Gerardus Joannes Vossius (1577-1649)

4. Literatuur

In deze literatuurlijst zijn op de eerste plaats boeken en artikelen opgenomen die van enig belang zijn voor de Vossiusbiografie. Encyclopedische artikelen zijn opgenomen, wanneer zij interessante of belangrijke gegevens over Vossius bevatten of als zij deel uitmaken van gerenommeerde standaardwerken van oudere datum. Het is helaas onmogelijk ook maar bij benadering naar volledigheid te streven, zodat de opgenomen publicaties min of meer willekeurig zijn gekozen.

Brievenedities zijn opgenomen in paragraaf 3 van dit hoofdstuk, waar de Vossiusbrieven worden besproken. Hier zijn alleen de edities vermeld die in deze studie met verkorte titel worden geciteerd of meer recente uitgaven die gegevens over Vossius bevatten in inleiding of notenapparaat.

Tenslotte worden hier de belangrijkste publicaties van meer algemene aard genoemd waarvan bij deze studie gebruik is gemaakt of die regelmatig met korte titel zijn geciteerd. Dit geldt ook voor enkele monografieën over andere personen dan Vossius.

In de meeste gevallen kan men uit de titel van het genoemde werk afleiden of het

[p. 310]

gaat om een werk van meer algemene aard of om een publicatie waarin gegevens te vinden zijn over Vossius. Als het niet duidelijk is, waarom een bepaald werk is opgenomen, wordt aan de titel van het werk een korte annotatie toegevoegd.

Omwille van duidelijkheid en overzichtelijkheid zijn de werken van de verschillende categorieën opgenomen in eenzelfde alfabetische lijst. Dit vooral wegens het veelvuldig gebruik van korte titels in de tekst en de aantekeningen.

aa, a.j. van der. Biographisch Woordenboek der Nederlanden. Deel 19. Haarlem 1876. Op p. 408-414 een biografie van Vossius en op p. 414-415 een uitvoerige opgave van oudere literatuur.

Album studiosorum Academiae Lugduno-Batavae, MDLXXV-MDCCCLXXV. Accedunt nomina curatorum et professorum per eadem secula. Hagae Comitum 1875.

allard, h.j. Berthout Nihuys. In: Het Jaarboekje van Alberdingk Thijm, 1891, p. 135-200. In deze studie over Nihusius zijn verschillende bijzonderheden over Vossius opgenomen, ontleend aan de brieven van Vossius.

andreas, valerius. Bibliotheca Belgica. Lovanii 1643. Op p. 275-276 een korte biografie en een opsomming van enkele werken van Vossius.

arens, hans. Sprachwissenschaft. Der Gang ihrer Entwicklung von der Antike bis zur Gegenwart. (Orbis Academicus) Freiburg - München 1955.

axters, o.p., stephanus. Scholastiek Lexicon. Antwerpen 1937. Op p. 110*-114* bespreekt Axters het werk van A.L. Kok, die zich verdienstelijk heeft gemaakt voor het omzetten van de scholastieke vaktaal in goed Nederlands en daartoe o.a. Vossius' Elementa Rhetorica vertaalde.

bachrach, a.g.h. Sir Constantine Huygens and Britain: 1596-1687. A pattern of cultural exchange. Volume I: 1596-1619. Leiden - London 1962.

baillet, adrien. Jugemens des savans, sur les principaux ouvrages des auteurs; revus, corrigez, et augmentez par M. de la Monnoye. Nouvelle edition. Amsterdam 1725. (8 tomes) Zie ook: M. Gibert, Jugemens des savans.

balen, matthys jansz. Beschryvinge der Stad Dordrecht. Dordrecht 1677. (H.J. Schouten). Register op de geslachtsnamen voorkomende in de ‘Beschryvinge der Stad Dordrecht’ van Matthijs Balen (1677). 's-Gravenhage 1909.

bass mullinger, james. The university of Cambridge. Vol. 3. Cambridge 1911. Bijzonderheden over het lectoraat in de geschiedenis aldaar en andere bijzonderheden.

baumann, e.d. Johan van Beverwijck in leven en werken geschetst. (Dissertatie Amsterdam) Dordrecht 1910. N.a.v. Vossius' relaties met Van Beverwijck geeft Baumann verschillende bijzonderheden over Vossius.

