Gedichten (2 delen)

[10] Proef van liefde aan Roselle (p. 12)

toelichting	Het sonnet staat op p. 6 van Six' bundel.
annotatie
titel	proef: Blijk, Bewijs
1	Leander: Leander, een jongeling uit Abydos, zwom iedere nacht over de Hellespont naar Sestos, waar zijn geliefde Hero woonde. Hero brandde een fakkel op een toren om hem daarbij een baken te bieden. In een stormachtige nacht woei de fakkel uit en Leander verdronk.
3	Dies: En dat hij daardoor ... zou zijn
	Helles zee: de Hellespont
4	Bestolpt van: Overweldigd door (wnt ii, ii, 2139-2140, deze plaats)
	maar Museus droomen: slechts inbeeldingen van Musaeus. De laat-Griekse dichter Musaeus (vijfde eeuw) schreef een klein epos over Hero en Leander.
5	Wat: Welke, Wat voor een
	ingenoomen: bekoord, bevangen door liefde (wnt vi, 1637)
6	Dat waar de ziel van beiden klein geacht: dwz. Dat zou wijzen op een gebrek aan eerbied voor beider ziel. Een tweede Leander zou zijn zieleheil immers op het spel zetten, omdat zijn waagstuk wel een zelfmoord zou kunnen heten. Hij zou het zieleheil van de tweede Hero op het spel zetten, omdat zij (net als de eerste Hero) een eind aan haar leven zou maken, als zij zijn lijk aan het strand zou vinden.
7	loegh: spotte
8	van Hol in Zeeland: van Holland in Zeeland
9	syn halve deel: zijn complement (‘wederhelft’)
10	te vree: zonder onrust
11	doorklooven: die doorkliefd, in twee stukken gehakt, is
	syn geheel: één te worden (vgl. voor het beeld het eerste embleem van Cats' Sinne- en Minnebeelden: een doorgekapte aal kronkelt, omdat hij zich ‘weder voegen’ wil; Cats, 1712, i, p. 2)
12	schorren: schotsen (wnt xiv, 898 kent het woord in deze betekenis alleen uit Kiliaan, 1599 en uit Six)
13	Om: Omwille van
	myn baakende Kasteel: mijn vuurtoren, mijn lichtbaak (wnt ii, i, 880: ‘Minder juist staat bij six v. chand [...] de uitdrukking baakende kasteel voor een kasteel in welks toren een seinlicht brandt’), vgl. de toren waarop Hero haar fakkel brandde. Schuilt in de merkwaardige omschrijving (vgl. ook de hoofdletter van Kasteel) een toespeling op een achternaam?

[p. 10]

14

Wat zal men om myn Hero niet beschryven?: Welke zaken immers zal men niet in geschrifte beweren, als het om mijn Hero gaat? Ik neem dus aan, dat Six met deze laatste regel het werkelijkheidsgehalte van r. 7-13 terugbrengt tot een bewering, niet tot een daad. Mogelijk speelt hij hierbij met een betekenis die het woord beschryven in het zeventiendeeeuws ook kan hebben, nl. ‘handelingen bedrijven die enigszins brutaal of althans ongewoon zijn’ (wnt ii, ii, 1998). Een weergave die aan beide betekenisaspecten recht doet, zou dan kunnen luiden: Wat zal men voor mijn Hero niet uithalen, althans wat zal men op schrift niet beweren te willen uithalen voor mijn Hero? Van Es, 1953, p. 138 geeft een geheel andere verklaring: ‘gij Roselle; voor hoeveel dichters zal mijn liefdestocht naar u niet het thema zijn! - beschrijven: papier vol schrijven’.