen
Daer hooren voor den Throon? Iae selver oock de boet
Van Duyvel, en van Hel, en 'tuytgeperste Bloedt
| |
[pagina 32]
| |
Van al 'tverdompt gespuys, sal haer tot weelden passen.
Hier mee sal zy haer voen, hier inne sal zy Ga naar margenootwwassen
Haer handen alle bey: want haer beleefde deught
Wel eer int aerdtsche dal, en nu weerom de vreught
Die zy van Godes handt, met sulcken milden zegen,
In dat beloofde Landt, ontfaen heeft en verkregen,
Sal door des sondaers schuldt, en wel verdiende pijn,
Aen haer tot meer gelucks, lofs, ende blyschaps sijn
De Hemelsrijcke Croon sal haer te meer uytsteecken,
Als 'thelsche wederloon daer tegen werdt geleecken.
Wanneer men seggen sal: Siet dese menschen hier
Syn alle bey geweest op eenderley manier
Geboren en gevoedt, al even rijck van haven,
Van lichaem, en van bloedt, van Iaren, en van gaven:
En dese niettemin heeft de genaede Godts
Vermeerdert en bewaert tot in de uyr syns doodts:
In matigheyt gebruyct syn goeden en syn leden;
Tot dat den Heer hem nu heeft in syn vreugt doen treden.
Daer voor dat d'ander mensch, Och! tegens Godes Wet
Als slaef van vleesch en pens sich selven heeft besmet,
Gewentelt in het bloedt, verquanselt Godts genade,
Misbruyct zyn Lijf en goedt, tot veelderley misdaden.
Nu is syn cans gekeert, verlopen is syn beurt
Gelijck den Heer begeert, en Christus heeft gekeurt.
En nu sal hy weerom hier vooren t'synder schanden,
Ombeeren 'trijcke Godts, end' eeuwigh moeten branden.
En siet dit is de vreught de blyschap en 'tvermaeck
Die 'thoogh Ierusalem sal nemen inde wraeck,
Sal nemen int gesicht, naer luydt de Ga naar margenootxProphetyen,
Van hen die t'oordeel Godts doedt inder Hellen lyen
| |
[pagina 33]
| |
'tForneys vant eeuwigh vier. Hoort dus spreect God den Heer
Mijn Ga naar margenootyvrinden sullen gaen, so dick en so wanneer
Alst henluy maer belieft, besichtigen de krengen
Van 'tGoddeloos getal; hoe dat sy daer versengen
Door't ongebluste vier, beblasen mette storm
Van mijn verbolgentheyt; en hoe dat hen haer worm
Die eeuwigh knagen sal, en nimmermeer bederven,
Met een gestage doodt sal sonder endt doen sterven.
Dit sal haer schouspel syn, ter tijdt en wijlen toe,
Dat zy van des te sien nu walgigh ende moe,
Des Heeren rechter handt daer over sullen prijsen,
Die inden helschen brandt rechtvaerdigh was int wijsen;
En in syn Hemel-rijck, op wight, getal, en maet,
Syn oordeel Ga naar margenootzen gerecht cost mengen met genaedt.
|
|