Werken. Deel 6. Die chierheit der gheestelijker brulocht. Vanden blinckenden steen. Dat boec der hoechster waerheit

Regelnummers proza verbergen

Vanden behaghene der godliker persone, ende vanden behaghene tusscen God ende den goeden menschen. C.X.

21En̄ aldus moghedi proeven dat die godlike nature ewich 22werkende is na wise der persone, ende ewich ledich steet en̄

[p. 258]

1wiseloes nader eenvoldicheit haers wesens. En̄ hier omme al 2dat God vercoren heeft en̄ begrepen met ewigher persoenli- 3ker minnen, dat heeft hi al weselike beseten ghebrukelike, 4in enicheit met weseliker minnen⁽¹⁾. Want die godlike per- 5sone behelsen hem onderlinghe in een ewich behaghen met 6grondeloser werkeliker minnen in enicheit. En̄ dit wert 7vernuwet altoes in dat levende leven der Drievoldicheit; 8want daer is altoes nuwe ghebaren in nuwen bekinnen, 9nuwe behaghen en̄ nuwe uutgheesten⁽²⁾ in ene nuwe be- 10helsen, met nuwer vloet van ewigher minnen. In desen 11behaghene sijn behelset alle die uutvercorene inglen 12en̄ menschen, vanden lesten toten iersten. Ane dit be- 13haghen hanghen hemel en̄ erde, leven, wesen, were en̄ ont- 14hout alre creaturen sonder allene die afkeer van Gode in 15sonden: die comt uut eyghender blinder quaetheit der 16creaturen. Ute den behaghene Gods vloyt gracie en̄ glorie, 17en̄ alle gaven in hemel en̄ in erde, en̄ in yeghewelken son- 18derlinghe, na sine noet en̄ na sine ontfanckelicheit; want die 19gracie Gods is bereet allen menschen en̄ ontbeidende eens 20yeghewelcs sondaren keer⁽³⁾. Wanneer dat hi, overmits 21berueren der gracien, sijns selfs wilt onfermen en̄ met trou- 22wen Gode anroepen, hi vint altoes ghenade. En̄ soe wie, 23overmits gracien, met minliken behaghene wederboghet is in 24dat ewighe behaghen Gods, hi wert bevaen en̄ behelset in 25die grondelose minne, die God selve is. En̄ hi vernuwet 26altoes in minnen en̄ in doechden; want tusschen dien dat wi 27Gode behaghen, en̄ dat ons God behaghet, soe wert minne

(1) Sur. Atque eamobrem quoscumque Deus elegit et sempiterno personali amore complexus est, eos omnes essentiali amore in unitate essentialiter ac fruitivè possidet.

(2) Sur. nova spiratio.

(3) Sur. et uniuscujuslibet peccatoris conversionem expectat.

[p. 259]

1gheoefent en̄ ewich leven. Mer God heeft ons ewelic ghemint 2en̄ gheoefent in sijn behaghen, en̄ dat souden wi met rechte 3aensien, soe soude onse minne vernuwen en̄ onse behaghen. 4Want, overmits die wederdraghinghe der persone inder 5Godheit⁽¹⁾, soe is daer altoes nuwe behaghen mit nuwen 6uutvlieten van minnen in een nuwe behelsen in enicheiden. 7En̄ dit is sonder tijt, dat is sonder voir en̄ na, in een ewich 8nu. Want in desen behelsene in enicheit, sijn alle dinc vol- 9bracht; en̄ inden uutvloyene der minnen, soe werden alle 10dinc ghewracht; en̄ inder levender vruchtbarer naturen, 11sijn alle dinghen moghelic te ghesciene⁽²⁾ want in der le- 12vender vruchtbarer naturen, soe is die Sone inden Vader 13en̄ die Vader inden Sone, en̄ die heylighe Gheest in hem 14beiden. Want het es ene levende vruchtbare enicheit, 15die een oert⁽³⁾ en̄ een beghin is alles levens en̄ alles 16ghewerdens. Ende hier omme sijn daer alle creaturen 17sonder hem selven⁽⁴⁾ alse in haer ewighe sake één wesen 18en̄ één leven met Gode. Maer inden uutbroke⁽⁵⁾ der 19persone met onderscede⁽⁶⁾ soe is die Sone vanden Vader, en̄ 20die heylighe Gheest van hem beiden. En̄ daer heeft God alle 20 21creaturen ghemaect en̄ gheordent in hacrs zelfs wesen⁽⁷⁾; en̄ 22hi heeft den mensce weder hermaect met sijnre ghenaden en̄ 23met sijnre doot alsoe verre alst in hem es. En̄ hi heeft die

(1) Sur. Enimvero per personarum in divinitate relationem.

(2) Sur. atque in vitali foecundaque natura cuncta possunt fieri.

(3) In G. staet eert. D, F en H. hebben duidelyk oert. In L alleen leest men sake, en zoo heeft Surius mede gelezen, want by hem luidt het: quae omnis vitae et omnium quae fiunt fons et origo est. Men vindt overigens het woord oort by Kiliaen in de beteekenis van het eerste of het laetste van een ding.

(4) Sur. Atque eamobrem sunt inibi omnes creaturae absque seipsis, tanquam in sempiterna causa sua una essentia unaque vita cum Deo.

(5) F. alleen in die wtbroke.

(6) Sur. In personarum autem distincta emanatione.

(7) Sur. et in propria quamque ordinavit essentiae.

[p. 260]

1sine gheciert met minnen en̄ met doechden, en̄ met hem 2weder boghet in haren beghin⁽¹⁾.

3Daer es die Vader metten Sone en̄ alle die gheminde be- 4vaen en̄ behelst in bande van minnen, dat is in enicheit des 5heilichs Gheests⁽²⁾. En̄ dit is die selve enicheit die vrucht- 6baer is naden uutbroke der persone, en̄ inden wederboghen 7een ewich bant der minnen, die nemmermeer ontbonden en 8wert⁽³⁾: en̄ alle die hem dair in verbonden weten, die moe- 9ten ewich salich bliven; en̄ si sijn alle rike van doechden, en 10claer in scouwene, ende eenvoldich daer si ghebrukelike 11rasten⁽⁴⁾. Want in haren inkere soe openbaert haer die 12minne Gods uutyloyende mit allen goeden, en̄ intreckende in 13enicheit, en̄ overweselic en̄ wiseloes in ewigher rasten. En̄ 14hier omme sijn si mit Gode verenicht met middele en̄ sonder 15middele en̄ oec sonder differencie.

(1) Sur. omnesque electos suos charitate et virtutibus ornavit et in ipsorum una secum principium reflexit.

(2) Sur. Hi Pater cum Filio, et cum eis electi omnes circumplectuntur vinculo caritatis, in divina unitate.

(3) Sur. in earum autem reflexione sempiternus ac insolubilis est nexus amoris.

(4) Sur. Suntque virtutibus locupletes, contemplatione lucidi, et in fruitiva quiete simplices.