Nederlandsche gedichten uit de veertiende eeuw van Jan van Boendale, Hein van Aken e.a.

(1869)–F.A. Snellaert– rechtenstatus


Van vele destructien en̄ wonders dat binnen Rome en̄ in andren landen ghescien sal. C.X. ROme sal in desen tijden Doghen zere groot van striden / 890[regelnummer] Daert toe bringhen selen some Kardinale gheboren van Rome; Bedi die derde Claus / die sat Paus te Rome inder stat / Die van soe groten hoverde was /
[pagina 434]
895[regelnummer] Stoet daer na / sijt seker das / Dat Sinte Pieters stoel tallen daghen Erflic soude bliven den maghen. En̄ om dat hiGa naar voetnoot1 daer die dinghen Niet en conste toe bringhen / 900[regelnummer] So maecte hi kardenale / twaren / Die van sinen gheslachte waren. Dese maecte vele quader zeden Van discorde / van onvreden / Van symonien / van andren dinghen 905[regelnummer] Die daer noch niet en verghinghen. Al sulc doenGa naar voetnoot2 ter selver stont Werp die Columme inden gront / Dat moghende groot gheslachte / Dat soe starc was van machte / 910[regelnummer] Die alsoe starke hoestine Hilden jeghen die Ursine. Bi gheslachten tween sal Rome te nieute werden al. Poelgien sal oec zeer doghen / 915[regelnummer] Datmen u niet en conste ghetoghen. Vrancrijc sal verderft werden Beyde van machte en̄ van werden / Om dat die coninc sal sijn daer Der kerken en̄ den armen zwaer / 920[regelnummer] En̄ om donghelijc dat hi mede Nemen sal in elke stede. En̄ om dat hi in anderen riken Sine moghentheyt sal doen striken /
[pagina 435]
Soe selen vele siere gheburen dan 925[regelnummer] Hem starckelijc vechten an / En̄ lant oec en̄ Kerstenhede Die comen sal over zee / En̄ oec metter vaert Haer vaert setten derwaert. 930[regelnummer] Spaengen sal oec in roere werden / En̄ vele archs sal opter eerden; Hongherien en̄ Polanen mede / En̄ in Aelmaengen menighe stede Selen ghewoest werden dan / 935[regelnummer] Mids enen onghelovighen man / Die der Tartaren coninc sal wesen; Want het selen aen desen Ander coninghe vallen / Die heyden sijn selen met allen. 940[regelnummer] Dese selen comen / te waren / Met onghetelden scaren / En̄ en selen nieman sparen / En̄ al dat volc alsoe vervaren / En̄ soe vele quaets / dat vordien 945[regelnummer] Sulc jammer en wort vorsien. Mar int leste sal een prince comen / Die hulpe sal hebben ghenomen In Aelmaengen en̄ in Vrancrike / Die dese liede vromelike 950[regelnummer] Aen vechten selen en̄ verslaen / En̄ henen haer vaerde gaen. Vele Kerstine en̄ heren Sullen vander Roemscher Kerke keren / En̄ ghi / gheestelec volc / mede /
[pagina 436]
955[regelnummer] Om des hoofts quaethede / Dat soe groot es / sijt gewes / Dats al aertrike te quader es. Dat hof sal soe quaet wesen / Dat die goede liede van desen 960[regelnummer] Uten hove selen winden. Men sal nieman connen vinden / Die soe koen si dat hi dade Spaeus ghebodt / vroech of spade. Some kardenale / sonder waen / 965[regelnummer] Selen ghedoet sijn oft ghevaen / En̄ haer heerlicheit en̄ overmoet Gheworpen sijn onder voet / Die soe groot sijn int ghemene Dat si niet en willen allene 970[regelnummer] Gode gheliken in desen / Mar selve willen God wesen / En̄ oec gheert sijn / twaren / Ocht si selve Gode waren. Si en willen oec in haer ghewelt 975[regelnummer] Met den menschen niet sijn ghetelt; En̄ daer om salse God neder Int nederste worpen weder / En̄ beroven / dat wet wale / Van eren / van weerden altemale / 980[regelnummer] Alsoe dat mense heten sal Priesteren en̄ diakenen over al Vander Roemscher scaren kerken. Nu siet wat God can werken: Men sal nieman connen vinden 985[regelnummer] Die hem sal dorren onderwinden
