Logo DBNL
Nvchteren Loth. Dat is, middel om op te staen, uyt de ziel-verderffelijcke sonde, van dronckenschap, tot een maetich, ende godtvruchtich leven (1623)

Nvchteren Loth. Dat is, middel om op te staen, uyt de ziel-verderffelijcke sonde, van dronckenschap, tot een maetich, ende godtvruchtich leven

(1623)–Daniel Souterius–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

De achste Predicatie.
Vande schaden, die de Ziele des Menschens, uyt de dronckenschap ontfanght.

DE Propheet Daniel sach op een tydt, in zynen droom, een Dier dat vreeselycker was als een Tygher, Leeuw, Serpent, Draecke oft eenich ander wilt beeste: + Want siet het was een Ghedierte dat welck was grouwelyck, ende verschrickelyck, ende seer sterck, ende hadde groote Yseren tanden, verslont om hem ende vermaelde het, het overighe vertradt het met zynen voeten, ende hadde thien hoornen. By dit dier machmen de dronckenschap wel verghelycken: Want behalven dat de dronckenschap een grouwelycke ende verschrickelycke beestsonde is, so is sy sterck, ende heeft veel hoornen om te beschaedighen, heeft yselycke tanden om den gheheelen mensche te vermalen ende verslinden. De mensche bestaedt uyt twee deelen: Lichaem, ende Ziele. Het eerste is treffelyck, maer het tweede is noch treffelycker ende kostelycker: Doch welcke beyde wesentlycke deelen des Menschens vande Dronckenschap opt alderhoochste beschaedicht werden. Wat voor schaede dat dronckenschap het Lichaem aendoet, is inde voorgaende Predicatie aenghewesen. Nu laet ons aenhooren, hoe de dronckenschap des menschens Ziele can krencken, ja verscheuren. Tot dien eynde moeten wy aenmercken ten eersten,

1. Dat dronckenschap de rechte wesentlycke instrumenten der Ziele verderft.
2. Oock dat de dronckenschap, de Ziele in haer wesen ende substantie beschaedicht.

Het eerste wordt daer mede bewesen, om dat de dronckenschap quetst ende beschadicht, het

1. Verstandt.
2. Wille.
3. Oordeel.
4. Memorie.
5. Phantasye.
6. Gheest.

Het ander stuck blijckt daer door, om dat dronckenschap +

1. De Ziele afkeert van God, 2. De Ziele vervreemt vanden Godsdienst,
3. De Ziele berooft vande eeuwighe ghelucksalicheyt.

Hoe rampsalich is dan de Mensche, die zyn lusten involght? Onwijs was Sampson, dat hy hem soo veel vertroude op zyn Dalila, in welckers schoot hy sliep, ende van welcke hy opt eynde verraeden wiert, viel in handen van den Philisteen, die hem d'ooghen uytstaecken, ende seer tyrannichlyck met hem omspronghen: Maer hoe veel onwijser ende ongheluckigher zyn de Lyff-dienaers, die hen haere wellusten als een verradissche Dalila overgeven, om vande selfde aen de Ziele ghekrenckt te worden, ende tot een

spot voor de Duyvel te worden? Laet ons dit, volghens onse voor verhaelde stucken, bewysen.

I. Dronckenschap beschaedicht het Verstandt.

OM een Coninck inden strydt t'overwinnen, is van nooden datmen hem eerstelyck af-slaedt zyn Lijfgaerde, ende Soldaten in welcken zyne cracht bestaende is: + Insghelycx gaet het met de dronckenschap, dewelcke om haer meester te maecken over de Ziele, verswackt eerst d'edele instrumenten der Ziele, ende soeckt die t'enemael te verslaen. Dat blijct ten eersten, ten aensiene vant VERSTANT: Daer in Godts evenbeelt hem seer schoon vertoont, doch wort grouwelyc gequetst wanneer de dronckenschap overhant neempt: Ghelyck wanneer de locht met dicken duysterachtighen nevel overtrocken is, alsdan de Sonne haer claer-blinckende straelen niet sien en laet, maer zyn onsen ooghen benomen, alsoo mede can de dronckenschap, de claerheydt des Verstandts door haere dicke vuyle dampen benemen. + Oseas de Propheet seght duydelyck Hoererye, Wijn ende Most maecken sotten. + Daer mede te verstaen ghevende, dat door te vele Wijns, den Wijsen haer verstandt benomen wordt: Want ghelyck de al te groote vreese, die David in den Hove des Conincks Achis hadde, Davidts verstant verdwaesde, + alsoo al te veel Wijns verdwaest den sinnen, ende vernielt het verstandt in den Dronckaert. De Wyseman seght daerom wel: + De Wijn maeckt loose lieden, ende stercken dranck maeckt wilt, wie daer toe lust heeft, die wort

