|
| |
| |
| |
Mey-ghedicht, waer in die voorighe meeningh wederleyt wordt, ende het rechte teghen-deel bevvesen, dat Mey boven April en alle d’ander maenden in den lustelijcksten tijdt komt van ’t geheele jaer.
GHelijck een machtigh Vorst, groot Potentaet of Coningh,
Die in een vreemt ghewest houdt regiment en wooningh,
Deur landt en steeden reyst, noodtsaecklijck of uyt lust,
Met een trop Hof-ghesins, hem dienstigh toegherust,
Ghenakende bykans een stadt of eenigh Heeren,
Sent hy sijn dienaers voor veel-verwig bont van kleeren,
Laet groet boodtschappen daer, bereydt huysen en dis,
Ruymt ploets voor mijnen sleyp, dat nergens seyl an is.
Alsoo dan mijnen vriendt om recht dan onderschepen
U vraegh en mijn antwoordt van April en van Meye,
Soo is den April oock voor-bode oft ghesant,
Die elck verkonden komt dat Mey is voor der handt.
En komt naer sijn bevel bont ghekleedt en behanghen,
Met een groen leverij om ’t koudt lichaem bevanghen,
Met bloemen en met kruydt Ruckwijs vrolijc vermaelt,
’T welck Phoebus goudich boort als hy bywijlen straelt.
En komt boodtschappen so ’t verlang van alle menschen,
’T ghediert vernufteloos ghetuyght hy hare wenschen,
Dat elck in sijn ghemoedt melancoly en strijdt
Verwerpen plaets in ruym tot vreuchd in Mayas tijdt.
En als sich dan alsoo yeghelijck gaet verblijden
Door Aprils boodtschap dat na by de schoone tijden
Van Mayo zijn, alsdan siet men maken gheneucht,
Niet om April maer om den Mey men sich verheucht.
Alsdan gaet menich mensch terstont vreuchde hanteeren,
En ’t sprakeloos ghediert soeckt sich oock te gheneeren,
Men hoort in Sonnen-schijn Leeurick en Nachtegael,
En ander voghels meer uytbrocken hare tael.
Toont sich dan al verblijdt om dat Mey is voorhanden,
Om dan in volle kracht door singhen bos en landen,
Wat wilmen dan helaes met een verkeerden sin,
’T ghepronck der Joffren schoon stellen voor Coningin.
Wat wil men Adelgroot boven Coninghen stellen,
Wat wil men ’t Knechts bevel voor Meesters wercken tellen,
Wat baet dees ydel waen of roemen, dat men wil
Stellen boven den Mey, ‘tslecht werck van den April.
April kann Flora niet met dou silvrich versaden,
Noch oock ‘t boom-eycke bos groen-knoppich uyt doen bladen,
Weynich haegh ofte boom sneuwen sich wie van bloem.
Van gheen vruchten altoos en komt April den roem.
Pan of der Herdren Godt begint wel vast te soecken,
Lancx lies moerassich veldt, de gras bequaemste hoecken,
Al kappend deur het riet siet hy of sich bereyt
Om spelen sijn liefs lof eenighe hellicheyt.
Sylenus met sijn staf komt deur de velden swerven,
Om voor sijn Geytjens sien die niet dan stro en scherven,
Of noch het graesken niet sijn spiesen op en splijt,
Verwacht soo met lanck-moet den soetsten Mayas tijdt.
Die kleyn Herders somtijdts gaen met haer Schapen weyden
Langhs hegh-bepoten wegh, of graeu schijn dorre heyden,
Die met koude handt-geblaes al hijpend uyt het velt,
Elck in een korten tijdt sijn vee in stal weer telt.
Diana als sy siet dat Phoebus sich gaet hooghen,
Lacht sy hem vriendlijck toe met soet bevall’ghe ooghen,
| |
| |
Smeeckt hem met haer ghesicht dat hy sijn gouden hooft
Allenerkens hoogher draeght, dat coud en rijp verdooft.
