|
| |
Derde bedriif.
Leonora slaept met een hondeken op heur schoot,
spreekt in haer droom.
Ha Karel, lief, mijn Hert, ha Karel alderwaerde,
Ha slot-heer mijnes ziel, en vreughde deses aerde.
Zy ontwaekt.
Verheughelike droom, het scheen ik Karel zach,
En gh'lijk hy in mijn hert ook op mijn tonge lach.
De Klok slaet.
Daer slaet de klok, 'tis twaelef, d'uur begint te naken
Om by die waerde man gheluckelik te raken.
De leus die ik hem gaf hy zal vergheten niet,
| |
| |
Dats als hy 'tlichte boven in mijn venster ziet,
En Amoreusken keft. mijn beestien ghy moet keffen,
En uw onnoosle galmte op het luytst' op heffen,
Keft Amoreusken, keft, uw keeltjen klincken laet,
Vermits mijn waerde Karel uw gekef verstaet.
Binnen.
Aernout, Karel.
Maer Karel hebt ghy alle nachten dus gewoeld?
Mijn Heer de liefdens ernst geen klautering gevoeld,
De hoope is zo zoet om g'nieten liefdens vruchten
Dat ik het zwaertst' verdriet int minste noyt bezuchten.
Wel immer zijn wy hier nu voor dees tijd genaekt.
Op dat uw dienaer by zijn Leonoor geraekt.
Waer is nu 'tlicht gy zeyd'.
Mijn Heer wy zullent vinden,
Rust uwe hoogheyd, Heer, hier onder deze linden,
En still'kens zal ik gaen om zien of't licht verschijnt.
Hier ik vertoeven zal, maer zy ghy niet en vijnd,
Neen Leonoor in alles is voorzichtich,
De liefde maekt ons wijs, de doente is te wichtich,
'K weet zy niet missen zal in't geen zy heeft belooft.
In waegschael staet hy die door twijffel niet gelooft.
Ghelooft niet voor ghy't ziet, Ik gae.
In d'ondoorzichtb''re tent des naere duystre nachte.
'tis twaelf, 'tis nu de rechte uur.
Ha nacht wat werkt ghy vreemd' en onbedachte kuur.
Mijn Heer ik zie het licht.
't Gordijn heeft zy terstont vant venster eerst geschoven.
't Is nu eerst midder nacht 'k heb twaelf nu getelt.
Heur zorge met de klok zijn beyd op een gestelt.
Noch hoor ik niet 'tgekef vant hondtien als ghy zeyden.
Wat nadert Heer, geen spraek, wilt maer een weynich beyden.
Het keffertien zal haest zijn bootschap bassen uyt.
De Musijk speelt en singt.
d'Hertoch en Karel spreken zonder datment hoort.
Wat speelen hoor ik daer? wat is dat spels beduyt?
't Zijn Edel luyden van't Hof mijns genaed'ge Heere,
Die uyt beleeftheids lusts mijn Leonoor vereeren.
My dunkt ik hoor gekef, het spelen ons belet.
Maer Heer zo't u g'lieft u een weynich nader zet
Op datmen zeker is dat wy het keffen hoorden.
Zo doe ik meed', en 'tschynen liefdens woorden,
| |
| |
Gelijk of Leonoor heur Karel leuze geeft.
Ja watten argen list de rechte liefde heeft.
Hola mijn, Heer, het licht moet uyt, het zoude snappen,
En mooglik al ons doente sprakeloos beklappen.
Wel doet, het licht niet uyt, hoe keeren wy dan weer?
Niet uyt, mijn Heer, ik geef het schuyfken maer en keer.
Hoe dan? ey laet my zien.
Ziet Heer nu isser licht,
En nu is't licht ter vaert weer ganschlik uyt ghezicht.
't Is tijd ik van u scheyde
Want d'Hertoginne zou te lang na my verbeyden.
Is nu de deure op? wijst my waer dat die staet.
Volght my, mijn Heer, op dat uw g'naed' niet misse gaet,
Ziet, open is de deur. Nu gae ik na mijn waerde.
Maekt haest. Maer is op d'aerde
Behendiger beleyd? noch hoor ik het ghespel,
't Is best ik midler tijd my op dees trappen stel,
Tot Karel weder comt, wie zoud doch kunnen weten
Dat d'Hertoch Aernout op de trappen heeft gezeten?
d'Hertoch gaet binnen en de Musijk duurd een lange poos.
Mijn Heer wat zegt ghy nu?
Nu ziet uw g'naede wat getrouwe liefde doet.
Den Hemel geeft u luk, en zy u beyden hoeder.
Karel, neen maer noemd my uwe Broeder.
Komt stelt uw instrument op dat wy g'raken wech.
Wel, Heer, bevint ghy niet waerachtich mijn gezeg?
Waerachtich, geeft wat licht.
