|
| |
| |
| |
Darde bedryf
Eerste tooneel.
Agamémnon, Klytemnéstra.
IA, Heer, wy waaren lang vertrokken, én ontsteeken
Van toorne waaren wy reeds vér van hier geweeken:
Myn dóchter ging haar hoon beweenen te Argós, maar
Achilles, óver ons vertrék ontstéld, heeft haar
En my, mét smeeken hier gehouden, én verwonnen
Door plégtige eeden, daar wy niet aan twyf'len konnen.
In plaats van uitstél pérst hy de écht aan mét myn kind:
Hy zoekt u, brandende van liefde, én toorn, gezind
Om 't valsch gerucht van zyn verkoude vlam te staaken,
En de eerste uitstrooyer van 't bedróg beschaamd te maaken.
Ban dan 't vermoeden, 't geen de bruilofts vreugd verstoord.
Mêvrouw, ik bén voldaan, 'k geloof hém op zyn woord;
'k Erkén de dwaaling die ons allen had bedroogen,
En voel my van uw vreugd, zo veel ik kan bewoogen.
Gy wilt dat Kalchas hém vereent aan ons geslacht;
Wél, zénd uw dóchter dan na 't auter, daar 'k haar wacht.
Maar eer we ons zelven in dit huwlyk vérder steeken,
Kom ik een oogenblik mét u alleenig spreeken.
Gy ziet in wélk een oord ge uw dóchter hébt geleid,
Daar 't na geen trouwfeest zweemt, maar daar 't zich rad bereidt
| |
| |
Ten oorelog; gy ziet het gansche heir krioelen.
De bootsgezéllen, én sóldaaten t'zaamen woelen:
Een krygs altaar, versierd mét schicht, én oorlógs speer.
Al die vertooningen zyn wél een waerdige eer
Voor Héld Achilles, maar de toestél na behooren,
Zó niet vervaerdigd, dat ze uwe oogen zou bekooren.
De Grieken zouden daar hun Konings éga in
Een staat zien, uw's én myn's onwaardig, Koningin.
Doe dan myn zin, én wil haar geen gezélschap houwen;
Geloof me, laat, gevólgd van haare Staatjuffrouwen,
Infigenie alleen sléchts na het outer gaan;
Gy zoud' er niet dan schand van hébben, laat u raân.
Wie, ik? zou ik myn kind zó óvergeeven konnen,
En niet voleindigen het geen ik héb begonnen?
Die haar uit Argós héb gebragt in Aulis, zou
Ik na 't altaar haar niet geleiden op haar trouw?
Of moet ik meer als gy voor Kalchas byzyn vlieden?
Wien voegt het béter haar den Bruigom aan te bieden?
Door wélk eene and're zal die staatsie zyn bestéld.
Gy zyt hier niet in 't hóf van Atreus, maar in 't véld,
Daar het al voor u moet beeven;
Daar 't lót van Azie in uw' handen is gegeeven:
Daar ik gansch Griekenland zie onder uw' geboôn
Te véld gaan; daar ik word érként van Thétis zoon
Voor moeder. Kan ik wél in trótzer hóf verschynen,
Met meerder grootschheid, én meer luister van de mynen?
Ik bid u, om de wil dier Góden, Kóningin,
De stichters onzer stam, dat gy aan myne min
Die gonst doet, 'k héb myn reên.
| |
| |
Heer, om die zélfde Góden,
Ontzég my niet een vreugd daar gy my toe moest nooden
Ay, vergenoeg my mét dat zielvermaak, die éer,
En schaamt u myner niet in déze staat, myn Heer.
Ik had veel meer gehoopt van uw bescheidenhéden;
Maar wyl gy geenigsins wilt luisteren na réden,
En dat myn bidden heeft op u zó weinig kracht,
Gy hébt verstaan, wat ik verzócht héb, én verwacht;
Mevrouw, wy willen 't zo, weet dat wy 't u gebieden.
| |
Twéde tooneel.
DOor wat wreed een voorzórg mag 't geschieden,
Dat Agamémnon, mét zó groot een onbescheid,
Het nad'ren van 't altaar my weigert, én ontzeid?
Zou hy tróts op zyn nieuw gezag, my wél verzaaken?
Acht hy me onwaardig hém in zyn gevolg te naaken?
Hy, al te omzigtig in 't bezit van 't krygsgebied,
Durft hy de zuster van Heleên in 't léger niet
Vertoonen? om wat reên mag hy hier dus opdringen?
