Gulde-Jaer Ons Heeren Jesu Christi

Den Gods-dienst.⁺
Op den veertienden Sondagh na pinxteren.⁺

1

Men vindt beschreven dat noyt knecht

Twee Heeren dienen kon te recht;
Maer heeft terstond, soo yder weet,^1,3-4
Den eenen lief en d'ander leed;

+ 148

+ Bron: Mt. 6, 24-33.

1,3-4 heeft..leed: haat.

[p. 348]

 

Of lijdt hy desen metter daedt,⁵

 

Werdt⋆ ghenen we'er van⋆ hem versmaedt.

 

Neen, men kan niet toonen

 

Een die met Mammone⁸

 

Gode heeft ghedient;

 

Dus kiest, en zijt of d'eens of d'anders vriend.¹⁰

5 lijdt: verdraagt, mag graag.

8 met: tegelijk met.

10 d'eens of d'anders vriend: vriend van de een of van de ander.

2

Weest niet beangst voor 't geen men eet

Of daer⋆ men 't lichaem mede kleedt.
Die ziel en lijf vergaren dee,^2,3
Sal kost en kleeren geven mee.
Betrouwt, en na⋆ 't gevogelt siet
S'en saeyen, noch s'en maeyen niet;
Maer uw' hooghsten Vader
Voedtse alle-gader.
Och! hoe veel te min
Sal hy vergheten dan sijn huysgesin?

2,3 vergaren dee: verenigde.

3

Wie heeft toch oyt met al sijn macht

Een duym-breed tot sijn lengt' gebracht?
En waer toe voor de kleeder-kas
Soo seer gesorgt? siet eens 't gewas
Van 't wilde veld, hoe schoon het staet.
Soo seer, dat Salomon 't cieraet
Noyt en heeft bekommen
Van een deser blommen,
Hoe hy oock ghekleydt
Was in sijn alder-rijckste Majesteyt.

[p. 349]

4

Indien dat God het hoy soo kleed,^4,1

't Welck niet en spint, noch niet en reedt;²
Het hoy, 't welck huyden⋆ staet en bloeydt³
En morgen in den oven gloeyt;
Hoe veel te meer sal hy u le'en⋆,
O kranck geloovigh! dan bekle'en.
Wendt u voor den morgen⁷
Matighlijck te sorghen;⁸
Niet als d'Heyden plagh⋆,
Voor kost en kleer bekommert al den dagh.¹⁰

4,1 hoy: gras.

2 reedt: fabriceert, werkt (WNT. 12, 1009-1013).

3 staet en bloeydt: staat te bloeien; zie blz. 109 noot bij 3, 8.

7 wendt: wen.

8 Matighlijck: met mate, (niet meer dan) redelijk.

10 kleer: kleren.

5⁺

Uw' Vader die ten Hemel leeft

En yder dier sijn voedsel gheeft,
Weet harde⋆ wel, (zijt des⋆ ghewis)
Wat u hier al van noode is.
Soeckt dan Godts Rijck, en d'eeuwigheydt
Voor al met sijn gherechtigheydt.
En hy, die u 't beste
Gheeft, sal u de reste
Als een overschot
Ten danck⋆ toe-werpen tot het hooghste lot.

+ 149

6

Foey Mammon! ick en dien u niet;

Die op u steunt die steunt op ried;
Behoud uw' roock, behoudt u rot;^6,3
'k En wil geen schat die van de mot

6,3 ‘houd maar wat in rook opgaat en wat verrot.’

[p. 350]

 

Geëten werdt⋆, of die besuert

 

Soo swaerlijck hier, soo weynigh duert.

 

Och, g'en kondt uw' slaven

 

Met uw' rijckste gaven

 

Op den quaden dagh

 

Bevrijen noyt van 't uyterste beklagh.¹⁰

10 nl. van de dood.

7

Mijn ziel is al te diep van grond;

G'en hebt geen pandt, g'en hebt geen pond,^7,2
Geen landt, geen silver, geen verguldt,
Dat my de ruyme ziel vervuldt.
Sy blijft noch hol, en ledigh, tot
Dat s'is gerijckt⋆ met haren Godt.
Die haer heeft gheschapen
Na⋆ sijn schoone wapen,⁸
Kan haer oock alleen
Met gaven stellen hier én daer te vreen.

7,2 pond: kostbaarheid, gave.

8 wapen, hier voor: wezen. In de feodale verhouding drukt het wapen van de heer uit, wie en wat hij is.

8

Dat alle vrou, dat alle man

Met hert en mond hier roepen dan:
O Iesv! ghy zijt onsen Heer;
Uw' dienst is onse hooghste eer.
Het zy dan blijschap, 't zy gheschrey,
Wy houden ons aen uw' levrey;^8,6
En ghy sult ons gheven
Om te moghen leven
Hier nooddruftigheydt;
En namaels d'onghemeten eeuwigheydt.

8,6 levrey, metonymisch voor: dienst.