nemmermeer wys. By Esaiam worden de Priesters ende Propheten bestraft, over henlieder onverstandt, onwijsheyt, ende quaet regement 'twelck by hen was van weghen de dronckenschap: Want seyt de Heere: + Beyde Propheten ende Priesters zyn dul van den wijn, ende tuymelen van stercken dranck, zyn in den wijne versmoort: Sy zyn dul in propheteren ende bulcken de oordeelen heruyt: Want alle disschen zyn vol spouwens ende onreynicheyts aen allen plaetsen. Wien sal hy dan leeren de bekentenisse? Wien sal hy te verstaen geven de Predicke? Ecclesiasticus seght dan wel ter propoosten: + Wijn en Vrouwen verdwasen den Wijsen: Ende wie de Hoeren aenhanghen die worden wilt, ende cryghen motten ende wormen ten loone ende verdorren, dat is krijghen luysen ende andere kranckheden der bedelaeren, + den anderen tot een merckelyck exempel. De Camerlinck des Conincx Darij zyn gevoelen uytspreeckende van den Wijn, seght, + dat den wijn het verstandt beneemt, ende maeckt den Mensche sorgheloos ende vrolyck, dat haerer geene noch aen treuren, noch aen zyne schult oft plicht niet en gedenckt. Die ghene, die het Verstandt verliesen door sieckten ofte eenich deerlyck ongheval, zyn medelydens weerdich, maer de Dronckaert is onweerdich aller medelydentheyt ende is dies te grouwelycker sondaer, om dat hy hemselven moet-willens ende wetens van zyn edele Verstant berooft.

Dese schaedelycke cracht, schrijven d'Out-Vaders doorgaens toe, + de dronckenschap ende misbruycke des Wijns. Hieronymus seght: + Hoe wel heeft de Heere gheseyt tot den Discipulen: wacht u, dat u hert niet beswaerdt en werde t'eenigher tydt met dronckenschap of overdadicheydt: want door den wijn wordt

'tsmenschen verstant omgekeert. Chrysostomus segt: + Daer en is niet schaedelycker noch schandelicker dan de gulsicheyt, dese maeckt dat het verstant bot ende plomp, ende de Ziele vleeschelyck zy. Dese maeckt het verstandt blindt, ende en laet niet toe dat het yets doorsie. 'tGunt dan de Poeten eertyts van de Toveresse Circes ghefabuleert hebben, machmen met recht passen op de dronckenschap: + Want soo haest dese Circes, seyden sy, een Mensche eenen kus gaf, oft slechs maer eens aensach, terstont verlooren sy haer menschelyck verstant, ende wierden in swynen verandert. Gaet het also mede niet, met de ghene die de Toveresse des dronckenschaps hanteren? Want dese de crachten des verstants verswackende, ende op 'tleste t'enemael verduysterende, maeckt dat sy als beesten haere snode gheneeghentheden doorgaens dienen, also dat sy ghelyck worden den Apen in lichtveerdicheden ende narrenspel, ende den Swynen, die genoechte scheppen in haeren drecke ende stanck te wentelen, oock den Leeuwen om in wreetheyt, kijven ende vechten voort te vaeren. Al het welck toont, dat sy van haerlieder Verstant ontbloot zyn.

Dat sodanich fenijn, 'tverstant hinderlic verborgen leyt int onmaetich ghebruyck des Wijns, + gaf Cyrus den Astyagi zynen schoon-Vaeder te kennen, de welcke hem vraeghde, waerom dat hy den Wijn niet en dronck, die hy hem hadden inschencken laeten? Gaf tot antwoorde, + om dat ick meynde dat het vergifdt was, dewyle dat ick dese voorleden daeghen ghesien hebbe, in de maeltydt die ghy uwen Vrienden hebt gedaen, datter niemant en was, die daer van dronck, oft hy wert corts daer nae in zyn verstant gekrenckt, zyne sinnen ende alle redelyckheyt verlooren hebbende.

