Logo DBNL
Nvchteren Loth. Dat is, middel om op te staen, uyt de ziel-verderffelijcke sonde, van dronckenschap, tot een maetich, ende godtvruchtich leven (1623)

Nvchteren Loth. Dat is, middel om op te staen, uyt de ziel-verderffelijcke sonde, van dronckenschap, tot een maetich, ende godtvruchtich leven

(1623)–Daniel Souterius–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

De vierentwintichste Predicatie.
Dat God den onbekeerlycken Dronckaerts, nae desen leven straft met d'eeuwighe verdoemenisse.

DE Heere Godt by Esaiam den Gulsige eeters ende drinckers aenspreeckende, seght aldus. + Als nu isset enckel vreughde, ende herten lust, Ossen worgen, Schapen slachten, vleesch eten, Wijn drincken, ende spreken: Laet ons eten, ende drincken, morghen doch sterven vvy: Sulcx is voor de ooren des Heeren Sebaoth ghekomen. Wat gheldt het, of u dese misdaedt sal vergheven vvorden, tot dat ghy sterft? De menschen N. in vreuchde, ende wellust een geruymen tydt levende sonder daerom Godts toorn te vernemen, meynen alsdan ten heeft gheen noot met haerlieder sonde, sy moghen wel voortvaeren int quade leven. Daer by sy noch haer laeten voorstaen, wanneer sy sterven, so ist dan met hen ghedaen, ofte de tydt van straffe is ghepasseert, Maer dese bedrieghen hen grootelycx ghelyck God met de voorgaende woorden te kennen gheeft, want nae desen leven is noch een leven, nae desen tydt compt noch een sodaenighen tydt, in welcke Godt de wellustighe Dronkaerdts, ende Buyck dienders wil straffen met de eeuwighe verdoemenisse. Dit was het ander stucxken vande voorgaende predicatie, maer om de cortheyt des tydts lie-

ten wyt nae, Nu laet ons dat in handen nemen, ende daer van, door des Heeren ghenaede een weynich met elckandren spreecken. Wy sullen eerst bewysen,

1. Dat de Dronckaert hem schuldich maeckt aen de eeuwighe verdoemenisse.
2. Ende daer nae aenwysen de yselickheyt der straffe, die den Dronckaert in de verdoemenisse wechgeleyt is.

T'is noodich dat wy aldus Gods eeuwige Oordelen gedencken, op dat wy ons daer voor leeren vreesen, ende de vreese ons voere tot mijdinge van alle sonden.

I. De Dronckaert maeckt hemselven aende eeuwighe verdoemenisse schuldich.

EEn wonderlycke grooe sorgheloosheydt steeckt in een Dronckaerdt, + dewyle hy in zijnen ellendighen stant soo gherustelycken can leven, ghelyckmen daeghelycx verneempt. Willen wy weten zijnen ellendighen stant, die selve (beneffens al't voorgaende dat gheseyt is) vervaet den eeuwighen doot, dat is eeuwighe verdoemenisse, door welckmen van Gods ghemeenschap verstooten wort, ende de onsalighe vereeninge met den Duyvel krijght inden schrickelycken poel der eeuwich duyrende pyne, ende smerte. Dit selve wert ons te kennen ghegeven, door

1. Ghelyckenissen der H. Schrifture.
2. Naeckte plaetsen end' ghetuygenissen der H. Schrifture.
3. Exemplen.
4. Redenen.

1. Hoedaenich den staet eens onbekeerden Dronckaerts nae desen leven wesen sal, + gheeft Christus die Heere te kennen in de ghelyckenisse van den ontrouwen, ende onvoorsichtighen dienst-knecht, de welcke doe hy int leven was, + begaf hem te drincken, met den Dronckaerts. Ende doe het tot d'ooren vanden Meester quam, soo beval hy datmen hem in stucken houwen souden, dat ghedaen zijnde, wiert zyn deel hem ghestelt met den gheveynsden, + daer weeninghe ende knerssinghe der tanden is. Waer in levendich afghemaeldt wordt, de straffe der ghene die't vleesch sullen ghedient hebben in alle wellusticheyt. Even gelyck dat mede geleert wort inde ghelyckenisse, dewelcke Christus vanden Rijcken-brasser verhaelt, dese also hy in zijn leven gheen ander vermaecken schepte, dan int brassen, ende zijnen tydt meest besteden daer in, dat hy daeghelycx vrolyck, ende cierlyck leefde; + So gheschiedet, doen hy quam te sterven, dat zijn Ziele in der Helle daelde, alwaer sy voor weynighe ghenuchte die sy in de Werelt onder den menschen ghenomen hadde,eeuwighe pyne in de Helle onder den verdoemde Gheesten, ende vlammen vyers, sonder verlichtinghe, moeste beerven.

