De Afscheiding van 1834. Deel 2. De classis Dordrecht c.a.

[p. 224]

Hoofdstuk 16
Oud-Beijerland

Volgens Van der Aa telt in het jaar 1840 de oude ambachtsheerlijkheid Oud-Beijerland 3400 inwoners, van wie er 3200 Hervormd zijn; ook zijn er Rooms-Katholieken, zodat er te Oud-Beijerland zelfs een ‘statie’ is; verder wonen er enige Israëlieten.

De Afgescheiden gemeente te Oud-Beijerland, die slechts kort heeft bestaan, is één van de oudste uit de Hoeksche Waard. Immers reeds in 1836 zendt zij een request aan de Koning, waarvan wij inhoud en ondertekenaars (10 in getal met 24 kinderen) reeds noemden in hoofdstuk 2, blz. 24 en 25.

Uit het commentaar van de burgemeester op het request blijkt, dat Sander Bison kleermaker is en Arie de Jong bouwman. De acht overige ondertekenaars zijn arbeiders.

In hoofdstuk 3, blz. 38 bleek ons, dat ds. H.P. Scholte op 31 juli 1838 zowel te Oud-Beijerland als in het naburige Goidschalxoord heeft gepreekt.

Tenslotte: in hoofdstuk 5, blz. 69 vermeldden wij reeds, dat de eerste kerkeraadsleden van Oud-Beijerland zijn geweest: Sander Bison, Maarten van Dijk, ouderlingen; Arie de Jong, diaken.

Al spoedig wordt de kleine gemeente verscheurd door onderlinge twisten. Na 1839 horen wij niet meer van haar, zodat we kunnen aannemen, dat zij heeft bestaan van 1836 tot ongeveer 1839. Het is niet onmogelijk, dat zij na 1839 als een conventikel is voortgezet.¹

In het archief van de Hervormde gemeente van Oud-Beijerland vinden we nog het volgende.

Op 23 maart 1836 scheiden zich af:

Sander Bison en Paulina Wilhelmina Corné, echtelieden^2

Teunis Baars, geen lidmaat^3

Maarten van Dijk

1 Ook na 1838 lezen we nl. van afscheidingen van de Hervormde kerk. Ds. L.G.C. Ledeboer preekte vaak in Oud-Beijerland en omgeving. Vermoedelijk werd er in 1864 te Oud-Beijerland een Gereformeerde gemeente gevormd.

2 Uit hun huwelijk werden geboren: Johanna Sophia (1825), Roelof, Sander, Paulina Wilhelmina, Sander (1833).

3 dooplid

[p. 225]

Arie Kamp en Maaike Vermaas, echtelieden

Hendrik Kooiman

Wouter van der Mast

Ary Stolk

Grietje van Vliet, geen lidmaat

Bastiaan Volker

‘allen met hun respectieve minderjarige kinderen, voor zoover zij die bezitten.’

Voor de duidelijkheid noemen we hier enige Afgescheidenen van het eerste uur te Oud-Beijerland, die reeds eerder in dit boek zijn vermeld, maar die wij in bovenstaande lijst niet aantreffen:

C. van der Hoeven

Arie de Jong

C. Rijshouwer

De notulen van de Hervormde gemeente van 20 maart 1839 melden, dat zich afscheiden:

Geertrui Smits

Cornelis van Weel en Adriana van Zon, echtelieden

Notulen 26 september 1839:

Suzanna Baars

Evenzo 8 april 1840:

Pieter de Koning^1

Tenslotte die van 16 maart 1842:

Cornelis Bras

Ary Schilperoord

Hendrik Schop (?)

1 Deze Pieter de Koning was de eerste ouderling van de circa 1864 gevormde Gereformeerde gemeente te Oud-Beijerland; hij overleed reeds in 1864. Vgl. Kerkhist. Kroniek, 8e jrg. nr. 1, blz. 8.