Bayle, pierre. Dictionnaire Historique et Critique. Rotterdam 1715 (3e editie). (3 delen) In veel artikelen citeert Bayle Vossius, waarbij hij niet zelden kritiek levert op zijn zegsman.

beeckman, isaac. Journal tenu par Isaac Beeckman de 1604 à 1634. Publié avec

[p. 311]

une introduction et des notes par C. de Waard. La Haye 1939, 1942, 1945. (3 delen)

beresteyn, e.a. van. Genealogisch Repertorium. Deel I: 's-Gravenhage 1948. Deel II: 's-Gravenhage 1962. Sub voce Vossius wordt hier verwezen naar vooral genealogische werken, waarin Vossius wordt genoemd.

blok, f.f. Nicolaas Heinsius in dienst van Christina van Zweden. Delft 1949.

blok, p.j. Geschiedenis eener Hollandsche stad. Deel 3: Eene Hollandsche stad onder de Republiek. 's-Gravenhage 1916.

blount, sir thomas pope. Censura celebriorum authorum: sive tractatus in quo varia virorum doctorum de clarissimis cujusque seculis judicia traduntur... Genevae 1710. Op p. 969-971 wordt het werk van Vossius besproken.

boer, w. den. Scaliger en Perizonius. Hun betekenis voor de wetenschap. (Diesrede Leiden 1964) Den Haag z.j. De auteur geeft een korte karakteristiek van Vossius bij zijn bespreking van de invloed van Scaligers werk.

bom, hgzn., g.d. Het hooger onderwijs te Amsterdam van 1632 tot onze dagen. Bibliografische bijdragen. Amsterdam 1882. In dit werk is een lijst van Vossius' werken opgenomen, waarnaar o.a. Petit regelmatig verwijst.

bosch, h. de. Lofreden over Gerardus Joannes Vossius. In: Algemeen Magazyn van wetenschap, konst en smaak, Deel II, 1e stuk, 1787, p. 91-124. Een biografische schets van Vossius' leven en werken in oratorische stijl. De orator laat door het voorbeeld van Vossius zien, hoe goed men in de 17e eeuw thuis was in de klassieke oudheid.

bot, p.n.m. Humanisme en onderwijs in Nederland. Utrecht - Antwerpen 1955.

brandt, geeraert. Historie der Reformatie, en andre kerkelyke geschiedenissen in ende omtrent de Nederlanden. Deel II: Amsterdam 1674. Deel III: Rotterdam 1704. Deel IV: Rotterdam 1704. Uitvoerige beschrijving van Vossius' moeilijkheden in de periode van de bestandstwisten.

brandt, geeraert. Register der vermaarde mannen. In: dezelfde, Daghwyzer der geschiedenissen, Amsterdam 1689.

Broeders Gevangenisse. Dagboek van Willem de Groot, betreffende het verblijf van zijnen broeder Hugo op Loevestein; uit echte bescheiden aangevuld en opgehelderd door H. Vollenhoven. 's-Gravenhage 1842. Op verschillende plaatsen wordt Vossius genoemd i.v.m. zijn moeilijkheden tijdens de bestandstwisten en zijn relaties met de Grotii.

brom, g. Schilderkunst en litteratuur in de 16e en 17e eeuw. Utrecht - Antwerpen (1957). In dit werk van Brom komen enkele rake typeringen voor van Vossius en zijn Amsterdamse relaties. Dit geldt ook voor de twee edities van het hieronder te noemen werk.

brom, g. Vondels bekering. Amsterdam z.j.

brom, g. Vondels geloof. Amsterdam 1935.

bronchorst, everhard. Diarium Everardi Bronchorstii sive adversia omnium

[p. 312]

quae fiesta sunt in Academia Leydensi (1591-1627). Uitgegeven door J.C. van Slee. (Werken uitgegeven door het Historisch Genootschap, derde serie nr. 12) 's-Gravenhage 1898.

brucken fock, b.f.w. van. Het wapen van het geslacht Vossius. In: Limburgs Jaarboek 8 (1902) p. 68.

brune de jonge, johan. Alle volgeestige werken van Jan de Brune de Jonge. Harlingen 1672. Tweede vermeerderde uitgave: Amsterdam 1681. Op verschillende plaatsen in zijn werk geeft de auteur bijzonderheden over Vossius. Zie vooral de volgende bundel: Wetsteen der vernuften, oft bequaem middel om van alle voorvallende zaken aardighlik te leren spreken (twee delen, die voor het eerst gepubliceerd zijn te Amsterdam in 1644 en 1659).

busken huet, conrad. Het Land van Rembrand. In: Dezelfde, Historische en romantische werken en reisherinneringen, Deel I-IV, Haarlem 1899. Op meerdere plaatsen worden de Vossii vernoemd en op p. 128-130 van deel II, 2 geeft de auteur een karakterisering van Gerardus Joannes Vossius.