Want sy en derf noch niet met haer schoone Najaden
In die fonteynen blanck of bornen sich gaen baden,
Om haer lichamen schoon t’ondecken elck sich vreest
Voor swacke kranckheyt snoodt, door stuyre koudtheyt meest.
En dat uyt grijse locht mocht uyt Noord-oosten vallen,
Op ’t silver blinckend eel veel ronde haghel ballen,
En haer lidtmaten teer verkleumen koudt en stijf
Tot onghesontheyt, ay! waer dat gheen slecht bedrijf.
Dan mochten Satyrs loos die op haer kansen letten,
Sacht sluypend komen ras, en sich ontrent Daer setten,
En luystrich loeren gaeu als sy koudt kleum of mat,
Werden om haer alsdan ’t ontrooven haren schat.
Het licht ghevleughelt rot of honich-rijcke Byen,
Verheughen in April maer in des Meysche tijen,
Voor d’eenigh will’gehe bloem hebben sy vollen keur,
Te halen haren kost de heele werelt deur.
Soo Amphion en Orphee gheen Goddelijcker vingers
Hebben als aer Minnaers, so zijn ’t oor geen volbringers
Te spelen in April kanst-rijck of weerdt gheeert,
Als ick uytbeelden sal, d’ervaringh ’t beste leert.
Als mijn hert en ghemoedt, en alle mijn verlanghen
Onlancx van een Godin ghewillich werdt ghevanghen,
Die noch mijn ziel in macht als haer selfs ziele heeft,
En my naer ‘t haer ghevalt die doodt of ’t leven gheeft.
Die haer beeldt in mijn hert soo diep heeft in geschreven,
Dats is die tweed’ ickself, mijn ziel, mijn lijf, mijn leven,
Die haer soet aenghesicht staegh voor mijn oogen maelt,
En mijn benoude ziel seer woestigh heeft verdwaelt.
Daer oogen die my staegh haer vriendlijckheyt vertellen,
Haer lichaem dat my vaeck haer deuchden voor komt stellen,
En dickwils sucht op sucht uyt mijn benout ghemoet,
Met innerlijck ghepeyns droevigh uytdringhen doet.
Dese Goddinne dan die ick met gantscher krachten
Haer goedertierenheyt en liefde sal verwachten,
Quam ick besoecken eens met een Musijck accoort,
Int soetst van den April ghelijck sy had ghehoort.
Maer d’ongestaegh April verkleumd vingers en handen,
Dat wy een eenigh liedt niet spelen sonder schanden,
Want hy door Boreas hulp quam blasen glasich ys,
Breker van eyghen roem is dit gheen saeck onwijs.
Dat ick met schande ’t huys van mijn lief most begeven,
Soud ick dan April self noch boven Mey verheven:
Neen neen, want hy maer knecht van sijne knechten is,
Stuyr onghestadigh koudt en wanckelbaer ghewis.
Maer den lustighen Mayis weerdigh meerder eeren,
Die kan yeghelijcks druck in vrolijckheydt verkeeren,
D’eerste ghelijckenis die ick aenwijsen kan,
En d’ best ghetuyghenis die ons vertelt daer van.
Is als den tweelinck met sijn teecknen komt regeeren,
Terstond sietmen de jeucht vreuchdige vreucht hanteeren,
Elck loopt na ’t bos en haelt een meest beblaerde stam,
Om planten voor haer deur die hem voor lief aannam.
Met instrumenten daer of Musicael ghesanghen,
Doet elck sijn liefste liefden Meylieflijck ontfanghen,
Mey-dichtsels schenckt men haer en lieden veelderhant,
Soo werdt met groote vreucht d’inganck des Meys geplant.
Midden op menich pleyn, en hoecken van de straten,
Komtmen met Meyen oock om vreuchde te aenvaten,
Dan schakelt hande aen hande de jonghe jeucht eerbaer,
Singht al rontom den Mey d’een veur en d’ander naer.
Het grove boersche volck, gheleert van die natuere,
Komt oock int schaen gheboomt, bevrijdt van droev’nd truere,
| |
| |
Springhende handt aen handt singhen sy met gheschrey,
Den Mey, den Mey, den Mey, den lustelijcken Mey.
