Nederlandse spraakkunst (bew. Jan van Bakel)

verantwoording

gebruikt exemplaar

exemplaar universiteitsbibliotheek Leiden, signatuur: S. NED 17 6410

 

algemene opmerkingen

Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van de vierentwintigste druk van Nederlandse spraakkunst van E. Rijpma en F.G. Schuringa, in een bewerking van Jan van Bakel uit 1972. De eerste druk van deze uitgave verscheen in 1967. Het originele werk dateert uit 1917.

 

redactionele ingrepen

p. 103: omdat een accolade niet over meerdere regels weergegeven kan worden, is deze met bijbehorende tekst op elke regel herhaald.

p. 305: nijging → neiging, ‘wraak, ziel, zorg, zucht (ziekte, neiging).’

 

Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina's (p. 2, 16, 36, 86, 190, 276, 278, 296, 298, 326 en 356) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.

 

[pagina 1]

NEDERLANDSE SPRAAKKUNST

 

[pagina 3]

DR. E. RIJPMA EN DR. F.G. SCHURINGA

NEDERLANDSE SPRAAKKUNST

BEWERKT DOOR DR. JAN VAN BAKEL

VIERENTWINTIGSTE DRUK

WOLTERS-NOORDHOFF GRONINGEN

 

[pagina 4]

1 2 3 4 5 / 77 76 75 74

© 1969 Wolters-Noordhoff bv Groningen, The Netherlands.

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means without written permission from the publisher.

ISBN 90 01 75830 4

 

[pagina 7]

Inhoud

 

Hoofdstuk I. Inleiding

Blz. 17	Taal; taal en spraak	(§ 1)
18	Uit de geschiedenis van het Nederlands	(§ 2-5)
20	Algemeen Nederlands en dialect	(§ 6-10)
26	Het Nederlands in contact met andere talen	(§ 11-13)
33	Taalpolitiek	(§ 14)

 

Hoofdstuk II. Foniek en accent

37	Foniek, Fonetiek, Fonologie	(§ 15-21)
41	Klinkers	(§ 22-24)
45	Tweeklanken	(§ 25-26)
46	Medeklinkers	(§ 27-37)
53	Klankgroep	(§ 38-39)
54	Assimilatie	(§ 40-42)
58	Fonologie	(§ 43)
60	Accent	(§ 44-48)
65	Reductie	(§ 49)

 

Hoofdstuk III. Woordleer

69	Het woord	(§ 50-52)
70	Woordsoorten	(§ 53-54)
71	Morfologie	(§ 55-56)
74	Samenstelling	(§ 57-63)
79	Afleiding	(§ 64-65)
80	Uitgangen	(§ 66)
81	Voorvoegsels	(§ 67-68)
83	Achtervoegsels	(§ 69)
88	Samenstellende afleiding	(§ 70)
89	Diverse	(§ 71-75)
91	De woordsoorten	(§ 76-77)
93	Het tussenwerpsel	(§ 78-82)

 

 

[pagina 8]

95	Het zelfstandig naamwoord	(§ 83)
95	De vormen van het zelfstandig naamwoord	(§ 84-94)
105	Syntactisch gekenmerkte subklassen	(§ 95-102)
111	Afleidingen van het zelfstandig naamwoord	(§ 103-109)
115	Het bijvoeglijk naamwoord	(§ 110)
115	De vormen van het adjectief	(§ 111-117)
118	Syntactisch gekenmerkte subklassen	(§ 118-119)
120	Afleidingen van het bijvoeglijk naamwoord	(§ 120-127)
123	Het telwoord	(§ 128)
124	Vormen van het telwoord	(§ 129-133)
125	Syntactische benadering van het telwoord	(§ 134-139)
128	Morfologische valentie van het telwoord	(§ 140-141)
128	Het werkwoord	(§ 142)
128	De vormen van het werkwoord	(§ 143-157)
143	Syntactische bijzonderheden	(§ 158-165)
146	Betekenisgroepen	(§ 166-167)
147	Afleidingen van het werkwoord	(§ 168-174)
150	Woorden zonder morfologische valentie	(§ 175-176)
151	Het voornaamwoord	(§ 177)
151	Overzicht	(§ 178-179)
153	Persoonlijke voornaamwoorden	(§ 180-181)
156	Bezittelijke voornaamwoorden	(§ 182-184)
158	elkaar en zich	(§ 185)
159	degene, diegene, datgene	(§ 187)
159	hetgeen	(§ 188)
159	dewelke, hetwelk	(§ 189)
159	dergelijke, soortgelijke, dusdanige, zodanige	(§ 190)
160	zo'n, zulke	(§ 191)
160	dezelfde, hetzelfde	(§ 192)
160	wie, wat	(§ 193-195)
163	die, dat	(§ 196)
163	deze, dit, gene	(§ 197-198)
164	welk	(199)
165	wat voor, wat voor 'n	(§ 200)
166	men	(§ 201)
166	iemand, niemand, iets, niets	(§ 202)

