Logo DBNL
Nvchteren Loth. Dat is, middel om op te staen, uyt de ziel-verderffelijcke sonde, van dronckenschap, tot een maetich, ende godtvruchtich leven (1623)

Nvchteren Loth. Dat is, middel om op te staen, uyt de ziel-verderffelijcke sonde, van dronckenschap, tot een maetich, ende godtvruchtich leven

(1623)–Daniel Souterius–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

De elfste Predicatie.
Dat de dronckenschap, de Ziele beschadicht opt alderhoochste.

EEn Zee-rover is voor 'tmenschelycke gheslacht een grooten vyant gerekent, dewyle hy door syn doen, allen coop-handel verderft ende te gronde brengt, oock alle vroome luyden van hare goedren, ende gelden ontbloodt, Maer de Dronckenschap is noch een grooter ende schadelycker vyandt. Want ghene vyant, neempt slechs het tydtlicke ende verganckelicke, dat weder can inghekreghen ende ghewonnen worden, maer dese vyant beneemt dat gheestelycke, dat kostelycker is, dan al het goedt des Werelts: Want sy ons be-

rooft van de gunst ende liefde onses Godts, ghelyck dat aenghewesen is inde voorgaende predicatie: van welcke, alsoo noch overich zyn, twee deelen, die selve sullen wy als nu, met elckanderen gaen overlegghen. Te weten, hoe dat de drinckenschap:

1. De Ziele vervreemt vanden waren Godsdienst,
2. Ten anderen, de Ziele berooft, van de eeuwighe ghelucksalicheyt.

Die Heere Godt wil hier toe ons, de deure des mondts openen, ende uwer aller herten, om vruchtbaerlyck te spreken, ende hooren spreecken.

I. Dronckenschap, vervreemt de Ziele vanden waeren Godsdienst.

DAt de dronckenschap teghens de Ziele strydt, + ende de selve van den waeren Godsdienst vervreemt, canmen lichtelyck bewijsen. 1. Want vooreerst die tot dronckenschap gheneegen zyn, worden seer licht afghetrocken van 'tghehoor ende liefde des H. Woordts Godts. 2. Ten anderen, de selffde sietmen weynich comen tot berouw haerer sonden, ofte tot een boetveerdicheyt.

1. Het is buyten twijffel, oft Godts Woordt is den troost onser Zielen. + Die Heylighe Schrifture is der Zielen medecyne: + Maer desen troost, dese medecyne, wert de Ziele niet eerder ontooghen en ontstoolen, dan wanneer hem yemant tot wellust ende dronckedrincken begheeft: + Daerom verghelyckt Christus den wellust by doornen, + die 'tsaedt des Godlijcken

Woordts versticken ende versmachten, in den gheenen, diet hooren, dattet gheene vruchten draecht, jae al wat 'tWoort Godts in den mensche te vooren ghewrocht heeft, dat dempt ende verstickt de wellust des levens weder. Ende hier van gheschiet het dickwils, dat eenighe wel ende deghelyck beginnen, maer sy en voleyndighen niet, om dat sy van de Wereldt ende haere drinck-lusten worden bevanghen. Ghelyck daer is gheweest Demas, + die te vooren zynde een toehoorder Pauli, naederhandt de teghenwoordighe Wereldt lief kreech, ende Paulum verliet, ghelyck daer oock huydendaeghs zyn, de ghene, die Gods Woort wel hooren ende weten, maer verluyen ende vervuylen gantschelyck, door de goede ruste ende luste die sy hebben, alsoo dat sy niet en doen nae 'tghene dat sy hooren, ende wel weten, noch en temmen haer vleesch niet, maer achtende de dagelycse weelden voor genoechte, + begeven haer selven tot de wellusten, dronckenschap, gulsicheydt, speelen, ende alle lichtveerdicheyt, ende door den gedurigen dranck, worden sy den doornen ghelyck, die een steeckende verwerde ghewas zyn, ende en laet hem niet schicken, rechten, ofte leyden, alsoo en laeten sy hen, door gheen raedt ofte beleydinghe des Godlicken Woorts benieren, maer verwerpen Gods Woordt, ende alle Christelycke discipline: + Want daer een vernuftich Mensche pryst een goede leere, daer teghen een moetwillich, wellustich mensche mishaeghse, ende hy werpse achter hem te rugge: Want zyn wellust dempt, ende verstickt 'tWoort Gods, twelck in hem gesayt was, dat het gene vrucht en voldraeght.

