Sedigh leven, daghelycks broodt (1639)

tekstkritische noten

1638: 45
Varianten:

2

Is anders niet als

3

Het minst is't meest, het eerst is't lest:

4

en kies het best.

CI. Waerheydt. 101⁺

De waerheydt is van hondert een,¹
Is anders niet dan iae of neen:

Het minste is't meest, het eerst' is't best:³

Ick laet ghetal, en kies het lest.⁴

+ K2

1 De waarheid is één zaak uit de honderd; er is slechts één waarheid. Omdat dit epigram niet toevallig het honderdeneenste is (in de uitgave van 1638 is het nr. 45) betekent dit vers ook: ‘honderd en een gaat over de waarheid’).

3 Het minste ... meest: één waarheid is meer (waard) dan honderd onwaarheden; het eerst': het belangrijkste (de waarheid).

4 Ick laet ghetal: ik laat de veelheid van opinies; het lest: het belangrijkste, het beste (m.n. de ene waarheid). Lest betekende in de 17^de eeuw immers ook ‘hoogst in rang, grootst’ (cf. Hooft: ‘zaaken van 't laatste belang’). Vers 4 kan dan worden geïnterpreteerd als ‘Ik laat 100 (= de veelheid van opinies) en kies 1 (de ene waarheid)’. De versie van 1638 (3: ‘het eerste is't lest’ - 4 ‘en kies het best’) is gemakkelijker te interpreteren, deels vanwege de verwijzing naar de bijbel (‘de eersten zullen de laatsten zijn’).