De Kerk. Deel 1 (Verzamelde werken afdeling III)

Zichtbare en onzichtbare kerk.^*)

In het (ethische) ‘Algemeen Weekblad’ schrijft Dr J.F. Beerens een artikel over ‘de aantrekkingskracht van Rome’. Nagegaan wordt hoe het komt, dat velen zich tot Rome voelen aangetrokken. Eén der oorzaken, gelijk Dr B. ze ziet, volgt hier:

In de derde plaats noemen wij haar waarneembaarheid. In 't Protestantisme wordt onderscheid gemaakt tussen de zichtbare en de onzichtbare kerk. De zichtbare kerk is de onvolkomene, zondige kerk. De onzichtbare is de ware, eeuwige, goddelijke. Maar - helaas - wordt aan deze laatste door vele Protestanten weinig gedacht. Zij stellen zich tevreden met de onvolkomene, zichtbare. De onzichtbare kerk is voor hen vaak een platonische idee of een pro-memorie-post. Op deze wijze wordt de zichtbare kerk van haar eeuwigen, onvergankelijken inhoud beroofd. Hoe geheel anders is 't in de R.K. kerk. Daar geen scheiding tussen zichtbare en onzichtbare kerk. tussen menselijken vorm en goddelijk ideaal.

Wij kunnen de redenering verstaan, maar moeten tevens opmerken, dat de gereformeerde theologie aan het hier sprekende bij ‘vele Protestanten’ aanwezige misverstand geen schuld heeft. Want zij kent geen onzichtbare kerk, die goddelijk zou zijn, tegenover een zichtbare, die menselijk heten moest. Zij kent de grens tussen God en

*) De Ref., 18 aug. 1934, 14e jrg., no. 45, bl. 343 (Persschouw).

[p. 373]

mens, en noemt daarom een geschapen ding nooit goddelijk. Zij noemt - de beeldspraak blijve voorts onbesproken - de zichtbare en de onzichtbare kerk ‘twee zijden van dezelfde zaak’ en weet voorts de hypocrieten hun plaats te wijzen: ‘in de kerk, doch niet van de kerk.’ Niet van de kerk als onzichtbaar, dus ook niet van de kerk als zichtbaar. Kende men de gereformeerde theologie maar beter.