2. Waer uyt moet volghen, ten tweeden, + dat de dronckenschap alle berouw, ende boete doet achter

weghen blyven, alsoo dat een Dronckaert selden ofte nemmermeer tot waere boetveerdicheydt gheraeckt.

1. Want aenghesien, hy den alderbesten Raedts-man (Gods Woort) buyten sluyt, + soo wort hy gheheelijck zynen dollen drinck-lust overghegeven, ende zyn daeghelycxse sondighe ghewoonte van drincken, wordt by hem ten lesten een onvermydelicke nootsaeckelijcheyt, daer van hy nemmermeer can ontslaeghen zyn, maer blyft onder de selve, als een slaeve der snooder wellust, met onverbreeckelycke ketenen, vast ghehouden: dat hy niet eenmael dencken, ofte begeeren en can om daer van ontbonden te wesen, ende met hertgrondighe bekeeringhe hem tot Godt te bekeeren.

2. Ten can anders niet wesen, dan daert alsoo toegaet, + of daer moet ooc een boos, onghelovich herte in hem steecken, om van den levendighen Godt af te treden: + Ende daer een boos onghelovich herte is, daer en can de Dronckaert dat Woort der vermaeninghe niet verdraghen, + maer hy wort verhardt door de verleydinghe der sonde, + om ghestadichlyck den vleesche, ende niet Gode te leven. Hy aldus ghestelt zynde, so vraeghe ick wederom: Wat hope van bekeeringhe kander wesen? Het gaet veel meer met sulcken mensche, gelyck het toeginck met den Israeliten, dewelcke al te groote ende langhdurighe bywooninghe en ommeganck gehadt hebbende, met den godloosen inwoonders ende borghers van Babel, daer sy ghevanghen waeren,'tis geschiet, doe de twee Coninghen Darius ende Cyrus, haerlieder wederom verlof gaven, om na huys te trecken in haer Vader-landt, ende de Stadt Ierusalem weder te bouwen, vele van hen zyn liever ghebleven inden Babylonischen lande, also, dat voor hen te vooren onsoedt ende onaenghenaem was, dat

wiert door den ghestaedighen omganck, ende 'tgheselschap der Babyloniers, soet ende aenghenaem, also mede, hoewel de sonde onsoet ende haetelyck is voor de Ziele, nochtans dewijle de Dronckaert, al te langhen tydt met die omgaet ende verselschapt, wort hy vande selfde soo seer inghenomen, dat hy daer van niet en soeckt te scheyden, waer door (och lacen! och harmen!) de hope van sich te bekeeren ofte tot boete te begeven, geheel achter blyft.

3. Iae wat bekeeringhe is by den ghenen te verwachten, + die henselven gheen tydt ofte respijt geven, om de sonden te bedencken, ende te beklaeghen? Sy zyn des morghens vroech op (seght de Propheet) + om hen tot suypen te beneerstighen, ende sitten tot in den nacht, dat hen de Wijn verhittet. Daer zyn Dronckaerts, die van den dach haren nacht maecken om te slaepen, ende van den nacht maecken zy haren dach, om met elckandren te drincken, Daer zynder die geheele nachten ende daghen aen elckandren swelghen ende balghen, so datter gheen nuchteren stonden ofte poosen tusschen comen, in welcke sy eenmael aen de bekeeringhe haers levens dencken mochten. Sy spreecken veel liever: + Compt herwaerts, laet ons Wijn haelen, ende ons vol suypen: ende het sal morghen zyn als heden, ende noch vele meer. Daer de herten aldus, (als oude leder-sacken) door boosheyts gewoonte van te drincken veroudert zyn, daer en can de nieuwe Wijn, van heylsaeme leeringhe niet inghestordt worden. Daer de mensche met sodanich oudt cleet, der quaede beweeginghe bekleedt gaet, daer en can gheen nieuwen lap onghevolt laeckens, diemen bekeeringhe noemt, opghelapt worden: Want (als Christus spreeckt) + d'oude leder sacken bersten, ende den

Wijn wort uytghestort, ende de leder-sacken verderven, ende de lap scheurt van den kleede, ende de scheure wort ergher.

