Gedichten (2 delen)

[361] Duitschlands vreede, aan Kristina der Sweeden, Gotten, en Wenden kooninginne (p. 617)

toelichting	In 1648 werd de Westfaalse vrede gesloten, waarmee een einde kwam aan de dertigjarige oorlog. In een hooggestemd gedicht bezingt Six het aandeel van de geleerde koningin Christina aan het verdrag. Het abrupte einde van het gedicht is misschien te verklaren als een ironische kanttekening bij een gedicht van Vondel op Christina's vader Gustaaf Adolf. Six' gedicht staat op p. 464-465 van zijn bundel.
annotatie
2	der Noorder enden: van de landen die reiken tot aan de noordelijke uithoeken van de wereld
3	uw deughde straalen: uw stralende voortreffelijkheid
4	maalen: afschilderen
6	ontvonkt: ontbrand, vlammend
	tooren: toorn
7	Den Keiser: De Duitse keizer Ferdinand iii (1608-1657)
	met vreedeblikken: met glanzende stralen van vrede (in plaats van met blixemen, vgl. wnt ii, ii, 2843)
8	In dicht: En klinkend in dichtwerk (in plaats van uit grof geschut)
	den Duitsch: de Duitser(s), of: Duitsland
9	Heeft: Als ... heeft
	de Sanghgodin: de Muze
10	myn genooten: mijn mede-dichters
11	Kreegh: Als ... ooit heb gekregen
	een potstuk: een spaarduitje
13	Zoo: Dan
	ontfangh genaadigh: ach, neem het genadig aanl (tussenzin)
	uw koffer: aan uw geldkist
15	Zoo wyt my niemand: dwz. Dus behoeft niemand mij te verwijten
	Apollen: ware dichters die uw lof zingen

[p. 640]

16	sin: verstand
17	waanwys, als een Pan: Pan daagde Apollo uit tot een wedstrijd in het fluitspelen
	Ook schoon ik haar wil prysen: Ook al ben ik het dan slechts, die haar wil prijzen
18	Noch nooit veracht van wysen: Haar, die toch nimmer door een wijs man veracht is (met de implicatie: ‘en die dus mijn lof niet nodig heeft’)
19	deftigste: edelste
20	sich [...] vermeeten: het wagen, zich aanmatigen
	die Son: nl. Christina. ‘De zon met houtskool aftekenen’ is spreekwoordelijk (vgl. Harrebomée i, 1856, p. 337).
22	Niet juist: Niet zozeer
23	met Pallas dubble kranssen: met de dubbele erekrans van Pallas Athene (de krans van wijsheid en kunstzinnigheid)
25	den nydigaards: de afgunstige kwaadsprekers
26	steeken: nl. met valse verdachtmakingen
27	glimpen: schitteringen
31	spouwt: spuwt
32	seetels: tronen
33	Gustaaf: nl. Gustaaf Adolf (1594-1632)
	braave: edele en dappere
34	Alleen: dwz. Zonder hulp van andere landen
	quaader: verwoeder
35	Jupyn: De ‘Jupiter’ van het Duitse rijk, keizer Ferdinand ii (1578-1637)
	den Aarends rugh: de rug van de arend uit het Duitse wapen. De arend is ook een vast attribuut van Jupiter.
37	in Lutsens slagh: de slag bij Lützen tegen Wallenstein (november 1632)
38	Helddaadigh: Bij het verrichten van heldendaden
39	Zoo meind: Toen dacht ...
	oei me: ‘wat overkomt me?’
	wat schim: welke verschijning
	weerhoudt: houdt ... tegen
	slechte veeder: armzalige (voor dit onderwerp geenszins geschikte) schrijfpen. In 1631 had Vondel op Gustaaf Adolfs opmars zijn gedicht Maeghdeburghs Lijckoffer geschreven. In het opdrachtvers van dit gedicht aan Gustaaf Adolf (Aen Den Koning, wb Vondel iii, p. 359) prijst Vondel de koning zeer uitbundig:
	Wie lust schept in uw' lof, voltoyt de saeck met swygen: Het menschelyck begryp en kan soo hoogh niet stygen. De sterffelycke tong die stamelt van een' Godt.
	Mogelijk was het de herinnering aan deze ‘Goddelijke’ (maar een jaar later toch gesneuvelde) Gustaaf Adolf, die Six' pen tegenhield. De schim van de Godt bracht ook hem aan het stamelen en, anders dan Vondel, besloot hij letterlijk de lof van de koning en zijn dochter ‘te voltooien door te zwijgen’.
correctie	Op p. 467 van de bundel van 1657 staat in r. 27 van dit gedicht schynheilige. In de lijst met Drukfeilen achterin de bundel is dit gewijzigd in schynheilge.