Nieuwe testament (Noordnederlandse vertaling)

[II Petri epistula]

I

Symon Petrus, knecht ende apostel Ihesu Cristi, ontbiedet den ghenen die een ghelijc ghelove mit ons ontfanghen hebben ende die rechtverdicheyt onses Godes ende beholders: ghenade ende vrede mote vervullet werden inder kennissen ons Heren Ihesu Cristi, hoe hi ons ghegheven hevet alle dinghen sijnre godliker dogheden, die totten leven

[fol. 131r]

ende totter goedertierenheyt ghegheven is overmids sijnre kennissen, die ons gheroepen hevet om sijns selves glorie ende doghede, overmids welke hi grote ende duerbare beloeften ghegheven hevet, op dat ghi over mids die gaven mede delachtich der godliker naturen soldet werden. Weset vliende die verganclicheyt der begherlicheyden, die in die werlt is, mer weset ghi alle sorghe inbrenghende, dient dueghede in uwen ghelove ende inder doghede wetentheyt ende inder wetentheyt soberheyt ende inder soberheyt lijdsamheyt ende inder lijdsamheyt goedertierenheyt ende inder goedertierenheyt mynne der bruederlicheyt ende in die mynne der bruederlicheyt karitate. Want ist dat dese mit u sijn ende verwinnen, soe en sollen si u niet ydel noch sonder vruchte setten in die kennisse ons Heren Ihesu Cristi. <Mer> die dese dinghe niet bereet en sijn, die is blint ende mitter hant tastende ende ontfanct verghetelheyt der suveringhen sijnre older sonden. Daer om, brueders, pijnt to meer ghenoech te doen, op dat ghi overmids die goede werken uwen roep ende uutverkiesinghe seker maect, want doe ghi dese dinghen, soe en solt ghi niet sondighen, ende alsoe sal u overvloylic ghedient werden die inganc inden ewighen rike ons Heren ende Ihesu Cristi, onses beholders.

Daer om sal ic u altoes beghinnen te vermanen van desen dinghen konnende sijt, ende ic beghere, dat ghi ghestedighet sijt inder teghenwordigher waerheyt, want ic achtet goet te wesen, u inder vermaninghen te verwecken also langhe als ic in desen tabernakel bin. Ic bins seker dat die ontsettinghe mijns tabernakels snel is, nae dat my oec onse Here Ihesus Cristus te weten hevet ghedaen. Ende ic sal eernsticheyt gheven ende stadelic u te hebben nae minen sterven, dat ghi die ghedenckenisse dier dinghen doet. Wij en hebben die ongheleerde fabulen niet vervolghet ende u ons Heren [Ihesu Cristi] moghentheyt ende voerwetenheyt kondich ghemaect, mer wij sijn scouwers gheworden diere groetheyt. Hij ontfinc van Gode den vader eer ende glorie, van der groetmakender glorien aldusdanighen stemme neder ghedalet tot hem: Dit is mijn uutvercoren sone, daer ic mi weel in behaghede, hoert hem. Ende dese stemme hebben wij ghehoert vanden hemel ghebrocht, doe wij mit hem waren inden heylighen berghe. Ende wij hebben dat vaster prophetelike woert: ghi doet weel, nemt ghi des wordes waer als der lichtender lanternen in die duuster stede, thent die dach inlichte ende die lichtdrager ghebaert worde in uwen herten. Verstaet dat irste, dat alle

[fol. 131v]

prophecie der scrifturen van hoers selves bedudinghe niet en gheschiet, want mitten menscheliken wille en is die prophecie voretijts niet ghebracht, mer vanden ingheestenden Heylighen Gheest hebben die heylighe menschen Godes ghesproken.

II

Het waren oec valsche propheten inden volke, alsoe sollender oec loghenachtighe meysters in u wesen, die inbrenghen sollen secten der verdoemenissen ende den ghenen die se ghecoft hevet, weder segghen si een heer toe wesen ende brenghen over hem selven een snelle verdoemenisse. Ende voel sollenre hoeren oncuuscheyden volghen, overmids wien die weech der waerheyt bespottet sal werden, ende in ghiricheyt sollen si van u mit gheveynsden woerden neringhe doen, welken luden dat ordel nu ende wilneer niet op en holt ende oer verdoemenisse en slapet niet. Want ist dat God den enghelen die sonde deden, niet en spaerde, mer mitten reepen der hellen ghetoghen gaf hi se inder duusternissen over, dat si gheholden solden werden om ghecruust te wesen inden oerdel, ende hi en spaerde der irster werlt niet, mer Noe, een vanden achten, den roeper der gherechticheyt, behoedede hi, doe hi die diluvye leydede in die werlt der ongherechtigher, ende die steden van Zodama ende Gomorra te asschen makende riep inder ommekeringe ende settede een exempel der gheenre die ongherechtelic doen solden, ende hi verlosede den gherechtigen Loth, die vanden onrechten ghewelde der sondaers ende vander oncusscher wanderinghe bedrucket was, want in ghesichte ende in horen was hi gherechtich ende woende bi den ghenen die van daghe toe daghe die gherechtighe ziele mit ongherechten werken cruesten; God kan die goedertieren uter becaringhen verlosen ende die ongherechtighen inden daghe des ordels holden ghecruust [te werden], mer alre meest die ghene die naden vleysche in begheerlicheyden der onreinicheit wanderen ende Cristum versmaden, stout, hem selven behaghende, secten [en ontsien si niet] blasphemerende in die pine der heellen daer die quade enghelen in starcheyden ende in moghentheyden die meeste sijn, nauwe draghen moghen dat hatelike ordel yeghens hem. Ende dese alse onredelike beesten, natuerlic in die vanghinghe ende in die dodinghe, blasphemerende in dien dinghen, die si niet en weten, in oeren verderfden sinnen verloren werden, ontfanghende dat loen der ongherechticheyt. Si loven of prisen die weelden der bevleckinghen ende der besmettinghen welden des daghes