4. Want oock de Dronckaerts alle castydinghe haeten, + ende werpen Godts woorden achter haer henen, + daerom en comen sy niet ter boetveerdicheydt. Sy spreecken: Sy slaen ons doch, het en doet ons niet wee: sy stooten ons aen, doch wy en voelens niet: + wanneer wy willen opwaecken, dat wy den Wijn meer ghebruycken? Sy seggen liever. + Wel aen nu, ende latet ons wel leven, dewyle dat het voor handen is, ende onses lijfs ghebruycken, dewyle het jonck is: wy willen ons met den besten Wijne, ende salve vullen, laet ons de Meybloemen niet versuymen, laet ons cranssen draghen van jonghe roosen, eer sy verwelckt worden. Onser gheen en laet het hem feylen met pralen, ende drincken: Datmen alomme speuren mach, dat wy vrolijck geweest zyn: wy en hebben doch niet meer daer van, dan dat. Die in deser voeghen haer geheelijck den drinck-sucht, ende wellust overgheven, wat hope isser van uytcomste? Augustinus mach de dronckenschap wel verghelijcken by den afgront der Hellen: + want wie daer inne valt, voor hem is daer gheen uytcomste meer, alsoo wie hem daer in dat Barathrum Ebrietatis, ofte afgront des dronckenschaps werpt, + die blijft ghemeenlyck daer in versopen, dat hy ter boetveerdicheyt niet en can opstaen.

1. Applicatie, ofte Toeeygheninghe.

DE overdenckinghe van so groot een ongheluck, + behoorde allen menschen te beweghen, om die rampsalige dronckenschap anghstelyck te schouwen,

als zijnde een sonde (ghelijck wy hooren) die verghesellet is met verachtinghe van Godts Woordt, ende met onbekeerlijckheydt. Och! wat isser grouwelicker, wat isser yselicker, dan een Mensche, die tot soodaenighen staet door zijn dronckenschap ghecomen is, dat hy op Godts Woordt niet en past? By welcken de Prophetye ophout, die moet nootwendichlijck dwaes worden, jae roeckeloos. Waecket op dan ghy dronckene, ende weenet, ende huylet alle Wijn-suypers. + Joel. 1. 5. Ontwaecket ghy die slaepet, ende staet op van den dooden, ende Christus sal u verlichten. + Ghy hebt Moysen ende de Propheten, dat is, ghy hebt Godts Woordt onder u, dat u vermaent: Ghy sult u reynighen van alle besmettinghen des Lichaems ende Gheests, ende de heylichmaeckinghe volbrenghen in de vreese Gods. + Indien ghy hier naer luysteren wilt, seer haest sullen uwe ooghen des verstants gheopent worden, om uwen ellendighen staet (daer in ghy steeckt) aen te sien, ende te soecken daer uyt verlost te zijn. Men schrijft dat op een tydt de Ionghelinck Bolemon, comende in des Philosoophs Xenocratis schoole, +door 'taenhooren van zijne lesse, int herte so seer gheraeckt wiert, dat hy van dien tydt af, begon zijn onghebonden leven te verlaten, ende sich tot een sober, maetich, vroom leven, te schicken. Och! of dus de Dronckaerts ende ongheregelde van leven, door 'taenhoren van vele Predicatien, konden huydendaeghs bekeert worden? Behoorde niet veel meer Christi leere, die ons ghepredickt wordt, + by ons te gelden, om ons te bewegen tot aflegginghe van het sondich leven, ende tot het aengrijpen van eenen godsalighen wandel? Soo wie d'oore voor dese leere Christi opent, + die can gheleert worden, hoe hy zijn aertsche leden sal dooden.