2. Dat mede derghelycke deel der onsalicheyt, + voor allen onbekeerlycke Dronckaerts bereyt is, bewijsen ons de naeckte plaetsen, ende claere ghetuyghenissen der H. Schrifture, Esaias de dronckenschap bestraffende, ende de straffe verkondighende den naevolghers van dien, seght: + Daerom heeft de Helle de Ziele wyt opghesperret, ende de keele opghedaen sonder alle maete: dat onderwaerts varen, beyde hare heerlycken, ende de ghemeyne man, beyde haere rycken, ende vrolycken. Ghemerckt Godt niemant verschoonen sal, die droncke-

drinckt, hy sy groot, ofte cleen, rijcke, ofte aerme, soo mach d'Apostel Paulus wel segghen. + Laet u niet verleyden, noch Dieven, noch Gierigaerts, noch Dronckaerdts en sullen het Coninckrycke Godts niet besitten. Op een ander plaetse seght hy noch. + De wercken des vleeschs zyn openbaer, dewelcke zyn, haet, moort, dronckenschap, brasserye, ende dierghelycke, &c. van de welcke ick u voorsegghe, ghelyck ick oock voorseyt hebbe, dat de ghene die sulcx doen, het Coninckrycke Godts niet besitten sullen. d'Apostel Petrus seght mede, dat de Heere God weet, + de onrechtveerdighe, tot den dach des oordeels, ter straffe te houden. Ende aldermeest de ghene, die het vleesch volghende, in onreyne begheerlyckheden wandelen. So isser dan een swaerder verdoemenisse voor den wellustighen bereydt, dan voor den onrechtveerdighen: Want alhoewel onrechtveerdicheyt een wortel alles quaets is, soo is dronckenschap noch een grooter, ende fenijnigher wortel, uyt welcke meer quaets, ende grouwelicker onghelucks is spruytende, daerom worden de wellustighe aldermeest, ende insonderheyt, ter straffe bewaert.

3. D'exemplen bevestighen al dit selve mede. + Siet aen de inwoonders vanden Lande van Sodoma, ende Gomorra, dewelcke om haere dronckenschap, ende andere vleeschelicke lusten niet alleenelijck tydtlijck zijn ghestraft, doe Godt haere landen in zijnen toorn heeft omghekeert, maer hy heeftse oock met de verdoemenisse ghestraft, om welcker oorsaecke Iudas seght, + dat God de selve Steden tot een exempel gestelt heeft, lydende de straffe des eeuwighen vyers. Inde Vonnisse, die God uytspreeckt over de Hoere van Babylon, werdt oock ghenoechsaem te kennen ghegheven den onsalighen standt der Dronckene nae desen leven: Want

God seght. + Soo vele als sy haer selven vereerlyck heeft, ende weeldich geweest is, so vele pynen, ende droefheyt gheeft haer. Aldus sal mede der Dronckene vreught in een eeuwich wee veranderen, ende dewyle sy voor God grouwelick zijn, vanden H. Enghelen versmaet zijn, so en is voor hen geen plaetse inden Hemel, maer by den grouwelijcken Duyvelen in de Helle sullen sy voor eeuwich moeten logheeren.

