Nederlandsche gedichten uit de veertiende eeuw van Jan van Boendale, Hein van Aken e.a.

Vander verkeertheyt der werelt. C. V.

ONse Here Ihesus Cristus seyt / sonder waen /
Het sal volc jeghen volc opstaen /
En̄ oec riken jeghen rike /
En̄ het selen in ertrike
Erdbevinghen sijn voer waer.
Oec leestmen hier voer waer:
Alse broeder jeghen broeder vecht /
En̄ tkint jeghen den vader recht /
En̄ ere en̄ gherechticheyt
En̄ Gods vresen sijn af gheleyt /
En̄ alsmen scalcheyt wijsheyt mect /
En̄ die gherechtige achter stect /
En̄ elc siet op sijn gheniet /
Dan so naect² / des seker sijt /
Die anxtelike leste tijt /
Daer ic vore af hebbe gheseyt /
Die elc mensche wel duchten mach.
Nu merct en̄ wilt gomen
Of dese tijt nu es comen.
Ghi siet nu nijt en̄ discoert
In elc lant / in elke poert /

2 Hs. maect.

[p. 371]

 

Nieman en wilt / des sijt gewes /

 

Den andren laten voer dat hi es;

 

Men siet nu in allen lande

 

Orloghen opgaen menegherande

410

Also verre als ertrijc gaet /

 

Dat cume enich lant in rasten staet.

 

Paeuse en̄ prelate mede

 

Houden discort en̄ onvrede;

 

Stede en̄ oec abdijen

415

Houden binnen hare partijen /

 

Elc jeghen andren / hoe dat vaert;

 

Nochtan si cume weten wat hen deert

 

Anders dan elc gheheel

 

Wilt hebben dmeeste vordeel /

420

En̄ vullen sijns selfs kiste.

 

Maer ghemeen orbore gaet te quiste.

 

Also ic can ghenemen goem /

 

Orloghet die neve jeghen den oem /

 

En̄ die broeder jeghen den broeder /

425

Tkint jeghen vader ende moeder:

 

Nieman en scaemt hem sire quaetheyt /

 

Maer elc wilt sijn ghemeyt.

 

Metten goeden maect men spot;

 

Doetmoedeghe houdt men over sot;

430

Nochtan es oetmoedecheyt

 

Slotel alder wijsheyt.

 

Der menschen manieren en̄ sede /

 

En̄ vanden clederen die snede /

 

En̄ meest daer doget en̄ ere in lach

435

Es al verkeert op desen dach.

 

Gods vreese es verdreven /

[p. 372]

 

Ghierecheyt es ons bleven /

 

Hoverde ende nidechede

 

Legeren nu in elke stede.

440

Die scalke vonde connen vinden /

 

En̄ die met worden also binden

 

Dat die loghene schijnt waer /

 

Die heten wijs hier en̄ daer.

 

Dese begheren te haren rade

445

Alle die liede vroech en̄ spade;

 

Dese sijn van groten love

 

Beyde inder paeuse hove

 

En̄ inder prelaten met /

 

En̄ inder princen / dat wet /

450

En̄ in steden en̄ in kanesijen /

 

En̄ oec elx in abdijen;

 

Dese sijn harde wel ghehoert

 

En̄ oec ghetrocken voert /

 

Maer die goede gherechte man

455

Moet buten der dore bliven dan.

 

Maer wet datten God buten

 

Sire dore niet en sal sluten!

 

Die manne draghen cledere mede

 

Cort tote hare scamelhede;

460

Vrouwen draghen cledre lanc /

 

Daer si in sijn ghepranct /

 

Datmen daer dore merct ghereyt

 

Die vorme herre scamelheyt /

 

Daer si die manne mede leyden

465

Te gheloesder loeshenden.

 

Si tonen hen die kele ghereet

 

En̄ willen des sijn ghemeet.

[p. 373]

 

Die vrouwen in ouden daghen

 

Hen nauwe te decken plaghen.

470

Mi ghedenct wel / dat ghijt wet /

 

Dat een vrouwe niet en had gheset

 

Op hare hoet haers mans caproen /

 

So groet was hare scamelheyt doen.

 

Also oec in deser ghelike

475

Es die soetheyt¹ der musike

 

Sere ghekeert in discort /

 

Alsmen daghelijx nu hoert;

 

Want die meest discorts bringhen /

 

Dat sijn die ghene die best singhen.

480

Aldus / alsic hier mach leren /

 

Sietmen alle dinc verkeren;

 

Dats een teken / sonder saghen /

 

Dat het naect den doemsdaghe.

1 Hs. sotheyt.