Brieven van een zeeman

Sungei Gerong, 21 februari 1950
m.s. Tankhaven II

Beste Hilbers,

Om te beginnen mijn excuses voor de schrijfmachine. Ik schrijf liever geen brieven per machine, en speciaal jou niet, als grafoloog! Het gaat zo snel en gemakkelijk dat er altijd een groot kwantum geleuter in zo'n getikte brief terecht komt. Maar ik moet me er altijd toe zetten om een pen te gebruiken.

Ik heb je lange brief van 14 jan. tot 7 febr. vorige keer ontvangen, toen we terug kwamen van een reis naar de Straits, naar Penang en Port Swettenham en Telok Anson. Zodoende heb ik hem al laat gekregen, en blijft het antwoord ook wat uit.

Er is verandering gekomen in mijn thuisreis. Ik kom nu per vliegtuig. 3 april ga ik vliegen naar Batavia (Djakarta heet het nu, en het schijnt er, als overal in Indië, een nog grotere bende te zijn dan het ooit is geweest) en 5 april vertrek ik van Kemajoran met het klm-vliegtuig naar Schiphol. Ik ben dus waarschijnlijk 8 april thuis, misschien al 7 april. Nettie en ik zijn van plan een paar dagen in Amsterdam te blijven, in Américain, voor we doorgaan naar Utrecht. Dan daar een paar dagen, en dan naar Frankrijk voor een paar weken. Het zal de eerste keer zijn dat ik Frankrijk werkelijk zie. Ik ben nu pas in Saigon geweest, een heel klein stukje Frankrijk maar, en dat is me al zo goed bevallen.

En dan je voorstel van de Oudenoord. Ik juich het toe, dat begrijp je wel. Het is benauwd en klein aan de Arntszkade, hoe graag ik ook bij mijn ouders ben, en al zal ik hen vaak gaan opzoeken. Maar Nettie is hier degeen, die het werkelijk aangaat. Hoe heb je het je voorgesteld? Moeten wij alleen het hoognodigste naar

[p. 42]

de Oudenoord overbrengen en komen wij daar a.h.w. een paar maanden logeren, of wil je dat wij er komen wonen? Ik heb Nettie hierover nog niets gezegd, want het lijkt me belangrijk om dat goed te weten voor we haar erbij halen. Zij is het wonen op kamers meer dan zat, en dat begrijp ik volkomen. Zij wil een huis, of minstens een paar kamers, die van haar zijn, en waar zij als huisvrouw baas is. Kamers die zij kan inrichten en waar zij kan handelen zoals zij verkiest, vooral natuurlijk, nu ik op zee ben en practisch nooit thuis.

Ik zie je dwalen door dat lege en holle huis, met al die herinneringen, en ik denk dat een beetje drukte, hoewel vaak lastig voor een Stichtingsman, geen kwaad zal doen. Beware of the children! Zij maken enorm veel lawaai. Maar zij slapen uitstekend, tenminste, dat deden ze toen ik wegging. 's Avonds en 's nachts waren wij ‘vrij’. Ach, waarom zou het eigenlijk niet in orde komen met Nettie. Ik wil niets liever dan dat.

Wat een fout is het geweest om weg te gaan; misschien ook om van de Stichting weg te gaan. Het ging daar zo lekker, vooral de eerste jaren. Op het laatst kreeg ik bijna geen rapport meer uit de pen. Geloof de mezelf niet meer, vond het bij voorbaat praatjes voor de vaak, en leugens. Maar ik ben geen vent om op een kantoor te zitten, of om aan ‘systemen’ te werken, of de hele dag correspondentie te doen. Dan geef ik er op den duur de brui aan. Je haalt in je brieven telkens Wemf aan. Nu, tegen mij heeft deze profeet eens gezegd: ‘Jij hebt een hekel aan èlk soort werk.’ Misschien wel waar. Destijds was ik beledigd en ook geschrokken; maar nu geef ik hem eigenlijk gelijk. Ik heb een hekel aan elk soort werk; het leidt allemaal tot niks. Toch hoop ik nog eens wat te schrijven. Maar dat is geen werk, misschien. Ik las eens een interview met Steinbeck, die Amerikaanse modeschrijver, en die zei een waar woord: schrijven is een baantje voor luie mensen. Ik haat, goedbeschouwd, het complete ‘productieproces’. Wat mij betreft was de motor nooit uitgevonden, en de stoommachine ook niet.

Schrijf je me nog eens over de Oudenoord? Je kunt er m.i. best over praten met Nettie; zij is erg verstandig in zulke dingen, en

[p. 43]

erg practisch en handig. Je kunt ook zeggen dat ik graag aan de Oudenoord zou zijn. Maar ik schrijf haar er niet over, voor ik bericht van jou heb, en laat je dus geheel de vrije hand. Gaat er iets van door, dan moet het vlot geregeld worden, want de tijd is kort.

Tot ziens dus, en een hand,

Frans.