Logo DBNL
Werken. Deel 6. Die chierheit der gheestelijker brulocht. Vanden blinckenden steen. Dat boec der hoechster waerheit (1868)

Werken. Deel 6. Die chierheit der gheestelijker brulocht. Vanden blinckenden steen. Dat boec der hoechster waerheit

(1868)–Jan van Ruusbroec–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

Hoe wi moghen werden verborghene sonen Gods ende een scouwende leven besitten. C. IX.

5Maer ic soude noch gherne weten hoe wi werden moghen 6verborghene sonen Gods, en̄ een scouwende leven besitten. 7Hier na heb ic ghesien(1). aldus: ghelikerwijs dat voir 8gheseit is, soe moeten wi altoes leven en̄ waken in allen 9doechden en̄, boven allen doechden, sterven en ontslapen 10in Gode; want wi moeten den sonden sterven, en̄ uut Gode 11gheboren worden in een duechdelic leven. En̄ wi moeten 12ons selfs vertien, en̄ in Gode sterven in een ewich leven. 13En̄ hier om volcht die ordinancie aldus(2): Eest dat wi 14gheboren werden uten gheeste Gods, soe sijn wi sonen der 15ghenaden; en̄ soe wert al ons leven ghechiert met duechden. 16En̄ alsoe verwinnen wi alle dat Gode contrarie is; want 17al dat uut Gode gheboren is, dat verwint die werelt, sprect 18Sint Jan(3). En̄ in deser gheboirten, sijn alle goede men- 19schen die sonen Gods. En̄ die gheest Gods stoket en̄ bewe- 20ghet yeghewelken sonderlinghe tot dien doechden en̄ te 21goeden werken daer hi bereet en̄ hebbelic toe is(4). En̄ 22aldus behaghense alle Gode, en̄ een yeghelijc sonderlinghe

1na groetheit sijner minnen ende na edelheit sijnre oefenin- 2ghen; nochtan en ghevoelen si hem niet gestadicht, noch 3besittende Gode, noch versekert ewichs levens(1); want si 4moghen noch afkeren en̄ in sonden vallen. En̄ hier omme 5noem icse meer knechten ofte vrinden, dan sonen. Mer 6wanneer dat wi ons selven onthogen, en̄ in onsen opganghe 7tot Gode alsoe eenvuldich werden, dat ons blote minne 8bevaen mach in die hoecheit, daer si haers selfs pleecht boven 9alle oefeninghe van duechden, dat is in onsen oirspronc 10daer wy gheestelic uut gheboren werden: daer selen wi 11ontwerden(2) en̄ sterven in Gode ons selfs en̄ alre eyghen- 12scap, ende in dien stervene werden wi verborghen sonen 13Gods, en vinden in ons een nuwe leven: en̄ dat is een 14ewich leven. En̄ van desen sonen sprect Sinte Pauwels: 15‘Ghi sijt doot, en̄ u leven is verborghen met Christo 16in Gode(3).

17Nu verstaet, die ordinancie is aldus(4): In onsen toe- 18ganghe tot Gode, soe moeten wi ons selven en̄ alle onse 19werke voir ons draghen, als een ewighe offerhande Gode; en̄ 20in die yeghenwoirdicheit Gods, selen wi ons selven 21laten en̄ alle onse werken, en̄ stervende in minnen, selen 22wi overliden alle ghescapenheit tot in die overweselike 23rijcheit Gods: daer selen wi Gode besitten in een ewighe 24ghestorvenheit ons selfs. Ende hier om sprect die gheest 25Gods inden boeke der Heymelicheit ‘dat die dode salich 26sijn, die inden Here sterven(5). Met rechte noemt hise

1salighe dode, want si bliven ewelic ghestorven, en̄ hem 2selven ontsonken in die ghebrukelikc enicheit Gods. En̄ si 3sijn altoes van nuwes stervende in minnen, overmits die 4intreekende overforminghe der selver enicheit. Voirtmeersprect 5die gheest Gods: ‘Si selen rasten van haren arbeide, 6en̄ hair werken selen hem na volghen(1).’ In dier wise 7daer wy uut Gode gheboren werden in een gheestelic 8doechdelic leven, daer draghen wy onse werken voir ons 9als een offer Gode; mer inder onwisen, daer wi weder 10in Gode sterven in een ewich salich leven, daer volghen 11onse goede werken ons na, want si sijn één leven met 12ons. In onsen toeganghe toe Gode met doechden, soe 13woent God in ons; mer inden overlidene ons selfs en̄ 14alre dine, daer wonen wi in Gode. Eest dat wi hebben 15ghelove, hope en̄ minne, soe hebben wi Gode onfaen, 16en̄ hi woent in ons met sijnre ghenaden, en̄ hi seint ons 17uut als sine ghetrouwe knechten, omte houdene sijn 18ghebode. En̄ hi roept ons weder in als sine heymelike 19vriende, eest dat wi na volghen sinen rade; en̄ hier mede 20toent hi ons openbaer sine sonen, eest dat wi leven contrarie 21der werelt. Mer boven alle dinc, selen wi Gods ghesmaken, 22oft ghevoelen ewichs levens in ons, soe moeten wi boven 23redene, met onsen ghelove, in Gode gaen: en̄ daer selen 24wi bliven eenvoldich, ledich, en̄ onverbeelt, overmits minne, 25verhaven in die opene bloetheit onser ghedachten(2). 26Want daer wi in minne overliden alle dinc, en̄ sterven 27alles ghemercs in niet te wetene en̄ in donckerheden(3):

