Dagboekfragmenten 1940-1945

Eigenaresse landgoed, 57 jaar - Midden-Limburg
7 November 1944

- Duitsche inkwartiering 100 man

12 Nov[ember]

- Wij leven vandaag al een week in een soort nachtmerrie, was het maar een nachtmerrie en niet ontzettende werkelijkheid. Zaterdag 6 Nov. kwamen ze kijken of het hier niet

[p. 440]

geschikt was voor een ‘Gefechtsstand’. Een bordje werd op 't hek aangebracht. Den heelen Zondag wachten we er op, maar er kwam niets. 's Avonds werd er gebeld het was pikdonker. 8 man inkwartiering, ik bracht ze in de keet onder, een uur later weer bellen, weer inkwartiering van 4 man. Ik bracht ze boven in de kamer achter de bibliotheek, waar drie bedden staan. Maandagmorgen weer vraag om inkwartiering, ik zei, dat ik geen plaats meer had, er moesten 20 man ondergebracht worden - en dit was het eenige huis. De schuur buiten was niet geschikt. Toen kwam de Oberluitenant. Mijn zoon was aan 't zagen en hem werd gevraagd, waarom hij nog hier was en zich niet gemeld had. - 5 minuten later komt hij bij de keuken, tikt tegen 't raam, om me te zeggen, dat om 4 uur de benedenverdieping ontruimd moet zijn en wij naar boven moeten. Toen ik zei, dat we boven niet konden stoken was het antwoord, ‘das geht mir nichts an’ .. Ik durfde niets meer te zeggen uit angst, dat wij het huis uit zouden moeten .. - We hebben geweldig gewerkt, om beneden de boel leeg te krijgen. Alleen de grootste kasten konden er niet uit. - We wisten ook niet of we de keuken mochten houden. Gelukkig hebben we boven een slaapkamer met badkamer, de geijser werd er uit gehaald en een potkacheltje er voor neer gezet. De pijpen zijn te kort, op een verhooging ging 't en nu staat de kachel op een troon. Voordat we klaar waren kwam de bende al binnen. - Beneden een geschuif van kasten en getimmer, Boven op de 2^e etage moest et nog een kamer vrij komen, ik had geen tijd om op te ruimen en de kasten af re sluiten .. Matrassen, dekens alles werd weggehaald. Op onze verdieping moest er nog een Schreibstube komen, zoodat we nog een slaapkamer moesten missen. We hadden juist de leege schrijftafel volgeladen met glazen en resten drank -

Toen kwam er een boerenkar volgeladen met stroo. We hadden geen tijd gehad de loopers van trap en gang weg te nemen. In minder dan geen tijd lag alles onder 't stroo. Met levensgevaar ging je de trap af. Het hele huis wemelde v/d soldaten. In alle kamers liepen ze, het was ontzettend. Onze eigen kamers hielde we op slot. Er was een heel détachement zware flak bij ons en wel 100 man. Het is beestachtig, zooveel man bij één familie onder te brengen.

De chef is uit lagere kring omhoog gekomen en zal het hem een soort genoegdoening gegeven hebben, de betere klas te laten lijden.

[p. 441]

Zware vrachtauto's staan in 't bosch opgesteld gecamoufleerd met beukentakken in herfsttint. Het bosch, dat zoo mooi en vredig was is in eens veranderd en vijandig geworden. Op verscheidene plaatsen buiten staan kachels, waarop gekookt wordt.

We zitten maar 't liefst in onze kamer en gaan zoo min mogelijk naar buiten. Op de spoorbaan is zware flak opgesteld. Ze hebben allen namen Anton - Bertha - Caesar en Dora. Midden in de nacht wordt er geschreeuwd ‘Dora feuerbereit halten’ en dan is er een gehol en eenige tijd er na dreunt het huis v/d harde schoten.

Het eerste bericht, dat we kregen was dat de toren opengebroken was en de kussens en dekens, die er in lagen gestolen waren, een dag er na was het slot v/d appelkelder open gebeiteld en m'n laatste 150 eieren gestolen en een heel rad v/d motorfiets. Gelukkig stonden de fietsen er nog, deze hebben we zoo gauw mogelijk buiten het terrein in veiligheid gebracht. In de dorpen staat wel aangeplakt, dat er geen fietsen gepakt mogen worden, maar v/d Duitschers zelf hoorde ik, dat hun bevolen was zooveel mogelijk fietsen in te pikken. Ze zijn nu onder 't dak v/d marechaussée kazerne verstopt. Weckflesschen worden uit de kelder gehaald, vooral vruchten, trouwens ze hebben bendes volle weckflesschen mee, waar ze die gestolen hebben weet ik niet.

Maar 't ergste was toen we merkten, dat ze op zolder alles hadden doorzocht en de zilverkist hadden opengebroken en gedeeltelijk geledigd. Ik heb me onmiddellijk bij de Hauptmann beklaagd (het was de Oberluitenant, die inmiddels op 6 Nov. bevorderd was). Hij kwam wel heel gauw met een Fähnrich en vond het een Schweinerei. Het onderzoek leverde echter niets op. Van mijn zoon en van ons is al het tafelzilver weg, ook de juwelen van mijn moeder en een kostbare platina armband met briljanten.

