Logo DBNL
Nvchteren Loth. Dat is, middel om op te staen, uyt de ziel-verderffelijcke sonde, van dronckenschap, tot een maetich, ende godtvruchtich leven (1623)

Nvchteren Loth. Dat is, middel om op te staen, uyt de ziel-verderffelijcke sonde, van dronckenschap, tot een maetich, ende godtvruchtich leven

(1623)–Daniel Souterius–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

De twaelfste Predicatie.
Uan de affgrijsselickheydt der Sonde van Dronckenschap, ende hoe een Dronckaert violeert de Gheboden Gods, aengaende d'eerste ende tweede Tafel in de Heylighe Wet des Heeren.

DE Dronckenschap can seer bequamelijck by een Meyrminne (t'welck een Zee-monster is) vergheleecken worden: want ghelyck, alles wat hem buyten den waeter aen hem sien laet, dat is seer schoon: + t'hayr is lanck ende goutgeel: d'ooghen bruyn, lieffelyck, ende aenlockende: de kaecken bloosende: de borsten ront als een appel, den hals, de geheele borst, ende de handen wit als albaster, maer den Steert die onder het water verborghen blyft, is gelyck een groot schrickelyck Serpent, scherp, ghetandt, ende fenijnich. Also mede is voor den wellustighen mensche de Dronckenschap: Want in den aenvanck is sy seer aenghenaem, het dunckt hem te zijn een lieffelicke saecke, in welcke hy groot behaeghen steldt: Maer de steerdt oft t'eynde van dien, + is als een doodtlyck Serpendt voor hem, scherp om hem te wonden: fenynich om hem te vergiftighen: ende tandich, om Lichaem ende Ziele te byten, ende te moorden. + Daerom, die voor de listen, laghen, ende schaeden, van dit vreesselyck Zee-monster wil bevrydt zijn, 'tis van nooden dat hy 't niet van vooren, daer 'tschoon ende lieffelyck schijnt, aenschouwe, maer van achter aen den Steerdt aensie: ende alsoo daer in volghe de Voorsienicheydt, + die

d'oude Reghenten van Troyen ghebruyckten, doese hen met malcanderen berieden oftse Helenam, den Griecken souden weder gheven, ofte niet: Want alsse aensaeghen haere schoonheydt, edelheydt, vriendelyckheydt, ende andere sonderlinghe goede gaven, die by haer waren, soo souden syse seer geerne behouden hebben, maer comende daer teghen haer selven voor te stellen alle de ellenden, schaeden, ende verwoestinghen, die noodtwendichlyck naevolghen souden, so beslootense eendrachtelyck datmense haeren Manne, sonder vertreck soude weder gheven: Indien alsoo een dronckaert [te rugghe stellende alles wat de Dronckenschap t'haerer aencompste voor vreught ende vermaeckelyckheydt belooft] met vlyt hem wilde begheven, om te betrachten ende t'overlegghen alle de miserien, ellenden, martelisaetien, wee-klaeghen, kranckheden, aermoede, oneere, schande, ende schaede, die de dronckenschap tot een Vale hem altydt naelaet, ick en twyffele niet, oft soodaenighe overlegginghe soude in hem haest verminderen, ende doen verflauwen den lust ende den treck, die de Dronckaerdt tot zijne drinck-lust draeght.

Tot desen eynde hebben wy de principaelste schaeden ende ellendicheden (spruytende uyt de Dronckenschap) in de voorgaende predicatien verhaelt, ende verhandelt, de welcke niet cleyn te achten zijn, aenghesien zy 'twelvaren ende saelicheydt van den gheheelen mensche, namentlyck, Lichaem ende Ziele, zijn raeckende ende quedtsende. Nu sal 't noodich zyn, dat wy de Afgrysselijckheydt ende grouwelijckheydt des Dronckenschaps ontdecken, ende nemen voor tot dien eynde te bewysen, Dat een Dronckaerdt zy een Overtreeder van de gheheele Weth Godts,

dat is aller H. Geboden die inde Wet vervatet staen. Wy weten dat de Wet Godts, in twee tafelen afghedeelt wordt:

1. D'eerste Tafel leert, hoe wy ons teghens God sullen draghen.
2. De tweede Tafel leerdt, al wat wy onsen Naesten schuldich zyn te bewysen.

