Dagboekfragmenten 1940-1945

Student, 22 jaar - Utrecht-Warmond
7 September 1942, Maandag

- ‘Hierdoor verklaar ik plechtig, dat ik mijn beste krachten zal inspannen om het voorrecht dat mij door toekenning van een rijksbeurs (renteloos voorschot) verleend wordt, op een wijze te gebruiken als van een waardig lid van de Nederlandsche volksgemeenschap verlangd wordt’; (door wie??)

‘voorts, dat ik mij ervan bewust ben, dat het aanvaarden van deze rijksbeurs mij den zedelijken plicht oplegt mij te onthouden van alle uitlatingen en daden van politieken haat’; (onjuist; niet de overheid maar het volk verschaft die beurs, en het volk is anti! Want: polit. haat sc[ilicet]^* tegen het n[ationaal] s[ocialisme] - hoe moet anders een nsb-er dit tekenen?)

‘tenslotte, dat ik de verordeningen en bepalingen van de bezettende overheid naar eer en geweten’ (dus: eventueel niet!) ‘zal opvolgen, en mij zal onthouden van elke handeling gericht tegen het Duitsche Rijk of de Duitsche Weermacht

‘Het is mij bekend, dat het niet nakomen van deze verklaring de onmiddellijke intrekking van deze beurs ten gevolge kan hebben.

‘Dit bekrachtig ik door mijn handtekening.’

En als Keesie tekent, krijgt-ie de duiten (850 pop wsch., Judas kreeg er maar 30 en die heeft hij ook terug betaald). En als hij niet

* Natuurlijk

[p. 190]

tekent, zal hij ze wel niet krijgen. (‘De al dan niet ondertekening’ - goden, wat een taal bij een Kultuurbeschermer! - ‘zal mede van betekenis zijn bij de beslissing op Uw aanvraag’)

Och, ik weet het heus nog niet. Het zit me een beetje dwars in mijn maag, als ik me voorstel dat ik zoet zou tekenen. 't Is niet elegant. Aan de andere kant is dit stelletje verdwaasde en verdwaalde Überaffen me niet waard, dat ik er me zorgen en last om op mijn hals haal.

Het is niet zoals de vorige keer iets dat me tot in het diepst van mijn ziel aangrijpt. Ze zijn gek, zeg maar ja, anders worden ze wild.

Nu eerlijk zijn: ben ik hier aan 't proberen, mezelf om de tuin te leiden? Gaat het hier om de waarde van een zedelijke overtuiging of niet! Ach nee, ik weet het toch eerlijk niet zeker, of het juist is, te weigeren. Er bestaat toch ook zoiets als principienreiterei

Een overweging: door een rijksbeurs ben ik meer dan een ander die dit niet heeft aan de heidenen overgeleverd. Is dit geen mooie gelegenheid om er een punt achter te zetten? Maar och: de zaken gaan gesmeerd, langer dan een jaar hoef ik het niet meer uit te zingen.

Jongens, ik moet een vodje tekenen. Kom eens kijken of ik het doen zal!

8 September, Dinsdag

- Och ja, ik zal het maar tekenen. Deze heren maken zelf iedere zedelijke basis van samenwerking onmogelijk, laten ze dan ook de consequenties ervan maar zelf dragen. Ik wens hier niet de dupe van te worden, dit stelletje is het me niet waard dat ik er mijn studie voor opgeef. Ik weet het wel, het is misschien niet nobel, maar och, het zou een beetje de-martelaar-spelen worden. Ik heb het me eerlijk afgevraagd: is dit geen zelfbedrog, maar wat ik hier neergeschreven heb, is mijn eerlijke opinie.