Neen, Heer, ik weet de wegen.
't Is wel geloof'lik want het is uw daeg'lix plegen.
Binnen.
Feliciano.
Ha war'ge ziekt wat koorts steeds door mijn leden trilt?
Zo dat de razing van 'sherts polse nimmer stilt,
De hetten stycht int top en doet de zinnen razen.
En lijkwel zeydmen dat mins grillen vijse vasen
En zotte tochten zijn en liefde lichtik vlucht
Vyt 'thert des lievers hoe hertbrekende hy zucht,
Zo inzicht slechtlik treft het quackeloos beginsel,
En wroetelt lichtlik uyt de liefdens zwachtels winzel.
| |
| |
Maer mijn hert blijft geboeyd, bestrikt in liefds geweld,
Hoe zeer de kracht mijns ziels my tegens liefde stelt.
Ha rusteloose hert, slaef van mijn oogs verkiezen,
Ha onbedochte oogen die't hert doen verliezen,
Ha slechte kintse hert die openinge gaf
Tot 't innesluypen van de voor-bood uwes graf.
Hoe lilt de tong van angst om t'uyten herts gevoelen,
Hoe meent Feliciaen 'sherts branden te verkoelen,
Door reden? verr' van daer, want had de liefde re'en
Meent ghy men vinden zou goe lievers? laes niet een:
't Verkiezen is een tocht ver' buyten redens spooren,
Dat vaek zy zelfs niet weet waer door zy heeft verkooren,
Een herts beweeging noemt zij't, slechts om heur verschoon,
Want zelven stelt zij't vuylst in plaets van 'tschoonst' te toon.
't Ghezicht al waer't gansch blind dat noemt zy lichte starren,
De lippen van Isoop doen kiezinghe verwarren
In woelende nae-haking, g'lijk of daer op bloos
De cierelikste kleur van d'alder eelste roos.
De stamelende tong die noemt zy lodder-lispen,
t'Scheel ziet verkiezing niet, noch kan't (laes) niet berispen,
't Is al schoon wat zy kiest. ja 't zwerte grove haer,
Acht zy ghelijk oft goude dradens glinst'ring waer.
Al waer de spraek belemmert, ja by na gansch stomme,
Al waer't geliefde mank, gebochgelt, dwars en kromme,
Al reuk heur azem gayl, al waer zy vol gepruyl,
Al waer zy morsich, voddich, kladdebellich vuyl,
't Is schoon, wat passi is't? wat grillen ons verleyden?
Als wy het schoon en 'tvuyl niet kunnen onderscheyden.
Doch dit berisp in mijn verkies en plaetste niet,
Want in vrou Leonoor is't al schoon watmen ziet.
't Is al schoon wat in dees princes den Hemel teelden,
Waer door zy hert en ziel Feliciaen ontsteelden.
Maer, lacy, onder 'tschoon dat in me vrou bestaet,
Dringt wreedheid in die gans my hoope vruchtloos laet.
Mijn spreken zy beboert, belacht mijn droeflik weenen,
Zo dat zy niet een ja mijn beden wil verleenen.
| |
Sonnet.
Ay speelt zo op mijn tong dat door het stedich plegen,
Het spreek lit is verwent, en d'azem geeft geen g'luyt,
Als een verhetten galme die niet als, ay, ay, uyt,
Dewijl de oogens tocht uyt vlieten 'shertens regen,
En bloede tranens pars de zuchten dringen tegen,
De ay, de arme ay, zo knellich dan besluijt,
Dat, lacy, d'eene ay zo tegen d'ander stuyt,
Dat al de ayens zwaert de ziele overwegen.
Is dit Nymph uw vermaek? raept ghy hier in uw vreughden
Gheen glory is't Princes zijn minder te verwinnen.
| |
| |
Ik leg mijn wapens neer, ik geef u graeg mijn jeughd,
Of zwoort ghy Leonora niemant te beminnen?
En daerom nimmer hebt dat lieve woord geleert,
Dus qualik uyten kunt het woortien, ay, verkeert.
Waer hebt ghy liefd gestelt? zoud Lodewijk wel wezen
Dat tegen Feliciaen dees wreedheyd is geresen?
En vaynst na vrouwen aert, die nimmer spreken uyt
Het heymelik gedacht dat in hun boesem sluyt
Wat raed, Feliciaen, om dit geheym te weten?
Ik weet, wat raed? heur biecht-vaer is geheten,
Heer Adolf, minne-broeder, die zy veel vertrout,
Dat ik in munnikx cledr'en my zo veel verstout,
En geef my uyt voor hem, aenneem een valsche baerde,
Ghelijk Adolf, 'tmocht zijn zy my 'tsecreet verklaerde
Of zy de Grave lieft, zo zoud ik zeker zijn
Wat d'oorzaek is dat zy my doet dees hell'ge pijn.
