Nederlandsche gedichten uit de veertiende eeuw van Jan van Boendale, Hein van Aken e.a.

[p. 276]

Noch meer vanden wiven.aant.

MEneghe selsene maniere
Hebben voghele ende diere /
Dier si pleghen in haer leven
Die hem nature heeft ghegheven.
Mar dat selssenste dier sekerlike
Dat ic weet in certrike /
Dat dunct mi dat wijf wesen;
Want en hebbe niet ghelesen
Dat enich dier opter eerde
Noyt anders yet begheerde
Van ghedaenen of van figuren
Dan si hadde van naturen;
Want elc dier en̄ voghel / die leeft
Nae dat sine nature in heeft /
Wijseliker hem daer na hout / sijts vroet /
Dan de mensche hedendaghes doet.
Dit segghe it al biden wiven /
Daermen wonder af mach scriven;
Want dat wijf es soe sot /
Voerme / ghedaene / die haer God
Bi naturen heeft ghegheven /
Die versmaet si in dit leven /
En̄ nemen hem boven naturen ane
Andre vorme en̄ andre ghedane;
Want nature nae haer recht
Gheeft hem dat hoet slecht:
Daer maken si ane grote hoorne
(Ic wane sijt doen te Gods toorne) /

[p. 277]

 

En̄ comen ter kerken en̄ ter feesten

30

Ghehorent ghelijc stommen¹ beesten /

 

Des hem nature niet en an.

 

Worden si gheboren nochtan

 

Met hoornen / si soudens hem scamen /

 

En̄ soudense decken waer si quamen.

35

Maer om dat hem nature verbiedt /

 

Soe eest² meest dats hem gheniet;

 

Want waermen twijf meest af weert /

 

Die dinc si alre meest begheert.

 

En̄ oec soe en ghenueghet hem niet

40

Die verewe / die hem beriet

 

Die nature van Godes halven;

 

Maer si smeren en̄ salven

 

Haere aensichten / om dat si

 

Te scoenre scinen / en̄ bedi

45

Dat si te meer selen sijn besien

 

Beide van desen en̄ van dien.

 

Maer als een meester heeft vernist

 

Een beelde met al siere list /

 

Dat scone blict als gout /

50

Nochtan soe eest binnen hout:

 

Alsoe ghelikerwijs es .j. wijf:

 

Alse si heeft vernist haer lijf /

 

Dat scone blicket en̄ scijnt /

 

Dat es al om niet ghepijnt /

55

Dattere was dat moet daer bliven /

 

Dat en canse niet verdriven.

 

Nochtan heeftmen scande vanden meesten /

1 Hs. stomme.

2 Hs. eest hem meest.

[p. 278]

 

Al over al tallen feesten /

 

Gheleende cleder te draghene ane.

60

En es die gheleende ghedane

 

Alsoe grote scande niet?

 

Iaet / diet te rechte wel besiet.

 

Noch meer es selsenre haer sede;

 

Want in alre wonderlichede

65

Setten si al haer begheerte:

 

Si sleypen na hem haer lange steerte

 

Ghelijc serpenten / .ij. ellen lanc /

 

Die hem volghen na haren ganc /

 

En̄ hebben daer ghenuechte in /

70

En̄ setten emmer haren sin /

 

Haer ghedachte en̄ haren moet /

 

Ieghen nature en̄ jeghen spoet.

 

Si hebben liever beesten ghedane

 

Dan menschelicheit te draghene ane.

75

Dwijf mach oec onlanghe zwighen /

 

Maer cnitsen / scelden en̄ crighen /

 

Daer toe steet altoes haer moet.

 

Hets lettel enech man soe vroet

 

Dat hi sijn wijf / alse hi wille /

80

Can ghedoene zwighen stille;

 

Maer spreken dicke doet hise ghereet /

 

Ia vele meer dan si weet.

 

Behendech / subtijl sonderlinghe

 

Soe es dwijf in allen dinghe

85

Daer bedrieghenesse toe hoort /

 

Want si connen ghelaet en̄ woort

 

En̄ veinsen bat dan yemen el.

 

Dat hebbense ghetoent wel

[p. 279]

 

Hier te voren aen menighen man

90

Die de wijste waren nochtan

 

Diemen in die werelt wiste /

 

Die bedroghen si met liste /

 

Beide Adame en̄ Sampsoene /

 

Davitte en̄ Salomoene /

95

En̄ daer toe menighen wisen man

 

Die ic ghenuemen niet en can.

 

Wat holpe dat ic vele seide

 

Vander wive wonderlicheide?

 

In mochts u binnen .viij. daghen

100

Al te vollen niet ghewaghen;

 

Want en es philosophe no prophete /

 

Noch ander meester no apoteke /

 

Si en dichten alle ende scriven

 

Vander wonderlicheit der wiven.

105

Daer om eest sotheit en̄ anders niet

 

Dat icker ave scrive yet.

 

En̄ nyemen die dit sal sien

 

En begripe mi in dien

 

Dat ic dit segghe van goeden vrouwen /

110

Daermen alle doghet aen mach scouwen;

 

Want hem en mochten alle die leven

 

Te vollen prijs niet ghegheven.