ginds / bij de werven; daar / in die wildernis; hier / op deze plaats; Amsterdam / de hoofdstad van ons land; (Alle huisjes zijn geflankeerd door) bomen en struiken / massieve linden, hoge populieren, zilvergrijze wilgen, dichte vlieren; Mijn vriend, / de ontvanger, (gaat op reis); Een andere punt van het eiland / de westelijke, (werd ook omspoeld door een riviermond); (Dit is nu echt) een landtong, / een tong van zand die in het water steekt (du perron); Krijgslieden kwamen uit den stand der yeomanry / de vrije landbouwers / de boogschutters en piekeniers die Crécy wonnen en Azincourt (van schendel). (In deze zin staat een bijstelling op afstand bij krijgslieden en een andere bij yeomanry vlak achter dit woord. Het is ook mogelijk de groep de boogschutters en piekeniers die Crécy wonnen en Azincourt zinswaarde toe te kennen.)
Soms staat een bijstelling bij een exocentrische woordgroep (constructie): Hij is in de vakantie bij zijn oom in Zwitserland gevraagd, / een buitenkansje. Het bassin was te klein, de waterverversing liet te wensen over, de kleedhokjes moesten worden vernieuwd evenals de pompinstallaties, / omstandigheden die de vraag deden rijzen of een geheel nieuwe badinrichting niet de voorkeur verdiende boven herstel van de oude.
Een bijstelling wordt soms in de zin opgenomen: En toen is de man - een vervelende historie - ermee naar de politie gelopen. De appositie kan ook de woordorde van een hoofdzin hebben: In die omstandigheden heeft hij - het zal niemand verbazen - ontslag genomen. Vgl. ook: Binnen een week was alles gereed, / een reuze succes; Binnen een week - een reuze succes - was alles gereed. De bijstelling staat vóór het deel waarop ze betrekking heeft: (En (hij) ziet hoe over 't vlek, in hemelen matguldig, Rijst), bode van de rust, / de ivoren voorjaarsmaan (gossaert).
opmerking i. Hervatting van de hoofdzin zelf treffen we aan in: Dit was boerenarbeid, dit was het werk met de grond, met de natuur. Van hervatting kan men het best spreken ook in andere gevallen waar twee exocentrische woordgroepen (constructies) van dezelfde bouw naast elkaar staan: Op Java, ergens op Midden-Java, (tussen de bergen Lawoe en Willis in, maar dichter naar de kant van Lawoe toe, lag diep in een ommuurde tuin onder donkere groene bomen een huis) (maria dermoût); tussen... toe is een bijstelling bij de herhaalde constructie met op.
opmerking ii. Een bijstelling is een epitheton ornans, als ze een louter versierende toevoeging is: voort schreed Achilles, de snelvoetige. Een bijstelling kan een logisch causale verhouding hebben t.o.v. de kern: Elk haatte Hitler, de tiran.
b. Bij de (andere) predikatieve toevoeging is de betekenisverhouding tussen de beide delen van de woordgroep niet anders dan bij de woordgroep met een bijstelling. Het verschil is dat de delen nu onderling niet verwisselbaar zijn in die zin dat het ene als predikaat bij het andere maar ook het andere als predikaat bij het ene zou kunnen wor-
Auteursrechtelijk beschermd