't Is welbedacht, int werk zal ik het vaerdich stellen
Om eens bevrijdt te zijn van dese nare quellen.
Het kort beraed is goed, zo quis ik geene tijd:
Nu zal ik weten of ghy Leonora zijt,
Bevaynst en of ghy lieft die ik weet u beminden.
Die onderzoekt met vlijt kan veel geheyms uyt vinden.
Binnen.
Hertoch Aernout.
Nu ben ik zeker van al 'tgeen my Karel zeyden,
En ook waerachtich d'uur die zy hem had bescheyden,
't Schijnt d'Hemel uwe wil te zijn het zo gheschiet,
En tegen uwe wil vermogen menschen niet.
Dijn heylge raeds besluyt behoort ons lief te wesen,
Dit heuw'lik (opper-al) uyt uw beschik geresen,
Is Aernout lief en waerd, gundt dat dees lieve twee
Lukzalich leven, geeft hun voorspoet, heyl, en vree,
Nu dat de lichaems 'tzaem dus echt'lik zijn vermengelt,
Heer, hunliens herten ook door uwe machte strengelt,
En maekt de willen een (alwetend' hooge Heer)
Dat heur verzaming strekt tot uwe lof en eer:
Prudentio.
Mijn Heer hier is gekomen
Een Poste vande Graef, 'k heb van hem aengenomen
Om uw, genaed'ge Heer, zijn komst' te dienen an.
Zegt dat hy by my komt. ach dat my dese man
Niet onlukx brengt ik vreest.
Genaed'ge Prins en Heere,
Ik breng u tyding van uw leger.
| |
| |
Graef Lodewijk marcheert, en op zijn hooft gestelt
Triumphe kransen als verwinner in het veld.
De Koning is gevlucht, de Fransen zijn geslagen,
Zijn hooge moed nu krimpt die hy trots heeft gedragen.
Graef Lodewijk die komt in alles victorieus,
Mijn tong niet machtich is om zeggen hoe genereus,
Manhaftich en kloekmoedich hy hem heeft gequeten,
De Fransen heeft hy uyt Bourgonien gans gesmeten,
't Swaert heeft het al vernielt, hy hiel de overhand,
Vw vyant zwichten most, bevryt is al uw land,
Dit is de blyde maar die ik u kom verkonden.
Ha hemel immer is in uwe macht bevonden
Dat ghy de herten stuurt, kracht, moed, en kloekheid geeft,
Om wederstaen het spits van dien die dullich sneeft,
En worstelt tegen reen. Borgonieus lof mach trachten
Te blyven gelauriert in eeuwige gedachten.
Te wesen dat ik, Heer, u deze tyding brocht.
Gheeft hem twee hondert Kroonen.
Ik dank uw hoogheyt zeer.
Ghenoech dankx ik niet toonen
Kan aen den Hemel voor zijns g'nadelik betuych,
Dies ik ootmoedlik, Heer, mijn herte t'uwaerts buych,
Met knechtelijcke danken dankbaerlijcke kniele
Voor uw al-schikker-Heer vermits uw straffen vielen
Op's Konings yd'le wraek, en Aernout ghy behoed
Zijn land en d'onderzaten in hun goed en bloed.
Casandra.
Casandra steurt my niet, tis plicht, 'tis schuld, 'tis reeden
Ik knechtelike kniel en buyghzaem val ter aerd,
Mits d'hoogen Hemel heeft Borgonie dus bewaerd.
't Is reden dat ghy bid den Hemel wil vergeven
Ghy die strafwaerdich is onrechtlik gunt het leven,
Wat zalt met Karel zijn? wat hebt ghy in uw zin?
Casandra my verdriet ik u wraekgierich vin,
Bezadicht, hout uw rust, laet my met hem gewerden.
In plaetse dat ghy zoud meer tegens hem verherden
Zo flauwt uw toorn en wraek.
Zo vele als ik weet uw tooren waer geslist,
Ik zeg u Karel is zo boos niet van gemoede
Als ghy hem waent te zijn.
Ik eenich goed of deughd van hem verwachten zou,
Die god-vergeten droch en fielt.
| |
| |
En laet u passi gaen veer boven alle reden.
Gy ontziet Karel meer als alle mijn ghebeden,
Is, Hertoch, dit de plicht die gy my schuldich zijt?
Is dit de liefde die gy aen uw Vrou wilt toonen?
Is dit de weerliefd daer gy mijn liefd meed' wilt loonen
Fy Hertoch, fy u, fy uw doent is onverdraeghlik?
Om dat ik niet en doe het geen u waer behaeghlik?
Men doet niet al men mach, men doet het geen behoort.
Helaes, dat uyt uw mond zou komen zulcken woord!
Ik zeg u dat ik niet wil doen na uwe luste,
Ik zeg u Karel is de man niet die gy meent.