In de eerste Tafel, staen begrepen dese vier gheboden.

1. Ghy en sult gheen ander Goden voor myn aenghesicht hebben.
2. Ghy sult u gheen Beelden, noch gheen ghelyckenissen maecken, &c.
3. Ghy en sult den Naem des Heeren uwes Godts, niet vergheefs ghebruycken, &c.
4. Zyt ghedachtich des Sabboth-daeghs, dat ghy dien heylighet, &c.

In de tweede Tafel van de Weth des Heeren, zijn dese ses gheboden.

1. Ghy sult u Vader ende Moeder eeren, &c.
2. Ghy en sult niet dooden.
3. Ghy en sult gheen Overspel doen.
4. Ghy en sult niet steelen.
5. Ghy en sult gheen valsche ghetuyghenisse spreecken teghen uwen Naesten.
6. Ghy en sult niet begeeren uwes Nasten Wijf, &c.

De Dronckaert, is een Violeerder ende Schender aller deser Gheboden. Denckt dan wat voor een grouwelijcke sonde, de dronckenschap zy. Daer an-

dere sonden gaen teghens eenighe gheboden Godts, als daer is Dootslach, tegens dat seste ghebodt: Overspel, teghens 'tsevenste. Stelen, teghens het achste gebodt: Daer ist dat dronckenschap den dronckaert doet sondighen, teghens alle de gheboden in de Wet des Heeren. 'tWelck om ordentlyck te bewijsen: so sullen wy het een ghebodt, nae het ander opnemen, ende teghenwoordich vant eerste spreecken.

I. Dat de dronckaert een overtreder zy, vant eerste Ghebodt: Luydende aldus: Ghy en sult, geen ander Goden, voor myn aenghesicht hebben.

DAt ooghmerck van dit eerste ghebodt is, + om ons te leeren, wien dat wy voor onsen Godt moeten kennen, ende dienen: naemelijck, den eenighen waeren Godt, die ons gheschapen, ende verlost, ende gheheylicht heeft: te weten, den Vader, den Sone, ende den Heylighen Gheest: Waer toe de Conincklijcke Propheet ons vermaenende, seght: + Dient den Heere met vreughden, compt voor zyn aenschyn met vrolijckheydt. Dit en doet een dronckaert niet: want hy is, die ghene, de welcke

1. God versoeckt.
2. Gods ghenade misbruyckt.
3. De wellust voor zijn God kiest, ende dient.

1. De versoeckinghe Godts is daer in gheleghen, + wanneer de Menschen uyt een ongheloovich, ende hovaerdich herte, God haren Schepper terghen, dat is, buyten de palen van Gods Woordt, eenighe preu-

ven versoecken van Godts Rechtveerdicheyt, Wijsheyt, + Waerheyt, ende Almogentheyt, dat welcke eene grouwelycke sonde is, want dat is soo vele, als met God den Heere spotten. De Dronckaerts begaen alsulcke grouwelycke sonde: want sy versoecken Gods rechtveerdicheydt op dese drie naevolghende maenieren. Ten eersten, dewyle sy sondigen sonder eenighe vreese, even al oft daer ghenen God en waere, die den wille ende de macht hadde, om hen te straffen: maer spreecken, als de godloose verachters spreecken: Het is te vergeefs datmen Gode dienet: ende wat baet het, dat wy zyn Ghebodt houden, ende een hardt leven voor den Heere Zebaoth voeren? Want de Godloosen nemen toe, sy versoecken God, ende het gaet hen alles wel uyt. Malach. 3.14. Laet ons dan drincken, laet ons schincken: Wie siet ons? Ende wie kennet ons? Esa. 29.15. Ten tweeden, sy versoecken Godts gherechticheyt, dewyle sy hare sonden dickmaels stoutelijck ontkennen teghen het ghetuyghenisse haerder conscientie, + henselven daermede ghelyck maeckende Ananiae ende Saphyrae, die op derghelycke maniere Godt versochten. Ten derden, versoecken zy Gods gherechticheydt, dewyle sy alletydt murmureren teghen het Cruys dat Godt haer toesent, + even al oft Godt haer onghelyck dede, sy zyn met de kinderen Israels verdrietich over het onghemack, dat Godt hen overcomen laet: Daer sy veel meer behoorden te murmureren, teghen haer lieder sonden. + Thren. 3.39. Ende te bekennen voor Godt niet ontschuldich te zyn, Exod. 34.7. Ende met Iob te belijden, dat sy geheel onreyn zyn, Iob. 14. 5. Met David te bidden: Gaet met uwen knecht niet in u gherechte: want voor u en is gheen levendich mensche rechtveerdich, Psalm. 143.2.