Hoe hy goede vruchten moet draghen. + Hoe hy in den Gheest leven, ende voortgaen sal. + Hoe de mensche al te treffelijck ende tot al te heerlijcke dinghen gheroepen, gheboren, ende herboren is, dan om hem een slave des lichaems ofte een dienst-knecht der wellusten te maecken: want wy in dese Werelt niet ghecomen en zijn, om ons selven met spijse ende dranck op te croppen, maer om onsen God te eeren ende te dienen. Wy zijn daer toe, + niet met verganckelycke dinghen, Silver ofte Goudt, maer met den dierbaeren bloede Christi verlost, op dat wy heylich souden zyn, in onse handelinghe ende wandelinghe. Ende alletydt sorghe draghen, + dat onse Ziele worde bewaert onstraffelyck in de toecompste onses Heeren Iesu Christi. Wilt daerom, ghy dronckaert, den stercken dranck eenmael van u laeten gaen, ende in plaetse van het drinck-huys besoeckt Godts bede-huys, alwaer ghy cont onderwesen worden, hoe ghy uwe boose lusten afsterven moet.

Hebben in voortijden die inwoonders van Sparta, + hen laeten brenghen tot verachtinghe der wellusten, door de wetten Lycurgi, haers Wet-ghevers: hoe veel meer behooren de wetten des hemelschen Wet-gevers onses Godts, soo veel crachts by ons te hebben, dat wy de peste der wellusticheyt uyt ons souden royen? O ghy dronckaert wilt dit verstaen ende, daer toe wy u vermanen, nacomen, het sal verde 'tbeste voor u zyn, ende voor u Ziele, die (als gheseght is) door de dronckenschap van de liefde des Godlicken Woorts afghevoert wort.

2. Applicatie, ofte Toeeygheninghe.

OOck mede vermaene wy u, + afstant te doen van uwe dronckenschap, op dat die u niet en werpe in den diepen put van verstocktheydt des herten, ende van onbekeerlijckheyt, 'twelck een yselicken staet is, ende daer in de mensche sonder ghevoelen daelt nae der Hellen. Salmen 'tvleesch so veel machts inruymen, ende zynen wille volghen, daert ons verhindert te comen tot bekeeringhe? Ende wy in desen leven ons niet bekeerende, wanneer sullen wy dat doen? Wanneermen, seyt Cyprianus, + van hier verscheyden is, daer en is gheen plaetse meer tot bekeeringhe, daer helpt dan gheen voldoeninghe. Hier wort het leven behouden ofte verloren: Hier wordt de eeuwighe salicheydt door den dienst Godts, ende de vrucht des gheloofs bevesticht. Niemant en laet hem dan, door de hanteeringhe zijnder vleeschelicke lusten ofte ghenuchten achterhouden, om zijn salicheyt na behooren te wercken, + maer yeghelyck breecke zynen boosen wille, ende laete vaeren zyne boose lusten. Wilt ghy uwe boose lusten tot dronckenschap involghen, so en kont ghy u niet tot Godt bekeeren, maer wordt tot een spot ende roof voor uwen vyandt de Duyvel. Wilt ghy weten, in welcken de Duyvel macht heeft? + In die, welcke zyns vleeschs lusten volght. + Doch door vasten ende bidden can hy uytgheworpen worden: Weest dan nuchteren, waeckt, + ende biddet. Weest gheen brasser, ende en wennet u niet tot slampampen, + op dat ghy inde stricken des Duyvels niet t'eenemael vervallende, alsdan u alle hope om te gheraecken tot een waere boetveerdicheyt, benomen en worde.