Ik zweer 'twaer dat den Hemel my geduld verleent,
'Kmisdeed my zeluen, wat? wilt gy voor Karel spreken?
Casandra 'tvry gelooft, 'kheb zulken waren teken
En blijck, waer door ik weet mijn oordeel niet en faelt,
En vast'lik g'loof dat Karel niet en heeft getaelt
Na u uyt vleesche lust, zijn Liefde elders trachte.
Waer? moog'lik na mijn eygen bloed-geslachte.
Wel dits wat nieus, van waer komt u doch dit bescheed?
Van hem, en die hem liefdt.
Wel wien mach dit doch wesen?
Docht 'tzy wie't zy, zy heeft heur g'luck zeer hoogh geresen
Die zulken fielt bemind, gy koppelt het wel voort.
Gy breekt beleeftheids Wet, Casandra gy behoort
G'lijk een Princes betaemt, die woorden te verzwijgen.
Gy doet mijn bloed in toorens hooghste hetten stijgen,
Veroorzaekt dat ik noch mijn zelfs aentast int laest.
Hoe nu? uw reen zijn t'zoeck, vermetelik gy raest,
Ik zeg u dat die vrou die Karel voor God trouden
Die mach in staet en bloed met u wel mate houden.
Trouden daer men niet van weet?
Een Kercke-dienaer trouden heur en hielt secreet.
Met wien? ik bid u zegt om mijn verlang te stillen.
Met eene dat gy niet gelooven en zult willen,
En 'tis zes Jaer verleen.
't Is wonder wat ik hoor.
Maer wie is doch zijn vrouw?
Vw suster Leonoor, de Hertogin van Kleef?
Wel Hertoch meent gy dat ik dit gelooue geef?
Geloof of geen geloof, het is nochtans de waerheid.
En waer uyt blijkt u dat? waer vindt gy waerheids claerheid?
| |
| |
Vermits hy heur beslaept, g'lijk heur getroude man.
'K verwonder hoe den Hertoch dit geloven kan.
Heb ik den zelven nacht door Karel my doen leyden
Ter plaetse daer mijn suster hem doen had verwacht.
Wat uur? omtrent de middel nacht.
Hoe wist hy dat hy mochte vrijelijk intreden.
Het eerste teecken was dat 'tlicht was van beneden,
Het tweede wast 'tgekef eens hontien dat zy heeft
Gheleert daer toe, waer door zy hem de leuze geeft,
Is dit niet blijkx genoech om twijffel te verhindren?
Sy hebben t'zaem twee kind'ren,
t'Een is zes jaren oud, en 't ander is besteed
Ter min. op dat ghy voort nu al d'ondecking weet,
Het ouds is in mijn hof, Grimaldus, die wy dochten
Een wees-kind was, en g'lijk een vondeling opbrochten.
Denkt nu, Casandra, of ik wel geloven mach,
Mijn vrou in Karel noyt de wulpse luste zach.
Heeft hy zo stout geweest int geen ghy my nu zeyde,
En waerom zou hy ook u vrouwe niet verleyden?
t Is beyde even groot, meer oorzaek gheeft u dat
Om wraek aen hem te zien als ghy te voren had.
Maer Karel heeft uw hert, uw suster noch uw vrouwe,
Die mogen in uw hert geen liefdens plaetse houwen.
Wech met die schelmse boef, vaert in uw wreken voort.
Casandra 'k wil niet dat ghy nu voortaen een woord
In zijn oneer spreekt, spreekt van hem als mijn broeder.
Ghy zijt in Karels boosheid d'eenigste op-voeder.
O neen, maer d'echte staet wil ik zy uytgevoert
Te hooren dese gril. wel hoe zult ghy dan maken,
Met Grave Lodewik? ghy kunt doch niet missaken
Het geen ghy hebt belooft, ik hoor hy heeft het veld
Behouden, en om heur in d'oorloch zich gestelt,
En zal dit zijn zijn loon? 'tzijn zeker weynich reden.
Casandra al het geen dat ik uw deelden mede,
Zo vande Graef als dat mijn suster is getrout,
Belast ik u ghy wel secreetlik by u houdt,
Bekommert u gansch niet met Lod'wijk noch hun beyden,
Of by dees hand, ik zweert, wy zullen qualik scheyden.
En eer ik meerder zeg is't beter ik vertrek,
Voor dat ik tooren tot de haesticheid verwrek.
binnen.
| |
| |
Casandra.
Is Leonora vrou van Karel? 'tschijnen dromen,
So ben ik hoop'loos om tot wraek te kunnen komen,
't Zy door mijn kloek beleyd, het vaynsen is my best,
En g'lijkwel voel ik dat mijn toorn de wraek aenheft,
En qualik heelen kan het geen ik hier gevoele.