chauffepié, jacques georges de. Nouveau dictionnaire historique et critique, pour servir de supplément ou de continuation à celui de P. Bayle. Amsterdam 1750-1756. (4 tomes)

clark, george. De zeventiende eeuw. (oorspronkelijke titel: The seventeenth century; vertaling van J. de Vries) Utrecht/Antwerpen (1959).

colie, r.l. Light and enlightment. A study of the Cambridge Platonists and the Dutch Arminians. Cambridge 1957.

colomesius, paulus. Vita viri incomparabilis Gerardi Joannis Vossii, eloquentiae et chronologiae in inclita Academia Lugduno Batava professoris celeberrimi, cum ex Athenis Batavis Jo. Meurssi, tum scriptis aliis, breviter collecta. In: idem, Gerardi Joannis Vossii et clarorum virorum ad eum epistolae, Londini 1690.

colomiès, paulus. Mélanges Historiques. Orange 1675. Hierin verschillende interessante gegevens over Vossius.

Compendiöses Gelehrten-Lexicon... Leipzig 1715. Sp. 2436-2437: artikel over Vossius, samengesteld uit een aantal, meest Duitse encyclopedische werken. Ook artikelen over Vossius' vader en Cornelia, Gerard, Dionies, Matthaeus en Isaac Vossius.

crane, io. guil. de. Oratio de Vossiorum Iuniorumque familia, secula praesertim XVII insigni eruditionis laude clara, optime de literis, apud posteros etiam, merita; habita Franequerae in Athenaeo Publico, cum huius rectura iterum abiret, d. VI Novemb. MDCCCXX. Groningae 1821. Ook verschenen in de Annales Academiae Groninganae 1819-1820, Groningae 1821, met eigen paginering. In deze oratio, en vooral in het uitgebreide notenapparaat, is praktisch alles te vinden wat er over de Vossii en Junii rond 1820 in oudere en meer recente publicaties te vinden was. Deze oratio met notenapparaat is veruit de beste Vossiusbiografie, die tot nu toe verschenen is.

crane, j.w. de. Voorlezing over Franciscus Junius. Workum 1836.

dibon, p. La philosophie néerlandaise au siècle d'or. Tome I: L'Enseignement philosophique dans les universités à l'époque précartésienne (1575-1650). (Publications de l'institut français d'Amsterdam Maison Descartes 2) Paris etc. 1954.

dorsten, j.a. van. Poets, patrons and professors. An outline of some literary connexions between England and the University of Leyden. Leyden 1962.

[p. 313]

drerup, engelbert. Perioden der klassieke philologie. (Diesrede Nijmegen 1930) Nijmegen/Utrecht 1930.

drerup, engelbert. Die Schulaussprache des Griechischen von der Renaissance bis zur Gegenwart. Im Rahmen einer Allgemeinen Geschichte des Griechischen Unterrichts. (Studien zur Geschichte and Kultur des Altertums) Paderborn 1930. (2 Bnde)

duyvendijk, a.j. van. De motivering van de klassieke vorming. (Dissertatie Utrecht) Groningen/Djakarta 1955.

eeghen, i.h. van. Het Athenaeum en de universiteit van Amsterdam. In: Amstelodamum 39 (1952) p. 72-77.

eeghen, i.h. van. De eerste jaren van het Athenaeum. In: Het illustere begin van het Athenaeum, Amsterdam 1957, p. 8-15.

eekhoff, a. De theologische faculteit te Leiden in de 17e eeuw. Utrecht 1921.

enno van gelder, h.a. Revolutionaire Reformatie. (Patriareeks nr. 31) Amsterdam 1943.

erasmus, h.j. The origins of Rome in historiography from Petrarch to Perizonius. (Dissertatie Leiden) Assen 1962.

eysinga, w.j.m. van. Hugo Grotius. Eine Biographische Skizze. Basel 1952.

flitner, andreas. Erasmus im Urteil seiner Nachwelt. (Dissertation Basel) Tübingen 1952.

fontaine verwey, h. de la. Het Athenaeum Illustre en de typografie. In: Het illustere begin van het Athenaeum, Amsterdam 1957, p. 20-29.

foppens, joannes franciscus. Bibliotheca Belgica. Tomus I. Bruxellis 1739. Op p. 351-353 een kort artikel over Vossius, gebaseerd op de aantekeningen van Nicéron. Inhoudsopgave van de Opera van Vossius.

fortgens, h.w. Schola Latina. Uit het verleden van ons Voorbereidend Hoger Onderwijs. Zwolle 1958.