3. Applicatie, ofte Toeeygheninghe.

DOch laet ons eens hooren, wat d'onbekeerlycken dronckaert ghemeenlijck van hem gheeft. + Iae seght hy, ick hope my noch wel ter boete te begeven, ende my te bekeeren: God is barmhertich, hy sal my wel een ure voor mijn doodt geven, in welcke ick my sal tot hem bekeeren. Antwoort. Siet hoe de menschen loopen alle de daghen haers levens op den breden wech, die ten verderve leydt, ende en vernemen niet eens nae een rust-plaetse inden Hemel, ofte en zijn niet sorchvuldich om den pat te soecken, die daer toe leydt, maer als de ure des doodts ghecomen is, dan meynen sy, datse sullen Godt connen aenroepen om vergiffenisse der sonden, daer sy alle haer leven te voren, veel duysent mijlen uyt den wech geloopen hebben: Maer ocharm! 'tis als dan dickmael te laet, ten zy dat de onuytspreeckelicke barmherticheyt Godts henlieden omvange. Want zy hebben so verre verdoolt ghewandelt, dat zy in so corten tydt niet wederom op den rechten wech comen en connen. Teghens welcke onbedachsaemheyt, dat yder stelle dese voorsichticheyt, om by tydts so langhe alst huyden ghenaemt wort, + van sonden afstandt te doen, ende sich tot God te bekeeren. Die vanden rechten wech op een reyse, hem afghedwaelt bevint, soeckt hy niet van stonden aen sonder uytstel, weder op den rechten padt te gheraecken? Maer ghy o mensche, die so veel jaren in droncke-drincken versleten hebt, denckt vryelick, ghy zijt al veel duysent mijlen verdwaelt, ende vanden wech des Heeren gheweecken, het behoorde nu emmers tydt te wesen, eer ghy kranck ter bedde valt, dat ghy doch-

tet om weder te keeren, door een hertelijcck berouw tot uwen Godt. Verlaedt de sonde, eer de sonde u compt te verlaten, so sal daer uyt blijcken uwe oprechte bekeeringhe. Wat wilt ghy langher uwe boete vertrecken? Ghedenckt dat den tydt des levens cort is, + ende ghelijck een schaduwe daer henen vaert: + als een roock verdwijnt: + als een wint voorby gaet: + ende als een wolcke ofte nevel vergaet. + Wanneer wy wech zyn, so en is daer gheen wederkeeren: want het is vast versegelt, dat niemant weder en compt. + Och! hoe behoorden wy dan den tydt uyt te copen, als wyse? Wy behoorden op te schorten de lendenen onses verstandts, + ende nuchteren te zyn. Wy behoorden toe te sien, dat de sonde gheen overhant hadde in onsen sterffelicken lichaeme, + om haer, in haere lusten ghehoorsaem te zyn; Maer, dat wy ons selven Gode begaeven, ende onse leden tot Wapenen der gerechticheyt. + Wy behoorden niet vanden quaden overwonnen te worden, + maer 'tquade met het goede te overwinnen. Dit doende, so sullen wy metter daedt ende waerheyt, onse oprechte bekeeringhe, waerachtich berouw, ende Christelicke boetveerdicheydt, voor allen man laeten blycken. Dat welcke oock de dronckaerts (so zy niet willen met lijf en Ziele verloren gaen) sullen trachten te doen.

II. Dronckenschap, berooft de Ziele van d'eeuwighe ghelucksalicheyt.

TEn lesten segghen wy, dat de Ziele opt alderhooghste van de dronckenschap beschaedicht wordt, + om datse de Ziele berooft van de hope der eeuwighe ghelucksalicheydt, + de welcke Godt be-

bereydt heeft, voor die hem vreesen ende dienen in desen leven. Van dese schaede, sullen wy (indient den Heere God belieft) breeder spreecken, wanneer wy comen tot de straffen, met welcke God de Dronckaerts inden toecomenden leven, eeuwichlyck wil straffen. Teghenwoordelyck sullen wy dit voorghenomen stuck bewijsen. 1. Met de plaetsen der Heyligher Schriftuere. 2. Ten anderen, met de ghetuyghenissen der Heyligher Out-Vaderen.

1. Ten is niet sonder reden, + dat d'Apostel seght: Ist dat ghylieden nae den Vleesche leeft, so sult ghy sterven. + Item (wanneer hy seyt) So en is dan nu geen verdoemenisse den genen, die in Christo Iesu zyn, (merckt) die niet en wandelen na den Vleesche, maer na den Geest: + Ergo, die ghene die nae den Vleesche wandelen, die hebben geen deel aen Christum, ende daerom is voor hen bereyt de verdoemenisse, ghelyck den Sodomiteren bereydt was, de welcke om haere vleeschelicke wercken ende wellusticheden ghestraft zyn, lydende de straffe des eeuwigen viers. + Oock welcke straffe, de wellustige Rijcke-brasser heeft moeten draghen: + want zijn daghen toeghebracht hebbende in brasserye ende hanteeringe der vleeschelicke lusten, hy stervende, wert zyn Ziele begraeven in der Helle. Hierom seght d'Apostel Petrus, dat Godt weet de onrechtveerdighe tot den dach des oordeels ter straffe te houden: + (noteert dat volght) Ende aldermeest de ghene, die het vleesch volghen in onreyne begeerlyckheden.

