Volledige werken. Deel 1

(1884)–Theodoor van Rijswijck– rechtenstatus



[pagina 100]
III. .....Zij vliegen toe met ijsselijke slagen, Om, elk, met zich in 't graf een vijand meê te dragen, En alles davert...................... Maar een steen, die 't hoofd hem dacht te kneuzen, Vliegt uit des vijands hand, en slingert langs zijn borst En 't leger geeft een gil en sidderd voor zijn vorst. Hij duizelt, zinkt terug, het bloed schuimt op zijn lippen. Bij golven, en zijn hand laat knots en wapen glippen Bilderdijk, ondergang der eerste wareld De gouden morgen dreef de dampen weg van de aerd, En danste tint'lend op het zilver van de heken; Men hoorde door de hei, trompet en horen steken, En in slagorde stond het leger dicht geschaerd. De marschdeun klonk, en kloof door 't maetloos ruim der luchten; En 't heir toog voorwaerts, door een meng'ling van geruchten. Graef Herman reed voorop door Eppo vergezeld; Zy waren beide door een voorgevoel gekweld, En schenen onderling, met handgebaer en trekken Huns wezens, iets geheims of wonderbaers 't ontdekken. Heer Eppo bleef vermomd: in 't blinkende kuras Geklonken, wist de grysaerd juist niet wie hy was; Schoon niemand toch dan hy, die Hermans hulp kwam vragen, In name van 't verbond. Hy had zyn oog geslagen Op 's grysaerds kind. Hy zag haer... en zyn ingewand, Vloog als een houtmyt in een lichtelaeien brand. Nog nimmer had hy zich in zulken staet bevonden; Van toen af werd zyn ziel, zyn aenzyn als verslonden Door zeekre neigingen, nog nooit door hem gevoeld.
[pagina 101]
Zyn harssenvat werd dooreen heeten drift bespoeld. Hy prevelde als een kind, of raesde als een ontzinde; En dacht hy somtyds: zoo het meisje reeds eens minde?.. Dan schudde hy gansch koud, den mymerenden kop; En wrong zyn trekken in een vreemde richting op, Of deed een heeten traen, zyn dichtgenepen wimpers Ontvliên. De liefde wreekt zich eens op heur beschimpers. Want ook kaetste Eppo steeds den bal met min en maegd; Toch heeft het leven hem nog nimmer zoo behaegd Als thans. De kwellingen, die zynen boezem pynen, Doen hem het daerzyn meer en meerder waerdig schynen. Nu voelt hy wat hy is, en wat hy wezen moet. ‘Wie is de ellendeling, die nooit door min gevoed, ‘Zyn' hairen grauwen ziet, haer zoet niet kon verwerven, ‘En als een plant bestond, en als een plant moet sterven ‘Die uit een steenweg schiet?’ Zoo sprak hy, en zoo hield Het denkbeeld van de maegd, hem heel en al bezield; Wyl hy naest Hermans zy, den fieren klepper mende, En aen het hoofd van 't heir, door 't zand der vlakte rende. Hier vlood de barre hei, voor jeugdig groen geboomt, Door breede wilgen werd heur dorren boôm gezoomd; En laen en berg en bosch, en dikbewassen hoven. Verhieven in 't verschiet, en schoten dicht naer boven; En ademde de lucht met frissche geuren door. De heirmacht sloot zich in, en zocht, en koos heur spoor. Maer eensklaps drong een kreet omhoog, Die dreunde door het vlak; Het was des vyands legermagt, Die hier 't verbond had afgewacht, En uit de bosschen brak. Die van den optogt onderricht. Zich schuil hield agter 't loof; En nu met opgeheven schicht, En met de speer vooruit gericht, Hun in de lenden stoof. Een stofwolk rees aan beider kant,
[pagina 102]
Als of de lucht betrok. De vyand naekte in lossen draf, De keurling wachtte d'aenval af, En, wederstond den schok. En dra hersteld aen weder zy, Hervat men kracht en moed; De reien stuiven af en aen, Of blyven pal als rotsen staen, En worst'len voet voor voet. Maer de paerden slaen aen 't hollen. Alles zwindelt wild door een; Alles, orde en vorm verdween. 'Lijk de diepe meeren rollen, Wen de orkaen de bedding roert En de palen met zich voert, En de schuiten op de banken Slaet, tot splinters en tot planken, Dat het schuim ten hemel vliegt. - 'Lijk de baren om de rotsen, Wen ze koken, wen ze klotsen Door de stormen zat gewiegd; Zoo ook woelen bei de benden, Ruw en razend door elkaer: Wie zyn vyand in de lenden Stoot, is eer hy 't wordt gewaer Van een ander aengevallen, Die 't weèr op zyn beurt weêrvaert. Rood zyn rusting, man en paerd; 'T bloed van menig honderdtallen, Drenkt den droogen harden grond; En de rook der diepe wond, En de wasem van de paerden, Dringen met het stof der aerde., Akelig den omtrek rond, En verdroogen borst en mond, By het hevig zonneblaken. Ridder Herman streed met kracht; Waer zyn paerd hem henen bragt,