1daer werden wi ghewracht en̄ overformt metten ewighen 2woerde, dat een beelde des Vaders es. En̄ inden ledighen 3sine ons gheests(1) onfaen wi die onbegripelike claerheit, 4die ons bevaet en̄ doergheet, ghelikerwijs dat die lucht 5doirgaan wert met claerheit der sonnen. En̄ dese claerheit 6en is anders niet dan een grendeloes staren en̄ scouwen. 7Dat wi sijn, dat aenstaren wi; en̄ dat wi aenstaren, dat 8sijn wi: want onse ghedachte, onse leven en̄ onse wesen 9is eenvoldich verhaven en̄ gheenicht metter waerheit, die 10God is. En̄ hierom, in desen eenvoldighen staren, sijn 11wi één leven en̄ één gheest met Gode: en̄ dit noeme 12ie een scouwende leven. Daer wi met minnen aen Gode 13eleven, daer oefenen wi dat beste deel; mer daer wi aldus 14in overwesene staren, daer besitten wi Gode gheheel. Dese 15scouwene is altoes aenhanghende ene wiselose oefeninghe, 16dat is een vernietende leven; want daer wi ons selfs 17uutgaen in donkerheden en̄ in onwisen sonder gront, daer 18scijnt die eenvoldighe raye der claerheit Gods altoes, daer 19wi in ghefondiert sijn, en ons uut ons selven trect in 20overwesene en̄ in ontsonkenheden van minnen. En̄ deser 21onsonkenheit van minnen es altoes aenhanghende en̄ 22navolghende een wiselose oefeninghe van minnen(2); want 23minne en mach niet ledich sijn, mer si wilt doerweten 24en̄ doorsmaken die grondelose rijcheit die in haren gronde 25leeft(3): en̄ dit es een hongher onghepayt(4). Altoes crighen

1in dat ontbliven, dat is zwemmen jeghen stroem(1). Men 2cant ghelaten noch ghevaten, men cant ghederven noch 3vercrighen, men cant oec verzwighen noch ghespreken, 4want het is boven redene en̄ verstaen, en̄ onthoghende alle 5creaturen(2). En̄ hier omme en machment verreyken(3) 6noch verhalen; mer wie selen in ons binnenste sien: daer 7ghevoelen wi dat ons die gheest Gods drijft en̄ stoect in dit 8ongheduer van minnen; en̄ wi selen boven ons selven sien: 9daer ghevoelen wi dat ons die gheest Gods uut ons selven 10trect en̄ verteert te niete in sijns selfsheit, dat is in die 11overweselike minne, daer wi één mede sijn, en̄ die wi besitten 12diepere en̄ breedere dan alle dine.

13Dit besitten is een eenvoldich, afgrondich smaec alles 14goets en̄ ewich levens, en̄ in desen smaec sijn wi verswolghen 15boven redene, en̄ sonder redene, in die diepe stilheit der 16godheit die nemmermeer beweghet en wert. Dat dit waer is, 17dat mach men met ghevoelene weten, en̄ anders niet. Want 18hoe dat is, ofte wie, ofte waer, ofte wat, dat en mach 19redene noch oefeninghe hervolghen: en hier om blijft onse 20navolghende oefeninghe altoes wiseloes, dat is sonder ma- 21niere. Want dat grondelose goet, dat wi smaken en̄ besitten, 22wi en connent begripen noch verstaen, noch wi en moghen 23met onser oefeninghen uut ons selven nemmermeer daer 24in comen. En̄ hier om sijn wi in ons selven arme, en̄ 25in Gode rike; in ons selven hongherich en̄ dorstich, in