4. De Reden wijst ons dit selve aen, + want men weet wel hoe onsalich dat wesen sal, den stant, ende staet der ghener, die wanneer de Heere Christus inder wolcken sal comen om te oordeelen levendige, ende dooden, sullen moeten hooren de stemme des ghenen die tot hen sal segghen, gheeft reeckenschap van uwen doen, dat is, van uwen handel, ende wandel, van uwen tydt, ende van alle de quaede wercken uwes levens, daer in ghy tot den lesten toe volhert hebt. O deerlicken standt der wellustighe! ofte der Dronckaerdts! Wat voor een reeckenschap sullen doch dese konnen geven, wanneer in dien daghe de Heere tot hen sal seggen: + Geeft rekenschap, hoe ghy mijn schepselen misbruyckt hebt, de welcke ghy niet tot een voetsel maer tot een stinckende gulsicheyt, ende dronckenschap hebt tot u ghenomen. Gheeft reeckenschap, vande talenten die ick u medegedeylt hebbe, als zijn, Verstant, Wijsheydt, Rijckdommen, den costelycken tydt, etc. dewelcke ghy so onnuttelycken verquistet, ende seer onprofytelicken doorgebracht hebt. Gheeft reeckenschap, van u vloecken, ende sweeren, dat ghy soo roeckelooslyck onder den drinck-potten ghepleeght hebt, sonder eenmael te letten op de eere mijns grooten, heylighen Naems, maer hebt die Goddelooselycken met u tonge doorsteecken. Gheeft reeckenschap, waerom ghy u selven soo onbe-

quaem ghemaeckt hebt tot den waeren Godsdienst, naevolgende u wellustich beestich leven. Voorwaer, sal alsdan de Dronckaerdt niet moeten met schande, ende grooten schricken voor den Richter-stoel bestaen, als die op een woordt van allen desen niets en sal connen antwoorden? Sal hy alsdan, niet moeten lyden, dat d'Opperste Richter tot hem segghen sal: + Gaet wech van my, ghy vervloeckte int helsche vyer.

Applicatie, ofte Toeeygheninghe.

V Dan, + die de sonde des dronckenschaps dus langhe hebt bedreven, vermaene ick, dat ghy door aenmerckinghe van sodanighe swaere straffe der verdoemenisse, uwe boose lusten, wilt laeten vaeren, + ende ophouden so onbesinnet voort te gaen, op dat ghy u selven bekeerende, ende tot een matich, Godvruchtich leven beghevende, moght weerdich ghemaeckt worden te ontvlieden alle dese onghevallen, + straffen, ende tormenten, die God den Dronckaerts nae desen leven bereyt heeft. O verfoyelicke, jae vervloeckte begeerlickheden des vleeschs, welcke den ghebruyckers soo verderffelicke vruchten van een eeuwichduyrende pyne aenbrengen! Sy zijn die u doen vallen inden verscheurenden toorn Gods. Sy zijn die Lijf, ende Ziele sonder eenighe ghenaede, in den eeuwighen vloeck doen vallen. Want 't is seecker: + Het verstandt des vleeschs, is de doodt, Rom. 8.6. Ende die ghene, + die inden vleesche zyn, en connen God niet behaghen. Maer, die in den vleesche saeyen, + die sullen van den vleesche verdervinghe maeyen. Waerom willen wy dan't vleesch dienen in zijn behaeghen, daer dusdaenighe schaeden afcomen? Laet ons dan veel liever ons selven alletyt

voor oogen houden dese grouwelicke oordeelen Gods over den Dronckaerts, op dat wy aen desen zijde vreesen, aen d'ander zyde leeren moghen den ouden Mensche met zijn snoode begheerlyckheden, in ons dooden. Davidt bedenckende slechs Godts oordeelen, die hy somtyts in desen leven laet comen tot straffe der Godloosen, seght: + Ick vreese my voor u dat my de huyt bevet, ende ontsette my voor uwe rechten, hoe veel meer sullen wy int overlegghen van Godts oordeelen inde toecomende Werelt, die alletydt sullen duyren, beweeght worden om afstant te doen van sonde ter wyle dattet noch tyt is? d'Apostel Paulus kennende de verschrickinghe Godts, + wierdt beweeght zyn ampt te doen. De Propheet Habacuc hem te nutte maeckende Godts tydtlicke Oordeelen, verdemoedicht hemselven, ende wort ghespaert, daerom hy seght. + Doe ick de stemme hoorde (naemelyck der oordeelen Godts) verrottinghe ginck in myn ghebeente, ende ick beefde in myn selven, dat ick mochte behouden blyven ten daeghe des Heeren. Ey lieve, laet ons mede al't gunt wy van die eeuwige verdoemden stant der Dronkaerts ghehoort hebben ons te nutte maecken, ende daer door opwaecken tot een beter leven. + D'oude Wereldt en droomde noyt eens van de oordeelen Godts, doe sy aten, ende droncken, voor dat sy op haer quaemen, ende dat sy te ghelijcke verginghen. Wy daer en teghen, soo lief't behout onses selfs is, sullen de voorstellingen, ende voorsegginghen van Godts oordeelen beter waernemen, ende aennemen: Want so wy dat doen, so sullen wy behouden blyven, ende sullen ons aldus by ons selven connen leeren. God wil de Dronckaerts uyt het Coninckryck der Hemelen sluyten, So wil ick my dan voor dronckenschap wachten, + ende onthouden van alle