D'welck seer fijn over een compt, met het ghene dat de Keyser Fredericus ij. Rogerius seyde, de welcke dickmael ghevraegt zynde, waerom hy gheen Wijn woude drincken, antwoorde: Den Wijn verduystert het verstant, derhalven soo en betaemt het gheensins, dat eenen Coninck door te veel wijn-drincken uytblussche 'tghene, sonder 'twelcke hy niet en weerdich en soude zyn den naem van een Keyser oft Coninck te voeren.

Dit selve gaf een aerdigen Morio ende zottecluytdryver aerdich te kennen, + namentlyck Petrus Berenautus ghenaempt, de welcke was int Hof van den Vorst Philippus, Landt Graeve van Hessen. De welcke op een tydt pyn int hooft hebbende, door te veel ghedroncken te hebben, soo seyde de Sot tot den Heere: + Drinckt u wederom vol en droncke ghelyck ghy gisteren waert, ende ghy en sult gheen meer pyne voelen. De Landt-Grave sprack weder: Maer wat raet, als dat weder over is? Nuchteren geworden sal ick de pyne weder kryghen. De Sot antwoorde, dan sult ghy u wederom droncke-drincken. Wel seyde de Landt-Graeve wat wil dat ten lesten werden? Wat eynde salt met my nemen? De Sot sprack: Heer, dat ghy een Nar ende Sot sult worden, ghelyck als ick ben. 'tWelcke hy wel mochte seggen: +Want wat is dronckenschap anders, dan een fenijn der sotheyt?

Applicatie, ofte Toeeygheninghe.

OCh! wat een schaede doet dan de dronckenschap, als sy 'tVerstant beneempt? + Is daer yet uytnemender in de scheppinghe des menschens, dan dat hy van God met vernuft ende verstant begaeft is

gheweest? Dit is 'tghene, waer door hy van de onvernuftighe beesten onderscheyden wort, alsoo wanneer de Wijn hem het Verstant ende redelijckheydt beneemt, soo beneempt hy den Mensche de Menschelijckheyt, ende stelt dien int ghetal der onvernuftighe beesten. 'tIs dan hooghnoodich datmen hem wachte voor dronckenschap, op dat wy by onse Verstandt blyven. Laet die van Lacedemonyen hier in onse Leermeesters zyn, + die hoe groote sorghe sy droeghen voor hen Verstant met een sober maetich leven te leyden, gaf op een tydt een Lacedemonier te kennen, de welcke ghevraeght zynde: VVaerom de Lacedemoniers so soberlyck droncken, ende men in haere stadt soo soberlyck leefde? Antwoorde: Op dat wy in alle voorvallende saecken ons te beter souden connen beraeden: Ende dat wy droncken, ende van allen Verstande ende raedt onversien zynde, niet en souden ghedronghen werden by anderen goeden raedt te soecken. Daer mede bewysende, dat (aenghemerckt de Wijn in overvloet inghenomen, soo verre den Mensche 'tverstandt beneemt, dat hy onbequaem is om raedt te gheven, ofte om raedt te vraghen) dat sy tot soberheydt hen ghewenden, op dat het Edele Verstant in zyn heerlijckheyt mocht ghelaeten worden. Tot dit selve, sullen wy mede ons beste doen.

II. Dronckenschap beschadicht den Wille, ende maeckt tot goede wercken onwillich ende onbequaem.

DE dronckenschap beschaedicht den VVille des menschens, + die tot alle deughtsaeme wercken traegh ende onbequaem maeckende. Hoe sou-

de doch de Wille yet goedts willen, oft haer bereydt konnen toghen om goede deuchsame saecken nae te jaeghen ende helpen berichten, aenghesien alle haer vyricheyt, gheneghentheydt ende cracht (die sy ten goede van Godt krijcht) uytghebluscht wordt door den stercken dranck, die haer gheheel ondeughende maeckt? Het gaet met den Wille eens Dronckaerts ghelyck met een slyckerighe aerde, die door eenen grooten langhdurighen reghen doorweyckt is, ende in slyck verandert, dese ghelyckse niet ghebout can worden om vruchten te ghedraghen, desghelycx de mensche versopen zynde door te vele wijns, en can de Wille den gheestelycken bou, niet ontfanghen, noch eenighe vruchten voortbrenghen, de welcke der onsterffelicke Ziele betaemen. + Daer is een Visch, welcken de Latijnen Torpedo noemen, ende wy in onse spraecke mochten Traegheyt noemen, dies fenijn van wonderbare cracht is: Want als hy siet, dat hy vervolght wordt van andere Visschen, schiet hy terstont van hem een seker vochticheyt, die sulck een kracht in haer heeft, datse alle beesten doet stille staen, soo haest alsser mede aengheroert werden, sy ontsteldt alsoo de senuwen datse hen niet meer connen roeren, ofse met eene apoplexie gheslaghen waeren. Ende hier mede mach de fenijnighe cracht des dronckenschaps, int beschaedighen van des Menschens Wille seer fijn afghebeelt worden, want die de selve (om eenighe schijnbare gelucksalicheyt soose ons aenbiedt, ende om, ick en weet wat ydele hope van soeticheydt, soo wy ons selven in haer ghebruyck beloven ende inbeelden) wil nae jaghen, soo beneemtse zynen wille ende gheest terstont alle haer cracht ende werckinghe tot het goede, alsoo dat de mensche niet meer met den ghemoede en can

