Boeck van surgien

Camp. xvii vander anthonomie [van den buycke ende] van den darmen.

Lieve kinder nu hebdi ghehoert hoemen die darme die uut den lichaem siin weder in doen sal ende watmen doen sal den darmen die ghewont siin. Nu wil ic u leeren vander anthonomie vanden buijke ende vanden darmen. Ende den buiic heet vulgo ende es ghemaect buiiten [van den velle] ende binnen van dunnen lijesen Ende die heet Galienus Amonica na desen liesen siin .ii. lacerten die besachtich siin ende dunne als liesen ende siin soe ghevoecht deen metten anderen dat mense niet ghesceijen can. Ende daer om alle die meesters van anthonomien tuijghen dat een lacerte es ende niet twee want sii siin alte dunne. Na desen siinder [noch] twee vleeschachtig die comen vander borst dalende tot beneden aenden ghemachte. Ende alle dese vergaderen te gader ende worden ghevoecht deen met den anderen. Ende alle dese conpositien siin gheheeten mijrach. Ende daer coemt pitoneum ende heet syphac ende alle dit omgaet den buijc ende heeft gheen bloet want het es besachtich. Nu seldi weten dat inden buyc siin sesterhande darmen. Die eerste es gheheeten jntestinum duodenum ende daer om es hi gheheeten duodenum om dat hi lanc es .xii. dumen vanden ghemeenen die hi es. Ende oec heet menne die overste poerte vander maghen ende es deerste vanden smalen darmen. Die ander es gheheten jenunum intestinum omdat hi alle weghe yedel es want men en vinter niet in. Ende es oec van den smalen darmen doch es hi grover dan duodenum ende cleinder ende smaelder dan die ghene die daer na volcht. Die iiide es gheheeten orobus dat en es

[p. 62]

anders niet dan een sac ende es een vanden groten darmen. Die vierde die hier na volcht es gheheeten ylion ende es vander alder smaelsten darmen ende die alder meest leget ghewonden ende weder wonden ende die siin gheheeten in dietsche ghecronkelde darmen. Ende daer om siin sij gheheeten ylion om dat si keeren ende weinden deen jeghen den anderen ende maken confucen. Ende daer om die ghewont siin in die darmen die en moghen niet ghenesen. Die viifte es gheheeten colon omdat al dat in hem coemt wort alder volchxt uut gheseghen ende wel haesteliic ghedeijlt. Die seste ende die leste es gheheeten longaon ofte anus ende oec heet men intestinum rectum ende dese twee leste siin vanden 2 meesten. Daer om suldi weten als constantinus seijt in pantegni dat onser darmen siin .vi. drie die overste ende drie die onderste. Drie grove ende drie cleene smale. Ende als die smale ghewont siin soe siin sij quaet te ghenesen. Ende die grove machmen wel ghenesen in sulker manieren als ghi voren ghehoert hebt.