Dit selfde wort den Corintheren van Paulo voorghehouden, tot mijdinghe vande dronckenschap, segghende: + Weet ghy niet, dat de onrechtveerdighe het Coninckrijcke Gods niet en sullen besitten? Laet u niet verleyden, noch Hoereerders, noch Dronckaerts en sullen

het Coninckrycke Godts niet besitten. Op een ander plaetse (daer hy die Galaten aenspreeckt) seght hy aldus: + De wercken des Vleeschs zyn openbaer: de welcke zyn, Overspel, Hoererye, Onreynicheyt, Oneerlyckheyt, Haet, Moort, Dronckenschap, Brasserye, ende dierghelycke, van de welcke ick u voorsegghe, ghelyck ick oock voorseydt hebbe, dat de ghene die sulcks doen, het Coninckrycke Godts niet besitten sullen. Die van Ephesien gheeft hy dit mede te kennen, segghende tot hen: + Ghy lieden weet dit, dat gheen Hoereerder, noch onreyne, sal erfdeel hebben in het Coninckrycke Christi, ende Gods. Tot die van Colossensen, segt hy: + Doot uwe aertsche leden, Hoererye, Onreynicheyt, quaede Beweeginghen, quade Begeerten, &c. om welcke den toorn Godts compt over de kinderen der onghehoorsaemheyt. Aen die van Philippensen schrijvende, segt hy aldus: Daer wandelen vele, daer ick u lieden dickmael van gheseyt hebbe, ende segghe het nu met weenen, dat sy zyn vyanden des Cruyces Christi: wiens eynde is de verdoemenisse, wiens Godt de buyck is, ende de eere in haer schande, de welcke aertsch ghesint zyn.

2. Met dit segghen der H. Apostelen Iesu Christi, + aengaende d'eeuwighe straffe, daer mede dronckenschap ghestraft wort, comen over een de ghetuygenissen der H. Oudt-Vaderen. Augustinus in zijn boeck van de boetveerdicheyt, seght aldus: + Ebriosus amittit gratiam, perdit gloriam, & damnationem incurrit aeternam: De Dronckaert gaet quydt Godts ghenaede, hy verliest alle eere, ende valt in de eeuwighe verdoemenisse. Bernardus stelt dese vraghe voor: + Quo modo sperare potest Regnum coelorum, cui supra propria membra regnare non datur? Hoe soude die konnen hiernamaels int rycke der Hemelen hersschen, die alhier in desen leven, gheen heerschappye can voeren

over zyn aertsche leden? d'Out-leeraer Augustinus segt wederom: + Multi in hac vita manducant & bibunt, quod postea apud inferos digerent. Vele zynder die, 'tgunt zy in desen leven inslocken, eten, ende swelghen, dat sullen zy hier namaels by de Duyvelen moeten herdouwen, ende verteeren. Item, op een andere plaetse seght hy: + Die meynt dat de dronckenschap een cleyne sonde is, die sal met den Overspeelders ende Dootslaghers, met de eeuwighe straffe ghepynicht werden, ten zy hy hem bekeere, ende boete doe.

Hier uyt blijckt dan wat voor schaede, d'aerme Ziele eens Dronckaerts nae desen leven, om een handtvol tydtlijcken vreuchts, sal ontfangen. Syne weelden hebbende hem ghequetst, + soo zynse al voor by ghegaen: hebbende hem doorwont, zynse wegh ghegaen: hebbende hem ellendich ghemaeckt, zynse vertrocken: hebbende hem tot rampsalicheydt ghebracht, sy hebben hem ten laetsten verlaten, ende soo veel de Dronckaert hem vermaeckt ende verlustet heeft int drincken, + so veel smerten ende jammers, sal hem in den poel des eeuwighen viers toeghemeeten werden, alwaer de Ziele in den helschen gloet brandt, en niet verbrant: want hy in dese Wereldt, met den heeten drinck-lust ghebrandet heeft.