vleeschelicke begheerlyckheden, want sy stryden teghens mynder Zielen salicheyt. God sal alle die nae den vleesche in wellust gheleeft hebben, swaerlyck oordeelen, Soo wil ick my selven in desen leven oordeelen, ende mijn ongebonden leven verdommen. + Ick wil myne natuerlycke begeerten matigen met de vreese Gods, op dat ick als d'onredelycke beesten daerinne niet en vergae. O gheluckich, ende welsaelich dien Mensche, die aldus 't eynde, ende den uytganck der brassers bedenckt, want die selve can daer door veel sonden afsnijden, om God den Heere te dienen met yver zijns hertens!

Troost teghens de wanhope eens Dronckaerdts.

MAer, + mocht een Dronckaert segghen, Ick ben te verde vervallen in de sonde van dronckenschap, het sy ick weder daer uyt opstae, daer en sal gheen genaede voor my, by God bereyt zijn. Antwoort. Dit soeckt u de Duyvel wijs te maecken, op dat ghy nemmermeer aen uwe bekeeringe dencken en sout. Doch dese boose becoringhe sult ghy gheen plaetse, + ofte gheloove geven, bekeert u slechs tot den Heere, hy sal hem tot u keeren. Want hy is een Heere, die niet en begheert des doot des sondaers, maer dat hy hem bekeere ende leve. Sijn zijne Oordeelen grouwelyck, weet mede dat zijn barmherticheden oneyndelyck zijn: zijn oordeelen worden vergeleecken by Berghen, + maer zijn goedicheydt by een afgront: Want Godts goetheydt gaet verde te boven zijn gherechticheyt. Sijn goetheyt wort geseyt te duyren een leven lanck, Sijn gramschap maer een ooghenblick lanck: Want zijn barmherticheyt, roemt boven het oordeel, + ghelyckmen afnemen mach uyt vele heerlijcke teeckenen door welcke

God zijn goetheyt overvloediger, ende heerlicker dan zijne gherechticheydt openbaert. Wat wilt ghy dan O aerme sondaer wanhopen? Treet veel liever tot God, + ende wilt toegaen met vrymoedicheyt tot den troon zyner ghenaede, op dat ghy barmherticheydt cryghen mooght, ende ghenaede vinden inden bequaemen tyt der hulpe. Spreeckt met den Tollenaer, + o God, weest my sondaer ghenadich. Seght met den verlooren Sone: + Vader, ick hebbe ghesondicht inden Hemel, ende voor u, Ende ben niet weerdich uwe Sone ghenaemt te worden: maeckt my als een van uwe huyrlinghen. Bidt met den Propheet Daniel: + Wy hebben ô Heer gesondicht, onrecht ghedaen, zyn Godloos gheweest, ende afvallich geworden, wy zyn van uwe gheboden, ende rechten afgheweecken. Och Heere weest ghenaedich. Ende nae u yverich bidden, sult ghy ten lesten vernemen, datter by den Heere vele verghevinghe der sonden is, + want des Heeren ooghe, + siet op den ellendighen die van weghen zijne sonden verslaghen is, ende zijn oore is geneycht, tot zijnen ghebede, om te verhooren.