Ha, hoe mijn herte raest! hoe dat mijn zinnen woelen!
Ik zal't op hem en heur, en aen hun kind bestaen,
Tot dat ik in mijn wraek volkomen ben voldaen.
Binnen.
Feliciaen in een munnikx kap.
Wie zoud in deese Kap Feliciano kennen?
In't minste kan ik dan mijn goede faem niet schennen.
Ha, liefd wat kunt ghy doen, maer zo ghy zelfs Jupijn
Verkeerden in een zwaen, Ja hy een koe wou zijn,
En al de Goden kost in beesten doen verand'ren,
Wel waerom vrees ik dan in deese Kap te hand'len
Met vrouwe Leonoor? zo zy voorzeker houdt.
Ik broeder Adolf ben aen wien zy heur vertrout.
Camilla.
'tIs vriend, 'tis vriend, doet open.
De moedicheid die doet gheloven dat mijn hope.
Niet vruchteloos zal zijn. Deo gratias.
Zegt haer ik heur ghenaed moet spreken.
Kan Pater my ook geven eenich ander teken?
Zegt ik heur biecht-vaer ben.
Een weynich toeft, ik zalt mijn vrouwe aen gaen zeggen.
Maer mijn gedachten niet die hier verburghen leggen.
't Is nu tijd dat ik al 'tverstant gansch wercken laet,
En zet mijn weesen na een geestelike staet.
Veel vaynzing schuylter onder deese graeuwe Kleeren.
Doch liefde zal my nu het vaynsen zelfs wel leeren.
Leonora.
Heer Adolf welkom is, wat lukx-ster schijnter heen
Ghy my bezoeckt? wats dit? en komt mijn Heer alleen?
Mijn mede broeder most in 't Hof na yets verwachten,
De tijd verdroot my, en vermits in mijn gedachten
Me vrouwe stedich staet, g'lijk ook in mijn gebeen,
Zo kost ik laeten niet eens na uw Hof te treen,
| |
| |
Deo gratias, hoe ist doch met uw Excellency?
Zeer wel, God lof, gezond, ik hoop mijn Heer is wel.
Als ik was laest in uwe cel.
Zo was mijn Heer, noch zwak.
God komt ons zo bezoeken,
Op dat wy ons gebeden meer en meer verkloeken,
En dankbaer buygen voor zijn hooge majesteyt,
Want inde mensch, helaes, verdurven Adam leyd,
Die geen weldaden acht voor dat die zijn verlooren,
Dus zo bezoekt de Heer dien wien hy heeft verkooren,
Waer door wy dan verstaen na zuyv'ring van 'tgemoed,
t'Geen Paulus zeydt, de goeden strekt het al tot goed.
't Is, Heer, zeer wel ghezeyd.
Maer zegt my doch, me vrouwe,
Zult ghy u noch dus lang in weed'wes state houwen?
Hoe gaet het zegt my doch? wat? isser niet op hand?
Neen Pater, want ik vind my wel in dese stant,
Gherust, en wel genoecht.
En kunnen nochtans hun daer toe niet wel begheven,
Aenlok'lik is het vleesch, maer g'lijk ghy deugdzaem zijt,
Zo hoope ik dat ghy u morg' en avont tijd
Met vyerige gebeen devoot kunt over brengen,
Borst-weert u teghen 't vleesch ja zonder te gehenghen
d'Indring des boose geest, die stedich ons bestrijd,
Maer een godzalich hert geen overwinning lijd.
Die gracy gun u God, wy zelven niet vermogen,
Ja werden vaek verleyd door't locken vande oogen.
Dat dunkt my, Pater, vreemd dat zo veel werkt 'tgezicht,
De oorzaek is wy tot de zonden neygen licht.
Zou 'toogh t'alleene zijn dat wy ons zelfs verliesen.
't Oogh is't die zinlikheydt zeer rookloos doet verkiesen.
Trekt dan door't oogh int hert de oorsprong vande zond?
Ja zoo 'tgezicht het hert lustgierichlijcke vond.
Zo is't dan niet alleen in't oogs verkies gelegen.
Niet zondicht het gezicht zoo't hert daer strijt steets tegen.
'tMoet dan zijn vol gevaers die inde wereld zijn.
Daerom sneed ik die af, en nam dees orden mijn.
Om door het keur'ge oog hier niet verleyd te wesen?
Me vrou, uyt veel bezichts is veel bekoor geresen.
Zo lijd die minder strijd die minste werd gevergt.
Dats waer, want door 'tgezicht wert onse lust getercht.
Zo werdt die meest bestre'en die inde wereldt leefde.
En daerom vindmen dat zy meest in zonden sneefden.
Maer daer geen anstrijt is daer kan zijn geen verwin.
Daer geen aenvechting is daer is geen vrese in.
| |
| |
Verdient die dan niet minst die gans leeft buyten vreesen?