Of moet haar schande my nu voor hét voorhoofd springen?
Maar vólgen wy zyn wil; dewyl 't geluk alleen,
'T geen gy geniet, myn kind, uw' moeder stelt te vreên.
De Hémel geeft u aan Achilles, ingenómen
Van blydschap, zal ik u.... maar 'k zie hém herwaarts kómen.
| |
| |
| |
Dérde tooneel.
Achilles, Klytemnéstra
MEvrouw, 't gaat alles na myn wénsch; de Kóning heeft
Geen and're onschuldiging begeert: zyn goedheid geeft
Geloof aan myne drift; hy heeftme omhélsd, zeer téder,
Als schoonzoon, én al myne oploopendheid ter néder
Gezét; maar heeft hy u, vol blydschap, niet geméld,
Wat heil én vreugd uw komst gebragt heeft in het véld?
Hoe datmen't Gódendom, vergramd zynde én beleedigt,
Na Kalchas zéggen, in een uur zal zien bevrédigt.
Dat sléchts de Zégód, én de winden wachten naar
Het bloed, dat zyne hand zal óffren op 't altaar.
De scheepen zietmen reeds mét vreugd zich zeilré maaken,
En wénden, vol verlangst om Tróje te genaaken.
Wat my belangt, hoewel de wind ter gonste van
Myn min, noch voor een poos wél achterblyven kan;
En schoon ik noô verlaat déze aangenaame stranden,
Daar eerst de fakkel van ons huwelyk zou branden,
Mevrouw, staat my niet na die tyd te wénschen? moet
Ik niet bezégelen myne écht door 's vyands bloed?
En onder Trójes puin bedélven een' geschonden)
En schélmsch onteerde naam, aan myne nu verbonden?
| |
Vierde tooneel.
Achilles. Klytemnéstra, Ifigenia, Erifilé, AEgina, Dóris.
AL myn geluk, Prinsés, hangt nu aan u; ay kom
Ontfang van vader, voor 't altaar een bruidegom;
| |
| |
Van my een hart waar van gy steeds wordt aangebéden.
Myn Heer, 't is nóch geen tyd om dérwaards heen te treeden.
'k Wil u eerst vérgen, vind de Kóningin het goed,
Een pand van uwe min, dat gy my toestaan moet:
Ik kom, én biede u aan een' schoonheid, uit wiens weezen,
Men klaarlyk dat zy spruit uit édel bloed kan leezen.
Gy ziet haar droefheid, meer als ik ze u zéggen kan;
Gy weet haar ongeluk, gy zyt 'er oorzaak van.
Ik zélf, (wat blinde toorn kon my zo vér vervoeren,)
Durfde onmedoogend haar bedroefd gemoed ontroeren.
Ay gun my, dat ik door de hulp die 'k haar verleen,
Hérstél de misdaad van myn onbezonnenheên:
Ik leen haar myne stém, én kan niets meer haar hélpen,
Maar gy alleen, myn Heer, kunt haare droefheid stélpen.
Ze is uw' gevangene, én de boeije die zy draagt,
Valt van haar' handen af, zó haast als 't u behaagt.
Wilt déze groote dag dan door die daad beginnen,
Dat zy by ons geluk haar vryheid mooge winnen.
Toon, dat ik na 't altaar een Kóning vólg, een héld,
Die in 't verwoesten al zyn glorie niet en stéldt;
Die niet alleen een schrik der menschen tracht te weezen,
Maar die zich door zyn's bruids voorbéde ook laat beleezen;
En voor de éléndigen, ontwaapend, in hunn' nood,
In al's, het voorbeeld vólgt der Góôn waar uit hy sproot.
Ja, Heer, laat myne smart van u die troost érlangen.
Het oorlog maakte my in Lésbós uw' gevangen':
Maar 't is uw krygsrécht al te vér gestrékt, daar by
Te voegen 't hartzeer dat ik hier ter plaatse ly.
Om u niet alles op te haalen,
Myn Heer, kunt gy wél meer verzwaaren myne kwaalen,
| |
| |
Als datge my mét smart doet aanzien hét geluk
Van myn vervólgers, én van de oorsaak myner druk.
Ik hoor myn vaderland vast dreigen; 'k zie, mét beeven,
Een heirkracht, gansch verwoed, daar tégens aen gedreeven.
Ik zie uwe écht, helaas! (wat zwaarer ongeval!
U górden 't zwaard op zy 't geen dat verwoesten zal.
