Gerardus Joannes Vossius (1577-1649)

[p. 321]

Summarium

Gerardus Joannes Vossius Heidelbergae in Germania natus est ineunte vere anni 1577. Gerardi pater erat Joannes Vossius, qui ecclesiam reformatam pascebat in dioecesi Heidelbergensi. Qua statione expulsus, cum uxore Cornelia van Buel cumque filiolo Gerardo, semestri tunc puerulo, in Hollandiam se recepit. Primum Leidae commoratus, deinde Leimuidensem ecclesiam, postea Furnensem curans, tandem anno 1584 ad Dordracenam vocatus est. Coniuge autem brevi amissa ipse sequenti anno, tertio mense postquam alteras inierat nuptias decessit. Gerardus, utroque iam parente orbatus, in domo Barbarae van der Myle receptus est. Scholae Latinae Dordracenae discipulus erat et, magistris egregie doctus optimis, anno 1595 in Academiam Lugduno Batavam missus est et in Collegium Theologicum receptus. Triennium postquam in Academiam venerat Artium Liberalium Magister creatus est. Postea in omni disciplinarum genere quae theologum deceant versatus, secundum et vicesimum annum agens a Dordracenis ad Scholae Latinae rectoratum vocatus est. Quo munere per quindecim deinde annos functus est. Anno 1602 Elisabetham van den Corput uxorem duxit. Quam quinque annis post amisit duobus ex ea natis infantibus iam antea mortuis, Joanne filio tantum superstite. Alteras nuptias cum Elisabetha Junio iniit ex qua per annos sequentes novem infantibus auctus est, quorum duos adhuc pueriles amisit.

Anno 1615 ineunte cum Steinfurtum ad professionem theologicam invitabatur, continuo amici Hugonis Grotii opera Leidam ad Collegii Theologici regimen vocatus est. Quod munus adiit ultraque quadriennium, in tempore perdifficili obiit. Ipsius Grotii hortatu Historiam Pelagianam scripsit ad sedandas controversias in ecclesia et republica ortas. Quod autem opus, ut multis placebat, ita its displicebat qui et opinionibus et auctoritate tunc praevalebant, multumque molestiae auctori attulit. Orbatus igitur munere suo publico anno 1619, Vossius, quamquam a docendo abstinuit, magnam tamen partem stipendii retinuit. Brevi professio eloquentiae et chronologiae ei mandata est qua multos deinde per annos ornamentum Academiae exstitit. Cum ad Academiam Cantabrigiensem vocabatur professio et linguae Graecae ei mandata est. Amstelodamenses magistratus, Athenaeum Illustre instituentes, Vossium sibi magnopere expetebant. Conditionem tandem accepit Vossius et Leida relicta mense Maio anni 1631 Amstelodamum migravit ubi mense Ianuario anni proxi-

[p. 322]

mi Athenaeum novum sollemni oratione rite inauguravit. A quo tempore per septemdecim deinde annos iuventuti, civibus peregrinisque, ore et calamo profuit. Quae autem sedes Amstelodamensis ad quam ipse suique omnes tanta spe accesserant, mortibus funesta fuit acerbis. Liberos octo, aetate florentes magnaque spe, omnes uno excepto duodecim intra annos immaturae mortis necessitas eripuit. Ab anno suae aetatis sexagesimo tertio variis morbis afflictus sed bona publico semper serviens, tandem die 17 mensis Martii anni 1649 mortem obiit, annum agens septuagesimum tertium.

Multa Vossii scripta edita sunt ipso vivente, multa eius post mortem. Quae amnia enumeratu difficilia sunt, sed dici potest Vossium omnibus in scientiis optime versatum, operibus suis omnes paene materias spectantes saeculum suum vere ornasse. Notandus est mirabilis in tanta rerum congerie ordo servatus, omnigena solidaque eruditio, exacta iudicii libratio. Libris eius lexicographicis De historicis Graecis, De historicis Latinis, Institutiones Oratoriae, Institutiones Poëticae, et Etymologicon Latinum, illo tempore passim utebantur propter utilem omnimodamque informationem, quam continebant. Libri autem alumnis Scholarum in Hollandia Latinarum destinati multum contulerunt ad artes juventuti tradendas. Pauca opera novas interpretationes proferunt haudque indigna sunt propter methodum criticam in materia tradita adhibitam. Exempla sunt Dissertationes tres de tribus symbolis, Aristarchus sive de arte grammatica libri septem et Theologia Gentilis. Vossius vixit in Hollandia in culmine saeculi aurei. Multos habens amicos inter viros doctissimos Hollandiae terrarumque exterarum inter cives Reipublicae Litterarum laudatissimos connumerabatur. Natura eius humana amicitiam colebat cum hominibus cuiuscumque confessionis. Commercia eius opusque educativum potentem Vossium fecerunt apud homines aetatis suae insequentisque. Vixit autem in fine cuiusdam tempestatis. Ingenium generis humani non tam probationem veritatis cognitae quam inquisitionem veritatum novarum aggrediebatur. Quae causa altissima fuit gloriae eius minutae. Studio autem nostro dignissimus est cum fuerit exemplum gratiosum tempestatis vere magnae historiam rationis humanae spectantibus.