Gedenkboek ter gelegenheid van het zevenhonderd-jarig bestaan van Roermond als stad. Roermond 1932.

Gedenkboek van het Athenaeum en de Universiteit van Amsterdam 1632-1932. Amsterdam 1932.

geerts, a.m.f.b. Vondel als classicus bij de humanisten in de leer. (Dissertatie Utrecht) Tongerloo 1932.

gerretzen, j.g. Schola Hemsterhusiana. De herleving der Griekse studiën aan de Nederlandse universiteiten in de achttiende eeuw van Perizonius tot en met Valckenaer. (Dissertatie Nijmegen) Nijmegen/Utrecht 1940.

gibert, b. Jugemens des savans sur les auteurs qui ont traité de la Rhétorique, avec un précis de la doctrine de ces auteurs. In: Adrien Baillet, Jugemens des savans, sur les principaux ouvrages des auteurs, Tome 8, Amsterdam 1725. Op p. 250-256 een bespreking van Vossius' werken over de retorica.

gooch, g.p. The Cambridge Chair of modern history. In: idem, Studies in modern history, London etc. 1931, p. 289-325. Verschillende bijzonderheden over het beroep uit Cambridge in 1625.

[p. 314]

grootens, f. De betekenis van Vossius' Ars Historica. In: Historisch Tijdschrift 20 (1940) p. 237-273.

grootens, p.l.m. Dominicus Baudius. Een levensschets uit het Leidse humanistenmilieu: 1561-1613. (Dissertatie Nijmegen) Nijmegen 1942.

günther. Bernard Varenius. Leipzig 1905. Noemt meermalen Vossius. Geeft op p. 139 een oordeel over Vossius' werk De universae matheseos natura ac constitutione.

haak, sikko popta. Paullus Merula (1558-1607). (Dissertatie Leiden) Zutphen 1901.

hallema, a. Hugo de Groot. Het Delftsch Orakel 1583-1645. Een levensschets van een groot Nederlander uit de 17e eeuw. 's-Gravenhage 1946.

hartzheim s.j., josephus. Bibliotheca Coloniensis. Coloniae Augustae Agrippinensium 1747. In het supplementum op p. 336-337 artikel over Vossius.

hellinga, w. gs. Het Athenaeum en de anderen. In: Het illustere begin van het Athenaeum, Amsterdam 1957, p. 16-19.

hoogstraten, david van, en jan lodewijk schuer. Groot algemeen historisch, geografisch, genealogisch en oordeelkundig woordenboek, behelzende het voornaamste, dat vervat is in de woordenboeken van Moreri, Bayle, Buddeus, enz. Amsterdam etc. 1733 vv.

horst, d.j.h. ter. Isaac Vossius en Salmasius. Den Haag 1938.

huizinga, j. Grotius' plaats in de geschiedenis van den menschelijken geest. In: dezelfde, Verzamelde Werken, Deel 2, Haarlem 1948, p. 382-388.

huizinga, j. Nederlands beschaving in de zeventiende eeuw. In: dezelfde, Verzamelde Werken, Deel 2, Haarlem 1948, p. 412-507.

huygens, constantijn. Briefwisseling van Constantijn Huygens, uitgegeven door J.A. Worp. Deel 1: 1608-1634 Deel 2: 1634-1639 Deel 3: 1640-1644 Deel 4: 1644-1649 (R.P.G., grote serie, nrs. 15, 19, 21 en 24) 's-Gravenhage 1911, 1913, 1914 en 1915.

Het Illustere begin van het Athenaeum. Drie opstellen door I.H. van Eeghen, W. Gs. Hellinga en H. de la Fontaine Verwey ter inleiding van de tentoonstelling ingericht door de Dr. P.A. Tiele-Stichting in de Agnietenkapel ter gelegenheid van het 325-jarig bestaan van de instelling voor hoger onderwijs te Amsterdam. Amsterdam 1957.

Hierin zijn de volgende opstellen gebundeld: I.H. van Eeghen, De eerste jaren van het Athenaeum, p. 8-15. W. Gs. Hellinga, Het Athenaeum en de anderen, p. 16-19. H. de la Fontaine Verwey, Het Athenaeum Illustre en de typografie, p. 20-29.

itterzon, g.p. van. Franciscus Gomarus. (Dissertatie Leiden) Den Haag 1929.

junius, franciscus f.n. Lectori Benevolo, Amstelodami id. Quinct. 1650 (15-7-1650). In: Gerardi Joannis Vossii De quatuor artibus popularibus, Amstelodami 1650. Bijzonderheden over Vossius.