Boerinkens met haer kruyck of holle eycke vaten,
Gaend’ naer haer mele fonteyn al van den Mey sy praten,
Om winnen botter, kaes, den Mey bequaemheyt gheeft,
Dit onghelettert volck Mey voor April verheeft.
Self d’Elementen oock zijn hier ghetrou ghetuyghen,
Om yder onder die vonatsse licht ge buyghen,
Het vyer werdt in April van elck een noch begheert,
Maer ’t vyer wert in den Mey neffens den kock ontbeert.
Die locht gheeft in April veel wanckelbare daghen,
Die locht gheeft in April sneeu en haegh’lighe vlaghen,
Die locht gheeft in April schra winden, rijp en koudt,
Maer die locht in den Mey de velden nat bedout.
Het water in April doet kruyt en bloem verbleken,
Het water in den Mey kant wederom op queken,
Het water in den Mey doet ’t veldt schijnen oft leeft,
Het water in den Mey al ‘tkruydt sijn voedtsel gheeft.
Het aerdtrijck in April mach men bouwen en saeyen,
Maer ’taerdtrijc in den Mey staet met sijn vrucht gelaeyen,
Het aerdtrijck in April bot Ceres vrucht als gras,
Maer ’t aerdrijck in den Mey gheeft ayren en ghewas.
Het aerdtrijck over al met sijn schoone landouwen,
Mach men op ’t schoonste eerst in den Mey-tijdt aenschouwen,
Die dan met sinnen vijf op ’t naust eens overslaet,
Bevint dat Mey April in lof veer boven gaet.
’T ghesicht getuycht als wy ’t op en nederwaerts senden,
Het boodtschapt ons verstant wonder van allen enden,
Om laegh sien wy ’t aerdtrijc vol schepsels wonderlijck,
Omhoogh den Hemel die niet rust een ooghenblick.
Siet oock d’eerwaerde Son ’t schoonste teken van allen,
Met haer saffranigh hooft en flanckerende brallen,
Hoe sy in ’t Oosten vroech paruyckt haer blonde hooft,
En met haer gouden gloor sy ’s nachts bruynheyt verdooft.
Sy stelt sich schoon te pronc met haer bloosende wangen,
Een wolck weer-schijnich kleede heeft haer lichaem behanghen,
Noch swalck noch dicke locht stoort haer in haer beveel,
En ’s daegraets blancken rock, boort sy goutstralich eel.
Dan treedts al pralend voort tot op den middel troone
Des Hemels op middag, ghelijck sy is ghewoone,
En saeyt haer gout-ghesicht over der aerden kloot,
En lacht om dat sy heeft soo rijck te gast ghenoot,
’T heel menschelijc geslacht dat van ’t voedtsel der stralen,
Dat sy te gheven plach, nu haren noodtdruft halen,
Dan sinckt allencxkens neer ter plaetsen daer ’t haer lust
Te hebben in den nacht haer aenghename rust.
En treckt in ’t vallen soet haer goutdradighe lemm’ren,
Van ’s werelts ront naer sich niet soet bevallich schemm’ren,
’T geboomt met bladers schoon goutspickelich sy heucht
Hier sy speloncken bruyn, daer goude berghen veucht.
Dan sietmen ’s avondts bruyn den swerten sluyer hangen
Over haer gouden hooft, en flanckerende wanghen,
Verbercht haer schoon ghesicht voor onsen ooghen maer
Een ander glinstrich licht sietmen stracx volghen haer.
‘Tis die glimmende Maen die haer versilvert hulsel,
Soo blinckend heeft ghestelt tot hares dienst vervulsel,
Sy schimmert op de aerd en schittert water hel,
En circkelt haren loop ghelijck de Sonne snel.
’T ghehoor gheruycht oock door ’t bewijs van ’t voghel singhen,
Het snaer-ghespel by nacht, en duysenderley dinghen,
’T gespuys van beecxkens klaer, ’t boom-ruysen van den windt,
Dat Mey seer veer het lof van den April verslint.
| |
| |
Den reuck ooc veelderley tuycht aen diversche Bruyden,
Die vrolijck sich op doen van ’t Oosten tot het Suyden,
Schoon van reuck en koleur, ooc bloemen veelderhand,
Dat het lof van den Mey d’April heel maeckt tot schand.