Gedoog dat vér van hier ik dit gezigt moog dérven,
Steeds onbekénd, én steeds rampzalig om moog zwérven,
Een lót verbérgen, wél uw médedoogen waard;
Waar van myn klagt u nóch de hélft niet ópenbaart.
Prinsés, houd op, laat af u zélve dus te kwéllen,
Ik zal u by de Griek terstond in vryheid stéllen;
En wil dat déze tyd van myn gewénscht geluck
Het einde zy van uw' gevangenis én druk.
| |
Vierde tooneel.
Achilles, Klytemnéstra, Ifigenia, Erifilé, Arkas, AEgina, Dóris.
MEvrouw, ik kom hier om u dóchter te geleiden
Ter plaatze daar mén heeft hét outer doen bereiden
Daer Agemémnon haar verwachten zal, óf eer
U bidden, dat gy haar beschérmen wilt, myn Heer.
Wil men 't huwlyk nóch belétten?
'K zie niemand magtig, Heer, als u om haer te ontzétten.
| |
| |
Ik noem hém, én beschuldig hém mét smart.
'K héb dat geheim geheelt, zó lang ik kon, in 't hart:
Maar, 't staal is reeds bereid, hét vuur al aangesteeken:
Al zou hét op myn kruin neêrstorten, ik moet spreeken.
Ik beef, ach Arkas! zég ons klaarer ons verdriet.
Wie dat hét zy, spreek op, én vrees hier niemand niet.
Gy zyt haar minnaar, gy haar moeder, haare élénden
Zyn de uwe, wilt haer tóch niet by haar vader zénden.
Hoe, waarom vreest men hém?
Hy wacht haar aan 't altaar, om haar op te óffr'en.
Zyn dóchter? groote Góôn!
Wat razerny vervoert hém tégens haar in tooren?
Wélk hart kan zónder schrik zo wreed een zaak bestaan!
Ach! wou de Hémel dat ik 't kon in twyfel slaan.
De Gódspraak door de mond van Kalchas eischt haar léven
En wil geen ander als dat óffer zyn gegeeven;
En 't gódendom, 't geen 't nóch mét Paris houd, beloofd
Ons Trójen, én de wind, tén kóste van haar hoofd.
De Góden zouden dan zó wreed een moord beveelen?
| |
| |
ô Góôn! verdiende ik in uw' haat zo diep te deelen!
Wél, ik verwonder my niet meer waarom hy zo
Vergramd, én straf 't altaar te nad'ren my verboô.
Ifigenia tégens Achilles.
Dit 's dan de huwlyks knoop om my aan u te binden?
De Kóning heeft uwe écht geveinst, om u te blinden;
Al 't heir is névens u bedrogen in dit stuk.
Heer, gun, dat ik uw' kniên omhélze, én voor u buk.
Achilles, haar ophéffende.
Zét tóch myn hooge staat ter zyden;
Myn lót wil, dat gy myn vernédering moet lyden:
Ja, zonder bloozen valt een moeder u te voet;
Gelukkig zó haar klagt beweegt uw grootsch gemoed.
Het is uw' bruid, myn Heer, die Kalchas u wil rooven,
Die 'k opgevoed héb in de hoop van dat verlooven.
Gy waart het, Heer, dien zy met my in Aulis zócht,
En uwe naam, helaas! heeft haar ter dood gebrógt.
Zy die de Góden aan hun' outer, dat in 't midden
Van 't heir, tót haare straf geboud is, aan kwam bidden,
Zou zy daar sneuv'len? neen gy zyt, ay keer die hoon,
Haar vader, bruidegom, haar toeverlaat, haar Góôn.
'k Mérk uit uw oog dat u haar ramp tréft bóven maaten.
Myn kind, ik zal u hier by uwe bruigom laaten.
Myn Heer, verwacht me straks hier weer; verlaat haar niet;
'k Moet Agamémnon eens ontleeden ons verdriet.
Hy zal niet wéderstaan de toorn waar in wy branden;
De wreede Kalchas zoek' vry andere ófferhanden:
| |
| |
Of zo ik u niet kan ontrukken zyne magt,
Myn dóchter, dat hy my mét u te zaamen slagt.
| |
Zésde tooneel.
Achilles, Ifigenia.
Mevrouw, ik zwyg, én kan my naauwelyks beweegen.
Hoe? sprakze my aan? kéntze Achilles wel te deegen?
Een moeder meent dat zy voor u my bidden moet?
Een Kóningin valt my om uwent wil te voet?