[pagina 437]
Paeus of kardenale te sine. Dus soe las ict inden Latine; Want haer namen selen wesen Onder tfolc onwaert te desen / 990[regelnummer] Dat nieman en sal willen sijn; En̄ al waren si goet en̄ sijn / Men souden niet gheloven wale / Al worden si paeus en̄ kardinale; Want in des volcs weten 995[regelnummer] Sullen si alle valsch heten / Alsoe dat ghene gherechticheit Van hen en sal werden gheseit. Haer ghiericheit sal so groot sijn dan / Datse versaden en mochte gheen man. 1000[regelnummer] Wie dat daer recht hebben wille / Sal dat copen lude of stille / Ia / dat noch argher es / Bisscopdomme / sijt gewes / (En̄ weet datmen daer hebben sal) / 1005[regelnummer] Vercoepen si om ghelt al / Ia / die gheestelike goede / Die God cochte met sinen bloede / Die vercopen si om ghelt voort. Proeft of waer sijn mijn woord. 1010[regelnummer] En̄ daer met sekerlike Maken si haer maghe rike. Aldus hevet gheweest sint Dat die derde Claes ghescint Den Roemschen stoel besat binnen / 1015[regelnummer] Dat nieman en mochte winnen Bisscopdomme noch prelatie /
[pagina 438]
En brochte toe symonie. En̄ hier om / wilt des gheloven / Soe salse God beroven 1020[regelnummer] Van eren en̄ van goede / En̄ worpense in groter armoede; Want voor haer grote gout SullenGa naar voetnoot1 si cume hebben hout / En̄ voor haer selver scerven; 1025[regelnummer] Dus salt hen al bederven / En̄ voor haer ghesteynte sijn Sullen si in groter scanden sijn / En̄ voor haer perde / sonder waen / Selen si met stocken te voet gaen. 1030[regelnummer] Princen en̄ tfolc met allen Selen sere jeghen hen vallen / En̄ selen hem totten rebben Al nemen dat si hebben; Haer prelatie en̄ borghe mede 1035[regelnummer] Salmen struweren tot elker stede; Van hare juredictien en sal Men houden groot no smal / Noch van hare bannen wet En sal cume clerc / dat wet / 1040[regelnummer] Sijn crune tonen dorren; Want het sal al jeghen porren. Tfolc sal hem ooc heffen mede Ieghen die princen te menegher stede / En̄ sullense verslaen te hande / 1045[regelnummer] En̄ sulke verdriven uten lande. Aldus selen inder tijt
[pagina 439]
In alder werelt wijt Soe grote tribulacie wesen / Datmen niet en mochte ghelesen.’ 1050[regelnummer] Doen en constic gheswighen mere. Met vresen sprac ic: ‘Lieve Here / Hoe sal ic dit verstaen? Sal Onse Here laten gaen Te nieute sijn ghelove goet / 1055[regelnummer] Daer Hi om storte sijn heilich bloet? Waert dat alsoe ghesciede / Dat die onghelovighe liede Die paeuse ende die kardinale En̄ die prelaten altemale 1060[regelnummer] Te nieute daden gaen / Soe soude tghelove al vergaen / Daer God om starf / sonder waen / En̄ alsoe langhe heeft ghestaen.’ Doen antworde die goede man: 1065[regelnummer] ‘Die Heidene si selen dan Enen rijt boven gaen / Mar hi sal onlanghe staen. In dinde selen comen danne Fransoye en̄ Alemanne / 1070[regelnummer] En̄ selen in corten daghen Dese Heydene al verjaghen. En̄ dan sal die Kerke keren Weder in hare eren. En̄ die prelate na desen 1075[regelnummer] Selen goet en̄ gherecht wesen / En̄ gheestelic leven / En̄ ghiericheyt begheven /
