Lachgas

[p. 89]

Mijn vader
5

De grappigste foto die ik van mijn vader bezit draagt als onderschrift het regiment der koninklijke marechaussee te bad. Op de foto zijn een dertigtal jonge mannen zichtbaar met snorren die helemaal niet passen boven de van zon verstoken gebleven witte lijven. De kerels staan in badpak tot aan de knieën in een pierebad. Stoer. Ze hebben de armen gekruist. Ze staan te kijk of ze maar één hobby hebben. Wachtkloppen. Ze houden de benen iets uit elkaar. Ruststand. Ze kijken lullig omdat ze zich schamen voor hun blote huid. Ze steken de koppen in de lucht om meer houding te krijgen. Ze kijken vanuit de hoogte naar de fotograaf. Die moet angstig deze foto hebben genomen met zo'n stelletje bavianen voor zich in het water.

Mijn vader is op de foto gemakkelijk te vinden. Hij heeft kruisjes op de foto gezet. En cijfertjes die je op de achterkant terug kunt vinden. Daarachter staat te lezen

[p. 90]

wie de kerels bij de kruisjes zijn.

Bij kruisje 1 staat ik. Dat is duidelijk mijn vader. Hij heeft een zwart broekpak aan dat toentertijd voor zwempak doorging. Op de pijpen van de broek zijn visjes geborduurd. Zijn benen zijn wollig behaard, net als zijn borst. Een arm houdt hij voor zijn borst. De andere arm hangt omlaag, de hand bijna achteloos voor zijn geslacht. Waarschijnlijk schaamde hij zich voor zijn geslacht. Bij de andere mannen blijft het duidelijk zichtbaar door de dunne badstof. De houding die hij aanneemt onderscheidt hem van de andere militairen. Die laten allen de borst verdwijnen achter gevouwen armen. Mijn vader staat te kijken als een meisje dat ze naakt in een drukke winkelstraat hebben gezet. Hij kijkt dan ook verontschuldigend in tegenstelling tot zijn kijken op de andere foto's waarop hij mocht poseren in zijn goeie pak. Hij is wel mooi zo, in badpak.

Achter kruisje 2 staat mijn vriend johan en dan een levensgroot vraagteken. Zou mijn vader niet hebben geweten hoe Johan heette met zijn achternaam? Of zou mijn vader de foto terug hebben gevonden, een aantal jaren nadat hij was gemaakt en heeft hij toen niet meer geweten

[p. 91]

waar zijn vriend Johan uithing? Zou hij hem zelfs voor goed uit het oog verloren zijn?

Johan is een breedgeschouderde knaap. Kortgeknipte haartjes op een gorillakop. Desondanks een zeer smalle, dunlippige mond. Korte oortjes. Kortom, het gezicht van een bokser. Johan is de enige die niet gekleed is in een zwempak. Hij draagt een zwembroek. Daar schaamt hij zich dan ook voor. Hij staat achteraf, achter al de anderen. Maar hij kan zich niet verschuilen omdat ze allemaal nogal ver uit elkaar staan. Bovendien is de foto vanuit de hoogte genomen. Volgens de kleur grijs op de foto moet de zwembroek van roze zijde zijn geweest dat schitterde in de zon. Wanneer er geen suikerbroodpijpen aan de zwembroek hadden gezeten zou je zeggen dat het de broek van een damespyama was. De broek heeft hij tot ver boven zijn middel opgesjort en vastgeknoopt met een lint dat in een grote strik voor zijn buik hangt. Bij kruisje 3 staat onzen geachten ritmeester mellema.

Dat kon niet missen. De ritmeester Mellema staat op de foto afzijdig van de anderen. Het is duidelijk dat hij het betreurt dat op zijn huid niet de militaire onder-

[p. 92]

scheidingstekens van een ritmeester bij het regiment der Koninklijke Marechaussee zijn gehecht. Hij zou graag gehad hebben dat de sterren in zijn huid waren gebrand. Ritmeester Mellema kon reeds op het moment dat de foto werd genomen niet verkroppen dat allen die deze foto vol pootjebadende kerels te zien zouden krijgen niet direct zouden weten dat hij, Mellema, en hij alleen, de ritmeester is. Hij houdt de armen op de rug en staat tot aan de enkels in het water. In tegenstelling tot de andere en meer gewone marechaussees die allen tot de knieën in het water staan, de armen gekruist voor de borst. En in tegenstelling tot mijn vader die één arm voor de borst houdt en één hand voor zijn in badpakstof verpakte geslacht. en nog helemaal niet in het water staat! De ritmeester Mellema is de enige met de armen op de rug, recht naar beneden, of de polsen aan elkaar zijn gebonden. Verder is de ritmeester Mellema wat afzijdig gaan staan en hij kijkt op een schoolmeesterachtige manier recht in de lens. Vol trots. Net of hij zeggen wil, ik ben toch lekker de baas. Hij heeft het allemaal goed bedacht, die ritmeester Mellema. Als ik lang naar de foto kijk twijfel ik

[p. 93]

steeds sterker aan mijn vader. Zoals hij daar staat!

Hoe is het in godsnaam mogelijk dat hij tussen het uniforme hoopje manschappen van de Koninklijke Marechaussee ongestraft een andere houding aan kon nemen dan de rest? Hoe is het mogelijk dat hij nog helemaal niet in het water staat maar er net langs, terwijl toch de ritmeester Mellema tot aan de enkels in het water staat en de rest van de manschappen zelfs tot aan de knieën?