 

 

[pagina 9]

166	iedereen, elkeen, menigeen, eenieder, eenelk, een iegelijk	(§ 203)
166	ieder, elk	(§ 204)
167	ander, een of ander, een en ander	(§ 205)
167	deze en gene, deze of gene	(§ 206)
168	er	(§ 207)
168	zelf	(§ 208)
169	alles	(§ 209)
169	al	(§ 210)
169	menig, 'n, zeker	(§ 211)
170	samen, allemaal, alleen	(§ 212)
170	Samenvatting	(§ 213)
172	Het bijwoord	(§ 214-215)
173	Syntactische bijzonderheden	(§ 216-220)
175	Morfologische bijzonderheden	(§ 221-224)
176	De bijwoorden naar hun betekenis	(§ 225)
178	Het voegwoord	(§ 226-227)
179	Nevenschikkende voegwoorden	(§ 228-231)
181	Onderschikkende voegwoorden	(§ 232)
182	Op de grens van voegwoord en bijwoord	(§ 233)
183	als, zoals, evenals, gelijk, dan	(§ 234)
183	of	(§ 235)
183	Betekenisrelaties	(§ 236)
184	Het voorzetsel	(§ 237-242)
186	Het lidwoord	(§ 243-246)

 

Hoofdstuk IV. Woordgroepsleer

191	De woordgroep
192	Typen van woordgroepen	(§ 250)
192	Endocentrische en exocentrische woordgroepen	(§ 251)
193	Kern en bepaling	(§ 252)
194	De substantiefsgroep
194	De voorbepalingen	(§ 253-255)
195	De nabepalingen	(§ 256)
198	De vrije bepalingen	(§ 257)

 

 

[pagina 10]

199	De adjectiefsgroep
199	De voorbepalingen	(§ 259)
200	De nabepalingen	(§ 260)
201	De vrije bepalingen	(§ 261)
201	Onderlinge rangorde van de bepalingen	(§ 262)
202	Het deelwoord als bijvoeglijk naamwoord gebruikt	(§ 263)
202	De telwoordsgroep	(§ 264)
203	De werkwoordsgroep	(§ 265-267)
204	Het kernwerkwoord	(§ 268)
205	De hulpwerkwoorden	(§ 269-276)
207	Plaatsingsregels in de werkwoordsgroep	(§ 277-278)
209	De ondoordringbaarheid van de werkwoordsgroep	(§ 279)
210	De oneigenlijke werkwoordsgroep	(§ 280)
211	Bijzondere gevallen	(§ 281)
212	De voornaamwoordsgroep
212	De voorbepalingen	(§ 282)
212	De nabepalingen	(§ 283)
213	De vrije bepalingen	(§ 284)
213	De bijwoordsgroep
213	De voorbepalingen	(§ 286)
214	De nabepalingen	(§ 287)
214	De vrije bepalingen	(§ 288)
215	De woordgroep met als kern een voorzetselconstructie
215	De voorbepalingen	(§ 289)
215	De nabepalingen	(§ 290)
215	De vrije bepalingen	(§ 291)
216	De woordgroep met als kern een voegwoordconstructie
216	De voorbepalingen	(§ 292)
216	De vrije bepalingen	(§ 293)
216	Woordgroepen zonder kern	(§ 294)
216	De voorzetselconstructie	(§ 295)
217	De voegwoordconstructie	(§ 296)

 

 

[pagina 11]

218	Werkwoordelijke constructies
218	De deelwoordconstructie
218	Deelwoordconstructie	(§ 297)
219	De volgorde in de deelwoordsgroep	(§ 298)
220	Een deelwoordconstructie van een bijzonder type	(§ 299)
220	De volgorde in de deelwoordconstructie	(§ 300)
221	De infinitiefconstructie	(§ 301)
221	De constructie met te + infinitief	(§ 302)
222	De persoonsvormconstructie	(§ 303)
222	De zinsdelen	(§ 304)
223	Zin, hoofdzin, bijzin	(§ 305)
224	Bevestigende, gebiedende, vragende zin	(§ 306)
224	Hoofdzin tegenover bijzin	(§ 307-308)
225	Subjectieve en objectieve orde in de hoofdzin	(§ 309)
226	De stukken van de persoonsvormconstructie	(§ 310)
227	De zinsdelen
227	Beginstuk van de hoofdzin	(§ 311)
228	Beginstuk van de bijzin	(§ 312)
229	Eindstuk	(§ 313)
231	Uitloop	(§ 314)
233	Moeilijke gevallen i.v.m. middenstuk en uitloop	(§ 315)
234	Middenstuk	(§ 316-317)
236	Moeilijke kwesties i.v.m. het middenstuk	(§ 318)
238	Aanloop	(§ 319)
239	De functoren; zinsdelen in ruimere zin	(§ 320)
240	Het onderwerp	(§ 321)
240	Zinnen zonder onderwerp	(§ 322)
241	Onregelmatigheden in de congruentie	(§ 323)
241	Vorm en plaats van het onderwerp	(§ 324)
242	Plaatsonderwerp	(§ 325)
243	Aanspreking	(§ 326)
244	Het gezegde
244	Werkwoordelijk gezegde en naamwoordelijk gezegde	(§ 327)
244	Vorm en plaats van het naamwoordelijk deel	(§ 328)