[p. 315]

juynboll, w.m.c. Zeventiende eeuwse beoefenaars van het Arabisch in Nederland. Utrecht 1931.

kampen, n.g. van. Beknopte geschiedenis der letteren en wetenschappen in de Nederlanden, van de vroegste tijden af, tot op het begin der negentiende eeuw. 's-Gravenhage 1821 vv. Deel 1 en vooral deel 3, p. 78-84, bevatten gegevens over Vossius.

kern, edith g. The influence of Heinsius and Vossius upon French dramatic theory. (Dissertatie Baltimore) (The John Hopkins Studies in romance literature and languages, extra volume 26) Baltimore 1949.

kist, n.c. Aanteekeningen uit de Synodale Vergadering van Zuid-Holland van al het voorgevallene in de zaak en leer der Remonstranten, 1619-1777. In: Archief voor kerkelijke geschiedenis, inzonderheid van Nederland, deel 7, Leiden 1836.

kleerkoper, m.m. en w.p. van stockum jr. De boekhandel to Amsterdam voornamelijk in de zeventiende eeuw. Biografische en geschiedkundige aantekeningen. (Bijdragen tot de geschiedenis van de Nederlandse boekhandel X) 's-Gravenhage 1914-1916. (2 dln.)

Klioos Kraam, vol verscheiden gedichten. Leeuwarden 1656-1657. (2 dln.) Deel 2, p. 113, 244 en 246 over Vossius.

knight, w.s.m. The life and works of Hugo Grotius. London 1925.

knuttel, w.p.c. Acta der Particuliere Synode van Zuid-Holland, 1621-1700. Eerste deel: 1621-1633. (R.G.P., kleine serie nr. 3) 's-Gravenhage 1908.

kobus, j.c. en w. de rivecourt. Biographisch woordenboek van Nederland, bevattende de levensbeschrijvingen van personen, die zich in Nederland op het gebied van kunst, wetenschap en letteren, uitvindingen, ontdekkingen en belangrijke daden hebben bekend gemaakt. Arnhem/Nijmegen 1886. (6 dln.)

kok, jacobus. Vaderlandsch Woordenboek. Deel 30. Amsterdam 1793. Op p. 22-32 artikelen over de Vossii. Op p. 24-27 een artikel over Gerardus Joannes Vossius sr.

kramer, g. Elogium Jacobi Perizonii. Berolini 1828. Op p. 68 een en ander over Vossius.

kroll, wilhelm. Geschichte der klassischen Philologie. (Samlung Göschen) Berlin/Leipzig 1919.

kuiper, e.j. De Hollandse ‘Schoolordre’ van 1625. Een studie over het onderwijs op de Latijnse scholen in Nederland in de 17e en 18e eeuw. (Dissertatie Universiteit van Amsterdam) Groningen 1958.

kukenheim, louis. Contributions à l'histoire de la grammaire grecque, latine et hébraïque à l'époque de la Renaissance. Leiden 1951.

leendertz jr., p. Het leven van Vondel. (Nederlandsche Historische Bibliotheek III) Amsterdam 1910.

lennep, d.j. van. Oratio in Secundum Centesimum Athenaei. In: Illustris Amstelodemensium Athenaei Memorabilia, prodita deinceps Oratione Iacobi Philippi d'Orville in Centesimum Athenaei Natalem et Davidis Iacobi van Lennep in altera Athenaei Saecularia, accedente item Lennepii in utramque orationem Annotatione. Amstelodami 1832.

luïscius, a.g. Het algemeen, historisch, geographisch en genealogisch woordenboek. 's-Gravenhage/Delft 1724-1737. (8 dln.)

[p. 316]

Deel 8, p. 375-376 artikel over Vossius, dat voornamelijk is gebaseerd op Nicéron, Mémoires.

meulen, j. ter. Concise bibliography of Hugo Grotius. Leyden 1925.

meulen, j. ter, en p.j.j. diermanse. Bibliographie des écrits imprimés de Hugo Grotius. La Haye 1950. Veel gegevens over Vossius' aandeel in het tot stand komen van Grotius' publicaties.

meursius, ioannes. Athenae Batavae, sive de Urbe Leydensi et Academia, virisque claris, qui utramque ingenio suo, atque scriptis, illustrarunt, libri duo. Lugduni Batavorum 1625. Op p. 267-275 een autobiografische schets van Vossius en een lijst van tot op dat moment verschenen werken. Zie aantekening 1.