1. Applicatie, ofte Toeeygheninghe.

LAet yder nu uyt desen besluyten, + als dat een dronckaert een afgrijselicken sondaer moet zijn, naedemael hy zijn Ziele beroovende van de eeuwighe gelucksalicheydt, maeckt datse ghewis krijght die opperste onghelucksalicheydt. Voorwaer een Dronckaert is Godlooser, als Esau: + Want hy vercochte

'trecht zijner eerst gheboorte om een schotel Moes, maer de Dronckaert vercoopt zijn deel des Coninckrijcx Gods, om eenen buyck vol drinckens, Esau vercochtet aen zijn broeder Iacob, De dronckaert verkooptet aende Duyvel. Hoe wel mach Augustinus, den dronckaert by een onvoorsichtighen, onwijsen coopman verghelycken, die om 'tgenot van een weynich wellusts aenden Duyvel overgheeft, dat Christo seer dier ghestaen heeft. Voorwaer, seght hy, + de ghene die voor een weynich vreughts, gheeft het ghene, waer voor de Heere Christus hem selven ter doodt heeft ghegeven, naementlyck zyn Lichaem ende Ziele: dese bewyst zyn onbedachsaemheydt ende toont ghenoechsaem dat hy Christum selfs houdt voor een dwaes ende onbedacht Coopman, die met eenen so dieren prijs heeft ghekocht, het ghene dat de wellustighe dronckaert soo weynich achtet, ende so goeden coop gheeft, hemselven ten verderve overleverende, om een lichte wellusticheyt, ende die in eenen ooghenblick voorby gaet. Ende ghelijck hy Christum met zijne daet (so veel in hem is) tot een onbedachten Coopman maect, hoewel Christus sulcx in hemselven niet en is, Also ist dat hy van hemselven inder daet een onwijsen Coopman is makende, door dien dat hy zijnder Zielen salicheyt quijt gaet om een weynich vreuchts zijns vleeschs. Door de begeerlijckheyt des vleeschs gheeftmen den Duyvel plaetse. Want siet, de Duyvel stelt de wellust diemen int drincken neemt, voor een ghewin, ende het bedroch houdt hy achter, naemelijck het verlies dat daer uyt compt verberghende, Nu de mensche siende blootelyck op dat vuyl ghewin, ende gheen achtinghe nemende op zijn bedroch ofte op de schaede, so compt dat hy lichtelick verstickt wort, ende groot verlies doet.

Dat welcke wy den Dronckaerts te bedencken gheven, op dat zy leeren verstaen, wat voor schaede de Ziele uyt de dronckenschap erft, ende oock op dat sy harer Ziele souden leeren beter erbarmen.

2. Applicatie, ofte Toeeygheninghe.

SO lieff ghy (o mensche) de salicheydt uwer Zielen hebt, + so haetelyck moet u de dronckenschap wesen. Isset daer toe u niet ghenoech, te hooren op wat manieren de dronckenschap uwe Ziele naedeelich is? Het behoorde u genoech te zijn, ten zy ghy al hoorende doof wilt zijn, ende verstaende weygerich syt u dat ten goede toe te eyghenen. Laet u, lieve, raeden: laet u waerschouwen. d'Enghel des Heeren willende Loth ten besten raeden ende hem waerschouwen, seyde tot hem: + Behoudt u Ziele: Siet niet te rugghe, oock en staet niet inde wecke des lants: op den berghen behout u, dat ghy niet om en compt. Alsoo segghen wy mede tot u, die in dronckenschap u verloopt: Lieve 1. behoet u Ziele: Wilt uwe salicheyt trouwelyck versorghen, ende al uwen doen daer henen richten, dat ghy dat kleynnoot des levens mooght erlangen, 'twelck Godt voor u uyt ghenaeden bereydt heeft, + wercket uwes selfs salicheydt met vreese ende met beven. 2. Ende siet niet te rugghe: Siet niet nae den ghenen, die u te rugge trecken mochten, om de Werelt te dienen, ofte die door haer quaeden voorganck u hinderlyck conden zijn, maer vergeet al dat achter de rugghe is, + streckende u nae het ghene dat vooren is, ende jaghende nae het voorghesteecken merck tot prys der Hemelscher roepinghe Gods in Christo Iesu. 3. Oock en staet niet inden vlacke des lants: En stelt uwen troost noch ver-