Zo woud' ik dan niet geestelijke wesen,
Maer zo ik inde mids van 'twereldse ghewoel,
My ongequetst beschut, en onbeschadicht voel,
Zo dunkt my is die krijch van aengenamer glory,
Als die in rust en vreed verwachten hun victory.
Houdt, pater, 't my voor goed, de vrouwen zijn wat vry.
Ghy b'hoeft gansch geen verschoon, en namentlik met my,
Ik weet de grond uws hert, nochtans zo wilt ghy vaynsen.
Hoe? pater, 'k heb u vaek vertrout al mijn gepaynsen.
Zo veel aengaet, me vrou, de zuyv'ring uws ghemoed,
Maer 'tgeen een yder zeyd waerachtich wesen moet.
Maer dat ghy met Graef Lodewijk zult huwen?
Wel waerom zou me vrouwe aen heur biechtvaer schuwen
Te zeggen hoe dat staet? helaes, ghy weet het gaet
Int minste my niet aen, doch zo u mynen raed
In yets kan nutbaer zijn, daer toe ben ik gerede.
Waert zo, mijn heer, ik had het over lang beleden,
't Is't minst daer ik om denk.
Hy heeft u lang gevrijdt,
En 'tis een rijcker Heer, en waerom niet? uw tijd
Verloopt, me vrou, Graef Lodwijk is veel waerdich,
'K verwonder dat ghy in uw weerliefd niet zijt vaerdich,
't Zal nimmer Heer, geschien,
Want ik en lief hem niet, 'k en mach hem ook niet zien,
Ik zweer u op mijn eer, eer ik hem liefd zou draghen
'K had liever dat dees oogen 't zonne licht noyt zagen.
Is't mogelik me vrou? en lieft ghy niemant dan?
Wien lieft ghy? zegt het my.
Leydt die noch in uw hert?
En daer zal hy ook blyven.
De dooden men vergeet, dit moet ghy uyt u dryven.
Zoud ik vergeten hem zoo lieven waerden heldt?
'K verwonder dat, me vrou, heur hier noch mede quelt?
Veel jaren is't verleen, ghy mooght daer niet van spreken.
Veel eer, mijn Heere, zou 'thert uyt deez' boesem breken.
Me vrou, niet meer ik bidde houd my doch voor goed.
'K weet dat mijn heer het doet
Met goede mening, maer ik nimmermeer zal trouwen
Een ander als ik heb, maer in mijn herte houwen
't Beeld van die waerden man.
't Schijnt Godt 't zo heeft voorzien,
| |
| |
Nochtans en weetmen niet wat datter mach gheschien.
De Hemel ons beheert, wy moeten door zijn willen
Ootmoed'lik onse wil en neyging vaerdich stillen.
Daer is't, me vrou, getreft, waer mede ik ook schey,
binnen.
Deo gratias, hoe nu? hoe zal ik't nu aen legghen?
Is't waer 'tgeen zy my zeyd, gheloof ik al heur zeggen,
Zo vrees' ik Lod'wijk niet, 'tis wel waer dat zy zweert,
Dat heure herte tot gheen ander liefde keert,
Als d'echte man zy had, maer dit zijn vrouwens klachten,
Gelijk de winde gieren zwieren vrous gedachten.
Daer komt de Hertoch dies is't beste dat ik gae,
Eer hy my ken, op dat ik zelfs my niet verra.
binnen.
Hertoch Aernout.
Graef Ludowijk die komt hoe stel ik het nu aen?
Want hy op mijn beloften twijffeloos zal staen,
En immer kan't niet zijn te trouwen Leonore,
Vermits zy niet en was voor Lodewijk gebooren,
Doch reden kunnen veel, de nood die breekt de wet,
't Voornemen is nu hem door Karel gansch belet,
Ik hoor de Graef, hy komt. t'is best ik hem ghemoete.
Lodewijk.
Heer laet my buygen aen uw Princelijke voeten,
Ik breng triumphe meed', victory is verrecht,
De Fransen zijn vernield, 'tvoornemen heurs gevecht
Heeft desen arm getemt, zy blyven al veslaghen,
't Veld grimmelde van do'on, 't was noyt in onze daghen
Ghezien hoe Gode heeft ons wonderlik behoed,
De vyand toonden 'thooft, vier duyzent man te voet,
Vijf hondert paerden broght hy om de slach te geven,
Maer al de zynen hebben daer gelaten 'tleven,
Twee hondert van de uwe d'ander breng ik meed,
Maekt nu met Vrankrijk voort een vordelike vreed,
De Koning is getrotst, lang mach uw standaert zwayen,
Veel iaren d'Hertoch leeft.