molhuysen, p.c. Bronnen tot de geschiedenis der Leidsche universiteit. Eerste deel, 1574-1610. (R.G.P., grote serie 20) 's-Gravenhage 1913. Tweede deel, 1610-1647. (R.G. P., grote serie 29) 's-Gravenhage 1916.

moreri, louis. Grand dictionnaire historique, ou Mélange curieux de l'histoire sacrée et profane,... Dix-huitième et dernière édition. Revue, corrigée et augmentée très considérablement. Amsterdam etc. 1740. (8 tomes)

morhof, daniel georg. Polyhistor. Lubecae 1747. (3 partes)

mülller, lucian. Geschichte der klassischen Philologie in den Niederländen. Leipzig 1869.

nauta, d. Samuel Maresius. Amsterdam 1935.

Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek. Onder redactie van P.C. Molhuysen en P.J. Blok. Tien delen. Leiden 1911-1937. Geen artikel over Gerardus Joannes Vossius. Wel artikelen over diens zonen: over Isaac 1 (1911), 1519 (S.G. de Vries); over Dionies 7 (1927), 1287 (H. Brugmans); over Matthaeus 7 (1927), 1288 (H. Brugmans).

nicéron, j.p. Mémoires pour servir à l'histoire des hommes illustres dans la république des lettres. Avec un catalogue raisonné de leurs ouvrages. Paris 1729-1745. (43 tomes) Tome 13, p. 89 ss.: biografische schets van Vossius en een korte bespreking van zijn werk.

d'orville, i. ph. Oratio in centesimum Athenaei Natalem. In: D.J. van Lennep, Illustris Amstelodamensium Athenaei Memorabilia, Amstelodami 1832.

Pallas Leidensis MCMXXV. Leiden 1925.

penon, georg. Bijdragen tot de geschiedenis der Nederlandsche Letterkunde. Groningen 1880-1881. (2 delen)

petit, louis d. Bibliographische Lijst der werken van de Leidsche Hoogleeraren van de oprichting der Hoogeschool tot op onze dagen. Faculteit der Godgeleerdheid. Eerste aflevering (1575-1619). Leiden 1894.

rademaker ss. cc., c.s.m. Een ‘ideale’ bibliotheek. In: V.S.K.B., Mededelingen van de Vereniging voor Seminarie- en Kloosterbibliothecarissen, 15 (1963) p. 8-11. Een korte, gedocumenteerde beschouwing over Vossius en zijn bibliotheek.

rademaker ss. cc., c.s.m. Gerardus Joannes Vossius Grammaticus. Zijn plaats in

[p. 317]

de geschiedenis van de klassieke filologie. Doctoraalscriptie Nijmegen 1961. (in machineschrift)

rademaker ss. cc., c.s.m. Schets van leven en werken van Gerardus Joannes Vossius. (in machineschrift) Deze studie werd ingezonden als antwoord op de prijsvraag, die op 15 september 1959 was uitgeschreven door de Universiteit van Amsterdam.

rademaker ss. cc., c.s.m. Zie: Het uitleenboekje van Vossius.

reitsma, j. en s.d. van veen. Acta der Provinciale en Particuliere Synoden, gehouden in de Noordelijke Nederlanden gedurende de jaren 1572-1620. Deel III: Zuid-Holland 1593-1620. Groningen 1894.

ridderbos, s. De philologie aan de Leidsche Universiteit gedurende de eerste 25 jaren van haar bestaan. (Dissertatie Vrije Universiteit Amsterdam) Leiden 1906.

rogge, h.c. Johannes Wtenbogaert en zijn tijd. Amsterdam 1874-1876.

rogge, y.h. De reis van Isaac Vossius 1641-1645. In: Oud-Holland 18 (1900) p. 3-20. Een beschrijving van Isaacs reis aan de hand van de brieven van Isaac aan zijn ouders en van Vossius aan zijn zoon, geschreven in die jaren.

roldanus, cornelia w. Gerard Joannes Vossius. In: De Gids 112 (1949) II, p. 43-59. Biografische schets over Vossius met een karakterisering van zijn persoon, werk en invloed.

roldanus, cornelia w. Nederlandsch-Engelsche betrekkingen op den bodem van ‘Arminianisme’. In: Tijdschrift voor Geschiedenis 58 (1943) p. 6-21.

roldanus, cornelia w. Vossius' verhouding tot Hugo de Groot vóór de Synode van Dordt. In: Tijdschrift voor Geschiedenis 57 (1942) p. 241-253. In dit artikel is uitvoerig gebruik gemaakt van de briefwisseling van Grotius gepubliceerd door Molhuysen.