Hier van hebben wy smaeck, en dees vruchten verheven,
Konnen ons hier en daer in Mey-tijdt voedtsel gheven,
Hier Zalaet daer Radijs, Esculapij gheslacht
Oordeelen dat den Mey die kruyden gheeft haer kracht.
’T ghevoghelt oock, en ’t vee, Chyteraes heetste stralen,
Hoeseer haer mentch veynst, den Mey-tijdt doetse dwalen,
Elck Minnaer naer sijn lief, en lief tot weder min,
En door liefd van weer-sijdes wint elck liefs hert en sin.
Yeg’lijc vernuftich mensch bequaemlijc kan nu mercken
Hoe wonder alle dinck tot wasdom hem gaet stercken,
Hoe d’aerd beschildert staet met bloemen en ghewas,
En hoe de beemden groen op ’t nieu sich kleen met gras.
Lustich staen over al die boomgaerts nu en bloeyen,
Lustich staen over al die wijnstocken en groepen,
Schoon bloosend staet het velt, deurschildert of het leeft,
Elck bloem int groene gras naer verw verschijnsel geeft.
Het boom-dicht doncker woudt beghint van veers te blaeuwen,
En ’t nader dicht geboomt begint ’t aerdtrijc te schauwen,
En elcken stam by stam gheplant na ’t uytsien staet
Vergult van ’t Sonne-licht wanneer sy slapen gaet.
Die beecxkens silver-klaer met haer bebloemde kanten,
Wispelen hier en daer lancx groen bemoste stranten,
Met boomkens van weer-sijdts effen naer pas ghepoot,
Die elck bloeyen naer aert, wit, paers, purper en root.
Waer ’t laeuwe wintjen soet koel-aesmich deur komt wayen,
En met de bloemkens bont die paetjens gaet besayen,
En noodicht soo elck een om te ghenieten vreucht,
En lockt elcks herte soet tot lust ende gheneucht.
Hoe siet men yeg’lijck dan in desen Mey-tijdt varen,
Hier op ’t water te scheep, en daer te land met karen,
De menschen over al d’een singht en d’ander springht,
Yeglijc so hy best mach geneucht en vreucht voortbringt.
Hoe sietmen nu de jeucht, maeghden en jonghelinghen,
Versamelt by malkaer deur die gras pleynen springhen,
D’een soent, d’ander omhelst, en d’ander tortopseert,
Yeg’lijck naer hy best mach sijn liefste lief nu eert.
En al het geyle vee door ’t drijven der natueren,
Al lockend vriendelijck gaet soecken sijn partueren,
Om hunnen geylen lust te boeten en soo voort
Doen teelen haren aert, dat hy niet uyt en doort.
In die gras-beemden gaen die schoons vate koeyen,
En die Merrijen glat elck naer haer mannen loeyen,
Oock ’t woldraghende vee, ja al ’t vyer vastich rot,
Zijn elck vry sonder sorgh ontsloten uyt haer kot,
D’een loyt, en d’ander drijft, of bleet, elc laet hem hooren,
En springhen deur den dou die sy hebben verkooren,
Voor vast gheboeyden stal en voor het stro ghesprey,
Een volle mondt soet gras en losse klaverwey.
Sy mayen met haer tongh die bloemkens al soet geurich,
’T lacht haer alt’samen toe schoon-reuckich en koleurich,
Sy storven bleef April, hoy stro ‘t is al vervoert,
Elck met ’t verleckert oogh na ’t soetste gras nu loert,
’T ghevoghelt over al met schoon gheverfde pluymen,
Gaet elck na haren aert woon-plaetsen nu in ruymen,
Elck paert sich hy en sy, vlechten konstich een nest,
en broeyen beurt na beurt haer jonghskens op het lest.
En ’s morghens komt het door de groen boom-tacken springhen,
En yegh’lijck na sijn aert begint vrolijck te singhen,
En Orghelen seer soet een lieflijcke Musijck,
Tot lof haers Scheppers die haer onderboude ghelijck.
