Gedichten (2 delen)

[p. 195]

[105] Ter eere van de fonteine Geronster (p. 179)

toelichting	Het gedicht staat op p. 123-125 van Six' Poësy.
annotatie
1	Ik had: de hoofdzin wordt eerst opgevat in r. 6
	nakoomelingh: nageslacht, persoon die na mij leeft; geloof nakoomelingh is een navolging van het Horatiaanse ‘credite posteri’ uit Ode xix van het tweede boek (Arens, 1961, p. 127).
2	seldsaam: vreemd
3-5	Ten ... 't Spa: Ruim achthonderd passen in zuidelijke richting verder van Spa verwijderd dan Sauvenière in oostelijke richting van Spa verwijderd ligt (vgl. gedicht no. [101], r. 23)
5	haar heilige rivier: vgl. gedicht no. [101], r. 23-24 en gedicht no. [103], r. 1
	heilige: heilzame
6	den Donderbergh: Géronstère is tamelijk hoog gelegen. Ik trof dit toponiem alleen aan bij Six; vgl. ook gedicht no. [107], r. 5.
7	Was: de zin wordt opgevat in r. 12
	neergelegen: nadat ik was gaan liggen
	mat: afgemat
8	Langs: Bij
	vat: bron
9-11	Met ... eer: ‘De bron is een marmere Nis, of vak, die met een rond verheven verwulf van gehouwen steen overdekt is, welke door vier pilaren van rood marmer ondersteunt wordt. Het maaksel van zo een fraai gebouw is zy aan de mildheit van den grave Coenraad van Burgsdorf, geheime en Staats-Raadt van den keurvorst van Brandenburg, verschuldigt’. In een muur bij de bron was een grote steen waarin Bourgsdorff het verhaal van zijn genezing ‘in den jare 1651’ liet uithouwen, in het Duits, onder zijn wapenschild. In 1901 werd de gedenkplaat teruggevonden; ze was in de loop der jaren door de natuur overwoekerd en bedekt geraakt (Tydkortingen, 1735, i, p. 268; Spa, son histoire, 1853, p. 64-65; Wybauw, Traité, p. 97).
9	Naamer, en Dinantsche steenen: uit de mijnen van Namen komt arduin en uit die te Dinant marmer.
11	Voor: Als dank voor
	zulken: een zodanige (nl. die van het mooie stenen afdak)
12	Los: Ondiep, Licht
13	Zoo als: Toen was het, dat
14	Pitisch hol: de rotskloof van de Pythia. Uit een kloof te Delphi stegen dampen op die de Apollopriesteres, de Pythia, brachten tot haar vermaarde profeterende orakelspreuken.
16	gulde rechter: gouden rechterhand
	lier: het vaste attribuut van Apollo als der dichtren God
17	slinker: linkerhand
	blauw safier: een blauw saffieren drinkglas; een verheven pendant van het oncenglas van de bobelins (vgl. gedicht no. [101], r. 136)
18	Ganimedes: Ganymedes, de schenker der goden
19	Hoe meenigh once: Net zoveel oncen

[p. 196]

19-20	't Musental, Met Febus: dus: tien oncen
21	vloeijende metaal: metaalhoudend water
22	tienmaal: dus honderd oncen totaal; de vaste hoeveelheid water voor de bobelins (gedicht no. [101], r. 135-154)
23	schonk my: schonk mij in
24	Zoo dikwils: nl. tien maal
	sonder eens te vraagen: sluit aan bij de bijzin in r. 23
25	dween: verdween (wnt iii, ii, 3742, deze plaats)
	dat Heemelsch licht: nl. de droom (vgl. ook r. 15)
26	lustigh om: met zin in
27	springen: opborrelen (zelfst. naamwoord)
28	d'elpenbeen klauwier: het ivoren klavier (wnt vii, ii, 3602-3603, deze plaats)
29	vadsche: luie, trage
	lier: blijkens klauwier (r. 28) een draailier, in contrast met de verhevener lier van Apollo (r. 16)
30	stellen: stemmen
	dus: als volgt (nl. r. 31-54)
	op te singen: een lied aan te heffen
32	om: in de buurt van
	u groene wandelplein: rond Géronstère lag een wandelplaats die met eiken omzoomd was (vgl. gedicht no. [101], r. 26).
33	konst, en kostelyk: kunstig en kostbaar
34	oopenende: purgerende
35	Verliesende: Latende uitstromen
	onder een pilaar: onder een van de vier pilaren die het dak van Bourgsdorffs overkapping schraagden (vgl. r. 9-11)
36	hield: tegenhield
	deerlyk letsel: welk deerlyk letsel Six hier bedoelt heb ik niet kunnen achterhalen. Blijkens Zoo 't waar is twijfelt hij enigszins aan de betrouwbaarheid van het verhaal.
37	Meewaarburgh: ‘Mede-beschermer, mede-waarborg’
38-39	Van [...] Verschoont: Door ... ontzien
38	's oorloghs: van de oorlog. Bedoelt Six hier een bepaalde oorlog en is die gelijk te stellen met het deerlyk letsel in r. 36?
	schendende ongenaâ: alles vernietigende ellende
41	van elk quartier verbeidt: dat komend uit elk kamp (elke windrichting?) wordt opgewacht
43	Pelgrimster: Vrouwelijke pelgrim, reizigster
44	Langs ... Son: Verspreid over het gebied waar de zon in Europa schijnt (dus: overal)
45	Verreist: Rondreist
	dichtbepekte glaasen: dichtgelakte flessen. Ook De Heer noemt Pouhon op de eerste en Géronstère op de tweede plaats als hij de mogelijkheid tot bottelen van bronwater bespreekt (De Heer, 1645, p. 48-50 en vgl. gedicht no. [114], r. 27-28).
48	rykdom: rijken
	baasen: heersers
52	den goudaar: nl. de urinestraal

[p. 197]

54	Dart: Als hij het waagt
	om hinder: nl. vanwege de zure smaak