bedencken ofte willen wat eerlyck is, wat deughsaem is. Isidorus seght dan ten rechte: + Ghelyck alle vleeschelycke begeerlyckheden, door onthoudinghe afghesneden worden: Alsoo worden oock alle deuchden der Ziele, door de sonde van overdaet ofte gulsicheyt, omver ghesmeeten ende uytgheroyt. Ende wederom seght hy. Niemandt can tot volmaecktheydt der deuchden comen, ten zy hy eerst de gulsicheydt ende overdaedicheydt temme. Gregorius seght mede: + Soo langh den buyck niet inghegordet of inghebonden wordt, soo worden alle deuchden ghelyck door de wellusticheydt des vleeschs overrumpeldt. D'welck de Historien ende d'ervarentheyt van allen tyden ons leeren, ende ghenoechsaem bewijsen.

De Coninck van Macedonyen Philippus, nuchteren zynde was voor de ghene die op hem yet begeerden, al wat een Coninck moeste en behoorde te wesen, maer 'twelck hy niet en achtervolghde, doe hy hem tot dronckenschap begaf: + Want op een seeckeren tydt doe hem een arme vrouwe aensocht ende nae liep om recht roepende, en wiert niet verhoort maer afgheslaeghen: waer over de vrouwe seer ontsteldt zynde, seyde: Ick appellere, ende beroepe my van den droncken Coninck Philippo, tot den nuchteren Coninck Philippum. Te verstaen gevende datter niet anders in den weghe en was, waerom zy niet verhoordt en wiert in haere saecken, dan de dronckenschap des Conincks, de welcke zyn verstant hadde benomen, zynen Wille onwillich ghemaeckt om den armen te verhooren, daerom de Wijseman wel mach segghen, + gheeft den Koningen geen Wijn te drincken, sy mochten 'trecht vergheten, ende veranderen de saecken der ellendighen lieden.

Synde dan de Dronckaerdts soodaenich in den Wille, soo en ist niet sonder redene, dat een seker Heydense Werelts wyse Cato ghenaemt, seyde tot een seker borgher van Romen, diens buyck groot was, ende diens gheneghentheyt streckte tot slempen ende dempen: + Ick en can my niet besinnen, hoe dat een soodaenich lichaem de Republycke eenighen goeden dienst soude connen doen, ghemerckt dat alle de cracht ende 'tlicht van haer Verstandt ende wille, door d'excessen stomp ghemaeckt ende ghedempt zynde, nootwendichlyck onbeqauem zyn moet, niet alleen om wat eerlycks ende nutlycks te bedencken, maer oock om 'tghene dat van anderen wel bedacht ende besloten is, toe te stemmen, ende int werck te stellen: Synde het lichaem eens Dronckaerdts meer gheneghen ende veel bequamer om te slapen, als om te waecken ende de schilt-wachte te houden, ende om in eene lustighe koele saele te sitten aen eene taefele met allerley spyse ende dranck ghestoffeert, als daeghelycks met den VVille, Gode ende zynen naesten te dienen.

Applicatie, ofte Toeeygheninghe.

