Gedichten (2 delen)

[417] Op het burgemeesterschap, van den heer Hendrik Dirkse Spiegel (p. 717)

toelichting	In 1655 werd de lange carrière van de zeepzieder Hendrik Dirkse Spiegel (1598-1667) bekroond met een burgemeesterschap. Daarvóór was hij regent van het Rasphuis (1629), commissaris (1630), schepen en kapitein van de burgerij (1632) en kolonel en overman van de Voetboogdoelen (1653). Vanaf 1632 tot aan zijn dood was hij lid van de vroedschap. In 1655 was hij niet alleen burgemeester, maar ook ‘Commissaris van de Neeringe binnen Amsterdam’ (Elias, Vroedschap i, p. 399-400). Dit gedicht staat op p. 543-544 van Six' Poësy.
annotatie
2	Schoon naa den daageraad: Al is het al na het tijdstip van de dageraad
	betoogen: bedekt
5	een recht doorlucht gemoed: een mens met een waarlijk verheven geest
6	wat staats: slechts enkele functies
7	van den nyd verbeeten: door de afgunstigen snauwend afgewezen
8	het: nl. het gemoed, de grote geest van die man
9	Die flus gestopt: Die, zojuist nog tegengehouden (als door een sluisdeur)
	in groot bestek: nu in een brede bedding
10-11	Met ... keeren: In de krachtige loop van zijn stroom al degenen die zijn voortstroming wilden stuiten, overspoelt
12	laaffenis: ‘verfrissende aanzuivering’
	's lands gebrek: de tekortkomingen van de staat
13	gelykenis: vergelijking
14	hoewel ook kriegel: hoewel die stad ook weerstand heeft geboden (aan zo'n doorlucht gemoed)
15	Wil spieglen, in een schoonen spiegel: dwz. Weerspiegeld wil zien in een fraai voorbeeld (wnt xiv, 2752, vgl. 's mans achternaam)

[p. 725]

16	die de waarheit is: dat die gelykenis juist is
17	Hoe dikwils: Zo vaak als (wordt opgevat in Zoo sach, r. 23)
	't goede Scheepenschap: de goede raad van schepenen
18	vroomen: oprechte
	vry op te trouwen: op wie men zich gerust kan verlaten
19	voor geen goud, ontvouwen: die hij gesloten houdt voor omkoperij
20	Om recht gehenghde: Volkomen terecht toeliet (wnt iv, 856)
21	groot toeversicht: een functie met belangrijke controlerende bevoegdheden (wnt xvii, i, 823)
22	In jaargebeurten: In jaarlijkse wisseling. De functies in het stadsbestuur werden elk jaar door een ander bekleed.
23	Zoo: Zo lang (vgl. r. 17)
	glimmen: luister hebben
24	handschrift: dwz. handvesten, geschreven wetten
	klaarder licht: een helderder betekenis
26	des nydaards: de mond van de afgunstige
27	Die 't keurlot wist om ver te stooten: Wiens stem zijn verkiezing tot burgemeester (toen nog) wist tegen te houden
28	Wanneer men hem te kiesen stond: Toen men hem (Spiegel) wilde kiezen
29	riep te langh: riep, zoals men reeds al te lang had moeten roepen
30	van vieren: van de vier burgemeesters
31	vercieren: eer aandoen, luister geven
32	Die booven, langhs dry kruissen, hangh: (Keiserskroon), die boven het Amsterdamse wapenschild met drie kruisen prijkt
33	bukt de nyd: moet de Afgunst ... het onderspit delven
34	De deughd langhmoedigh doorgedrongen: Zijn voortreffelijkheid, die nu erkenning heeft gevonden, al heeft zij geduld moeten oefenen
35	des raads der sydsche tongen: van de groep die tegen hem opponeerden (sydsche: ‘tegenpartijdige’)
36	vergroot: verheven
39	verkniest: doet ... wegkwijnen (wnt xx, 364, deze plaats)
40	Zoo veel kan 't aansien eenes mans: Dat alles vermag één man, die men naar zijn waarde weet te schatten