Werken. Deel 6. Die chierheit der gheestelijker brulocht. Vanden blinckenden steen. Dat boec der hoechster waerheit

Regelnummers proza verbergen

[p. 210]

Van ondersceide tusschen die ghetrouwe knechten Gods en heymelike vrienden Gods. C. VII.

1Noch moghen wi merken dat groet ondersceit is tusschen 2die ghetrouwe knechten en̄ heymelike vrienden Gods; want, 3overmits gracie en̄ die hulpe Gods, soe verkiesen die ghe- 4trouwe knechten die gheboden Gods te houdene, dat is 5ghehoirsam te sine Gode en̄ der heyligher Kerken, in alle 6manieren van duechden en̄ van goeden seden: en̄ dit heet 7een uutwendich leven of een werkende leven. Mer die 8heymelike vrienden Gods, si verkiesen metten gheboden te 9houdene die levende rade⁽¹⁾ Gods, dat is een minlijc inwen- 10dich aencleven aen Gode te sijnre ewigher eren, met enen 11willighen vertyene alle dies dat men buten Gode met loste en̄ 12met liefte besitten mochte. Alsulke vriende roept en̄ noot 13God inwert, en̄ leert hem onderscheit in inwendighen 14oefeninghen ende menighe verborghene wise gheestelics 15levens. Mer sijn knechten seint hi uutwert, opdat si hem 16ghetrouwe sijn en sijnre familien, in allen dienste en̄ in 17allen manieren van uutwendighen goeden werken. Siet, 18aldus gheeft God sine ghenade en̄ sijn hulpe na yeghewelcs 19menschen hebbelicheit, dats, na alre wijs dat die mensche 20met Gode eendrachtich is in uutwendighe goede werken 21ofte in inwendigher oefeningher van minnen. Mer nieman 22en mach inwendighe oefeninghe pleghen noch ghevoelen, 23hi en si Gode gheheel en̄ te mael inghekeert⁽²⁾. Want alsoe 24langhe als die mensche van herten ghedeelt is, soe is hi

(1) Vitalia Dei consilia, zegt Surius.

(2) Sur. nisi totum se intrò recipiat ad Deum.

[p. 211]

1uutsiende⁽¹⁾, en̄ onghestadich in sinen moede, en̄ wert licht 2beweecht van lieve en̄ van leede tijteliker dinghen, want si 3leven noch in hem⁽²⁾. En̄ al levet hi na den gheboden Gods, 4hi blijft van binnen altoes onverlicht en̄ ongheleert wat 5ynnighe oefeninghe es en̄ hoemen haers pleghen sal. Mer 6indien dat hi weet en̄ ghevoelt dat hi Gode meint, en̄ sinen 7liefsten wille begheert te volbringhen in allen sinen werken: 8hier mede laet hi hem ghenoeghen; want hi vynt hem 9selven ongheveinst in sijnre meninghe, en̄ ghetrouwe in 10sinen dienste. En̄ overmits dese twee punten, behaecht hi 11hem selven, en̄ hem dunct dat uutwendighe goede wer- 12ken met rechter meninghen, heyligher en̄ orbaerliker sijn 13dan enighe inwendighe goede oefeninghe; want hi heeft 14overmits die hulpe Gods, een uutwendighe wise vercoren⁽³⁾. 15En̄ hier omme oefent hi meer uutwendighe werken met 16ónderscede, dan den ghenen daer hi om werct, met 17ynnigher liefden⁽⁴⁾. En̄ dit is die sake dat hi meer verbeelt 18is metten werken die hi werct, dan met Gode daer hi om 19werct. En̄ overmits dese verbeeltheit in sinen werkene, soe 20blijft hi een uutwendich mensche, en̄ en is niet hebbelic 21den rade Gods ghenoech te sine, want sijn oefeninghe is meer 22uutwendich dan inwendich, meer sinlijc dan gheestelic. 23En̄ al is hi een ghetrouwe knecht Gods in uutwendighen 24dienste: dattie heymelike vrienden Gods ghevoelen, dat 25blijft hem verborghen en̄ onbekent. En̄ hierom eest, dat 26selke grove uutghekeerde menschen altoes oerdelen en̄ 27berispen die inghekeerde menschen, om dat hem dunct

(1) foràs respicit, zegt Surius.

(2) Sur. facilèque rerum temporalium etiamnum in ipso viventium vel prosperis vel adversis casibus permovetur.

(3) Sur. externum vivendi modum amplexus est.

(4) Sur. atque eamobrem externa potius discriminatim exercet opera, quàm amore intimo eum amptexctur, cujus causa operatur.

[p. 212]

1dat die inghekcerde menschen ledich sijn. En̄ dit was oec 2die sake dat Martha claechde onsen Here over hare suster 3Marien, om dat si haer niet en halp dienen; want haer 4dochte dat si groten dienst en̄ groten orbaer dede, en̄ dat 5haer suster ledich sat te vergheefs. Mer onse Here gaf sen- 6tencie en̄ oirdel van hem beiden: Hi en berispte Martha niet 7van haren dienste, want die dienst was goet en orberlic; mer 8hi beresptese van hare sorchvoldicheit, en̄ omdat si bedruct 9en̄ bedroeft was overmits menichfuldicheit uutwendigher 10dinghen. En̄ hi prijsde Marien van hare inwendigher oefe- 11ninghen en̄ sprac dat eens dinc noot waer, en̄ dat si dat 12beste deel vercoren hadde, dat van haer niet ghenomen en 13soude werden.

14Dat één dinc, dies noot is allen menschen, dat is godlike 15minne. Dat beste deel, dat is een inwendich leven met min- 16liken aencleven aen Gode. Dat hadde Maria Magdalena ver- 17coren, en̄ dat verkiesen noch die heymelike vriende Gods. 18Mer Martha vercoes een uutwendich, ongheveinst, werkende 19leven; en̄ dat is dat ander deel daermen Gode in dient, dat 20soe volcomen noch soe goet niet en is: en̄ dit deel verkiesen 21noch die ghetrouwe knechten om die minne ons Heren.

22Mer nu vintmen selke dore menschen die alsoe ynnich en̄ 23alsoe ledich willen sijn, dat si noch werken noch dienen en 24willen in noode haers evenkerstens. Siet, dese mensche 25en sijn noch heymelike vriende, noch ghetrouwe knechten 26Gods; mer si sijn te mael valsch en̄ bedroghen. Want nie- 27man en mach den rade Gods ghenoech sijn, die sijn ghebo- 28den niet houden en wilt. En̄ hier om sijn alle die heymelike 29vriende Gods altoes ghetrouwe knechten daers noet is; mer 30die ghetrouwe knechten en sijn alle niet heymelike vriende: 31want die oefeninghe die daer toe behoirt es hem onbekent. 32Aldus hebdi dat onderscheet tusschen die heymelike vriende, 33en̄ die ghetrouwe knechten ons Heren.