Dagboekfragmenten 1940-1945

HBS-er, 17 jaar - Haarlem
Dinsdag, den 5de September in het invasiejaar 1944

- Gisterenavond maakte Gerbrandi bekend dat onze grenzen overschreden waren. Later werd bericht dat Breda bereikt was. Gisterenavond was ik niet zo heel enthousiast, maar toen ik in de stad kwam vandaag moèst ik het wel worden. De Wagenweg was erg druk - vanmiddag leek het er wel de Kalverstraat - allemaal enthousiaste mensen, die allemaal het eerst de Britten hierbinnen wilden zien rukken en hun het eerst wilden toejuichen, want... ‘ze’ waren gesignaleerd in Lisse! Ik met mijn stomme kop geloof het ook nog, and so Koos, Mies en klein beetje Frits. We werden uitgelaten, maakten de vlag klaar, knipten Oranje lintjes, ik opperde direct het plan het toestel aan de bezitter terug te geven - omdat die nu natuurlijk wilde luisteren en er bovendien om gevraagd had (wat ik flauw vindt) - wat we ook uitvoerden. We konden haast niet eten van blijdschap: vanmiddag vrij!! Jammer was (of gelukkig) dat we Moeder niets durfde te vertellen; die was al zo zenuwachtig geworden op bed. 's Middags begonnen we het al nuchterder te be-

[p. 386]

kijken en kwamen tot de conclusie: De ‘Leidenaar’ rijdt nog, dus Leiden nog niet vrij. Toch bemachtigde ik nog bij Paul een rood-wit-blauw-oranje speldje, dat ze vanochtend in hun optimisme in serie gemaakt hadden! ‘Je kon maar nooit weten’ dacht ik onwillekeurig. Londen weet ‘geen pest’ nieuws te vertellen, dan Breda, Brussel, Antwerpen, Luik, Leuven, Mechelen bevrijd. Op de Wagenweg werd doodleuk in volle ernst verteld: ‘Ze zitten in Hillegom’ Mensen liepen met oranje bloemen op, radio's worden algemeen tevoorschijn gehaald, iedereen wordt onvoorzichtig: Men schreeuwt het nieuws uit! Men lacht terugtrekkende moffen uit. Men lacht om wegtrekkende n.s.b.'ers (waarvan er vele zijn doodgeschoten door patriotten en vele vergasten zich, in Heemstede Vader, Moeder en dochter; de rest trekt weg: Plekker, Bakker, Faber, maar weinige blijven: Nederkoorn) Ondertussen worden alle jongens op het ‘Plein’ bij het WA tankkwartier door twee SS'ers opgepikt. Mijn stemming zakt en ik word pessimistisch, maar toch kàn ik het niet zijn.

Sonja vroeg: Is Paul je beste vriend. Ja, zei ik na een poosje. Sonja weer: Dan ben ik zeker je beste vriendin. Is dat noodzakelijk, antwoordde ik. Nee hoor, ik heb een ander vriendje, zei Sonja. Hoe heet hij, zei ik weer. Jaaa, antwoordde Sonja geheimzinnig. Ik geloof er dan niets van, zei ik tenslotte. Stom ben ik, juist zo'n mooie kans. Maar ja, ik kan het met mezelf niet eens worden.

Het bericht van de bevrijding van R'dam blijkt ook niet waar te zijn. Misschien duurt het nog wel even voor we vrij zijn, al praat Frits over ‘de laatste avond onderduiken’. Een beetje te optimistisch volgens mij.