Soo ghy wilt Heere de sonden toereeckenen, wie sal bestaen? Psalm. 130. 3. Iae heeft yemant lust met God te twisten, soo en can hy hem op duysent niet een antwoorden. Iob. 9.3.

Godts Wijsheydt versoeckt de dronckaert op twee maenieren. + Ten eersten, overmits dat hy zyn verstant wil dickmaels in legghen, teghen Godts ordinantien, even al of hy wijser waere dan God, ende is den Corinthische knibbelachtighe Gheesten ghelyck, + die den Heere terghden, ende meynden dat sy wijser waren dan God. Ten tweeden, versoeckt hy Gods wijsheyt, overmits hy dickmael op den drinck-bancken, de Dienaers des Woordts veracht, al ist dat sy suyver ende ghetrou zijn in leere ende leven. Daer waerender onder die van Corinthen, die Paulum verachteden, ende om zijne nedericheydt versmaededen, ende versochten also Christum die in hem sprack; + Huyden ten daeghe zijnder vele, die met desen Corintischen suerdesem overgoten ende besmet zijn, niet wetende wat sy tot versmaedinghe des ghepredickten Euanghelij, ende Euanghelische Leeraers, met hare droncke monden willen uytspouwen.

Godts Waerheydt versoeckt de dronckaert op twee maenieren. + Ten eersten, want hy bewijs begheert vande bekende waerheyt, tot een uytvlucht van zijn ongheloove, tot spotternye, oft tot een ander quaet eynde. So versochten mede de Phariseen Christum onsen Heere, aen hem versoeckende, dat hy een teecken uyt den Hemel woude toonen. + Ick en weet niet, wat voor teeckenen een dronckaert somwijlen sal verheysschen, eer hy (alsoo hy seght) sal gheloven dat Godts Woort, ('twelckmen den Bybel noemt) Gods Woort ende geen Menschen Woort en sy: jae soude wel be-

geeren met de Phariseen, dat Godt t'zijnen believen een extraordinaer teecken uyt den Hemel dede, + ofte wel wenschen met den Rijcke-brasser, datter een Enghel uyt den Hemel quaeme, die hem dat predickte, ende alwaert datter eenen Enghel quame, soude nietemin even ongheloovich blyven, ende niet laeten de bekende waerheydt te verwerpen. Ten tweeden, versoeckt hy Gods waerheyt, willende zijn fanthasyen ende dromen menghen onder Godts waerheydt, ende alsoo het Woordt vervalschen. Hoe vele zijnder doch, die de Wet met het Euangelio willen vermenghen? + Hoe vele die haer dromen soecken te vercoopen onder den tijtel van Godts Woordt? Godts Woort ghebruycken zy als een wassen neusse, wendende draeyende die, werrewaerdts hen het goedt dunckt.

Gods Moghentheyt versoeckt de dronckaert, op dese twee maenieren. + Ten eersten, wanneer hy eenich dinck van Godt begeert sonder een ootmoedich ende gheduldich herte, maer stelt God eene seeckere maete in den tijdt, ende in de maniere. Soo versochten de kinderen Israels den Heere, als sy met een haestich ende verstoort ghemoet water begeerden, Exod. 17.2. Item als sy vleesch begeerden, Num. 14.4. Also versoecken de dronckene luyden Godt dickwils, dit ende dat, met een verstoort gemoet van God begeerende, al oft hen gherechtelyck toequaeme, ende God hen schuldich waere, jae onghelijck dede, 'tselve niet ghevende ter tijdt ende stondt, als sy daer van spreecken. Ten tweeden, versoeckmen Godts Moghentheydt, wanneermen moetwillich sonder noodt ende buyten beroepinghe, hem selven in eenich perijckel werpt. Ende dit selve doet een Dronckaert seer dickwils:

