Nederlandsche gedichten uit de veertiende eeuw van Jan van Boendale, Hein van Aken e.a.

[p. 243]

Vander papen state en̄ ghebreken. C. XXXVI.

IAn / nu hebdi mi gheseyt
Van vele dinghen die waerheyt /
Dies ic noyt en hebbe gheweten;
Maer bina haddic vergheten
Te vraghene van den heren
Die de kerken regeren /
Paeuse / visscope en̄ ander prelate.
Hoe dunct u van haren state /
En̄ dander paepscap also mede
Dat behoert ten kerstenhede?
Want vele liede segghen sekerlike
Dat si hem bewaren cranckelike.

Wouter / soudic die waerheyt spreken

Al wt vander papen ghebreken /
Si souden mi vermaledien;
Want si souden mi betyen
Dat ic onghelove brachte voert /
En̄ souden verkeren mine woert;
Want si hebben de wet bescreven
Die si den volke wt gheven /
En̄ si tonen statuten en̄ ander saken
Hem selven alder houdst te maken
En̄ al meest den volke jeghen;
Al eest dat sijs selve niet en pleghen;
Sine mesdoen daer niet an /
Maer tfolc doen si daer om inden ban.
Si houden nijt en̄ ghierechede /
En̄ die volght hem altoes mede;

[p. 244]

 

Want inder prelaten hove

 

En es nieman van love /

 

Noch oec weert noch willecome

 

Hine brenghe ghewin en̄ vrome.

3170

Men derf te haren hove niet keren

 

Om dinghen of om impetreren /

 

Men brenghe mede die florine /

 

Anders eest al verloren pine;

 

Want trecht moet daer sneven /

3175

Eest datmen niet en mach gheven /

 

En̄ onrecht dat ghelt bringht

 

Heeft sinen wille saen ghedinght.

 

Haer provenden vercopen si toe /

 

Oft waer een peert of een coe;

3180

Maer om doeght en̄ om goet leven

 

Sie ic selden provenden gheven.

 

Symonie es nochtan

 

Een ghebot daer de ban

 

Swaerre op leghet / sijts ghewes /

3185

Dan op enech ghebot dat es.

 

Si leren tfolc en̄ castien

 

Van sonden en̄ van heresien /

 

Maer si en doens selve twint.

 

Nochtan datmen ghescreven vint

3190

Dat al haer leven en̄ al haer kere

 

Volghen soude haerre lere /

 

So dat haer leven soude sijn

 

Een raye en̄ een sonneschijn /

 

Die dleke volc soude leyden

3195

Toter ewegher salichenden.

 

Maer nu can men aen hem ghemerken

[p. 245]

 

Luttel dogheden in haren werken;

 

Want dat paepscap heeft verloren

 

Die seden die toe behoren

3200

Der gherechter gheestelijchede.

 

Proeft of dit es waerhede.

 

In gane / in stane / in oefeninghen

 

En̄ allen wandelinghen /

 

In clederen en̄ in haren abyte /

3205

So dunct mi al hare vyte

 

Den leken volke al ghelijc /

 

Sonder in dien namelijc

 

Dat tpaepscap noch gheen strijpt en droech.

 

Nochtan ghebrekes luttel ghenoech.

3210

Ic siese persemen en̄ voercopen /

 

Van tavernen te tavernen lopen /

 

Dansen / reyen in rivelen /

 

En̄ alle ydele spele spelen /

 

Dobbelen / wedden en̄ sweren /

3215

En̄ met scalcheden hem gheneren /

 

Ghelijc den leken lieden

 

Dien sijt souden verbieden.

 

Traghe sijn si / alsict merke /

 

Ten ghetiden in die kerke /

3220

En si datmen daer deylt ghelt /

 

Dan gaen si derwaert alden telt.

 

Maer si bliven onlanghe daer /

 

Sine maken hem saen elwaer

 

Daer men drinct en̄ hoveert /

3225

Vrouwen spreect en̄ bagineert.

 

In die kerke sijn si node langhe

 

Ten ghelese en̄ ten ghesanghe /

[p. 246]

 

Ia si / wildijt verstaen /

 

Die de meeste renten ontsaen /

3230

Sitten daer en̄ sien al omme /

 

En̄ swighen stille alse stomme /

 

En̄ staen vanden boeke bat achter.

 

Songhen si / het dochte hem lachter;

 

Maer si sitten daer en̄ bronken:

3235

Luttel ghebrekes si en ronken.

 

Maer die vicarise allene

 

En̄ die capellane / die clene

 

Gheprovent sijn en̄ cranc /

 

Die moeten der kerken sanc

3240

En̄ die pine algader draghen

 

Beyde bi nachte en̄ bi daghe /

 

Ofte men soudse corrigeren

 

En̄ uter kerken keren.

 

Maer die met voglen en̄ met honden

3245

Iaghen en̄ beeten tallen stonden /

 

En̄ haer kerke selden houden /

 

Die bliven al onbescouden.

 

Dits niet ghelijc / sijts gewes:

 

Meest heeft / meest sculdech es.