1Gode dronken ende sat; in ons selven werkende, en̄ in 2Gode alles ledich(1). En̄ aldus selen wi ewelic bliven; 3want sonder oefeninghe van minnen, en moghen wi Gode 4nemmermeer besitten. En̄ soe wie anders ghevoelt oft gheloeft, 5hi is bedroghen. En̄ aldus leven wi gheheel in Gode, dair wi 6onse salicheit besitten; en̄ wi leven gheheel in ons selven, 7daer wi ons, in minnen, te Gode oefenen. En̄ al eest dat wi 8gheheel in Gode leven, en̄ gheheel in ons selven̄, dit en is 9doch mer één leven; mer het is contrarie ende twevoldich 10van ghevoelene: want arme en̄ rike, hongherich en̄ sat, 11werkende en̄ ledich, dese dinghen sijn te male contrarie: 12nochtan leghet hier in onse hoechste edelheit, nu en̄ ewelic; 13want wi en moghen te male niet God werden, en̄ onse 14ghescapenheit verliesen: dats ommoghelic(2). Bleven wi oec 15te male in ons selven ghesondert van Gode, soe moesten wi 16sijn ellendich en̄ onsalich: en̄ hier om selen wi ons in Gode 17gheheel ghevoelen, en̄ gheheel in ons selven; en̄ tusschen 18desen tween ghevoelen en̄ vinden wi anders niet dan die 19ghenade Gods en̄ die oefeninghe onser minnen. Want uut 20onsen oversten ghevoelne schijnt die claerheit Gods in ons, 21die ons die waerheit leert en̄ beweghet tot allen duechden 22en̄ in ewigher minnen te Gode. Dese claerheit sijn wi 23navolghende, sonder onderlaet, tot inden gronde daer si uut 24comt. En̄ daer en ghevoelen wi anders niet dan ontgheesten 25en̄ ontsincken in eenvoldigher grondeloser minnen, sonder 26wederkeer(3). Bleven wi altoes daer met onsen eenvoldighen

1ghesichte, des souden wi altoes ghevoelen(1); want onse 2onsinken in die overforminghe Gods, dat blijft ewelic sonder 3ophouden, eest dat wi ons selfs uutghegaen sijn en̄ Gode 4besitten in onsonckenheden van minnen. Want besitten wi 5Gode in onsonckenheden van minnen, dat is in verlorenheden 6ons selfs, soe is God ons eyghen, en̄ wi sijn hem eyghen; 7en̄ wi sijn ons selven onsinckende, ewelic sonder wederkeer, 8in onsen eyghendom, dat God is. Dit onsincken is weselike, 9met hebbeliker minnen(2); en̄ daer om eest slapende en̄ 10wakende, weten wijt oft en weten wijt niet(3) En̄ in deser 11wijs en verdient dit onsinken enghenen nuwen graet van 12love; mer het behout ons in dat besitten Gods, en̄ alle des 13goets dat wi daer creghen hebben: en̄ dit onsincken is ghelijc 14den rivieren die, sonder ophouden en̄ sonder wederkeeren, 15altoes vlieten in die zee, want dat is hair eyghen stat. Alsoe 16ghelikerwijs, eest dat wi Gode alleen besitten, soe is ons 17weselike ontsinken met hebbeliker minnen altoes vlietende, 18sonder wederkeer, in enen afgrondighen ghevoelen dat wi 19besitten en̄ dat ons eyghen is(4). Waren wi dan altoes 20eenvoldich, en̄ met gheliker gheheelheit toesiende, wi souden 21altoes ghelijc ghevoelen. Nu is dat onsinken boven alle 22doechden, en̄ boven alle oefeninghe van minnen; want het 23en is anders niet dan een ewich uutgaen ons selfs met enen 24claren voirsien, in een anderheit, daer wi uut ons selven in

1neyghen als in salicheden(1). Want wi ghevoelen een ewich 2uutneyghen in een anderheit dan dat wi selven sijn(2). En̄ 3dit is dat ynnichste en̄ dat verborghenste ouderscheit dat wi 4tusschen Gode en̄ ons ghevoelen moghen; want hier boven 5soe en is nemmer ondersceets(3). nochtan blijft onse redene 6staende met opene oghen in donkerheden, dat is in onweten 7sonder gront; en̄ in deser donkerheit blijft ons bedect ende 8verborghen die grondelose claerheit; want haer overcomende 9grondeloesheit die verblynt onse redelicheit(4). Mer si beveet 10ons in eenvoldicheit, en̄ overformt ons met haers selfsheit: 11en̄ aldus werden wi van Gode ontwracht(5) en̄ ghewracht tot 12in ontsonkenheden van minnen, daer wi salicheit besitten 13en̄ met Gode één sijn.

14Als wi aldus Gode gheenicht werden, hier af blijft in ons 15een levende wete, en̄ een werkende minne; want sonder 16onse weten, en moghen wi Gode niet besitten; en̄ sonder 17oefeninghe van minnen, en moghen wi met Gode niet 18verenicht werden noch gheenicht bliven. Want mochten wi 19salich sijn sonder ons weten, soe mochte oec een steen 20salich sijn, die gheen weten en heeft. Dat ic here van 21aertrike alder werelt waer, en̄ ics niet en wiste, wat holpe 22mi dat? En̄ hier omme selen wi ons emmermeer weten 23en̄ ghevoelen smakende en̄ besittende; en̄ dit tuycht ons

1Christus selve daer hi dus spreet van ons voir sinen Vader: 2‘Dat is, spreket hi, ewich leven, dat si di alleen bekennen 3enen ghewarighen God, en dien du gesonden heves Jesum 4Christum(1).’ Aldus moechdi merken dat ons ewigheleven 5leghet in kennisse met ondersceede.


Vorige Volgende