romein, j.m. In Vossius' voetspoor. (Rede gehouden in 1949 bij de driehonderdste verjaardag van Vossius' overlijden) In: dezelfde, Carillon der tijden, Studies en toespraken op cultuurhistorisch terrein, Amsterdam 1953, p. 180-200 en p. 367-369. Uit deze uitgave wordt in dit werk geciteerd. De rede is ook verschenen in: Jaarboek Universiteit Amsterdam 1948-49, p. 60-73.

sagers, f. Het geslacht Vossius. In: Limburgs Jaarboek 7 (1900) p. 346-370. Een genealogische studie over de Vossii, voornamelijk gebaseerd op de gegevens van de Oratio van De Crane.

sandys, j.e. A history of classical scholarship. Cambridge 1903-1908. (3 volumes) Vol. 2: From the revival of learning to the end of the eighteenth century in Italy, France, England and the Netherlands. Cambridge 1908. Over Vossius p. 307-309.

sassen, ferd. Geschiedenis van de wijsbegeerte in Nederland tot het einde der negentiende eeuw. Amsterdam - Brussel 1959. Korte beschouwing van Vossius' werk op p. 139.

scheepens ss. cc., j.j. Gerardus Joannes Vossius als rhetor. Zijn werk De natura rhetorices. Doctoraalscriptie Nijmegen 1961. (in machineschrift)

schneppen, h. Niederländische Universitäten and Deutsches Geistesleben. Münster 1960.

[p. 318]

schotel, g.d.j. De Academie te Leiden in de 16e, 17e en 18e eeuw. Haarlem 1875.

schotel, g.d.j. De Illustre School te Dordrecht. Een bijdrage tot de geschiedenis van het schoolwezen in ons vaderland. Utrecht 1857.

schotel, g.d.j. Kerkelijk Dordrecht, eene bijdrage tot de geschiedenis der Vaderlandsche Hervormde Kerk, sedert het jaar 1572. Utrecht 1841. (2 delen)

sepp, c. Het godgeleerd onderwijs gedurende de 16e en 17e eeuw. Leiden 1873-1874. (2 delen)

siegenbeek, matthijs. Geschiedenis der Leidsche Hoogeschool van hare oprigting in den jare 1575 tot het jaar 1825. Leiden 1829-1832. (2 dln.)

siegenbeek van heukelom-lamme, c.a. en o.c.d. idenburg-siegenbeek van heukelom. Album scholasticum MCLXXV-MCMXL. Leiden 1941.

smit, w.a.p. Van Pascha tot Noah. Een verkenning van Vondel's drama's naar continuiteit en ontwikkeling in hun grondmotief en structuur. Zwolle 1956, 1959 en 1962. (3 delen; Zwolse reeks van taal- en letterkundige studies 5 A, B en C). Hierin wordt op overtuigende wijze aangetoond, dat Vossius invloed heeft gehad op Vondels dramatiek.

straaten o.e.s.a., modestus van. Gerardus Joannes Vossius: Universalis Philosophiae 'АΚΡΩΤΗΡΙΑΣΜΟΣ. Dispute soutenue à l'université de Leyde le 23 février 1958. Thèses et défense. Edition et introduction de Modestus van Straaten o.e.s.a. Leiden 1955.

sweertius, f. Athenae Belgicae, sive nomenclator Infer. Germaniae scriptorum. Antverpiae 1628.

Tentoonstelling van voorwerpen betreffende het Athenaeum Illustre en de Gemeente-Universiteit te Amsterdam. Amsterdam 1882. De nummers 308-313 hebben betrekking op Vossius.

tollius, cornelius. Oratio in obitum incomparabilis et illustris vizi Gerardi Joannis Vossii. (Diesrede Harderwijk 12 april 1649) Amstelodami 1649.

tollius, hermannus. Oratio de Gerardo Joanne Vossio, grammatico perfecto, publice dicta in maiore Athenaei Amstelodamensis auditoria, cum historiae, tum reliquarum gentium, turn patriae, eloquentiae, linguae Graecae, et poeseos professionem solemniter auspicaretur. Ad D. II. Martii anni MDCCLXXVIII. Amstelodami 1778.

tonckens, w. De grammatica Latina van Vossius en de Schoolordre van de Staten van Holland in 1625. In: Bijdragen voor Vaderlandsche Geschiedenis en Oudheidkunde V, 6 (1919) p. 64-86. Vooral over de Schoolordre en betrekkelijk weinig over Vossius' Grammatica.

trevor-roper, h.r. Archbishop Laud 1573-1645. London 1940.

tricht, h.w. van. P.C. Hooft. Arnhem 1961. Over Hoofts relaties met Vossius: p. 162-163.

tuynman, p. Zie: Het uitleenboekje van Vossius.