God heeft u willen laijen,
't Schijnt dese boezem zweld van vreughde nu ik hoor
Van u, Heer Grave, dat het Vrankrijk al verloor,
Heer Graef ghy welkom zijt. by d'Hemel ik u zweere
Zo lang mijn azem leeft zal ik u Grave eeren,
En cieren uwe hooft met kranssen gelauriert,
Nu ghy het leger zo voorzichtich hebt bestiert,
Dat Vrankrijk duyken most zyn opgeblasen hoofde,
't Geen geen nabuerich Prins doch nimmer en geloofde,
Borgonie scheen te zwak, 't was al vol angst en vrees,
Maer door u Grave al de glory weer oprees,
| |
| |
't Gedencken nimmer zal uyt mijn geheugh'nis vluchten,
En uwen name zal ik dringen tot de luchte,
Ja tot de wolken deur, want ghy de opperst' zijt
Van ons voorgaende eeuw, en d'eeuwe onzes tijd.
Vw name zal in stael voor eeuwich zijn geschreven,
Op dat Graef Lodewijk noch in zijn graf mach leven,
Ende brallen uyt zijn naem die over d'wereldt klinkt,
Op dat uw lof en eer gelijk de polen blinkt.
d'Antipodes die zullen uw naem op heur tongen
Dan dragen g'lijk die hier by ons zal zijn gezongen
In kooren onses herten, mits ghy hebt aenvaert
Het uytgevoerde werk, 'tgeen onze staet bewaert:
Bewaren zullen onze kinderen kints kind'ren,
Dat ghy Vrankrijk verwond als zy ons wilde hind'ren.
Lang leven Lodewijk, en nimmer tijd verslyt
De dank, vermits dat ghy, stoutmoed'ge Grave zijt,
De hoeder van het Hertochdom en onse erven,
d'Herkenning nimmer zal in onse herte sterven.
Noch eens 'k u welkom bied.
Zo aenghename niet gelijk ik ben gewis
Dat my niet missen kan vrou Leonora echt'lijk,
Mits door mijn daden ik heur heb gewonnen recht'lik.
Ik heb zo veel gedaen als immer ik vermocht,
Geen arbeyt ook gespaert en middelen gezocht,
Om myne Suster tot uw liefde te verwinnen,
Dan zy, helacy, zweert dat z'u niet kan beminnen.
Waer is mijn glory nu? ha narmen zo verzaeght,
Waeromme heb ik dan uw Gravens bloed gewaecht?
Mijn leven niet geacht om d'eerst int veldt te wesen,
Vertrouwend' dat mijn luk zo hoog zou zijn geresen,
Mits Leonoraes liefd (dat geen'ge Prince meer
Mijn overtreffen cost in brallinge van d'eer)
Door 'tg'nieten van die schoon. waer zijt ghy nu wantrouwen:
Niet lange zal dit rif mijn Grave hert behouwen.
Dees arme die versloech zo men'gen Fransen held,
Werdt nu tyrannelik als scherp-rechter gestelt.
Vw g'nade blijft, ik gae.
binnen.
Heer Grave wilt verbeyden,
Graef Lodewijk, hy raest, 'tschijnt hert en ziele scheyden
Vyt 'tredelicke koor, oy me, helaes, wat raed?
De haren rysen my, mijn hertens polse slaet,
Mits dat hy reden heeft volkomen aen zijn zyde,
Doch alle werelds doent slist door't beloop des tyde.
Casandra.
Mijn Heer, hoe dus? versteurt? wat isser eeu'ge mis?
t'Schijnt dat de sterren, zon, en maen my tegen is.
| |
| |
Heer broeder, zo ik hoorden
'tGheluk'lik overwin in Vrankrijk daed'lik poorden
Het susterlike hert om wenschen u geluk,
Geluk, Heer broeder, int manhaftelike stuk.
Ik dank u zuster. 'k moet om oorzaek die ik vinne
Vertrecken, blijft ghy hier by mijn vrou d'Hertoginne
Vrou suster, hoe verblijd ik mijne hert bevon,
Verstaende dat de Graef de overhande won
t'Is ook veel, uw broeder zo verblyden
Dat ik hem noyt zo zach in alle dese tyden
D'wijl ik zijn vrouwe was, vermits al onse staet
Maer alle vreugd eyscht maet,
De wyse plegen steets in alles maet te houwen,
In voorspoet niet te bly, in ramp niet te veel rouwen.
Wel laet ons vrolijk zijn want 'tis nu al in vreughd.
Vermits Borgonie is door dit geluk verheughd.
Wat zullen wy nu doen om ons tijd te vergeten?
Camilla.
Waer zijn de nieuwe Musiciens?
Verzamen, en hun instrumenten g'lijklik stellen,
En midler tijt zal ik u vry wat nieus vertellen.
Wat vreemds of immer acht ik't zo,
Of't kan wel zijn om dat ikhet hunliens verbo,
Sijn nu hier, maer waren beyd' int leger.
