Dagboekfragmenten 1940-1945

Winkelbediende, 20 jaar - Amsterdam
28 Mei 1941

- Wanneer ik 's middags om kwart voor 5 van de zaak ben gehaald, naar huis en toen naar 't Hoofdbureau van politie ben gebracht, krijg ik om 7.30 bezoek van Vader en Miek. Om 10 uur weg - 10.45 wordt ik gehaald. Naar huis van bewaring, nog een erbij, dan naar den Haag Lange tocht door donker, Haast doodgereden Weet niet hoe laat in Den Haag. Bij de wachtcommandant alles afgegeven wat in mijn bezit was. Wordt naar cel gebracht ga dadelijk slapen.

[p. 98]

29 Mei

- Reveille, weet niet hoe laat, wasschen aankleeden, Heb nog brood in de koffer krijg bezoek, merk later bezoek inspectie Later op den dag warm eten prima, luchten, gymnastiek, avondbrood met koffie, dan weer fit.

30 Mei

- hetzelfde liedje, 's morgens luchten verder de geheele dag opgesloten. Cel meet 2 M breed 4 M lang, 4 M hoog Staat een krib in met 7 dekens, plus 1 laken, tafel, eetgerei, behoefte-emmer waterkruik prullemand, kapstok, licht.

In de deur zit een kijkgaatje in een luikje, waardoor het eten wordt gegeven. Dit is ± 50 cM. Vindt ik 's middags een potloodje dat ze bij het fouilleeren over het hoofd hebben gezien hebben, gebruik dat nu. Op verzoek kreeg ik dokter, omdat men mij ook mijn medicijnen had afgenomen. De dokter snauwde me af en zei dat hij me wel een zalfje zou geven, toen het later werd gebracht, bleek het zinkzalf te zijn. Vanavond kreeg ik een stukje margarine van 3 cM dik en een zakje suiker van 3½ ons. Daar moet ik waarschijnlijk de heele week mee doen Het is een zeer druk verkeer hier langs mijn cel, daar ik waarschijnlijk bij de keukens zit. Op de cellen waar een jood zit, hebben ze een briefje gezet, waarop staat Ich bin jude. Dat doet je gewoon pijn als je er langs gaat. Vanmorgen luchten in een ruimte van 2 tot 6 M. Gisteren hadden wij er nog gymnastiek bij op de groote binnenplaats. Er zijn er bij die al 6 maanden en langer zitten, maar ik heb goeden moed als ik eerst maar verhoord ben

31 Mei

- 7 uur opstaan. Ik weet nu dat het 7 uur is, want ik hoor de bewakers tegen elkaar zeggen om 8 uur krijgen we onze melk pas. Uit aanteekeningen hier op de muren kon ik opmaken, dat het meerendeel der menschen, die hier gezeten hebben 2 tot 3 maanden hier hebben vertoefd. Vandaag weer hetzelfde leventje als gisteren. We krijgen hier eenige kranten om te lezen. Ik heb nog nooit zoo een krant van A tot Z uitgelezen als hier, doch elke afleiding die je hebt is welkom. Vanavond toen ik in deze krant zat te lezen, las ik een godsdienstig stukje over Pinksteren. Toen werd het mij te machtig en ben ik in een huilbui uitgebarsten. Lang heb ik daar in m'n eentje zitten huilen. 8 uur moeten we naar bed Dat heb ik dan ook maar gedaan. Telkens hoor ik de blauwe tram en de trein hier langs de gevangenis rijden, dan denk ik steeds weer opnieuw, wan-

[p. 99]

neer zal hij me meenemen naar huis, je moet niet te veel denken, anders wordt je gek. Er zijn er hier ook, die niet heelemaal normaal meer zijn.

1 Juni

- 1e Pinksterdag wie had dat ooit kunnen denken dat ik pinksteren 41 in de gevangenis inplaats van op de Westplas zou doorbrengen. Dat is nu al de ze maal dat mijn pinksteren in de war word gestuurd Verleden jaar door den oorlog, nu door dit Enfin, alles zal recht kom. Vandaag heerscht hier Zondagsdienst, dan worden we niet gelucht, mogen we de geheele dag in de ongelukkige cel blijven zitten. Gisteren was de kapper hier, doch die dorst me niet te scheeren, vanwege mijn zwakke huid en event. besmetting voor anderen. Als dat zoo doorgaat en ik hier misschien eenige maanden moet zitten, zonder dat ik geschoren wordt, dan zal ik er wel als een landlooper uit komen te zien, want mijn costuum wordt er ook niet direct mooier op. Ik zit alleen te hunkeren naar een verhoor waar ik dan tenminste de waarheid kan vertellen en een kans krijg op een spoedige verlossing. Als de heeren tenminste voor recht vatbaar zijn. Zoo om mij heen, hoor ik uit andere cellen wel dat er verschillende zijn die niet weten waarvoor ze zitten Die zijn er heelemaal beroerd aan toe. Ik weet tenminste waarvoor ik gepakt ben naar alle waarschijnlijkheid zitten Frans Daan + Jan hier ook. Op de muren van de luchtkokers staat van alles geschreven. Wanneer komt Vr[ij] Nederland voor? weet ik niet Ook op de celmuren staan hele verhalen Ik heb hier kunnen ontdekken dat vele van mijn voorgangers voor elke dag dat ze hier gezeten hebben streepjes op de muur aanbrachten en als ik nu al die streepjes tel, blijkt het dat geen van hen langer dan 2½ maand hier is geweest. Laat mij hopen dat het mij ook gegeven is. 't Zijn hier anders bewakers en werklui, die al een half jaar en langer hier zijn. Doch ik blijf steeds maar vertrouwen op 't feit dat ik uit eigen beweging met Vr N ben uitgescheden.

Uit de kranten, die wij hier krijgen kan ik opmaken dat Kreta verloren is. Strop, maar enfin. Als de nood het hoogst is, is de redding nabij. Zoo schrijf ik nu op de avond van de 1e pinksterdag 1941, zoo saai als vandaag is nog nooit een pinksterdag voor mij geweest. Vanmiddag hoorde ik twee gevangenen tegen elkaar zeggen, dat één van hun vrienden, die ook hier had gezeten, bij het verhoor de toezegging kreeg, dat indien hij de waarheid vertelde, onmidde-

[p. 100]

lijk in vrijheid zou worden gesteld. Ik hoop vurig dat het met mij ook het geval zal zijn en dat ze me gauw verhooren. Elke dag dat ik hier zit is mij een jaar te lang.