 

 

[pagina 12]

246	Een moeilijkheid i.v.m. onderwerp en naamwoordelijk deel van het gezegde	(§ 329)
246	Werkwoordelijke uitdrukking	(§ 330)
247	Het lijdend voorwerp	(§ 331)
247	Vorm en plaats van het lijdend voorwerp	(§ 332)
248	Bijzondere gevallen	(§ 333-334)
250	Het meewerkend voorwerp	(§ 335)
250	Vorm en plaats van het meewerkend voorwerp	(§ 336-337)
253	Het voorzetselvoorwerp	(§ 338)
253	Vorm en plaats van het voorzetselvoorwerp	(§ 339)
255	Het oorzakelijk voorwerp	(§ 340)
256	Bepalingen	(§ 341)
256	De bijwoordelijke bepaling
256	Vorm van de bijwoordelijke bepaling	(§ 342)
258	Betekenis van de bijwoordelijke bepaling	(§ 343)
259	De bepalingen van gesteldheid	(§ 344)
259	Bepaling van gesteldheid, resultatieve werkwoordsbepaling en vrije predicatieve toevoeging	(§ 344)
261	Zinsdeelstukken	(§ 345)
262	Bijzondere samengestelde zinnen	(§ 346)
262	Constructies met ‘of’	(§ 347)
263	Constructies met ‘al’	(§ 348)
264	Tussenzinnen	(§ 349-350)
265	Twee persoonsvormconstructies in bijzinsvorm	(§ 351)
266	‘Ver dat het was’	(§ 352)
266	Andere woordgroepen (Endocentrisch-predicerend)
266	Bijstelling, predicatieve toevoeging	(§ 353)
268	De elliptische zin	(§ 354)
269	Woordgroep - Zinsdeel - Functor	(§ 355)
270	Nevenschikking	(§ 356-358)
273	Samentrekking	(§ 359-360)
274	Groepen met zoals, als, evenals, gelijk en dan	(§ 361)

 

 

[pagina 13]

Hoofdstuk V. Semantica

279	Betekenis en betekenisfiguren
279	Betekenis	(§ 362-364)
280	Grammaticale en lexicale betekenis	(§ 365-369)
282	Synoniemen, homoniemen, homofonen	(§ 370)
283	Gevoelswaarde	(§ 371)
283	Eufemismen	(§ 372)
284	Betekeniswijziging, betekenisisolering	(§ 373-375)
286	Metonymia en metafoor	(§ 376)
288	Volksetymologie	(§ 377)
288	Contaminatie	(§ 378)
289	Aspect	(§ 379)
290	Aktionsart	(§ 380)
292	Modaliteit	(§ 381-383)

 

Hoofdstuk VI. Voornaamwoordelijke aanduiding en spelling

299	Voornaamwoordelijke aanduiding	(§ 384-385)
301	Woordgeslacht	(§ 386)
301	v-, o- en m-woorden	(§ 387)
304	Regels i.v.m. v-, o- en m-woorden	(§ 388)
305	Spelling	(§ 389)
306	Eenheid in de spelling	(§ 390)
306	Geschiedenis van de spelling	(§ 391)
308	Grondslagen van de spelling	(§ 392-393)
309	Verdeling in lettergrepen	(§ 394-395)
310	De spelling van de klinkers	(§ 396-403)
312	De spelling van de medeklinkers	(§ 404-409)
314	De naamvals-n	(§ 410-411)
315	De tussenklank in samenstellingen	(§ 412)
316	Het aaneenschrijven van woorden	(§ 413)
317	Aardrijkskundige namen	(§ 414)
318	Bastaardwoorden	(§ 415)
320	Hoofdletters	(§ 416)

 

 

[pagina 14]

321	Het koppelteken	(§ 417)
322	Het deelteken	(§ 418)
322	Het samentrekkingsteken	(§ 419)
322	Het weglatingsteken	(§ 420)
323	Het afkortingsteken	(§ 421)
323	De leestekens	(§ 422)
327	Bibliografische aantekeningen
343	Register