Dagboekfragmenten 1940-1945

[p. 57]

Doktersvrouw, 50 jaar - Achterhoek
Kerstmis, 25 December 1940

- Anneke is niet vrij. Zij was hier eenige dagen van te voren. 't Is zoo jammer als we met Kerstmis niet allen met elkaar kunnen zijn. Vooral nu, omdat we de officieele verloving van Liesbeth en Freddy vieren. De kaarten gingen eergisteren in zee en gisteren kwamen er van vrienden beelderige kerstmandjes van tulpen en hyacinthen.

We misten natuurlijk onze Robbie, maar dat wisten we. Dat Joost niet hier is, is een erge teleurstelling. Hij zou de 21ste komen, maar de definitieve toestemming moest hij nog krijgen. Die moest uit Berlijn komen. We hebben nu in ruim 3 weken niets meer van hem gehoord en weten dus niet wat de reden is van zijn wegblijven. Mogelijk zit hij ergens vast en kan niet verder. De spoorlijnen moeten vreeselijk vernield zijn door de Engelsche bommen. We hebben echter idee, dat hij toch wel op een of ander manier aan komt zetten.

Door de verboden zender was verteld, dat H.M. de Koningin op kerstavond, dus 24 Dec., een kerstrede wil uitspreken tot haar volk. Ik denk niet, dat er veel Nederlanders zijn geweest, die nu niet luisterden. Wij zaten allen bij elkaar. Jannie lieten we echter in de keuken. We vreesden dat de uitzending wel zeer gestoord zou wezen maar wonder boven wonder is het dat absoluut niet geweest. Onze groote zoons werden om de beurt buiten op wacht gezet, gewapend met een gummistok. Ook in onze gemeente sluipen N.S.B. verraders rond, die 's avonds aan de huizen luisteren of de verboden zender aanstaat. Ik geloof dat het Paul en Rob erg speet dat er geen was. Zoo heel graag zouden zij zoo iemand eens te lijf willen!

Om 8.15 klonk opeens heel helder en klaar het prachtige gezang:

‘Er is in 's werelds duist're wolken
Een licht der lichten opgegaan, enz.’

Wat had dat gezang nu toch een diepe beteekenis voor ons allen!

Toen het uit was kwam opeens tot ons de stem waar wij allen zoo naar verlangd hadden. Wat klonk die stem helder en duidelijk. Heel duidelijk voelde men de innige bewogenheid, die, wat zij sprak, zoo'n levende, warme tint gaf. Helaas kan ik het niet meer woordelijk weer geven, maar wat zij sprak kwam hierop neer:

[p. 58]

Nederland zou vrij komen. Wij moesten geduld en moed houden.

Verder sprak zij over de ware Kerstgedachten, de kerstvrede, die er toch is, niettegenstaande de duist're wolken. Zij eindigde met een persoonlijk woord tot allen, die zoo zwaar beproefd zijn, die man of zoon moeten missen, die honger of koude moeten lijden. Die hun man of vader in den vreemde geinterneerd weten. - Haar heele Kerstrede was als een gebed van onze landsmoeder voor al haar onderdanen, een innig smeekgebed tot God en een innig diep geloofsvertrouwen, wat zij ons allen wil meegeven.

Nadat zij gesproken had klonk het Wilhelmus. Wat klonk dat nu heerlijk! Toen werd het gedicht ‘onnoozle kinderen’ van Vondel voorgedragen. Men voelde de vergelijking van Herodes met Hitler.

De uitzending werd besloten met het jubelende gezang:

‘Gloria in Exelsis Deo.’

Dit hebben de Duitschers ons toch niet kunnen verhinderen.

De kinderen hebben als gewoonlijk weer de hall en de huiskamer versierd. Het ziet er zoo buitengewoon feestelijk uit en door de beelderige kerstmandjes, die overal staan, is het nog mooier dan andere jaren.

De nacht van 24. op 25. Dec. ben ik om 5 uur naar beneden gegaan en heb de radio heel hard aangezet. Om 5 uur werd de nachtmis uit de St. Dominicuskerk te Amsterdam uitgezonden. Alle slaapkamerdeuren deed ik open en vanaf 5 uur klonk de mooie kerstmuziek door het heele huis. - De kinderen werden natuurlijk wakker, maar bleven stil luisteren en telkens dommelden we weer in. 't Is prachtig Kerstweer. Het heeft gesneeuwd en 't is erg koud, droge fijne sneeuw. Het ziet er ongeloofelijk mooi uit buiten. We vieren ons Kerstfeest 2e Kerstdag. Mary komt gelukkig ook. 't Is zoo heerlijk het huis vol te hebben met kerstmis. -

Hoe sober we anders ook zijn met eten, Chris heeft toch gemaakt dat we nu een heerlijk Kerstmaal hebben. 't Is hem zelfs gelukt een kalkoen te krijgen. Ons menu is nu:

Tomatensoep

Croquetten

Kalkoen, vruchtencompôte, doperwten

Gebakjes toe

Vruchten (appelen en nooten)

Deze tijd waardeeren wij zoo'n maaltijd wel heel erg.

[p. 59]

1 januari 1941

- Wat zal dit jaar ons brengen? Meer dan ooit vraagt men zich dat nu af, en een stille bede rijst omhoog in ieders hart, een bede om vrede in ons land en in de heele wereld. Het lijkt er anders nog heelemaal niet op, dat het gauw zal gebeuren, al is de stemming voor ons over het algemeen optimistischer en al klinkt steeds meer de belofte dat wij vrij zullen komen. Hoewel we nu eenige tijd van betrekkelijke rust doormaken, wordt de druk langzamerhand steeds zwaarder.