[pagina 103]
Hoorde men de speren kraken, Zag men plaets en ruimte maken, Vlood men 't fonk'len van zyn blik, En het weêrlicht van zijn degen. Wie hem staen dorst werd doorregen Lag te went'len in het slik. Maer een jagt van honderd schichten, Snort de vlugge bogen uit; En een akelig geluid, Doet een ieder d'oogen richten, Naer een klemen heuvelkring. Hemel! Eppo is omgeven! Twintig zwaerden opgeheven, Vallen neder onderling. Om hem wis den dood te geven! Ach! hy doet er velen sneven! Maer het wassen van den nood, En het aental is te groot.... O! hoe strydt hy voor zyn leven, Nog zoo jeugdig en zoo jong...! Maer graef Herman maekt een sprong, Doller als een half ontzinde, Vlug gelyk de snelste hinde Stygt hy op den heuveltop; En gevolgd door zyne krygers, Stort hy midden in die tygers; Heft zich in zyn beugels op, En zyn slagzwaerd bliksemt neder, Op des vyands harden kop.... Andre ridders storten weder Houwend in der muit'ren hoop, Wien het bloed van 't aenzicht droop, En de vlag te laet ging stryken; En verwond begon te wyken, En in 't wyken nederviel. Eppo, aen den dood ontweken Door graef Hermans kloek beleid, Gloeit het hart van dankbaerheid; Poogt hem vurig toe te spreken,
[pagina 104]
Doch, vermoeid door harden stryd, Blyft hy in zyn woorden steken, En is schier den adem kwyt. Spraekloos aen zyn hals gevlogen, Tuigt hy door een stillen traen, Die hem biggelt uit zyne oogen, Hoe zyn ziel is aengedaen. Rondom hen werd nog gestreden. Schoon de vyand vluchten moest, En doorhakt werd en vertreden; Komt een ruiter wild en woest, Als een bliksem aengereden: Tartend met zyn yz'ren leên, Honderd speren om hem heen, Die hem poogden te doorboren, Dringt hy worstelend navoren; Heft zich opwaerts in den zaèl. En zyn nederbliks'mend stael, Forsch omklemd met bei zyn handen, Stort op dap'ren Herman neêr; Klieft hem 't hoofd tot aen de tanden....aant. En, de grysaerd is niet meer. ‘O myn Bertha!’ wild' hy snikken; Stak zyn arm nog magt'loos uit, En een ratelend geluid, Bleef hem in den gorgel stikken, En hy viel den dood ten buit. Ridder Eppo raesde en steende, Dol van deernis en van spyt; En het gansche leger weende; Schoon verwinnaer in den stryd, 'T was zyn braefsten ridder kwyt. Eppo nam de vederbossen, Nog doorweekt van rookend bloed, Van des graven koopren hoed; En de gouden sluiertrossen, Die hem hingen om het lyf; Thans als 't harnas koud en styf;
[pagina 105]
En met rood bekreten oogen. Hief hy heiden, aengedaen, Plechtig opwaerts naer den hoogen, En hy staerde 't leger aen, En begon in drift te spreken: ‘Ja! hier zweer ik hem te wreken, ‘Hem, die weerloos hier doorboord, ‘En baldadig werd vermoord. ‘En die sluier, en die veèren, ‘Worden ieder nieuw gevecht, ‘My aen helm en heup gehecht. ‘Ridderhoofd en legerknecht, ‘Zullen bang te rugge keeren, ‘En zich vruchteloos verweren; ‘Want zy zullen Hermans geest, ‘Vreeslyk om hun heen zien waren, ‘Met bebloede en gryze hairen, ‘En met vreeselyken leest. ‘'T geev' my kracht in arm en spieren; ‘'T zal myn heup en helmkam sieren, ‘Tot de dood my neder velt.’ 'T lichaem werd ter aerd' besteld. En den vlucht'ling voorts besprongen En geslagen, en gedwongen Tot een opgelegd verdrag: Want de ridder met de veder. Sloeg geheele drommen neder; En de bange vyand, zag Zich verwonnen na dien dag.

Vorige Volgende

III.