II. Van de ysselickheydt der straffe die den Dronckaerdts in de verdoemenisse wechgheleydt is.

DEwyle wy Gods oordeelen nemmermeer te vele connen aenmercken, + want daermede canmen grootelycx zijn profyt doen, soo laet ons nu ten tweeden den Dronckaerdts voor draghen de ysselickheyt der eeuwigher straffe. Te vergheefs pooghen sy die te vercleenen, wanneer sy roepen, de Helle, en is so heet niet alsmen roept, Nochte de Duyvel en is so swart

niet, alsmen ons soeckt wys te maecken. Daer doch der Godloosen, ende onbekeerden Dronckaeren ellendicheyt, inder Hellen so groot sal zijn, datse gheen tonghe can uytspreecken noch in 'smenschen herte ghenoech can begrepen worden: want het sal wesen een eeuwighe pyne. Om dit, so veel het doenlyck is, wat naerder te bemercken, laet ons overlegghen ten eersten,

1. De trappen der verdoemenisse.
2. De plaetse selfs.
3. De continuatie der pyne aldaer.

1. Die verdoemde Dronckaerdts inder Hellen ligghende, + en sullen ten eersten, gheen ghemeenschap met God, nochte deel aen eenighe der scheppingen Godes hebben: Want de selve sullen straffe lyden, + naemelyck de eeuwighe verdervinghe van den aensichte des Heeren, ende vande eerlyckheyt zyner macht, als hy sal comen om vereert te worden in zyne Heylighen, ende wonderbaer te worden in alle de gheloovighen. 2. Ten tweeden, sy zijn vereenicht met den Duyvel, met welcken sy een schrickelycke eeuwighe gheselschap hebben: Want dan sal Christus de Heere segghen, + tot de ghene, die aen de slincker hant zyn sullen. Wyckt van my ghy vervloeckte in dat eeuwighe vyer, 'twelcke den Duyvel, ende zyne Enghelen bereyt is. 3. Sy lijden een onuytsprekelycke confusie, ende een gantsch bittere smaetheydt, siende dat haere menichfuldighe schandelycke misdaden ontdeckt sullen worden: + Want op den dach des oordeels, sal God de secreeten onser herten, oordeelen na zyn Euanghelium. Ende ghelyck de Apostel op een ander plaetse spreeckt, + Wy moeten alle openbaer worden, voor den rechter-stoel Christi, op dat een yeghelyck

behale het ghene dat door het lichaem gheschiet, nae dat hy gedaen heeft, het sy goet, ofte quaet. Van de openbaermaeckinghe van yeghelycks wercken Iohannes spreeckende, segt aldus. + Ende ick sach de doode, cleyn ende groot staen voor God, ende de boecken waren gheopent, ende daer was een ander boeck gheopent, die des levens is: ende de dooden wierden gheoordeelt uyt haere wercken. Het sy die wercken nu in desen leven so bedecktelyck int verborghen ghedaen worden datse niemant en conde vernemen, alsdan sullen sy int openbaer ghebracht worden. + Oordeelt niet voor den tydt (seght Paulus) tot dat de Heere compt, die oock in't licht sal brenghen dat in duysterheyt verborghen is, ende den raet des herten sal openbaeren. 4. Ten vierden sy zijn innerlicken bevanghen met ongheloovighe schrick, ende pyne der conscientie, ontstaende uyt het gevoelen vande gramschap Gods van wtghen hare sonden. Want de Tophet, ofte kuyle, is van outds her bereydet: + jae de selve is oock den Coninck bereydet, diep, ende wyt ghenoech: soo is oock in de wooninghe daer in vyers, ende houts de volheydt: den adem des Heeren salse aensteecken ghelyck als eenen swevel-stroom. Esa. 30.33. Maer den ghenen die hen tot twist gheven, de waerheyt onghehoorsaem, ende der ongherechticheyt ghehoorsaem zyn, verbolghentheyt, ende toorn, verdriet, ende benautheydt over alle Ziele der menschen, die quaedt wercken, den Ioden voornaemelyck, ende oock der Griecken. Rom. 2.8.9. Ten 5. de lichaemen der verdoemde sullen onuytspreeckelycke tormenten lijden, 't welcke inde Schriftuere uytghedruckt wordt, door haer ligghen in't vyer, ende swevel. Hierom wort van den Rijcken gheseyt. + Ende als hy in de Helle zyn oogen opsloech daer hy in der pyne was, sach hy Abraham van verre, ende Lazarum in