[fol. 132r]

te wesen, van welden te gader vloyende in oeren worscappinghen, oncuusschende mit u, ende hebben die oghen vol overspeels ende onzadeliker zonden, bedrieghende die onghestadige zielen. Si hebben een gheoeffent herte inder ghirichheyt, kinder der maledixien; achter latende den rechten wech, sijn ghedwaelt, navolghende Baalams weech van Boosor, die dat loen der boesheyt minnede, ende hi hadde berispinghe sijnre quader verkeertheyt: een stom dier onder dat jucke, sprekende mit eens menschen stemme, verboet die onwetenheyt des propheten. Dit sijn fonteynen sonder water ende nevelen, ghejaghet vanden stormen, wien die verdonkeringhen der duusternissen gheholden sijn. Want in hoverdien der ydelheyt spreken si ende in begherlicheyden des vleysches der oncuuscheyt bedrieghen si die ghene die een luttelkijn ontvlien. Die in dwalinghen ghewandert hebben, beloven hem vriheyt, ende sij sijn selve knechte der verdervinghen, want van wien een verwonnen is, des knecht is hi oec. Want ist dat si eens die bevleckinghe der werlt ontflien in die kennisse des Heren ende des beholders Ihesu Cristi ende dese anderwerve verbeest verwonnen werden, hoer achterste werke sijn argher dan die irste. Want het hadde hem beter gheweest, den wech der gherechticheyt niet te kennen dan nae der kennissen achterwaert ghekeert te werden van dien heylighen ghebode, dat hem ghegheven is. Want hem ghevallet dat warachtighe bispille: Die hont is wederghekeret tot sinen over gheven, ende: die ghewasschen soghe in die wentelinghe des slikes.

I

Siet, alre lieveste, dese ander epistel scrivic u, in welker ic verwecke in voerwaerninghe juwe reyne ghemoede, dat ghi dier woerde ghedencket, die ic u voerseyt hebbe vanden heylighen propheten ende uwer apostolen, des Heren ende des beholders ghebode. Dat weet irst, dat inden leesten daghen comen sollen bespotters in bedrieghinghen, wanderende nae hoers selves begheerlicheyden, segghende: Waer is die belovinghe of sine toecomst? want die vaders gestorven sijn, alle dinghen bliven aldus alset van beghinne [der creaturen] ghebleven is. Want het is hem onbekennet, die dat willen, dat die hemele irst waren ende die eerde vanden water overmids den water staende inden woerden Godes, overmids welken die werlt doe vanden water bevloyet verdarf. Mer die hemele die nu sijn, ende die eerde sijn inden selven woerde ghesettet ende den vuere gheholden inden daghe des ordels ende der verdoeminghen des bosen menschen.

Alre lieveste, dat een dinc en u niet verborghen is, dat een dach voer Gode is alse dusent jare ende dusent jare als enen dach. Die Heer en merret niet mitten beloeften,

[fol. 132v]

mer hi doet lijdsamlic om u ende en wil niet, dat yemant bederve, mer dat si alle weder tot penitencien keren.

Ende die dach des Heren sal comen als een dief, in welken die hemele mit groter haestiger vaerdicheyt vervaren sollen, ende die elementen sollen van diere hetten ontbonden werden.

Daer omme want alle dese dinghe ontlosset sollen werden ghesuvert, hoe solc behoert u te wesen in heylighen wanderinghen ende goedertierenheyden, verbeydende ende nakende die toecoemst des daghes, overmids welken die bornende hemele ghepurgiert sollen werden ende die elementen sollen beven vander hetten des vuers. Mer wij verbeyden nuwe hemelen ende nuwe eerde ende sijn beloeften, daer die gherechticheyt in woent.

Daer om, alre lieveste, want ghi dese dinghen verbeydende sijt, daerom onbevlecket ende onvercraechtet soe pijnt hem in vreden ghevonden te werden. Ende rekent die lancmoedicheyt des Heren salicheyt te wesen, alsoe oec Paulus, onse alre lieveste brueder, nae der wijsheyt die hem ghegheven was, ju ghescreven hevet, als hi oec in allen epistolen sprekende in hem van desen dinghen, in welken epistolen somighe zwaer dinghe sijn te verstane, die die ongheleerde ende die onghestadichde veranderen, alsoe si oec die andere scrifturen, tot hoers selves verdoemenissen.

Daer om ghi brueders, die dit to voeren wetet, verwaertet, dat ghi in die dwalinghe der onwiser verleydet, van uwes selves vasticheyt niet en ontvallet, mer wasset in gracien ende inder kennissen ons Heren Ihesu Cristi ende des beholders. Hem si glorie ende nu ende inden daghe der ewicheyt. Amen.

Sunte Peters ander epistel gaet uut ende sunte Johans eerste epistel beghynt.