Nederlandsche gedichten uit de veertiende eeuw van Jan van Boendale, Hein van Aken e.a.

[p. 117]

Melibeus antworde ende Prudentien. C. LIV.

MElibeus antworde doe:
Vrouwe / wat wildi dat ic doe?
Ghi weder raedt mi dat wreken /
En̄ ic en hore nieman spreken
Noch ghewaghen / lude of stille /
Dat mi yeman beteren wille /
Noch dat yemanne es leet
Dan hem allen diet aen gheet.
Wildi dat ict varen late /
Sone mindi mijn ere no bate;
Maer ghi daedt alte hant ghewach
Datmen metter hant vechten mach /
En̄ striden om sulke saken
Daer men pays mede mach maken.
Daer om willic al te handen
Striden met minen handen /
So selen si te hant daer bi
Die soene soeken aen mi.

Alse die vrouwe dit heeft ghehoert /

Antworde si sere ghestoert:
So watmen castijt den doren
Of den esel herpt in sijn oren /
Dats al verloren arbeyt.
Ic hebt u nu toe gheseyt
En̄ gheproeft en̄ uut gheleyt:
Menech scoen auctoriteyt
Van vele wiser lieden
Diet wreken weder rieden/

[p. 118]

 

Daer ghi niet af en houdt een aes.

 

Men mach u over enen dwaes

 

Waerlijc houden alte male /

 

Ghi moghet pays hebben wale

3300

Met ghemake tuwen wille /

 

Sonder strijt sittende stille /

 

En̄ sonder alle vreze daer bi:

 

En̄ hebt nochtan liever dat ghi

 

Met stridene den pays maect /

3305

Dit es sot ende ongheraect.

 

Doen Melibeus dus hoerde

 

Sijns wijfs verbolghen woerde /

 

Sprac hi: Vrouwe / in wille niet

 

Dat ghi u op mi stoert yet;

3310

Maer hebbic messeghet of mesdaen /

 

Dies willic al tuwen wille staen /

 

En̄ ic wilt al houden int goede /

 

Dat ghi mi segt met erenste moede.

 

Prudentia antworde nu:

3315

Ic en belghe mi niet op u

 

Sonder sake / voer waer gheseyt /

 

Maer al om uwe salicheyt;

 

Maer wildi minen rade volghen

 

En̄ tempert uwen raet verbolghen /

3320

Ic sal uwe viande doen comen

 

Tuwen wille met groter vromen /

 

Dat ghijs ewelijc sult hebben ere.

 

Melibeus antworde / die here:

 

‘Na dien dat u die raedt ghestaedt

3325

En̄ ghijt mi op trouwe raet /

 

So doet daer uwen wille met /

[p. 119]

 

Ic houdt ghestade waer ghijt set.’

 

Prudentia sprac ter selver tijt:

 

‘Gheeft mi een cort respijt /

3330

Ic salt u wel bringhen toe.’

 

Melibeus sprac doe:

 

Doeter met al uwen wille.

 

Prudentia ontboet al stille

 

Die adversarien te samen

3335

Die heymelike tot haer quamen.

 

Si ghinc hem segghen en̄ ruren

 

Vander sware avonturen

 

Die van orloghe mochte comen /

 

En̄ van payse vele vromen;

3340

En̄ dat si oec wouden verstaen /

 

Dat si vele hadden mesdaen

 

Aen haer dochter en̄ aen haer /

 

Waer hi haer man so erre waer

 

Dat hi sonder afbreken

3345

Dat emmer woude wreken;

 

Maer ware hem haer mesdaet leet

 

En̄ dat beteren wouden ghereet

 

Dat sijs coenlike bleven dan

 

In Melibeus / haren man /

3350

Si soudene wel hebben in dien

 

Dat hem niet en soude messchien.

 

Doen waren si so blide

 

Dat si ten selven tide

 

Van bliscapen weenden doe.

3355

Dus spraken si der vrouwen toe:

 

‘Wise vrouwe en̄ goede /

 

Boven allen vrouwen vroede /

[p. 120]

 

Gheloeft sidi dat ghi dit segt /

 

En̄ ons dit te voren legt.

3360

Wine hadden u niet dorren porren /

 

Noch hier af bidden dorren.

 

Hier heeft ons dwaesheyt toe brocht:

 

Daer bi souden wi ghesocht

 

Talder yrst hebben oetmoet /

3365

Alse wi oec hadden / des sijt vroet /

 

Maer wine wisten niet met allen

 

Dat ons hadde moghen vallen.

 

Vrouwe / nu willen wi / vroech en̄ spade /

 

Altoes werken bi uwen rade /

3370

En̄ van allen lude ende stille /

 

Bliven in mijns heren wille /

 

Ghelijc dat ghi hebt gheseyt.

 

Wi bidden u / vrouwe / op goedertierenheyt

 

Oetmoedelijc dat ghi dus doet /

3375

Nochtan duchten wi / des sijt vroet /

 

Omdat onse mesdaet es so groet /

 

Dat hi ons in groter noet

 

En̄ scanden setten mach / want hi

 

Sonderlinghe gram op ons si.

3380

Daer bi / lieve vrouwe / soe

 

Bidden wi u / helpt ons hier toe /

 

Dat ghi ons also bewerft

 

Dat wi niet en bliven bederft.’

 

Prudentia sprac: Dats waer /

3385

‘Hets jeghen redene en̄ alte swaer

 

Ieghen recht en̄ jeghen wet /

 

En̄ onbehoerlijc daer toe met

 

Dat enech mensche soeken soude

[p. 121]

 

Ane sinen viant troest en̄ houde

3390

Om in sinen wille te staen

 

Van dat hi hem hadde mesdaen;

 

Maer al sidi fere mesdadech /

 

Mijn here sal u sijn ghenadech /

 

Daer en twifelt u niet an.

3395

Hies so goedertieren een man

 

En̄ so milde daer toe mere /

 

Hine gheert el niet dan ere.

 

Hets waer / Salomon heeft bescreven:

 

Nieman en sal macht gheven

3400

Boven hem selven wijf no kinde /

 

Noch anderen mensche / hoe sere hine minde;

 

So eest wel te wetene dan

 

Dat sinen viant gheen man

 

Boven hem selven sal gheven macht /

3405

Wie dat doet es qualijc bedacht.

 

Maer hier om en lates niet /

 

Ghine doet dat ic u riet /

 

Ic salne hebben wel in dien

 

U en salre niet af messchien.’

3410

Die drie viande spraken nu:

 

‘Vrouwe / wi ghetroesten ons tot u /

 

En̄ in uwe goedertierenhede

 

En̄ in Melibeus mede /

 

En̄ uwer beyder wille

3415

Willen wi doen lude en̄ stille;

 

En̄ so / wanneer ghijt ghebiedt /

 

Doet ons halen ende en lates niet /

 

Wi willen sijn ghereet

 

Te doene al u beheet.’