Den Mey beschaemt gheheel die konstighe taffreelen
| |
| |
Der Schilders wijt vermaert, want geen doode pinceelen
Betreffen ’t leven soo ghelijck natuere dan,
Al dinghen voor verhaelt op ’t rijckst uytbeelden kan.
Nu komt Diana eerst met hare ghesellinnen
In desen schoonen tijdt om vreuchde te beginnen,
Elck dertel Nimph ontkleedt wentelt sich door den dou,
Of baedt in’t water claer, bevrijdt van druck en rou.
Sylenus met sijn fluyt komt nu aen tureluren,
Al gaende duyselt hy veel lieder sonder trueren,
Dan hust of werpt hy eens naer sijn dwalende vee,
En luyrt al wederom sijn ouden sanck gheree.
Den wijdt-stappende Pan met sijn ruyghe Bock-voeten,
Swerft al de velden deur om Siringa te groeten,
speelt oock seer lieflijck op ’t veel rietich instrument,
Als of sijne vriendin daer self noch waer ontrent.
Op Helicon en op Parnassus Bergh manierich
Hoort men nu ’t soet ghesangh van die ghesusters cierich,
Die tweemael vier en een daer aen te reije gaen,
En elck met stem om prijs hare ghesangh slaen.
Amphion en Orphee nu nimmermeer en rusten
Van ’t spelen, en Iaphis begint het oock te lusten,
Apollo boven al speelt op sijn liere soet,
Melpomene met vreucht sich oock verheughen doet.
Tyter en Galaté zijn stadich in de velden,
Om malkander haer liefd’ lieffelijck te vermelden,
En Coridon jeloers soeckt sijn vriendin al om,
Om van haer hier of daer te wesen willekom.
En Phoebus blinckend klaer met sijnen gouden luyster,
Soeckt sijn vriendin al om, laet al de werelt duyster,
Mercuyr spraeck rijck begaeft, smeeckt tot sijn Herse goet,
Datsy met hem verheucht in liefd wil leven soet.
Vertumnus sich oock staegh by Pomona gaet vlijen,
Ontrent haren Boomgaert komt hy geduyrich vrijen,
Die Maeght medoghent werdt, en jont hem hare Min,
Boven ’t voornemen straf raeckt hy ten Boomgaert in.
Selfs Venus uytten Throon daelt neer met haren wagen,
En laet sich by haer lief Adonis vrolijck draghen,
Sy stroockt, sy streelt, sy kust, ondeckt der minnen gloet,
Soo langh dat sy Adoon haer weder minnen doet.
Ja al der Goden hoop, hooch, laech, waer sy regeeren,
Sy gaen in dese tijdt sich al tot liefde keeren:
’T saem menschen ende vee, ’t gheeft al van liefde smoock
En weer minnenden brant, mijn Godin en ick oock.
Echo Antwoordt: ick oock,
Helaes! wie droes is dit die hier noch spreeckt van minne?
Wie is dit, Godt of mensch, of ist oock een Godinne?
Zoudt Echo oock wel zijn die door der liefden scha
Van Narcissus haer lief niet kost verwerven ja? ja.
Godin doet den Mey-tijdt u oock noch liefdich lopen?
Leeft ghy om u Narcis tot noch toe in wanhope? hope
Spreect ghy eens ’t oordeel recht, antwoort ons alle bey,
Welck maent het lustichst is, den April of den Mey?
Nu tuyghen ghenoech, hier onder wilt u buyghen,
Mijn weerden vriendt, want selfs de Goon u overtuygen,
Mensch, beesten, en den tijdt, oock d’Elementen vier,
Son, Maen, dach ende nacht, en al ’s werelts beslier.
Hier mede sluytend nu, legh ick ter neer mijn penne,
Maer holla! noemt den tijd daer men ’t gedicht by kenne,
Den eersten dach van Mey als April was voor by,
SeXtienMael thienmael thien Drie Viermael ende dry.
|
|
Auteursrechtvrij