Waer door dat hy compt in groot ongheluck te vallen ende te sneuvelen. Tot de sonde van roeckeloosheydt wiert onsen Heere Christus van den Sathan versocht, maer Christus wederstont hem: + segghende daer staet geschreven: Ghy en sult den Heere uwen God niet versoecken. De dronckaert doet gheheel anders: want versocht zijnde, volght terstont des Sathans wille, daerom dat de Duyvel door de dronckenschap vele menschen in zijn netten sleept.

2. Misbruyck van Godts genaede, + is oock by den dronckaert, waer door hy wort een overtreder vant eerste ghebodt in de Wet des Heeren. Want alsoo dat selve misbruyck daerinne gheleghen is, datmen de beloften des Heylighen Euangelij vande verghevinghe der sonden, ende het eeuwighe leven hemselven toeeyghent, sonder datmen zijn herte eens ondersoecke, of de conditien daer in zijn, die aen die beloften ghehangen zijn: So en isser by den dronckaerts niet ghemeynder als soodanighe sonde, ofte sulck een misbruyck: want al hoewel zy een boos, godloos leven leyden, nochtans willen zy onder Gods volck gereeckent zijn. Sy verseeckeren hen dat Godt hen ghenaedich sal zijn, jae alle haere sonden wil vergheven, al hoewel zy totten ooren toe daer in steeken, ende dagheliicx met drincken ende schincken haerlieder sonden meerder ende grouwelicker maecken. + Godts genaede misbruyckende tot wulpsheydt. Ende niet teghenstaende dat zy een roeckeloos leven voeren, + sy nemen Gods verbont in haeren monde. Sy verseeckeren hen dat eeuwighe leven, jae gheloven niet vaster, dan dat sy in den Hemel sullen comen, soo wel als de beste kindren Godts, niet teghenstaende dat zy door haere roeckeloosheydt den Hemel voor hen toesluyten.

Dit is een beclaeghelycke sorgheloosheyt, die in onsen tijden seer toeneemt: + wanneer de menschen (alsmen siet in den Dronckaert) part ende deel aen de beloften Godts hen toeschryven, sonder dat sy eerst de conditien van gheloove, ghehoorsaemheydt, liefde, heylicheydt, etc. in hen beseffen, ofte ghevoelen te wesen.

3. Ten derden, + een dronckaert is een breecker van het eerste ghebodt, ende een Afgoden-dienaer, om dat hy zijn wellust kiest voor zijn Godt, ende die t'eenemael dient. Ende dit doet hy 1. somtijdts bedecktelyck, onder den deckmantel van te wesen een vroom religieus Christen ende een Kerck-gaender. + 2. somtijdts doet hy dat opentlyck, de schaem-schoen uyttreckende, ende voor allemans ooghen een beestich leven voerende. 1. Ick segghe dat hy bedecktelyck een Afgoden-dienaer is: want hy weet bedecktelyck zijn wellust te pleghen, ende int verborghen by hemselven zijn vleeschelijcke begeerlijckheden te ghemoet te gaen, om die selve te voldoen: voor d'ooghen der menschen hem ghelatende, al of hy een ware Yveraer ware, ende een religieus persoon, ondertusschen binnen de mueren zijns huys hem versteeckende, ende in zijne slaep-camer met brassen ende dronckenschap ende wulpsheden ommegaende. + Hy laet hem voorstaen dat hy aldus doende, beyde God ende den Menschen wel can dienen, even gelyck die Ioden deden, die God ende Baal t'samen wouden dienen, + ende hinckten op weder zyden. Ofte ghelyck de Samaritaenen wilden den Heere Godt vreesen, ende te saemen in de weghen der Heydenen wandelen, also laeten de Dronckaerts henselven voorstaen, sy connen God ende het Vleesch dienen, zy konnen met een ghehuygelden ende schyn

heylighen dienst Godt behaeghen, ende nietemin bedecktelyck haere wellusten volbrenghen, de blytschap des Gheests Gods ghenieten, ende de ghenuchten des Werelds ghebruycken. 'tGheestelycke mach wel (meynen sy) met het Vleeschelycke gaen: Dit is de subtijle Theologie vanden Vleesch-dienaers.