GHemerckt wy hooren dat onsen VVille so ondeughende ghemaeckt wort door de dronckenschap, + laet ons onse lusten teghenstaen met alle ghewelt, ende ons nuchteren draeghen, op dat onsen wille te veerdigher worde om 'tgoedt te doen, de deucht nae te jaghen, ende Gode te dienen. + Ons leven is doch een strijdt op der aerden, laet ons daerom strijden, tegens de lusten des vleeschs, + die onse Ziele bestryden: Indien wy in ons, onse lusten overwinnen, wy en sullen niet te krancker, maer te stercker zyn. Als ick kranck

ben, seyt Paulus, + dan ben ick sterck, daerom heb ick een behaeghen in kranckheden. Aldus moghen wy ons oock wel ('tvleesch doodende) inde cranckheden onses vleeschs roemen: Want wanneer 't vleesch swack ende kranck is, dan in onsen Gheest starck, ende onsen wille bereydt om 'tgoet te wercken.

III. Dronckenschap beschadicht ende verblint 'smenschens Oordeel.

EEn treffelyck instrument, door welck onse Ziele werckt, + is mede het Oordeel ofte de Voorsichticheydt, door welcke alle dinghen beleydt ende uytghevoert worden, Maer ten heeft gheen grooter vyandt als de dronckenschap, die Oordeel ende alle voorsichticheydt beneempt, ende in plaetse van dien, doet comen blintheydt, onvoorsichticheydt, verkeertheyt. De Wyseman verghelijckt een Dronckaert by eenen die midden inder Zee slaept, ende by eenen die boven op den mast boom slaept: + want ghelyck desen, in zyn doen ende voornemen gans onvoorsichtich is, dewijle hy hem gheleyt heeft in een sorghelycke plaetse, alwaer hy hem voor ongheluck niet en can wachten, maer lichtelijck van daer een swaeren val can doen, ofte inder Zee ghestort can worden, insghelijcx maeckt de dronckenschap den Dronckaerdt in allen zynen doen onbesinnet ende onvoorsichtich: Want zy is als een Tyran de welcke sonder reden, oordeel ende voorsichticheydt omgaende, hem niet nae goeden wetten ofte goeden raet schickt, maer volght zyn dullen onsinnighen cop, alsoo mede verdrijft de dronckenschap uyt den mensche dat Oordeel, door welcke

alle saecken wijselyck ende bedachtelyck ghedaen worden, op dat hy, tot zyne schande ende schade blindelinghe voortvaeren mochte. Een notabel exempel hebben wy daer van in Loth, die anders een seer wijs, treffelyck man was, soo langhe hy by zyne ghewoonlycke soberheydt bleef, maer tweemael hem comende in dronckenschap (verleyt zynde) te verlopen, wiert in sulcker maeten berooft van zyne voorsichticheydt, dat hy met eener zyner dochteren een bloedtsonde begaet: begaen hebbende, blyft hy noch so verblint, dat zyn oordeel niet en sagh 'tquaet dat hy ghedaen hadde, maer doet 'tselfste met zyne ander dochter, ende en wort dies niet ghewaer, doen sy haer by hem leyde, noch doe sy opstonden. + Hoe heeft dat connen gheschieden? De dronckenschap heeft dat al connen te wege brengen: want gelyck (Augustinus segt) ubi regnat ebrietas, + ratio exulat, intellectus obtunditur, consilia deviant, iudicia subvertuntur: Daer de dronckenschap overhandt heeft als een Coninck, daer moet reden ballinck zyn, 'tverstandt wordt domp, raedt dwaelt, oordeel wordt omghekeert.

Men verneemt door ervarentheyt, niet alleenelyck hoe dat Dronckaerts onvoorsichtich zyn, + maer oock tot dese onbesintheyt vervallen, dat wanneer anderluyden (uyt eyghene beweeginghe ende sorghe die sy draeghen voor haers Naestens salicheyt) hen vervorderen somtydts aen te spreecken ende te vermanen, datse hen souden voor den dronck willen wachten, hen voorstellende Gods toorn ende vloeck, door welcke de Dronckaerts uyt 'tConinckrijcke der Hemelen geslooten worden, datse hen alsdan daer over vertoornen, ofte daer mede lacchen ende haren spot drijven. + Isset niet dat de dulle droncke swaghers van Loth binnen

Sodoma aldus ghedaen hebben? Want tot desen doe Loth sprack: maeckt u op, ende gaet uyt deser plaetse, want de Heere sal dese Stadt verderven. Wat seyden sy? Wat deden zy? Sy verwierpen desen goeden raet, ende de trouhertighe vermaeninghe des Vaders was hen belacchelyck, + want haere wellustighe nieren, ende droncke herssenen hadde hun 'toordeel benomen ende d' ooghe der voorsichticheyt verblint. Daerom ist dat CATO de Tuchtmeester binnen Rome wel mochte segghen, + dat het niet wel doenlyck en was veel van deucht tot eenen buyck te spreecken, veel min hem de selve te doen aennemen, + dewyle dat hy gheene ooren en hadde om te hooren watmen seght, in sonderheyt alsmen hem wil reformeren, ende zyner overdaet eene maete stellen.

