Boeck van surgien

Capm. .xxvi. vander hopen si uut den gheweer is die cure.

Dislocacie anteancha in latine dat is die hope in dietsche die mach werden ontset in vier manieren inwaert uutwaert vorwaert ende achterwaert. Dat teiken daerment mede sal bekennen dat inwaert uut den lede es dat is als men beide die beene tegader voeghet ende leghet den voet bi den ghesonden dien voet is langher dan dat ghesonde been. Noch die sieke en mach dien voet niet brenghen [ten] ghemachtewaert. Ende die knije vanden sieken been coemt oec langher nederwaert dant ghesonde been ende al om tghemachte ist gheswollen. Ende daerom dat [t]hooft van der hopen coemt daertoe. Dat teyken daer men mede bekennen mach dat uutwaert uut den lede is dat is contrarie van den anderen want dien voet die ontset is is ghecort. Ende daert int ander te voren gheseit tghemachte gheswollen is dat is hier deelachtich ende diepe ende daer jeghen hoghe ende volachtich. Ende dat teiken dat vorwaert uut den lede is dat is dat die sieken been bughet tot allen siden waert nochtan is die knie sonder grote weedom niet ende hi en mach niet wandelen op tbeen hi en tredet op [die] versene ende hi en can niet siin orine ghemaken ende het es gheswollen al om tghemachte. Ende dat teijken dat achterwaert is uut den lede dat is dat hi die knie niet en mach bughen ende thoeft dat daer opwaert staet doet swellen. Nu moeti considereren eer ghi

[p. 147]

die hant daertoe doet of dese dislocacie vercout sij of veroudert. Ende siin si veroudert soe en onderwindes u niet. Ende siin si nu soe mach men se wael cureren. Ende die cuere van allen dese vier manieren van dislocacien die voerseit siin die orbaerliic siin dat siin diegene die IPOCRAS leerde dat ghi sult nemen al reckende die einden ende voeghen tgheweer ter rechter siden waert ende ter slincker siden waert soe langhe dat weder come in siin gheweer. [Ende] dese cuere leert IPOCRAS. Ende dits een ander ghemeen cuere dat is dat die minister sal sterkeliic dat been trecken met den handen inwaert ende nederwaert. Of men sal dat been binden boven die knie met eenre dwalen en een ander minister sal dat been sterkeliic houden. Ende ghi sult staen ter siden ter slincker die ghequets es en selt uwen dume setten neven den bant neven tghemacht ende sult dat einde vanden bande sterkeliic trecken ende een ander salt trecken metten anderen einde vanden bande die op dander side staet. Ende aldus suldi beede tegader trecken soe dattet tgheweer tegader dwinghe. Ende ghi sult op u side siin neerstich in te duwen metten handen ende metten voeten. Ende dat teiken dat in es dat is als ghi beide die beene tegader voeghet van den sieken even effen ende gheliic tegader even lanck. Ende daerna legter plaesteren op ende dwinghet alsoet behoerliic is. Item ghi sult den sieken bevelen dat hi stille ligge soedat die hope niet en roere ende latet alsoe ligghen twee daghe ende daerna suldien ontbinden ende die plaester of doen ende voeghet dat been met den anderen. Ende siedi dat si beide effen ligghen soe is die dislocacie wel ghevest. Ende dan suldi dicwil doen baden ende en waren se niet wel ghevest soe legghet weder plaesteren als [van eersten noch] .iii. of vier daghe. Ende daerna ontbindet ende hi en sal hem niet verhaesten met wandelen totdat wel ghevest is. Waer oec die dislocacie van alte veel verscher humoren soe suldiit cautriseren alst in gheset is in siin stat alsoe als ic u sal leeren.