Wat ongelijk partuur, zy is van goeden huys.
En hy heeft niet een kruys.
Vuyl, luy, en oud, nochtans heeft zy het durven wagen.
Het schijnt dat yder moet zijn eygen pakxken dragen.
My dunkt dat al de liens die huwen ond'r hun staet,
Schijnt dat zy zijn verzot, oneerlijk, boos, en quaed,
Misdoen hun zelven niet alleen maer all' de heuren,
Dat Silla my bestond ik zoud haer wel verscheuren.
Neen suster alle echt in d'Hemel is gemaekt,
| |
| |
En wat de Hemel doet en mach niet zijn gelaekt.
Ik kan dat niet verstaen.
Gaet brengtse waer ghy zijt, 'tzou anders ons verveelen.
Camilla brengt een kaert.
Begeert me vrou te speelen?
Zoo't, suster, u belieft.
Te wesen zonder oeffeninge is verdriet.
Hier is de kaert, me vrou.
Wien van ons beyd' zal geven?
Nu neemt, doch 'k zalse eerst afheven.
Wel die en voeghd u niet.
Wat is me vrouwens bladen
Een Koning, goed geluk, want die zou my best voegen.
En ik me vrouwe wil my met de knecht genoegen.
Daer's troef, me vrouwe, dat haeld ghy.
De Koningin? 'tis waer, die moet de knaep t'huys halen.
Ten past mijn suster niet.
Wel wilt ghy daer op smalen?
Ik spreek maer by exempel dat het u niet past
De Hertogin een knecht te nemen tot heur last.
Wel nu me vrou speeldt voort.
Zy spelen sonder spreken.
Me vrou ik win vijf spel.
Hoe veel zal yder kosten?
Neen, zuster, die verliest dat immer zeggen moste.
Verliest mijn suster thien.
Thien kroonen schuldich ben maer int eynd zalmen zien
Wie dat verliest oft windt, al is't geluk u gunstich,
t'Beginsel schijnt wel goed. maer zuster, ghy zijt kunstich
In't spel, en arger speelt als ik, maer daerom zal
't Geluk my helpen op dat ghy het windt niet al
Na uwe wensch, daerom wilt u zo niet verheffen.
| |
| |
Al kan uw hondeken ter middel nachte keffen,
Om dat uw vuyle lust mach hebben heur begeert,
Zo veel lust niet geniet als ghy u zelfs onteert.
Dit's buyten ons propoost, doch u belieft te spreken
Nae uw genadens lust, uw passy moet uytbreken,
Doch wat is't dat me vrou wil zeggen van de hond?
Die keft, die geeft de leus, als't tijd is, en terstont
Ciert Venus heure pruyk, en Leonoor is vaerdich.
'K versta uw meening niet, 'ten is geen antwoord waerdich,
Vermits ik't niet begrijp, ik bid u zuster speelt.
Wats troef? dees blad'ren zijn misdeelt,
Want my gebreekt een blad, uw zinnekens die wand'len.
Mits uw genade tracht yets duysterlik te hand'len,
Om dat ghij't niet verstaet,
Ons spreken van het spel.
Getelt, ziet suster, nu speelt troef.
'K en hebber geen. Dats daer.
Wat is't? ho ho, een boef,
Een knecht, of Kamerling?
Had hy niet met voordacht ontworstelt uwe wille,
Zo dat de knecht meer eer als ghy Casandra had,
Is dat niet recht getreft? me vrou verstaet ghy dat?
Vw zinnekeus zijn t'zoek.
Beweegt my niet of 'k zal't een toone hooger heffen.
Neen, neen, leert ghy u hondt.
En brengt ghy 'tlicht beneen.
Casandra binnen.
't Is best ghy hout uw rust.
Ha valschen Karel, nu bemerk ik uwe boosheyt.
Ha Leonoor, helaes, dit heeft gedaen zijn loosheyt.
Benevelt Hemels tent, verduystert hooge zon,
Nu Leonoor, helaes, in die mans boesem von
Een wispeltuur'ge aert. 'k heb u gelieft zes jaren,
Twee vruchten van dit lichaem uwe teeling waren
En met de Hertogin ghy nu uw lusten pleegt,
Ha Karel zo ghy myne trouwheid overweegt,
En dat ghy zijt een man zo moet het u beschamen,
| |
| |
Dat yemant Karel u een man hooft zoude namen.
Mijn zuster is bewist door u al ons secreet,
Want niemant, laes, als ghy van onze doente weet,
Zy weet het van hondt en alles, dus mijn eere
Genieticht is. by d'Hemel ik u, Karel, zweere
Dat zo my wraek gebreekt van dit ontrecht en smert,
Ik zelfs my wreeke aen my over trouwe hert.
binnen.
|
|
Auteursrechtvrij