De wysheyt wort dit wel ghewaer, daerom sy daer buyten klaeght, ende laet haer hooren op de straeten, sy roept: Inder deure voor aen der poorte onder den volcke, sy spreeckt haer woorden inder Stadt: Hoe langhe wilt ghy onbesinneden onbesinnet zyn? ende bespotters lust tot spotterye hebben? Ende de roeckeloose de leere haeten? + Keert u tot mynder straffe, siet ick wil u uytsegghen mynen Gheest, ende u myne woorden kont doen. Hier teghens wat wedervaert de Wijsheydt, die dus den sondaers nodighet tot verlaetinghe van haer Godloos leven? + Dewyle zy roept, soo weygheren zy, ter wyle zy haer handen uyt recket, niemandt en achtet daer op. Yder laet varen allen goeden raet, ende en willet haerer straffe niet. Dus gaet het noch huydendaeghs dat de Dronckaerdts alle goede vermaeninghen (overmits 'tverlies des Oordeels ende 'tonbeeren van de Voorsichticheyt) verachten ende inden wint slaen, + 'tzyn voor hen anders niet dan als peerlen

oft roosen voor swynen. Die hen willen leeren doen, + als de ghene die saeyen onder den doornen. Want sy en hebben gheenen anderen God, als haeren buyck, noch oock anderen Hemel, als den dreck om in te wentelen. Ende dit gheschiet te meer, om dat haerlieder ghemoedt door valschen waen is inghenomen, wanende ende oordeelende (ô verkeert oordeel!) dat haerlieder ghelucksalicheyt inde wellust des vleeschs ende des Werelts bestaet: Die aldus ghestelt is, + die wort verhindert van al 'tgene te hooren ende te verstaen, watmen hem van de waere ende seeckere ghelucksalicheyt is voortbrenghende.

Applicatie, ofte Toeeygeninghe.

VVIlt ghy dan niet in u Oordeel verkeerdt, in Voorsichticheyt gheswackt worden, onthout u vande dronckenschap die u dat al beneemt. + Denckt dat tot u vanden Heere ghesproocken wort, 'tgunt tot den Priester Aaron ende zynen sonen gheseyt wiert. + Ghy en uwe sonen met u, sullen geenen wijn, noch stercken dranck drincken, &c. Op dat ghy connet onderscheyden wat heylich ende onheylich, wat reyn ende onreyn is. Was Aaron, met zynen Sonen, gehouden hem te onthouden van Wijn, ter tydt dat hy gaen soude in de Hutte des bescheyts, uyt oorsaecke, dat zyn oordeel int onderscheyden 'tgoedt van 'tquaede, door een weynich Wijns hadde connen comen te feylen ende missen, hoe veel meer zyn alle Christenen ghehouden hen voor den overvloet des Wijns ende stercken drancks te bewaeren, dat welck 'toordeel niet doet feylen maer t'eenemael verkeert ende wech neempt? + Hierom en drinckt u niet droncken in den wijn.

+ Maer onderwerpt u uw' lichaem, ende maeckt het dienstbaer, op dat ghy eenichsins niet verworpelyck en wordt: Ende biddet tot aller tydt met Ecclesiastico. + Heere God Vader ende Heere myns levens, en laet my niet onder den Dronckaerts comen, ende en laet my niet onder hen verderven, ô dat ick myne ghedachten conde in den toom houden, ende myn herte met Godts woordt onderwysen, ende dat ick myner niet verschoonde, wanneer ick feylde: Op dat ick gheen sonde en dede, ende groote dwalinghe stichtede, ende vele quaedts beginghe: Op dat ick niet ondergaen dorste voor myne vyanden, ende hen niet tot eenen spot en worde. Heere Godt, Vader ende Heere myns levens, behoedt my voor ontuchtighen ghesichte, ende went van my alle boose lusten. Laet my niet in gunsticheyt ende oncuysheyt vallen, ende behoet my voor een onbeschaemt herte. Dat gunne en geve u ende ons allen die goede God Vader, Sone ende H. Gheest, een eenich eeuwich hoogh ghelooft God, in eeuwicheyt: Amen.


Vorige Volgende