Ze onteert my, mét my tot uw'bystand aan te maanen,
En stord, op datze 't hart my week maak haare traanen.
Heeft iemand meer belang daar in, als ik, Mevrouw?
Men steun dan veilig, én gerust op myne trouw.
My raakt uw' hoon: én wat zich and'ren onderwinden,
'k Beschérm een léven daar ik 't myne aan zal verbinden.
Ja myn geréchte spyt gaat vérder in de zaak:
't Beschérmen is niet veel, 'k zal trachten na de wraak;
En straffen te gelyk die wreede én looze vonden,
Waar mê ze op myne naam u na het léven stonden.
Ach! blyf myn Heer, ay blyf, én hoor tóch eerst myn réên
Mevrouw, zal die barbaar my térgen? neen, ô neen.
Hy ziet dat ik de hoon zyns zuster met myn troepen
Ga wreeken, dat ik hém voor hoofd héb uit doen roepen
Van twintig Vórsten, die élk stonden na 't gezag:
Tot dank van myne zórg én moeiten, dag op dag
Genómen, én tót loon der zeege, korts verkreegen,
Die hém op Tróje wraak belooft door myne dégen,
Verzócht ik de eer van u te hébben tót myn bruid;
Vernoegd, én moedig op die lang gehoopte buit.
En hy acht weinig dat, bloeddorstig, én meineedig,
| |
| |
Hy 't récht der vrindschap, der natuur schénne én beleedig!
't Is weinig dat hy my op 't wreed altaar uw hart
Nóch rookende onder 't staal wil toonen, maar, ô smart!
Hy, die dit óffer wist door 't huwlyk te bedékken,
Wil dat ik zélf, ô Góôn! u in uw' dood zal trékken,
Dat myn verleide hand het més bestieren kom',
En ik uw' beul verstrékke in plaats van bruidegom.
Hoe! had déze écht uw' bloed voor 't outer niet doen stroomen,
Zó ik maar eene dag hier laater was gekómen?
Geléverd waartge nu aan hunne razerny;
En sneuv'lende onder 't més des Priesters, had gy my
Vergeefs by 't bloed altaar gezócht mét stérvende oogen,
En my beschuldigd, door wiens naam gy waart bedroogen.
Ik moet van uw gevaar, ik moet van zyn verraad
Voor 't gansche Griekse heir hém réden vraagen, laat
De drift begaan, Mevrouw, waar van ik wórd geprikkeld:
Gy zyt te diep in de eer uw's bruidegoms gewikkeld.
Die wreede, die my zó mishand'len durft, moet zien,
En leeren van wiens hand hy valschlyk zich bedien.
Ach! zo Ifigenie u immer kon bekooren,
Zo ge u verwaardigde ooit uw' minnaares te hooren,
Nu, nu is 't noodig, Heer, dat gy hét my betoont;
Die wreede die gy gaat trótzeeren, die u hoont,
Die onrechtvaardige én bloeddorstige verrader,
Dénk, wat hy ook moog doen, ay dénk hy is myn vader,
Hoe! hy uw' vader! na zó schrikkelyk een bestaan
Zie ik hém anders niet als voor uw' moorder aan.
'k Zég 't u nóch eens, hy is myn vader, die ik téder
Bemin, een vader die ik acht, én die my wéder
Zó lief heeft, dat hy van 't begin myns levens af,
| |
| |
My niet als tékens van zyn ted're liefde gaf.
Myn hart in dat ontzag van myne kindsche jaaren
Gekweekt, voelt door uw' hoon myn smart in zich verzwaaren.
Vér van dat ik in u zou door verandering
Goed keuren de yver van uw' drift in dit geding;
Vér dat ik zélve zoude aanhitzen uwe zinnen,
Dénk, dénk men moet, gelyk ik u bemin, beminnen:
Wanneer men lyden kan dat gy vervoerd door spyt,
Hém daadelyk hoonde door uw' smaadelyk verwyt.
Hoe, meent gy dat zyn hart, schoon 't wreed schynt, niet zal beeven
Op 't aanzien van de slag die Kalchas my zal geeven?
Wat vader heeft vermaak zyn kind gedood te zien?
Waarom zou hy my niet behouden, kon 't geschiên?
Ik héb hem, twyfel niet, zien weenen op hét noemen
Myns naams; én zullen wy hém ongehoord, verdoemen?
Zyn hart, door myn gevaar in zó veel leeds gerukt,
Moet dat nóch zwaarder door uw' haatzucht zyn gedrukt?
