Nederlandsche gedichten uit de veertiende eeuw van Jan van Boendale, Hein van Aken e.a.

(1869)–F.A. Snellaert– rechtenstatus


Hoe lantsheren leven souden en̄ van haren ghebreken. C. XII. IAn / nu hebbic u horen spreken Vander lantsheren ghebreken. En̄ oft si hen setten ter eren / Ghelijc dat souden doen lantsheren 950[regelnummer] Die ter doeght wouden becliven / Wat leven souden si driven? Wouter / sal ic die waerheyt lesen? Heren souden scemel wesen En̄ ghestadech in allen leden / 955[regelnummer] Beyde van sinne en̄ van seden / Niet te saen lachen no erre sijn In enen state /hebben danschijn Starcmoedech van sinne / Niet te blide van ghewinne 960[regelnummer] Noch niet te droeve om verlies: Die starcmoedeghe pleghen dies; Want davonture es onghestade /
[pagina 170]
Eest nu ghewin hets morghen scade. Si selen oec van hen steken 965[regelnummer] Die ghene die gherne quaet spreken / En̄ den clappere altoes scuwen / En̄ den smekers niet betruwen / En̄ en selen nieman hebben leyt Die hen gherne haren orber seyt. 970[regelnummer] Wie dat lachen metten heren Alsi hen ter sotheyt keren / Of scade begaen of scande / Dat sijn alle haer viande / Op dat sijt bat bevroeden dan hi. 975[regelnummer] Elc here / wie hi si / Kere sijn herte van hen / En̄ weghe dan sinen sen Ane die ghene die hem leren Te doeghden en̄ ter eren; 980[regelnummer] Want die onghetruwe en acht niet Wat blamen den here ghesciet. In dien dat hine te hem wert heeft En̄ in vrouden en̄ in welden leeft / So prijst hi al sijns heren daet / 985[regelnummer] Weder dat goet si ofte quaet. Heren selen altoes mede Altoes scuwen ghierechede / En haers volx goet gherinen niet Voerder dan hem tfonnesse hiet. 990[regelnummer] Den here es beter min dan tsine / En̄ van sinen volke ghemint te sine / Dan hi hem vele over name En̄ sinen volke waer onbequame;
[pagina 171]
Want en stont noyt here langhe in machte 995[regelnummer] Die sijns selfs volc verwrachte. Die here es een wijs man Die sijn volc te vriende houden can / Dat sijn volc lijf / goet en̄ ere Altoes set voer sinen here. 1000[regelnummer] Heren sellen hebben te haren rade Wise liede en̄ ghestade / In goeder manieren behendech En̄ in aengripene ghenendech. Stoute en̄ onvervaerde 1005[regelnummer] Comen van goeden aerde / Die hoverdech en sijn no fier / Noch oec onghematelijc ghier / En̄ daer mede selen si tracteren Hoe si dlant berechten met eren; 1010[regelnummer] Want die wijsheyt en mach niet sijn smal / Daer men dlant wel met berechten sal. Des morghens vroech / alles te voren / Selen lantsheren misse horen Met devotien oetmoedelike / 1015[regelnummer] En̄ bidden Gode van hemelrike Voer haers lants salichede En̄ oec voer hen selven mede / En Gode dancken / onsen Here / Dat hise ghecoren heeft ter ere / 1020[regelnummer] En̄ dat sise also moeten draghen Dat si sijn hulde daer in beiaghen. Dan selen si ontfaen sciere Boden en̄ messeliere Die brieve en̄ boetscapen bringhen /
[pagina 172]
1025[regelnummer] En̄ dan van elken dinghen Die boden doen te livereren / Dit voeght wel den lantsheren. En̄ wat si gheloven ofte spreken Dat en selen si niet breken / 1030[regelnummer] En̄ daer om selen si over sien Wat si gheloven desen en̄ dien; En̄ gheen poent / wet wel dat / Van doeghden en voeghet bat Lantsheren dan gherechtichede; 1035[regelnummer] Want si quiten hen daer mede Van allen saken. Nu wet waer bi De lantshere yrst ghemaect si: Dat was / also men vindt bescreven / Om datmen elken tsine soude gheven; 1040[regelnummer] Want int beghin van ertrike Besetten hen tfolc so cranckelike: Wie best mochte / hi dede pine Den andren en̄ nam hem tsine Met ghewoude en̄ met crachte / 1045[regelnummer] So dat noet daer toe brachte Dat tfolc om dese saken Enen here moeste maken Die elken tsine dede gheven; Dus wert de lantshere yrst verheven 1050[regelnummer] Ter eren enter hoecheyt / En̄ al om gherechticheyt. Al ware een here milde en̄ coene / En̄ so vrome in sinen doen Dat hi Iherusalem wonne 1055[regelnummer] En̄ al heydenesse dore ronne /
[pagina 173]
En bestoet al niet een vinde Op dat hi gherechticheyt niet en kinde. Gherechticheyt es beter allene Dan dese werelt al ghemene. 1060[regelnummer] Heren souden altoes sterken De rechten der heyligher Kerken / En̄ houden Gods ghebode / Want si houdent al van Gode. Wedewen ende wesen souden si 1065[regelnummer] Altoes met rechte houden vri / En̄ coepmanne houden vri tallen tiden Die doer haren lande liden / Dat hen en ghescien ghene scade; En̄ altoes / vroech en̄ spade / 1070[regelnummer] Sal hen int herte binnen biten Dat ons die Sarrasine verwiten: Dat si besitten dat heylighe lant Dat wilen stoet in onser hant / En̄ selen met herten daer na poghen 1075[regelnummer] Dat te keerne / so si yrst moghen. Dus selen leven lantsheren Die comen willen ter eren / En̄ quiten willen hare scout / So sal hen God wesen hout.

Vorige Volgende

Hoe lantsheren leven souden en̄ van haren ghebreken. C. XII.