[pagina 440]
En̄ symonie legghen neder / En̄ Gode ontsien weder. 1080[regelnummer] Die prelate selen in desen Daer toe oetmoedich wesen / En̄ ontsien Onsen Here / Ende Hem doen ere. En̄ dan sal / sonder waen / 1085[regelnummer] Heilicheyt weder opstaen; Kerken salmen weder maken / En̄ hanteren goede saken / En̄ in desen goeden poente sal Dat Kerstenheit staen al / 1090[regelnummer] Tote dat Antkerst komen sal Met vele twiste en̄ onvromen; Want hi sal met hem bringhen voort Alle werringhe en̄ discort. En̄ dan saelt in Kerstenhede 1095[regelnummer] Qualiker staen dan ye dede. Eer toe comt deser termijn / Sal een paeus te Rome sijn / Die gheboren sal sijn met allen Van Aelmangen en̄ van Gallen / 1100[regelnummer] En̄ die in vele stede Pays sal maken en̄ vrede / En̄ ghemint sijn herde wale. Hi sal maken kardinale Van Romen en̄ van Aelmangen mee / 1105[regelnummer] En̄ daer toe van over zee; Hi sal regneren .iiij. jare / En̄ sterven int vijfste daer nare. En̄ daerna sal comen een
[pagina 441]
Van Rome gheboren ghemeen / 1110[regelnummer] Die in rasten en̄ in vreden al Die Roemsche Kerke houden sal / En̄ op heffen die Ursine. En̄ vanden bloede sine Sal hi kardinale maken dare / 1115[regelnummer] En̄ hi sal leven .vj. jare. En̄ hier na sal comen Een ander wt Romen / Van wien groot jammerhede Ghevallen sal in die stede 1120[regelnummer] Van manslachte groot / En̄ stortinghe van bloede roet. En̄ dan selen aengaen waerlike Alle tribulacien in eertrike / En̄ die heilicheyt met allen 1125[regelnummer] Sal dan onder voet vallen. Dese sal leven .iiij. jaer / En̄ int vijfste sterven daer naer. Nu soe selen na desen Vele paeuse wesen 1130[regelnummer] Die luttel sijn gheacht / En̄ als van gheenre macht / Der welker dade / hoet vaert / Gheens vertreckens en es waert. En̄ dese vinc sal ghescien al 1135[regelnummer] Na datmen Gods jaer scriven sal Dusent .iij. hondert; Soe selen / wien soes wondert / Beghennen in dien jaren.’ Mettien soe es henen ghevaren
[pagina 442]
1140[regelnummer] Die goede man / die heer / Dat icken en sachGa naar voetnoot1 nemmemeer. Dese dinc sachic over claere Doemen screef dusent der jare Twie hondert en̄ xcij. 1145[regelnummer] Nu bidt Gode / diet al vermach / Dat Hi / mids siere groter gracien / Ons verre van allen tribulacien / DieGa naar voetnoot2 allen menschen goede Cochte met sinen bloede / 1150[regelnummer] En̄ een heer es der heren / En̄ sonder endeGa naar voetnoot3 sal regneren. Ay ghi / diet sullen lesen / Hout u inder Gods vresen. Ghi die in oncuuscheden staet / 1155[regelnummer] En̄ met persem omme gaet / En̄ om eerdsch goet waect / En̄ u gheen dinc en smaect Dan der werelt goet en̄ ere / En̄ die voor Gode / Onsen Here / 1160[regelnummer] Alsoe zeere ghehaet wesen Dat wi inden boeken lesen / Dat God altoes de sonden Ghewroken heeft van ouden stonden / En̄ sonderlingheGa naar voetnoot4 / sijts gewes / 1165[regelnummer] Ghiericheyt die alte groet es; Want die goede Paulus seyt: Ghiericheyt is wortel alre quaetheyt.	voetnoot1 Hs. si. voetnoot2 Hs. Van sulc van. voetnoot1 Hs. sulli. voetnoot1 Hs. mach. voetnoot2 Die en en̄ van v. 1148 en 1150 waren onderling verwisseld. voetnoot3 Ende achterwege gebleven. voetnoot4 Hs. onderlinghe.

Vorige Volgende

Van vele destructien en̄ wonders dat binnen Rome en̄ in andren landen ghescien sal. C.X.