Waarachtige en Aen-merkens-waardige Historie van Lapland en Finland

[p. 1]

Waaragtige en Aanmerkenswaardige Historie van Lapland, Behelsende Desselfs Oorspronk, Landen, Godsdiensten, Tovery, 't Gebruik des Tover-Trommels, en Wind koopen, by haar in swang gaande.
Eerste Boek.

I. Hooftstuk.
De naam van Lapland en desselfs Volkeren. Kleeden. Samojeden.

MEn noemt Lapland,⁺ Lappenland, en d'Inwoonders, Lappen, Lopen dikilopen, en Laplanders. De Wilde Lappen hebben nog Sout, nog Brood, nog iets anders waar mede sy haar lust konnen boeten. Zieglerus is van gevoelen, dat Lapland van de Hoogduitsen Lappia is genoemt.⁺ De Volkeren van die Landen, segt hy, hebben alsoo weinig oordeel als vernuft; En in 't Hoofduits is het woorf van Lap of Laplander soo veel te seggen, als die niet een woord op sijn pas kan doen of by brengen; doch die saak is duister.

De Hoogduitsen hebben Lapland niet gekend dan lange tijd na de Finnen, Sweden en Moskoviters. d'Oudste Histori-Schrijvers van

+ Naem.

+ Wat die te seggen is.

[p. 2]

Duitsland, spreken niet minder dan van Lapland, of dat het selfde woord iets ongerijmts of ongemanierts sou beduiden. Door gansch Moskovien en Rusland, werden de Laplanders niet anders genoemt dan Lappen of Lopen. En gelijck de spraak der Moskoviters en der Russen niet gemeen heeft met d'andere Talen van gansch Europa, soo is 't niet waarschijnlijk dat de Moskoviters en de Russen dat woord van Lappen van d'Hoogduitse Natie ontleent hebben.

Duitsland is te ver van Rusland en Moskovien gelegen, hebbende derhalven de minste Commercie met die Volkeren niet. De Laplanders zijn anders soo qualijk geschikt niet als men sig soekt wijs te maken. Sy oefenen verscheidene Konsten; maken ook Naalde-werk; En hebben Kleeden na haar gelegentheid, met Goud en Silver geborduurt; alhoewel seker kurieus Edelman van mening is dat sulks alleen Tin-draad is.⁺ Soo dat het niet en schijnt, dat het woord van Laplander van Lappen of gelapte Kleeden afkomt, 't welk in't Sweeds stukken of gescheurde lappen beteikent; Even of men wilde seggen dat de Laplanders gescheurde en stukkende Kleeden droegen: 't Heeft al soo veel schijn als of men seyde, dat leupen en lopen van 't loopen, (dat in't Sweeds loopen te seggen is) af komt; want de Lappen loopen niet, maar glijden alleenig met haar Schoenen met een wondere snelheid op het Ys, settende haar selven, met in 't ys te prikken, voort.

Om my niet langer tegen alle de meeningen aan te kanten, ik ben van gedagten dat Lapland dusdanig niet en is genoemt geweest, uit oorsaak, om dat het het laatste Gewest is van Scardien, en 't uiterste van de Golf van Botnia; maar om dat die van de Lappen bewoond is, welkers naam in de Finlandse Taal soo veel bedied als afgedreven Land en verstooten tot de Landen die verre afgelegen zijn. De Lappen zijn dan ten laatsten gedwongen geweest, Finland, uit welke sy oorspronkelijk zijn, te verlaten; en zijn daarom van de Finnen, Sweden, Muscoviters, en eindelijk ook van de Duitsen Lappen en haar Land Lapland genaamt. Maar de Lappen noemen haar Land Samojeden-land:⁺ Want sy en dulden niet, datmense Lappen noemt, welke is een nieuwe en smadelijke naam. Sy schijnt nieuw te zijn, om dat de Griekse en Latijnse Schrijvers als ook andere, die van de Finnen schrijven, geen de minste gewag van Lapland, ik laat staan van de Lappen, maken.

Saxo, welke geleeft heeft Anno-Christi I C X C. is d'eerste die van Lapland en de Lappen gesprooken heeft, en selfs is Lapland soo lang

+ Geborduurde Kleeden.

+ Samojeden.

[p. 3]

niet bekend geweest sedert die tijd onder die Naam aan de Volkeren van Europa.