Het uitleenboekje van Vossius. Amsterdam 1962. Inhoud: W. Gs. Hellinga, Ten geleide, p. 5-7; C.S.M. Rademaker ss. cc., Gerardus Joannes Vossius, p. 8-14; P. Tuynman, Toelichting bij de reproducties, p. 15-22; Facsimile-uitgave van Vossius' Libellus memorialis complectens, quos libros alijs dederim utendos 1644-1649 (RK III H 40).

[p. 319]

unger, j.h.w. Anna Roemers. Losse aantekeningen. In: Oud-Holland 3 (1885) p. 123-134 en p. 161-170.

unger, j.h.w. Dagboek van Constantijn Huygens. Amsterdam 1885. In dit dagboek komen enkele aantekeningen voor betreffende Vossius.

ussher, james. The life of the most reverend father in God, James Ussher, late Lord Archbishop of Armagh, primate and metropolitan of all Ireland. With a collection of three hundred letters, between the said Lord Primate and most of the eminentest persons for piety and learning in his time, both in England and beyond the seas. Collected and published from original copies in their own hands, by Richard Parr. London 1686.

ussher, james. The whole works of the Most Reverend James Ussher, D.D., Lord Archbishop of Armagh, and primate of all Ireland. With a life of the author, and an account of his writings. By Charles Richard Elrington. Dublin - London 1847 ff. (16 volumes). In de biografie van Ussher (Vol. I) wordt Vossius genoemd.

verburg, p.a. Taal en functionaliteit. Een historisch-critische studie over de opvattingen aangaande de functies der taal vanaf de praehumanistische philologie van Orleans tot de rationalistische linguistiek van Bopp. (Dissertatie Vrije Universiteit te Amsterdam) Wageningen 1951. Op p. 423-426 een beschouwing over Vossius.

vondel, joost van den. De werken van Vondel. Volledige en geïllustreerde uitgave in tien delen. (Wereld-Bibliotheek) Amsterdam 1927-1937.

warners, j.d.p. Renaissance en oudheid. In: Nieuwe Taalgids 45 (1952) p. 1-10 en p. 201-210.

waterbolk, e.h. Zeventiende-eeuwers in de Republiek over de grondslagen van het geschiedverhaal. Mondelinge of schriftelijke overlevering? In: Bijdrage voor de geschiedenis der Nederlanden 12 (1957) p. 26-43.

wickenden, n. Early modern historiography as illustrated by the work of G.J. Vossius (1577-1649). (Dissertatie Cambridge, King's College 1963) (In machineschrift) De auteur van deze studie heeft op werkelijk uitputtende wijze de bronnen benut. Ik betuig de auteur mijn oprechte dank voor het feit, dat ik van zijn studie gebruik mocht maken.

willems, a. Les Elzevier. Histoire et annales typographiques. Bruxelles 1880 (2 delen). Op p. ccix gegevens over Vossius en de Elzeviers. Op p. ccxl-ccxlv publicatie van Vossius' werken door de Elzeviers.

winkelman, p.h. Remonstranten en katholieken in de eeuw van Hugo de Groot. Nijmegen 1945.

witten, henningus. Memoriae philosophorum, oratorum, poëtarum, historicorum, et philologorum nostri seculi clarissimorum renovatae, decas quinta, curante M. Henningo Witten. Francofurti 1677-1679. (2 partes) Wickenden (Historiography p. 434) tekent hierbij aan: ‘Remarkable as containing the most inaccurate known bibliography of the writings of Vossius’.

De Woonhuizen van Vossius en Barlaeus. In: Amstelodamum 36 (1949) p. 59 en 80.

[p. 320]

worp, j.a. Een onwaerdeerlycke vrouw. Brieven en verzen van en aan Maria Tesselschade. 's-Gravenhage 1918.

wrangel, e. De betrekkingen tusschen Zweden en de Nederlanden op het gebied van letteren en wetenschap, voornamelijk gedurende de 17e eeuw. Leiden 1901. In dit werk worden alle Zweedse relaties van Vossius en zijn zonen uitvoerig besproken aan de hand van brieven van Vossius en anderen. Zie het register s.v. Vossius.

wijminga, p.j. Festus Hommius. Leiden 1899.