zynen schoot. Ende hy riep, ende seyde: Vader Abraham ontfermt u myner, ende seyndt Lazarum, dat hy het uytterste zyns vinghers in het water doppe, ende verkoele myn tonge: want ick ghepynicht worde in dese vlamme. Alsoo is den vertsaeghden, + ende ongheloovighen, ende grouwelicken, ende moorders, ende hoereerders, ende Toveraers, ende Afgoden-dienaers, ende alle leughenaren, haer deel in den bernenden poel met vyer, ende sulpher, 't welck is de tweede doot.

II. Dese ellendicheyt wort vergroot door de vreeselyckheyt van de plaetse daerse gheleden sal worden, + welcke verscheyden naemen in verscheyden Schriftuer-plaetsen heeft, om de eysselickheydt der selve te kennen te gheven, als Helle, den Poel, den grooten afgront, ofte grondeloosen afgrondt, Kercker, duysternisse, uyterste duysternisse, ende veel andere schrickelycke naemen. Matt. 22.13. Doe seyde de Coninck tot zyne dienst-knechten, bindt hem handen, ende voeten, neempt hem, ende werpt hem in de uytterste duysternisse, daer weeninghe sal wesen, ende knerssinghe der tanden. Apoc. 20.1. Ende ick sach eenen Enghel nederdalen vanden Hemel, hebbende den sleutel des afgrondts, hebbende een groote keten in zyn hant, &c.

III. Ende dit alles te ellendigher, + om datse wesen sal beyde eeuwich, ende sonder tusschen poosen, ofte verlichtinghen: want daer gheseyt wordt: + De roock haerer pyninghe sal opgaen van eeuwicheydt tot eeuwicheydt, ende sy en sullen gheen ruste hebben dach, ende nacht. Daer en sal vandaer gheen uytcomen, gheen verlossinghe te verwachten staen. Het moghen dan wel Poetische versieringhen gehouden zijn, wanneer wy hooren dat Orestes in der Hellen ginck, om den Goddinnen Nimphas: oft dat Eneas aldaer daelde, om

zijn Vader te soecken: oft dat Orpheus de herp-slager zijn huysvrouwe van daer haelde: oft dat de vroome Hercules de poorten aen stucken brack: ende dat de Reuse Ethnas den hont Cerberum vast bont: aenghesien wat onsalige mensche eens inder Hellen vernachtet, blijft aldaer eeuwichlyck begraven: So wie eens opdaget inder Hemelscher glorien, en sal nemmermeer weder den nacht vernemen, ende wie eens benachtet inder Helle, en sal den dach niet meer aenschouwen, want de uytvercoren sullen aldaer ghebruycken, den dach sonder nacht, ende de verdoemden sullen behouden den nacht sonder dach. Waren wy, die wy behoorden te zijn, so mochten wy den toeganck totter Hellen wel ontlast wesen, maer als wy daer inghecomen bennen, so en ist in onser macht niet, daer weder uyt te comen, want daer en is gheen dingh, metter reden beter verghelijckende, dan die door zijn eyghen wille comet tot der schulde, teghens zijnen dancke oock lijden de boete.

Applicatie, ofte Toeeygheninghe.

O! + dat de menschen maer en wilden dencken op dese particulariteyten, ende die ernstelycken overweghen! Maer och lacy, een bedroghen herte heeftse verleyt, dat sy niet seggen en connen, hier is mijn verderf, indien ick niet en bekeere. Niet jeghenstaende de meeste, en de quaetste hoop des Werelts aldus leeft. Laet ons N. nietemin voorsichtiger wesen, + Laet wy ons selven oordeelen so en sullen wy van God niet geoordeelt worden. Dat is laet ons ons selven ondersoecken, ende onse eyghen sonden, die belyde voor den Heere, ende pardoen versoecken, roepende om de verghevin-