trouwen niet op eenighe creatueren: Noch op Princen, Psalm. 118.8. + Noch op Rijckdommen, Ezech. 7. Noch op Vrienden ende Maeghen, Psalm. 49. Noch op u selven, Esa. 14.13. Maer uwe Ziele verheuge haer in haeren God vol trouwen, ende verheffe haer in haeren God en Salichmaecker. + 4. Op den berghen behout u, dat ghy niet om en compt: Vwen lust zy inde Ghemeynte des Heeren, om aldaer zijne schoone Godsdiensten aen te schouwen: Want de bergh, daer des Heeren huys is, is ghewisse, ende alle Heydenen sullen daer toe loopen, ende vele volcken henen gaen, ende segghen: + Compt laet ons op den bergh des Heeren gaen, ten huyse des Godts Iacobs, dat hy ons leere zyne wegen, ende wy wandelen op zyne paeden: want van Zion sal de Wet uytgaen, ende des Heeren Woordt van Ierusalem.

3. Applicatie, ofte Toeeygheninghe.

DE dronckenschap is een dulle verslindende beeste, + soo ghyse streeckelen wilt, sy sal niet alleen u lichaem verscheuren, maer oock u Ziele verderven. Wat kiest ghy aerme mensche? Sult ghy kiesen de beeste te liever dienen, dan u Ziele te bewaeren voor den verderve? Dat sy verre. Wat seyden de Ioden tot Pilatum? + So ghy desen los laet, so en zyt ghy des Keysers Vrient niet, dat spraeken zy ten onrechte, als quade Raets-luyden, Maer laet ons segghen met waerheydt: Soo ghy u niet des dronckenschaps en ontslaet, so en zijt ghy Gods vrient niet, noch en zijt uwer eygen Zielen vrient niet, maer vyant. Cruyst dan, cruyst dan, u eyghen Vleesch met alle zijne begheerlyckheden, + ende leeft maetichlyck in dese tegen-

woordighe Werelt. Wy zijn gheroepen, niet om nae de wijse der Heydenen, in ontucht ende boose lusten te wandelen, maer om inde vernieuwinghe des ghemoets op te staen, + ende God te dienen nae behooren. Wy zijn gheroepen, niet om ons selven als mist-calveren op te vollen, met dranck ende spijse, maer om dat wy wercken souden, + om de spijse ende dranck, die tot in het eeuwich leven blyft, welck ons de Sone des Menschen geven sal. Hierom dan ist eens yders Christen ampt, dat hy 'tvleesch t'onder brenghen sal: + Brenghende de lichamelicke lusten tot onderdanicheydt, onder den wille ende onder 'tWoort Gods, dat ons leerdt d'onghereghelde lusten des Vleeschs dooden, ende weckt ons op, tot vasten ende bidden. Wat heerlijcker Godsdienst als dese? Wie daer met Cornelio vastet, Act. 10. 30. + Met Paulo zijn vleesch castyet, 2.Corinth. 9. + diens Ziele is levendich ende veerdigh, om Godt te dienen. Waer door was de Godsalighe Anna de Prophetersse so yverich in haren Godsdienst? Naementlyck, om dat sy Godt diende met vasten ende bidden, dach ende nacht, + dat is, om dat sy haer wachtede, dat haer herte noch met eeten, noch met drincken beswaert en wiert, maer speende haer van al 'tghene den Gheest konde hinderen, ende totten Godtsdienst onbequaem maeckte. Laet ons d'Exemplen van desen Heylighen naevolghen, op dat wy moghen leven 'tleven der reechtveerdighen, ende daer nae den doodt der rechtveerdighen sterven, om te besitten dat Coninckrijcke Godts boven in de Hemelen. Dat welcke ons allen Godt Almachtich verleene, door onsen Heere Iesum Christum, die met den Heylighen Gheest een eenich eeuwich God, sy lof, prijs, en eere, van eeuwicheyt tot in eeuwicheyt, Amen.


Vorige Volgende