2. Andere betoonen hen Afgoden-dienaers opentlyck: + voor alle man laetende haerlieder ongheregelt leven sien, inden daghe hen droncke-drinckende, ende inde swijnighe begeerlyckheden haers vleeschs, haer leven toebrenghende. Euripides een Griecksen schribent, schrijft van een seker volck, ende soorte der menschen die Cyclopes ghenaempt wierden, dat sy in de wellusten so diep versmoort laeghen, dat sy opentlyck dorfden seggen: + Wy en hebben, noch en kennen gheenen anderen Godt, dan onsen buyck: desen Godt slachten wy Ossen, ende doen hem offerhande met lecker Schapevleysch, wy offeren hem vele vaeten Wijns, ende al wat dat herte lust ende begeert, geven wy. Wat can daer godlooser ghesproocken worden? Nochtans hedendaeghs onder den Christenen zijnder, God betert, die aldus spreecken, die aldus leven: + ende (ghelijck Paulus spreeckt) daer wandelen vele, wiens God is de buyck, ende eynde is de verdoemenisse. Den Tempel, die sy daeghelijcks besoecken, is het Drinck-huys: haeren Priester dien sy biechten, is de droncken Weert: De predicatien ofte vermaninghen die hen ghedaen worden, is anders niet, dan: Drinck uyt, suypt uyt, daer is een volle kan. Die Heydenen hebben BACCHVM tot haeren Godt ghekoosen, gheeert ende ghedient, 'twelck een schandelijcke Afgoderye was: maer wat doen die ghenaemde Christenen anders? Isset niet dat sy door haer Wijn-suypen ende schandelycke

dronckenschap togen dat sy mede BACCHO dienen, ende voor haeren God aennemen? Want daer Godt van hen verheyscht, dat sy den waeren Godsdienst vlijtichlyck waer sullen nemen, daer en teghen doen sy niet anders dan 'tvleesch versorgen. + Haere vreughde ende wellust is, Ossen te worghen, Schaepen te slachten, Vleesch te eten, Wijn te drincken, ende te spreecken: laet ons eten ende drincken, wy sterven doch morghen.

Van dusdaenighe Afgoden-dienaers heeft d'Apostel Paulus gheseyt ende voorseyt, + datse in de laetste daghen des Werelts souden opstaen: + Want daer sullen (seght hy) menschen wesen, henselven lieff hebbende, vermetelyck, hoveerdich, onheylighe, onmaetighe, hart, sonder liefde tot de goede, roeckeloos, opgheblaesen &c. die de wulpsheyt liever hebben dan Godt. d'Apostel Iudas segt oock mede: +Daer zyn sommighe godloose Menschen inghecropen, die in de voortyden tot dit selve oordeel voorschreven zyn, die de ghenaede onses Heeren Iesu Christi misbruycken tot wulpsheyt, ende God den eenighen Heere ende onsen Heere Iesum Christum verloochenen. d'Apostel Petrus seght mede: + In de laetste daghen sullen bespotters comen, die nae hare eyghen begeerlyckheden sullen wandelen, Ende seggen: waer is de belofte zyner toecompste? Want van dat de Vaders ontslaepen zyn, blyft alle dinck als vanden beginne der scheppinghe. Paulus d'Apostel seght wederom: + Daer wandelen vele, daer ick u lieden dickmael van gheseyt hebbe, ende segghe het nu met weenen, dat zy zyn vyanden des Cruyces Christi: Wiens eynde is de verdoemenisse, wiens Godt de buyck is, ende de eere in haer schande, de welcke aertsch ghesint zyn. Indien desen heylighen Apostel opstonde, ende aensaeghe de