Mevrouw, zult ge onder zo veel réden, van te vreezen
Voor uw' gevaar, om 't zyn nóch in bekom'ring weezen?
Die wreede, (hoe noem ik hém anders) die uw' bloed
Wil óffr'en door de hand van Kalchas, zo verwoed;
En nu myn téd're min zyn woên wil wéderstreeven,
Wórd gy nóch door de zórg voor zyne rust gedreeven.
My doet men zwygen, hém onschuldigt men, men beeft
Voor zyn gevaar; ik bén 't die hy te vreezen heeft.
Ach! droevige uitslag van myn poogen! dit's dan héden
De plaats die in uw hart Achilles zou bekleeden!
Héb ik zó lang gewacht, eer ik u héb ontdékt,
ô Wreedaard! myne min, die gy in twyffel trékt?
Gy weet mét wélk een onverschillendheid ik hoorde
't Aanzeggen van myn dood. Zaagt gy my schrikken voor de
Bedroefde tyding? maar, spreek, naamt gy niet in acht
| |
| |
Tót wélke uitspoorigheid my straks de wanhoop bragt,
Wanneer men my, nóch naauw hier aangekómen, mélde
Uwe ontrouw, die men my mét weinig grond vertélde?
Wat onrust? wélk een stroom van woorden, vol vân hoon,
Betygde, beurt om beurt, de ménschen én de Goôn?
Gy zaagt wél, hoef ik u meer blyk hier van te geeven,
Hoe uwe liefde my veel waerder was als 't léven.
Wie weet, wie weet het of de Góôn, vergramt op my,
Ook willen, dat ik eens mét u gelukkig zy.
Ik kon, helaas! al myn gelukken niet bezéffen,
En dacht, uwe écht zou my tot aan 't gestarnte héffen.
Bén ik u waerd, Prinsés, ik bid u dat gy leeft.
| |
Zévende tooneel.
Klytemnéstra, Ifigenia, Achilles, AEgina,
WY zyn verlooren, Heer, indien gy ons begeeft;
Want Agamémnon, die myn aanzigt vreest te aanschouwen,
Vliedt voor my wég, én doet my van het outer houwen.
Hy heeft zyn wacht rondom het outer uitgezét,
Op dat die dérwaards heen de toegang my belét.
Hy vreest dat ik hém mét myn klagten op zal kómen.
Uw'plaats zal dan door my daar worden waargenómen;
Hy zal my zien, Mevrouw, ik ga, én spreek hém aan.
Mevrouw, helaas... Helaas! myn Heer, waar wilt gy gaan?
Wat vérgt ge my door uwe ontydige gebéden?
| |
| |
Of zal ik u altyd eerst moeten overreeden?
Om der Góden wil, weer houw
Een minnaar tóch van toorne én spyt vervoerd; mevrouw,
Laat ons die zaamenkomst, zó volgevaar, tóch weeren.
Myn Heer, zyn bitsheid zal door uw verwyt vermeeren.
Ik weet de toorn is by een minnaar groot van kracht;
Ook is myn vader zeer nayv'rig van zyn magt.
Men ként meer dan te wél de fierheid der Atryden.
Een ander spreek hém, én eerbiedig, hy zal 't lyden.
Verwonderd dat ik nóch niet by 't altaar verschyn,
Zal hy hier daadelyk om my te zoeken zyn.
Hy zal een moeder, vol van ongeduld, zien weenen;
En wat zal my myn brein niet al tót hulp verleenen;
Op dat ik voorkom zo veel leeds, op dat ik stil
Uw' hévigheid, op dat ik léeve om uwent wil.
Gy wilt het zo, 't is wél, 'k zal u hier in behaagen;
Maak hém dan beide uw' raad op 't heilzaamst voor te draagen;
En dat hy wéder kom tót zyn verstand; voor myn',
En uwe rust, Mevrouw, maar meerder voor de zyn'.
De tyd verloopt te veel mét dit onnut beraaden:
Geen woorden gélden meer, wy moeten aan de daaden.
Ik ga het alles tot uw' dienst bereyden; gy
Kunt gaan in uw vertrék, én rusten; steun op my
Mevrouw, 'k voorzég het u, uw'dóchter zal niet sneeven.
De Góden eisschen haar, zó lang als ik zal leeven,
Vergeefs; geloof my vry, én houdt het voor gewis,
Myn woord is zékerder als Kalchas Gódspraak is.
Eynde van het dérde bedryf
|
|
Auteursrechtvrij