Werken. Deel 2. Vanden gheesteliken tabernakel

Regelnummers proza verbergen

Vander geesteleker bediedenessen galbaens ende wieroox. C. CXI.

21Ende hier toe dede Christus sine puere onnoeselheit ende 22sine oetmoedeghe ghehoersamheit; ende dit betekent ons 23die galbaen dien de Joden offerden. Want Galbaen es

[p. 93]

1gumme, ochte sap van enen crude heet Ferula⁽¹⁾; sijn sap 2es wit alse melc: ende hier mede versteet men die puere 3onnoeselheit ons Heren. Dat sap es so edel ende so staerc 4van roke, dadt alle serpente verwint ende verdrijft. Ende alsoe 5dede die oetmoedeghe ghehoersamheit ons Heren Jhesu 6Christi, die verwan ende verdreef alle die serpente der hel- 7len. Want gheliker wijs dat ons dat serpent verwan in 8Adaems onghehoersamheit, alsoe hebben wijt weder ver- 9wonnen in Christus ghehoersamheit; want ghehoersamheit 10es dat binnenste maerch alre doechde⁽²⁾. Ende alsoe es Gal- 11baen dat binnenste maerch van enen boeme, ochte van enen 12crude dat enen boeme ghelijct, ende heet ferula, daer men 13die scoliere mede sleet⁽³⁾; want ghehoersamheit heeft onse 14viande in ommacht gheslaghen ende onse doet ghedoedt.

15Ende toe deser ghehoersamheit soe dede Christus onse 16priester berrende devocien ende innech ghebet: ende dit 17betekende die wieroec dien die Joden daden met der specien 18die si verbernden op den guldenen outaer. Ende doe Christus 19dese ·iiij· dinghe offerde op die weerdicheit die hi te Gode 20droech⁽⁴⁾, doe ghelach die strijt tusscen sinen gheest ende 21sine lijfleke nature⁽⁵⁾; want die nature gaf hare onderdanich, 22ende wart berrende in enen viere van minnen met den 23gheeste. Ende aldus volbrachte hi, in enen vertiene sijns 24selfs⁽⁶⁾, die bede die hi driewerf ghebeden hadde sinen 25Vader: ‘Niet mijn wille, maer dijn wille moete ghescien.’

(1) Ook by Plinius, Hist. nat. Lib. XII, cap. 56, num, 1.

(2) Sur. Enimvero obedientia virtutum omnium intima medulla est.

(3) Van daer het fransche férule. Zie Martialis, Epigr, Lib. X, Ep. 62, v. 10.

(4) Sur. in illius, quam erga Deum Patrem gerebat, venerationis ac reve rentiae altari obtulit.

(5) Sur. certamen omne spiritûs et corporis in ipso consopitum est.

(6) Sur. perfecta sui abnegatione.

[p. 94]

1Ende al te hans, met enen staerken vrien moede ende met 2melder herten, offerde hi heme willichleec in die doet; 3want nieman en was machtich dat onnoesel lam te doedene 4jeghen sinen wille. Maer also saen alse onse lam verwonnen 5wart van minnen, ende hem selven overgaf in die gherech- 6ticheit ende in die moghende hant sijns Vader, ende in die 7hande alle sijnre viande: siet in desen vrien overghevene 8wart die Vader gherenen⁽¹⁾ in der selver minnen, ende in 9uutvloyender ontfaermherticheit tote onser noet, alsoe dat hi 10ghedoeghen woude Judasse ende den fellen Joden haren 11wille te volbringhene in sinen Sone.

12Doe quam Judas vore ridderen ende vore knechte die van 13den prince der priestere ghesent waren Christum te vane; 14ende overmids sine quade ghierecheit, met valscher groeten 15ende met enen cussene (dat ·j· teken was van minnen) so 16leverde hi onse onnoesel lam in ghewapender hant den 17nideghen Joden: ende si grepene ane met toerneghen moe- 18de, alse verwoedde honde; ende al ghebonden trocken sine 19alse enen mesdadeghen ménsche van huse te huse, tote den 20oversten prince, dat was Cayphas, die doe bisscop was der 21Joden. Ende si ghinghen hem toe⁽²⁾ met slaghen ende met 22stoeten, ende met fellen versmaedden⁽³⁾ waerden, ende met 23alle der onwerden die sie ghepeisen mochten⁽⁴⁾. Ende hi 24ghedoeghet al, alse een onnoesel scaep dat niet en weet⁽⁵⁾, 25ende hem selven met waerden noch met werken ghehulpen 26en can: ende aldus was hi, al dien nacht over, in confusien 27van buten. Ende die doet die hi van minnen begrepen

(1) Sur. tactus ac permotus est.

(2) Het woord staet gelyk met het latynsche impetere.

(3) C. versmaeden.
D. versmaden. Versta woorden van smaed of versmading.

(4) Sur. et quicquid poterant contemptûs et ignominiae comminisci.

(5) Sur. Sed haec omnia velut agnus innocens, quasi qui nihil nosset, enz.

[p. 95]

1hadde⁽¹⁾ omme onsen wille, die berrende⁽²⁾ op den outaer 2der sacrificien⁽³⁾, dat was in sijn herte van binnen dat 3hi die volbringhen woude, met alle dien doeghene dat 4daer toe behoerde. Ende in sinen verhavenen gheeste, 5op den guldenen outaer vore die jeghenwerdicheit Gods, 6so bernede hi die werdeghe specie, daer ic hier vore ave 7seide. Ende doe ontfuncte hi alle onse lampten op dien 8candelare van goude; want al dat hi was, ende alle die 9gaven die hi ontfaen hadde van sinen hemelscen Vader, die 10woude hi ons deilen, ende daer mede woude hi ons lichten 11ende berren in onsen tabernakel, dat es in die heileghe 12Kerke. Maer wi moeten die lampten voeden met onser 13olien, dat es met caritaten ende met onsen heileghen wer- 14ken. Want al eest dat die lampten der ghenaden Gods altoes 15berren in die ghemeinheit der heilegher Kerken, so wat 16mensche die selve en gheene olie en brinct, si en berren 17heme niet, want hi es buten der ghemeinheit, ende God 18gheeft gracien omme gracie, dat es dat wi, overmids sine 19gracie, met goeden werken verdienen meer gracien. Alsoe 20voede wi die lampten met onser olien, ende bliven gheenicht 21der heilegher Kerken.

(1) Letterlyk conceperat; maer Surius vertaelt perpeti statuerat.

(2) D. die berne.

(3) Sur. ea in holocausti ardebat altari.