onghebondenheyt ende wulpsheyt veler, die hen voor Christenen uytgheven, O! hoe bitterlyck soude hy daer over weenen! wat een beklagh soude hy maecken! Soude hy niet uytroepen 'tgunt hy teghens die van Galaten uytriep: + O ghy uytsinnighe, wie heeft u betovert dat ghy de waerheydt niet en sout ghehoorsaem zyn, die Iesus Christus voor de ooghen heeft voorgheschildert gheweest ende onder u ghecruyst. Syt ghy soo uytsinnich dat ghy, die met den gheest begonnen hebt, nu met den vleesche voleynden wilt? Hoe langhe sult ghy wandelen na den loop des Wereldts, als vreemt van de Testamenten der beloften, + gheen hope hebbende, ende sonder God zynde inde Werelt, alleenelyck uwen buyck tot een Godt maeckende? Voorwaer aldus verdienen vele huydendaeghs aenghesproocken te worden.

Onder anderen, + laet de Dronckaers voortcomen, ende dat sy ons verclaeren, of zy den waeren Godt vreesen, eeren ende dienen, soo sy gheen Afgoden-dienaers inder daet willen zijn. Maer wy connen hen anders bewijsen: want die ghene, die Godt kennen, die selve vreesen hem ende prijsen alle zijne wercken: + door dien dat in hem onsienlyck is, naementlyck zyne eeuwighe Moghentheydt ende Godtheyt, wordt uyt de Scheppinghe der Wereldt doorsien, dewyle het door de gheschapen creatueren verstaen wort, Maer niet jegenstaende dat soo groote kennisse van Godt can ghenomen worden, waer ist dat de dronckaerts sodaenighe kennisse by hen hebben, om die int werck te stellen tot haeren profyte? + Sy ligghen veel meer vanden Wijne versmoort ende en weten niet. + Een Gheest des harden slaeps heeftse bevanghen. + Sy en hebben gheen acht op het gheschapene zyner handen, ende in haer welleven

en sien zy niet op het wercken des Heeren. Sy zijn verblint door de wellust, + ende en willen niet achten op het doen des Heeren, noch op de wercken zyner handen. Al 'twelck bewijs genoech is, dat zy sonder God zijn: in welcker plaetse zy haere wellust tot een God wercken ende dienen.

't Exempel der Sodomiteren bevesticht ons segghen: + want wat maeckte hen so godloos? In plaetse van den levendighen Godt te bekennen ende te dienen, deden anders niet, dan dat sy een wulps leven voerden. D'oorsaecke daer van was haerlieder satheyt ende weelde, + die hen in sulcker maete vermeesterde ende vervoerde, dat zy gheen andren God en kenden nochte dienden dan den buyck, ende waeren afgrijselycke Gillulim, + dat is Mest goden, ende volgens dien Afgoden-dienaers. Insghelijcks, wat maeckte den Rijckeman so plomp ende stomp, dat hy noch nae Mosen, noch nae den Propheeten en vraeghde, noch haere leere en wiste, ofte wetende, daer nae niet wilde hem schicken? Wast met zijn wellustighe keele, die hem daer toe bracht, om welcke keele volcomentlicker te dienen, + leefde daerom daeghelycx vrolyck ende cierlyck, Ende diende zijnen Lust-godt met alle neersticheyt ende vlydt. Den desen, aenghesien de Dronckaert in allen ghelyck is, soo mach hy wel voor eenen Afgoden-dienaer ghehouden worden.

1. Applicatie, ofte Toeeygheninghe.

NAedemael het alsoo staet met een Dronkaert, + dat hy in der daet mach voor een Afgoden-dienaer ghehouden worden, so ist dan een groote schande, jae teecken van een verstockt herte, wanneer de Drinck-

broers haer sonde vercleynen ende licht achten, al oft voor gheen faute te reeckenen en waere, maer houdent voor een gheoorloofde tijt cortinghe ofte vreughdighe vermaeckinghe, daer hy doch met zijne daet hem een overtreder maeckt aller Gheboden Godts in de Heylighe Wet, ghelyck dat noch blijcken sal, ende nu ten aensien des eersten ghebodts, sulcks bewesen hebben.