ghe der sonden, op dat wy die vercrijgende ten jonghsten daeghe in Godts oordeel niet veroordeelt en worden. Om dit selve te doen met ernst, laet ons nu levende ter Hellen sincken, op dat wy stervende, dan daer niet en daelen. Dat is, laet ons nu ter Hellen nedergaen door contemplatie, op dat wy namaels daer niet en comen by eeuwighe damnatie. Laet ons nu daer daelen door vreese, op datmen ons daer dan naemaels niet en brenghe by straffinghe. Laet ons daer nu toegaen gewillich, op datmen ons naemaels daer niet en werpe, teghens onsen danck. Laet ons nu daer vlieden by daeghe, op datmen ons daer dan niet en smacke inder nacht. Laet ons darwaerts nu loopen alleene, op datmen ons dan daer niet en bedwinghe dat te hooren onder den velen. Laet ons toch nu sincken inder tyde, dat wy wederomme moghen keeren, op dat sy ons hier naemaels niet en voeren, om ons aldaer eeuwichlyck te laten. Iae, ick segghe dat het een heylich dinck is, int leven zijnde, + ter Hellen te daelen, op datmen ons daer niet en draeghe nae onsen sterven. Die sincken alle daeghen inder Hellen, die peynsen op den swaren pijnen, diemen aldaer voor elcken sonde ghevet: want hier en is gheen cyroop soo goet, om ons vanden schult te afscheyden, als gestadelyc inder memorieyen te draghen de pijne der Helle. Ist dat het aenmercken van den pijnen diemen den quaetdoenders in desen leven aendoet, ons noodet om deuchdelyck te zijn, veel meer voorwaer behoort het lijden van de verdoemde Dronckaerts, ons van dronckenschap af te rucken, ende van andere boosheden af te wenden. Die en verstaet hem niet weynich, hy en becommert hem niet in weynich, noch weynich en vordert noch en aengrijpt hy niet, noch hy en reyst oock

niet luttel, die elcken daghe eens, eenen uytvluchte inder Hellen volbrenght. De Hebreen besochten eens int Iaer haren Tempel: Van vijf tot vijf jaren celebreerden de Samniten haer vieringhe eens. De Griecken vierden van vier tot vier jaeren, haren Olympiaden: Die Aegyptinen vernin alle seven jaren eens, den Tempel van Iris, ende de Romeynen sonden gheschencken van thien tot thien jaeren inden oraculen van Delphos, Maer die een ghetrouwen, ende waerachtighen Christen is, en sal van sulcken, tot alsulcken tyde, maer t'elcken ure ende ooghenblick gaen, ende comen ter Hellen, want op de eeuwighe pyne, behoort te zijne de eeuwighe memorie. O welgheluckighe Ziele, die welcke elcken daeghe eenen ommereys doet, door de plaetsen der Helle: inden welcken sy contempleert, hoe dat de hovaerdighen aldaer onderworpen: de nijdighen ghestraft: de gulsigen verhonghert: de grammoedighen vertamt, ende de vleyschelycke aldaer omghebracht worden! Laet daeromme de levendighe ter Hellen nederdaelen. Desen soo heylighen dachreyse te versoecken, en mach ons geen swackheyt ontschuldighen, noch gheen aermoede beletten, want sy en ghebiet ons niet, dat wy menschen moeyelick, noch onsen goederen daer aen besteden, gelyck de Papisten doen in haere bevaerden, maer dat wy onsen penninghen bewaeren, ende aldaer onsen ghedachten toe begheven sullen. Daeromme sullen de levende ter Hellen sincken, dat is, den staet der verdoemde inder Hellen aenmercken, op dat door vreese van dier pijnen, sy van sonden afghehouwen moghen werden. Eenige zijnder die door de liefde vander glorie, daer toe ghebracht worden, dat sy de sonden mijden: + Want den wech des levens, gaet opwaerts cloeck te maecken: op

datmen vermyde den Helle nederwaerts. Maer so wie door desen wech niet en can comen, tot verfoyinghe zijnder sonden, die keere hem tot de andere wegh, ende bedencke de smerten der verdoemde, op dat hy door 't herknauwen vandien, 't quaet laete, ende't goet volbrenghe. Waer toe de Coninck der Hemelen zijn Gheest, ende ghenaede verleenen wil, Amen.


Vorige Volgende