Ik ben er kapot onder en wacht op de volgende slag. Iederen dag ontdekken we wat anders. Er wordt gestolen als de raven en ik kan niet alles afsluiten. We moeten geweldig verduisteren, alles leeft in angst voor Engelsche vliegers. Tot nu toe gingen we steeds kijken als er jagers in de lucht waren, maar nu heb ik zelfs voor 't eerst in de kelder gezeten, toen ze boven ons cirkelden. We leven nu in groot gevaar. En nog maar steeds schiet de boel niet op en is er geen sprake van bevrijding. Ik geloof, dat we er verder van af zijn dan ooit. Wanneer we nog lang deze inkwartiering houden geloof ik, dat we allen zenuwpatient worden.

[p. 442]

De Maandagavond toen we vol zaten, kwamen er ook de vrouw en kind van onze logé bij.

Er worden nu naast de auto's diepe gaten gegraven, waarin de mannen weg kunnen kruipen. We hebben ons papiergeld en goudgeld ingegraven, ik hoop niet, dat ze dat vinden.

In de schuilkelder achter de keet is de rest van onze wijn gestopt, nu zit ik in angst, dat ze daarop stooten. Iederen dag als ik het varken voer kijk ik uit de verte of de takken niet verschoven zijn.

Kwam er maar een eind aan deze toestand, het is niet te dragen. Ik durf geen vleesch in de keuken te braden uit angst, dat ze het zien zullen. Steeds is er iemand in de keuken. Een v/d mannen heeft een steenpuist, hij zit nu 't liefst met zijn hoofd vlak boven de kachel en gaat bijna niet opzij wanneer ik koken moet.

De stomste dingen gelooven ze, Hitler heeft Churchill al driemaal de vrede aangeboden. Sommigen hebben het over onze keizerin Elisabeth. Een ander beweerde, dat de koningin Japan den oorlog had verklaard en dat Duitschland toen bij ons binnen was gevallen. Ze hadden ook documenten gevonden van een verdrag met Engeland.

Ze zeiden ons, dat ze al het vee weg moesten halen en achter de Maas brengen, anders haalden de Engelschen het weg. Later kregen we het wel terug.

14 Nov[ember]

- Nog steeds is het huis vol er komen zelfs gedurig nieuwe bij, wij leven in angst, dat we zelf uit 't huis moeten. Van Baexem af zijn langs de beek mijnen gelegd, een meisje van 15 jaar is het been afgeslagen. Vandaag is er heel wat actie in de lucht, de richting v/h geschut is anders. De granaten vliegen om ons huis heen, we hooren het gefluit v/d Tommie granaten, ze gaan rakelings langs het huis. Zouden ze weer een doorbraak proberen. God, laat het nu lukken. Dit leven wordt ondraaglijk en onze haat tegen al wat mof is steeds grooter. De zware auto's maken alles kapot, de border, die we vorig jaar aanlegden is doorploegd, diepe gaten en voren loopen over 't gras en over de planten. Overal ligt platgetrapt stroo.

De regenwaterpomp is leeg en nu wordt het water uit de bijkeuken gehaald. In de schuur zijn 100 kippen en 20 varkens, het heet alles uit verlaten streken. Het eten is heel dun, tweemaal per dag een waterig papje van bruine boonen en wat aardappels en vleesch, maar daarnaast heel veel bruine soldatenkuch. In de gang vind ik 's mor-

[p. 443]

gens emmers met doode kippen en sloopen met vleesch. Het prikkelt ons, om er wat van weg te halen, maar ik durf niet goed, wel haalde ik een ui weg. In 't huis en buiten branden 10 kachels, ons hout verdwijnt en zelf hebben we bijna niets meer. Met vrachtwagens halen ze ook nog het hout weg en brengen het naar Duitschland...

Een onderofficier bracht me een groote baal met ongemalen tarwe, of ik er Schnaps voor wilde geven, dat heb ik niet, nu wacht ik af, wat hij er voor hebben wil. Ze hebben onze gramofoon [gevonden], als hij die nu maar niet vraagt. We willen later zelf ook nog wel muziek hebben Wanneer deze bezetting weggaat, zullen we zien een groot gat te graven en daar waardedingen weg te bergen om nog iets te redden, wanneer we hier weg moeten...

Van alle kanten wordt om ons heen geschoten, deuren en ramen rinkelen, het huis dreunt, daar fluit een granaat, een harde knal, zouden we naar de kelder moeten.

Wat haat ik dat tuig, niets is slecht genoeg voor hen, er is zoover we na kunnen gaan, géén enkele fatsoenlijke bij. Een, die ik voor net hield loopt openlijk met een fototasch van me, uit een van de kisten en bij navraag zei hij, dat hij die al een week heeft en ergens heeft gevonden. Pannen, lepels, emmers, alles verdwijnt. Ik ben benieuwd, wat er nog over is als ze verdwijnen.