2. Applicatie, ofte Toeeygheninghe.

VErders, + om tegens de sonde des dronckenschaps sich te wapenen, vermaenen wy een yder dat hy hem nuchteren draghe, ende dat hy stae nae de kennisse vanden eenighen God, waer in dat eeuwich leven gheleghen is, Ioh. 17.3. Ende zyn kennisse int werck stelle, mits oprechtelick voor den Almachtighen te wandelen, Gen. 17.1. Hy is onsen Godt, die zyn Gheest in onse herten heeft uytghestort, Rom. 8.15. Hy is onsen Heere die ons gheschapen heeft, Psalm. 139. Hy is die ons verlost heeft, Col. 1.13. Daerom moeten wy hem dienen met willigher herten, 1.Chron. 8.9. Met vreughde moeten wy voor hem verschynen, Psalm. 100.2. Ende onsen lust in zyne Weth nemen alleene. Psalm. 1.1.

Ghy en sult u niet onderwerpen den beestighen lusten uwes vleeschs, maer Gode sult ghy u onderwerpen met alle ootmoedicheyt. 1.Petr. 5.5. Met alle liefde, Deut. 6.5. Matt. 22.37. Syne Propheten sult ghy gheloven die u den rechten wech leeren, soo sult ghy geluck hebben, 2.Chron. 20.20. Ende alle segheningen van hem ontfangen, Iacob. 1. So kont ghy een rechten onderhouder des eersten ghebots wesen.

3. Applicatie, ofte Toeeygheninghe.

O Mensche wilt leven inde vreese Godts. + Het beginsel der wijsheydt is de vreese des Heeren: dat is, een schoone cloeckheyt, wie daer na doet, diens lof blyft eeuwichlyck. + Wilt ghy u uwer saelicheyt verseeckeren? So beleeft u geloove: want de bloote kennisse en can u niet helpen, met welcke ghy weet veel te spreken van Godt ende zijn Woort. Alle beloften zijn beset met eenighe conditien, naemelyck, van gheloove ghehoorsaemheyt, liefde, heylicheyt: daerom wilt ghy u selven toeeyghenen de beloften vande salicheyt ende dat eeuwich leven, so ist van nooden dat ghy te vooren d'oprechte beginselen vande conditien in u gevoelt, ende alletijt staet nae den gheloove, nae de ghehoorsaemheyt der H. gheboden Godts, nae de liefde met uwen nasten, nae de heylicheyt des levens, u sondich leven verlaetende: + want die gherechtveerdicht is, die is oock gheheylicht, om den levendighen God te dienen met godtsaelighe wercken, ghelyck dat ons dickmaels Godts Woordt aenwijst. Ghy dan die dus langhe, van uwen buyck, uwen God ghemaeckt hebt, ghy die vleeschelyck zijt gheweest, ende hebt ghevolgt uwen lust, wordet verandert ende vernieuwt tot een nieuwe creatuere, wordet vernieuwt inden gheest des ghemoets: + schut den Ouden Adam uyt met zijn boose begheerlyckheden, + ende doet aen den nieuwen Mensche, die nae God gheschapen is, tot waerachtighe rechtveerdicheyt ende heylicheyt. Onsen Heere, onsen God, onsen Verlosser, behoorde ons so lief te wesen, dat wy alleenelyck ons tot zijnen dienste ende liefde souden begheven, ende soecken hem alleen te behaghen, dan

dat wy int alderminste souden willen onse lusten volbrenghen, ende in onsen sondighen leven voortgaen. + In sonden te leven, als de Dronckaerts doen, is den doot. Maer wie Godt dient, die sal Godts kint ghenaemt werden ende een erfghenaem wesen des Hemels. Bedenckt sulcx ghestaedichlyck in u herte, op dat ghy u te meer mooght wachten voor dronckenschap ende alle andere sonden, tot welcke de Sathan, die Werelt, dat Vleesch u soecken te vervoeren. Daer toe helpe u die Almoghende God Vader, Sone, ende Heylighen Gheest, die alle eere, lof, en prijs toecompt, van eeuwicheyt tot eeuwicheyt: Amen.


Vorige Volgende