Nederlandsche gedichten uit de veertiende eeuw van Jan van Boendale, Hein van Aken e.a.

Hier seghet Jan dat tfolc nu also goet es alst ye was. Cap. I.

AL tote Andwerpen in die stat
Luste tween ghesellen dat
Si vroech op wouden staen
En̄ te velde hen verlochten gaen
Int soetste van den saysoene /
Also ghesellen pleghen te doene.
Deen hiet Ian en̄ dander Wouter:
Si quamen buten op enen couter
Daer dat coren scone stoet;
Die locht was scone en̄ goet
En̄ die lewerke sanc wale.
Menegherande was hare tale
Die si spraken onder weghen /
Ghelijc alse die liede pleghen
Die te samen sijn int wandren.
Int leste seyde Wouter toten andren:
Lieve Ian / ic biddu dat ghi /
Oft ghi cont / berecht mi
Hoe dat des volx staet
So loes mach sijn en̄ so quaet /
En̄ dat in lanc so quader werdt
En̄ in sijn quaetheyt so verherdt /
En̄ dat hem nu nieman en scaemt des
Dat hi loes en̄ onwerdech es /

[p. 142]

 

En̄ datmen nieman en heet vroet man

 

Die loesheyt noch scalcheyt niet en can.

140

Hoe langhe sal dit God ghedoghen

 

Diet al siet met sinen oghen /

 

En̄ die alle herten binnen kint /

 

En̄ dien verborghen en es twint?

 

Wouter / in volghe u niet des

145

Dat tfolc nu argher es

 

Dant was wilen ere;

 

Hets ghebetert harde zere

 

In allen poenten diemen pliet /

 

Al en dunckes den meneghen niet.

150

Wouter / ic hore nu wale

 

Aen u meninghe en̄ aen u tale

 

Dat ghijt al loesheyt heet

 

Daer tfolc met omme gheet /

 

En̄ en maect gheen onderscheet

155

Tusschen loesheyt en̄ beheyndecheyt.

 

Men acht meneghe dinc loesheyt

 

Daer gheen loesheyt in en leyt;

 

Want het dunct elken man

 

Die behendecheyt niet en can /

160

Dat al valsch si ende baraet

 

Daer die behendeghe met om gaet.

 

Het valt dat si twee onderlinghe

 

Om goet vallen in een ghedinghe /

 

En̄ elc wilt sijn seker des

165

Dat tscoenste recht sijn es:

 

Deen es behendech en̄ mach wale

 

Gheven en̄ can oec wel sijn tale /

 

En̄ wint den andren af sijn goet

[p. 143]

 

Die niet so rike en was no so vroet /

170

Noch so behendech als dander man.

 

Segt / leghet hier valscheyt an?

 

Neent / also ict bekinne.

 

Nochtan dunct in sinen sinne

 

Hem die verliest dat goet /

175

Datmen hem groet onrecht doet /

 

En̄ loept claghen hier en̄ daer.

 

Segt mi / eest daer om waer?

 

Hi heeft licht vriende en̄ maghe

 

Die over den ghenen maken claghe /

180

En̄ tyen hem valscheyt menechfout /

 

Dies hi lichte en heeft gheen scout.

 

Dus betijdt men meneghen des

 

Dies hi harde onsculdech es;

 

Want die liede dicke in quade vertien

185

Dat si horen en̄ sien /

 

En̄ niet de dinc en onderscheden /

 

Alsise te rechte souden leden.

 

Hets die meneghe die hem gheneert /

 

En̄ wint dat hi verteert

190

Behendelike met voer rade /

 

Ende pijnt daer om vroech en̄ spade /

 

En̄ alse hi dan te goede es comen

 

So gaettene dan tfolc verdomen /

 

En̄ doet dan die mere lopen

195

Dat met perseme of met voercopen

 

Die goede man sijn goet ghewan /

 

Dies hi onsculdech es nochtan.

 

Dit doet al mijn her Nijt /

 

Die van vore Adams tijt

[p. 144]

200

Inden hemel was verheven /

 

Daer dingle om moesten sneven;

 

Entie selve nijt heeft oyt seder

 

Gheregneert op en neder.

 

Daer om en dorven wi niet claghen

205

Dat nu tfolc in onsen daghen

 

Argher es dant wilen was.

 

Hets beter nu / gheloeft mi das /

 

Die de dinc te voren besiet /

 

Al en dunckes den lieden niet.